بیت کوین یک پول الکترونیکی رمزنگاری شده است. در این شبکه، تنها با اختیار داشتن کلید خصوصی می‌توان رمز ارز BTC را منتقل کرد. اگر کلید خصوصی گم شود، تقریبا هیچ راهی برای بازیابی آن وجود ندارد. گم شدن بیت کوین، یا به عبارتی گم شدن کلید خصوصی این ارز دیجیتال یکی از مشکلات رایج در بازار ارزهای دیجیتال است. آیا امکان بازیابی کیف پول بیت کوین وجود دارد؟ آیا راهی وجود دارد تا بیت کوین های گم شده را مجددا بدست آوریم؟
راه های بازیابی بیت کوین
پیش از پرداختن به موضوع بازیابی بیت کوین‌های گم شده، ابتدا راه‌های گم شدن بیت کوین راه معرفی خواهیم کرد و در انتها راه‌های بازیابی بیت کوین گم شده را آموزش خواهیم داد. گم کردن عبارت بازیابی یا کلید خصوصی رمز ارز، ارسال بیت کوین به آدرس اشتباه، گم کردن یا به سرقت رفتن موبایل و لپ تاپی که در آن کیف پول بیت کوین نصب شده است از جمله راه‌هایی است که در زمان استفاده از بیت کوین احتمال دارد با آنها مواجه شوید. در ادامه این موارد را بررسی خواهیم کرد.
عبارت بازیابی را گم کرده‌ام
در صورتی که عبارت بازیابی خود را گم کرده‌اید، متاسفانه راهی برای بازیابی بیت کوین شما وجود ندارد و دارایی شما از بین رفته است. به همین دلیل اولین اصل در خرید و سرمایه‌گذاری در بیت کوین و بازار ارزهای دیجیتال تصمیم‌گیری در زمینه نگهداری ایمن از کلید خصوصی است. اگر کلید خصوصی خود را گم کرده‌اید، احتمال اینکه بتوانید این کلید خصوصی را حدس بزنید چقدر است؟
کلید خصوصی بیت کوین یک عدد ۲۵۶ بیتی است. هر بیت دو حالت دارد و در واقع تعداد کل کلید خصوصی‌های موجود در شبکه بیت کوین برابر ۲ به توان ۲۵۶ است. این عدد تقریبا برابر ۱۰ به توان ۷۷ است. به عبارتی، ۱۰ به توان ۷۷ کلید خصوصی بیت کوین در شبکه وجود دارد. برای درک بزرگی این عدد، مثالی را طرح می‌کنیم. ادینگتون فیزیکدان مطرح جهان است که تعداد کل پروتون‌های موجود در کل هستی را تخمین زده است. او این عدد را ۱۰ به توان ۸۰ تخمین زده است. این عدد را با تعداد کلید خصوصی بیت کوین مقایسه کنید. از فردی بخواهید که یکی از پروتون‌های موجود در هستی را انتخاب کند. او می‌تواند تنها یک پروتون را از میان میلیاردها کهکشان موجود در جهان انتخاب کند. احتمال اینکه فرد دیگری دقیقا همان پروتون را انتخاب کند چقدر است؟ پیدا کردن کلید خصوصی بیت کوین نیز به همین اندازه دشوار و غیرممکن است.
لذا اگر کلید خصوصی بیت کوین خود را گم کرده‌اید و فردی مدعی است که می‌تواند آن را برای شما پیدا کند، احتمال آن دقیقا مانند انتخاب دو پروتون یکسان، در کل هستی است. در نتیجه اگر کلید خصوصی خود را گم کرده‌اید، متاسفانه باید بیت کوین خود را فراموش کنید و به دنبال خرید مجدد آن باشید.
ارسال بیت کوین به آدرس اشتباه
این اتفاق نیز یکی از رایج‌ترین روش‌های از دست دادن بیت کوین است. آدرس بیت کوین، ترکیب بی معنی از اعداد و حروف است که به خاطر سپردن آن کار بسیار دشوار و خطرناکی است. بیت کوین یک سیستم مالی فاقد نهاد متمرکز است. اگر در زمان ارسال تراکنش، اشتباهی رخ دهد و تراکنش به شبکه ارسال شده و توسط نودهای شبکه تایید شود و در بلاک‌های شبکه قرار گیرد، هیچ راهی برای بازگرداندن آن وجود ندارد ( در عمل وجود ندارد). به همین دلیل در زمان ارسال یک تراکنش در شبکه بیت کوین و سایر شبکه‌های بلاکچین باید دقیق عمل کرد. آدرس گیرنده را چک کنید. پنج کاراکتر اول و چنج کاراکتر آخر آدرس بیت کوین گیرنده را چک کنید تا مطمئن شوید بیت کوین را به آدرس مدنظر خود ارسال می‌کنید. اما اگر بیت کوین را به آدرسی ارسال کنید که در شبکه بیت کوین وجود ندار، چه خواهد شد؟
بسیاری از والت‌ها و کیف پول‌ها آدرس گیرنده را پیش از ارسال به شبکه بررسی می‌کنند و در صورتی که آدرس اشتباهی را وارد کنید، اجازه انجام تراکنش را به شما نخواهد داد. اما اگر فرمت آدرس بیت کوین را صحیح وارد کرده باشید، تراکنش انجام شده و متاسفانه در این حالت، دارایی خود را از دست داده‌اید.
گم شدن، خرابی و سرقت گوشی و لپ تاپ
در زمان استفاده از کیف پول‌های نرم افزاری بیت کوین، والت شما در قالب یک نرم‌افزار بر روی گوشی تلفن همراه و یا کامپیوتر یا لپ تاپ شما نصب خواهد شد. کیف پول، کلید خصوصی رمز ارزهای شما را در خود نگهداری می‌کند. اما این نرم‌افزار بر روی سیستم شما نصب شده و تمامی اطلاعات در این نرم‌افزار ذخیره شده است. احتمال خرابی این دستگاه‌ها وجود دارد. یا حتی ممکن است این دستگاه‌ها به سرقت روند. گم شدن این دستگاه‌ها مخصوصا گوشی تلفن همراه اتفاق رایجی است. در این صورت چه اتفاقی برای کیف پولی که بر روی این سیستم‌ها هستند می‌افتد؟
در زمان ساخت کیف پول‌های نرم‌افزاری تمام آنها عبارت بازیابی کیف پول را در اختیار شما قرار می‌دهند. این عبارت بازیابی به صورت عبارت ۱۲ یا ۲۴ کلمه‌ای و یا در برخی از کیف پول‌ها کلید خصوصی بیت کوین یا سایر ارزهای دیجیتال است. فرض کنید شما بر روی تلفن همراه خود، کیف پول بیت کوین را نصب کرده و در آن بیت کوین خود را ذخیره کرده‌اید. اگر گوشی شما خراب شود یا به سرقت رود، به راحتی می‌توانید این عبارت بازیابی را در کیف پول دیگری وارد کنید و دارایی دیجیتال خود را از این کیف پول به کیف پول دیگری انتقال دهید.
روش بازیابی بیت کوین گم شده
در شبکه بلاک چین بیت کوین تنها وسیله‌ای که نشان می‌دهد فردی صاحب بیت کوین است، کلید خصوصی بیت کوین است. برخی از کیف پول‌های دیجیتال کلید خصوصی بیت کوین را در اختیار کاربر قرار می‌دهند و برخی عبارت بازیابی ۱۲ یا ۲۴ کلمه‌ای را در ازای کلید خصوصی را تولید کرده و در اختیار کاربر قرار می‌دهند. در این بحث تفاوتی میان این‌ها ندارد و ما همه این موارد را کلید خصوصی معرفی خواهیم کرد. اگر کاربری این کلید خصوصی را گم کند، راهی برای بازیابی آن وجود ندارد. پیش از پرداختن به روش‌های بازیابی رمز ارز BTC:
عبارت بازیابی ۱۲ یا ۲۴ کلمه را دارم
در زمان ساخت برخی از کیف پول‌های بیت کوین(و سایر ارزهای دیجیتال) کیف پول ترکیبی از ۱۲ کلمه‌ای یا ۲۴ کلمه‌ای را به شما نمایش می‌دهد. این ۱۲ کلمه یا ۲۴ کلمه که کلمات انگلیسی هستند، نقش کلید خصوصی را برای شما دارند و باید به دقت آن را در محلی یادداشت کرده و از آن مراقبت کنید. توصیه می‌شود که این عبارت بازیابی را خارج از فضای آنلاین یا وسیله‌هایی که با آنها به اینترنت وصل می‌شوید ذخیره کنید. اسکرین شات گرفتن، ذخیره آن در Notepad، عکس گرفتن و نگهداری در گوشی یا کامپیوتر، نگهداری در ایمیل، گوگل درایو و هرگونه فضای ابری، به هیچ عنوان پیشنهاد نمی‌شود. توصیه می‌شود این عبارت را بر روی یک تکه کاغذ یادداشت کرده و آن را در محلی امن نگهداری کنید.
احتمال وقوع سیل، آتش سوزی، سرقت، گم شدن و… را در هنگام انتخاب محل نگهداری این تکه کاغذ در نظر بگیرید. پیشنهاد می‌شود که چند نسخه از این عبارت بازیابی تهیه کنید و به چند نفر از قابل اعتمادترین افراد زندگی خود بدهید. دلیل این کار این است که در صورت فوت صاحب بیت کوین، رمز ارزهای او نابود نشود و نزدیکان او بتوانند از آن استفاده کنند. با در اختیار داشتن عبارت ۱۲ کلمه‌ای می‌توانید بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال خود در کیف پول‌های زیر بازیابی کنید:
لجر نانو (Ledger Nano)، ترزرو (Trezor)، جکس (Jax)، مای سلیوم (Mycelium)، اتمیک والت (Atomic)، الکتروم (Electrum)، تراست والت (Trust wallet)، کوینومی (Coinomi)، گواردا (Guarda) از جمله کیف پول‌هایی هستند که می‌توانید با استفاده از عبارت بازیابی ۱۲ کلمه‌ای، بیت کوین خود را بازیابی کنید.
کلید خصوصی بیت کوین خود را دارم
عبارت بازیابی ۱۲ کلمه‌ای، در واقع Master Key ارزهای دیجیتال شماست. شما با در اختیار داشتن آن می‌توانید تمام ارزهای دیجیتالی که در آن کیف پول داشته‌اید را بازیابی کنید. اما کلید خصوصی، مخصوص همان ارز دیجیتال است. با در اختیار داشتن کلید خصوصی نیز می‌توانید بیت کوین گم شده خود را بازیابی کنید. کیف پول اگزدوس از جمله کیف پول‌هایی است که امکان بازیابی بیت کوین با استفاده از کلید خصوصی را فراهم می‌کند.
سخن پایانی
بیت کوین به عنوان سیستم پرداخت مالی الکترونیکی همتا به همتا به جهان معرفی شد. کار با این سیستم و انجام تراکنش با این شبکه برای تازه‌واردان به این حوزه، کار دشوار و پیچیده‌ای است. وقوع هرگونه اشتباه در زمان ارسال بیت کوین منجر به نابودی سرمایه افراد خواهد شد. همچنین در صورتی که کلید خصوصی بیت کوین گم شود، هیچ راهی برای بازگرداندن آن وجود ندارد. در این مقاله راه‌های بازیابی بیت کوین را آموزش دادیم.
