هیچ کس نمی‌داند که رمز ارزها تا چه زمانی وجود خواهند داشت، اما ممکن است بیشتر از ما زنده بمانند. پس از مرگ، انتقال دارایی‌های دیجیتالی به کسانی که دوستشان داریم، به سادگی انتقال پول یا دیگر دارایی‌ها نیست؛ به خصوص به این دلیل که این دارایی‌ها به صورت محرمانه طراحی شده‌اند. با محبوبیت بیشتر ارزهای دیجیتال، سرمایه گذاران بلندمدت نگرانی زیادی درباره یک سوال ناراحت کننده دارند: چه اتفاقی برای بیت کوین بعد از مرگ آنها می‌افتد؟
این مقاله در تاریخ ۱۳ اسفند ۹۹ بروزرسانی شده است
قیمت‌هایی که در این ویدیو اعلام می‌شوند، مربوط به تاریخ انتشار مقاله یعنی ۶ اردیبهشت ۹۷ است.
چه اتفاقی برای بیت کوین بعد از مرگ می‌افتد؟
ممکن است شما بخواهید مطمئن شوید که اطلاعات محرمانه شما همچنان پس از مرگ سری باقی بمانند. اما زمانی که بحث دیتاهای غیرفیزیکی به میان می‌آید، این قضیه به شدت پیچیده می‌شود؛ انتقال یک دارایی فیزیکی مثل تابلوی نقاشی ساده است. در سال ۲۰۱۶، PwC گزارش داد که متوسط شهروندان بریتانیایی دارای ۴۲ ای بوک، ۴۰ شوی تلویزیونی، ۲۸ فیلم و ۲۷۶۸ آهنگ هستند و هیچ کدام از آنها پس از مرگ قابل انتقال نیستند، زیرا به صورت دیجیتالی هستند. اما به هر حال همه ما دارایی‌هایی داریم که قابل لمس و فیزیکی نیستند.
تا زمانی که ما زندگی می‌کنیم، انتقال دارایی‌ها بسیار ساده‌تر است؛ مثلا برای انجام کاری، از یک شخص یا شرکت اجازه می‌گیریم یا برای استفاده از وای فای یک کافه، درخواست می‌کنیم. همچنین در صورتی که یک وبسایت یا شرکت می‌خواهد اطلاعات و دیتاهای ما را جمع آوری کند، از ما اجازه می‌گیرد و ما می‌توانیم این اجازه را ندهیم. اما شخصی که فوت شده، نمی‌تواند این کارها را انجام دهد؛ مثلا نمی‌تواند به گوگل یا اپل بگوید که دیتاهای او را پاک کنند.
با داشتن ارز دیجیتال، مالک آن حق دارد که از آن مانند هر نوع دارایی فیزیکی یا خدماتی استفاده کند. این قضیه حتی برای پس از مرگ نیز صادق است؛ یعنی افراد می‌توانند تصمیم بگیرند که چه اتفاقی برای بیت کوین بعد از مرگ بیافتد و آن را به شخصی انتقال دهند یا خیر.
در رمز ارزها خطر گم شدن دارایی‌ها بسیار بیشتر از دارایی‌های فیزیکی است؛ زیرا اکثر ارزهای دیجیتال در بلاک چین ذخیره می‌شوند و بازیابی پسورد یا دارایی گم شده تقریبا غیرممکن است. صرافی‌ها و حساب‌های آنلاین، بسته به نحوه نگهداری افراد از کریپتوها، ممکن است قادر به بازیابی آنها نباشند. بیشتر کریپتوکارنسی‌ها از بلاکچین استفاده می‌کنند و یک کلید خصوصی تولید می‌کنند؛ اگر این Private Key گم شود، دیگر نمی‌توان ارز دیجیتال مورد نظر را بازیابی کرد.
بلاک چین چیست؟ همه چیز درباره فناوری بلاکچین به زبان ساده
البته همین ریسک می‌تواند به نقطه قوت Blockchain تبدیل شود؛ زیرا حداقل امروز، تقریبا غیرممکن است که کسی بتواند کلید خصوصی شما را هک کند. این کلید به حدی محرمانه است، که هیچ کس غیر از شما نمی‌تواند به آن دسترسی داشته باشد، حتی یک صرافی. بنابراین بدون این کلید شما هیچ چیزی ندارید.
انتقال کلید خصوصی به افراد قابل اعتماد و خانواده
سهیم کردن افراد خانواده و دوستان قابل اعتماد قبل از مرگ، احتمالا بهترین روش برای انتقال بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال شما به آنهاست. برخی از افراد برجسته در این حوزه، از همین روش استفاده کرده‌اند، تا مطمئن شوند رمز ارزهایشان پس از مرگ به افراد خانواده‌شان می‌رسد؛ هال فینی (Hal Finney) یکی از اولین کسانی که بیت کوین را شناخته و اولین تراکنش را از ساتوشی ناکاموتو دریافت کرده، با انتقال کلید خصوصی به فرزندانش، در واقع بیتکوین‌های خود را به آنها به ارث گذاشت. حدود یک سال قبل از مرگش در سال ۲۰۱۴، هال فینی نوشت:
گفتگوهای پیرامون به ارث گذاشتن بیت کوین‌ها، چیزی بیش از یک بحث آکادمیک است. بیتکوین‌های من در گاوصندوق خانه‌مان محفوظ است و فرزندانم در تکنولوژی دانش کافی دارند. فکر می‌کنم BTCهایم به اندازه کافی امن هستند؛ پس خیالم از میراثم راحت است.
این روش به نظر بسیار مناسب می‌رسد؛ اما شاید برای هر کسی در حوزه ارزهای دیجیتال قابل قبول نباشد. روش ارث گذاشتن Bitcoin می‌تواند خطرناک باشد؛ چرا که فاش کردن کلید خصوصی، نیازمند نگهداری به صورت امن است. اگر این روش را انتخاب می‌کنید، مطمئن شوید که وارثان شما کاملا از این روش آگاهی دارند و می‌توانند کوین‌های شما را امن نگه دارند و گم نکنند.
همچنین می‌توانید کلیدهای خصوصی خود را در مکان‌های امن مثل صندوق‌های بانک قرار دهید و قبل از مرگ به وارثانتان جای آنها را بگویید؛ البته اگر اعتماد کافی به صندوق‌های بانک ندارید، می‌توانید کلیدهای خود را به چند تکه تقسیم کنید و هر کدام را در یک مکان قرار دهید. البته باید حتما به ورثه خود این موضوع را بگویید تا اوضاع خیلی پیچیده نشود.
اگرچه پرداختن به این قضیه مقداری غم‌انگیز است، اما تکلیف کوین‌های شما کاملا بستگی به خودتان دارد و اگر می‌خواهید در اختیار عزیزانتان قرار بگیرند و از چرخه خارج نشوند، باید اقدامات لازم را به عمل بیاورید. اگر ارزهای دیجیتال خود را در وصیت نامه خود ذکر نکنید و روش دسترسی به آنها را در اختیار عزیزانتان قرار ندهید، این کوین‌ها برای همیشه در بلاک چین می‌مانند و دیگر هیچ کس به آنها دسترسی نخواهد داشت. پس لازم است که از ارزهای دیجیتال خود در وصیت نامه‌تان سخن به میان آورید. بر خلاف امور فیزیکی و یا حساب‌های بانکی، اگر سخنی از بیت کوین خود به میان نیاورید، برای کسی قابل دسترس نخواهد بود. شما در وصیت نامه خود باید به نحوه دسترسی به کوین‌های خود هم صحبت کنید که البته این مشکلاتی جدی را ایجاد می‌کند.
شما به چیزی بیش از یک وصیت نامه نیاز دارید
توجه داشته باشید که در وصیت نامه اطلاعات زیادی را در مورد کوین‌های خود فاش نکنید؛ زیرا وصیت نامه مورد بررسی قرار می‌گیرد و در نهایت تبدیل به یک سند عمومی می‌شود و این خطرناک است. شما می‌توانید این جزئیات حساس را در یک یادداشت جداگانه، ضمیمه وصیت نامه کنید.
این یادداشت ضمیمه دارای مزایای بسیاری است؛ از جمله این که این یادداشت خصوصی است و تبدیل به سند عمومی نمی‌شود. این یادداشت را هر زمانی که بخواهید می‌توانید آپدیت کنید و نیازی به تشریفات رسمی برای این کار نیست.
چه چیز‌هایی را باید در این یادداشت ضمیمه داخل کرد؟
در این یادداشت باید همه اطلاعات مورد نیاز برای دسترسی به بیت کوین خود را در اختیار عزیزانتان قرار دهید. اطلاعاتی مانند مکان کیف پول سخت افزاری شما، رمز، سید‌های (Seed) پشتیبان و غیره را باید کامل در اختیار آنها قرار دهید. اگر کیف پول شما بر روی موبایل یا کامپیوترتان است، نحوه دسترسی به آن را کامل برای بازماندگانتان شرح دهید و راهنمایی قدم به قدم را برای آنها فراهم کنید.
کیف پول سخت افزاری چیست و چرا باید از آن استفاده کنید؟
بنابراین باید در مورد سرنوشت بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال خود بعد از مرگ جدی باشید. اگر می‌خواهید بازماندگان شما از این ارزها استفاده کنند، باید هوشیار باشید و تمهیدات لازم را به عمل آورید.
برخی صرافی‌ها سرویس سند رسمی مرگ ارائه می‌دهند
اگر چه شبکه بیتکوین از هیچ میراثی نگهداری نمی‌کند، اما برخی سرویس‌های کریپتویی وجود دارند که به اعضای خانواده‌مان اجازه می‌دهند تا پس از مرگ ما به دارایی‌های کریپتویی ما دسترسی داشته باشند. بیشتر صرافی‌های آمریکایی مانند Coinbase، به افراد خانواده اجازه می‌دهند تا پس از ارائه مدارکی شامل فوت، دارایی‌های افراد را برداشت کنند.
کاربران کوین بیس حتی می‌توانند افراد ذینفع در اکانت فرد فوت شده معرفی کنند. اما به هر حال این روش مستقیما توسط کوین بیس انجام نمی‌شود و باید توسط یک وکیل و به صورت رسمی و قانونی انجام شود. نماینده صرافی بایننس (بزرگترین صرافی ارز دیجیتال دنیا) به کوین تلگراف گفت که این شرکت نیز قوانینی برای دسترسی وارثان به کریپتوهای فرد فوت شده دارد؛ اما جزئیات این قوانین را توضیح نداد.
وارث باید مستقیما با پشتیبانی ما (بایننس) تماس بگیرد. پشتیبانی او را در این پروسه راهنمایی خواهد کرد.
همچنین شرکت‌هایی وجود دارند که کار انتقال ارثیه را انجام می‌دهند؛ برای مثال، شرکت‌هایی مثل Safe Haven، Casa و TrustVerse بر روی راه حل‌هایی کار می‌کنند که به مردم اجازه دهد تا دارایی‌های دیجیتالی که از بلاکچین و رمزنگاری استفاده می‌کنند را به صورت ارثیه دریافت کنند.
شرکت Safe Haven که پلتفرم ارث و میراث Inheriti خود را در ماه سپتامبر ۲۰۲۰ (شهریور ۹۹) راه اندازی کرده، به کاربران اجازه می‌دهد تا نه تنها به ارزهای رمزنگاری شده مثل بیت کوین دسترسی پیدا کنند، بلکه اجازه دسترسی به پروفایل‌های شبکه‌های اجتماعی مثل فیسبوک و گوگل پلاس را نیز می‌دهد.
دوجاردین لوگینو (Dujardin Logino) مدیرعامل Safe Haven اعلام کرده که Inheriti هرگز خودِ ارزهای دیجیتال را ذخیره نمی‌کند؛ بلکه سرویسی را ارائه می‌دهد که اطلاعات رمزنگاری شده این دارایی‌ها را ذخیره می‌کند. لوگینو گفته:
این کاملا تصمیم شماست که چه کسی کلید امن را دریافت کند؛ در حالی که Safe Haven به هیچ عنوان نمی‌داند که شما چه چیزی را دارید رمزنگاری می‌کنید.
لوگینو به کوین تلگراف گفت که با ادامه یافتن پاندمی کووید ۱۹، افراد بیشتری از Inheriti استفاده می‌کنند:
در چند هفته گذشته، ما شاهد رشد پلتفرم Inheriti بودیم و بیش از ۱۰۰۰ کاربر در اینجا حضور دارند. با پاندمی ویروس کرونا، ما شاهد تقاضای عظیمی از افراد فعال در حوزه کریپتو و غیرکریپتو هستیم.
با این که این نوع راه حل‌های وراثتی منحصر به فرد هستند، اما باز هم در مراحل اولیه توسعه هستند و همچنین شامل پرداخت کارمزد هستند. بنا به گفته‌های لوگینو، هر برداشتی از Safe Haven حدود ۲۰ تا ۴۰ دلار هزینه دارد، که باید به صورت توکن بومی این پلتفرم یعنی SHA پرداخت شود. همچنین نگهداری از اطلاعات محرمانه افراد توسط این پلتفرم، ماهیانه ۵ دلار هزینه دارد.
جمع بندی
بسیاری از فعالان و سرمایه گذاران بلندمدت حوزه کریپتوکارنسی‌ها، نگران سرنوشت رمز ارزها و بیت کوین بعد از مرگ هستند؛ اگر ارزهای دیجیتال خود را به اعضای خانواده یا افراد قابل اعتماد خود منتقل نکنند، این کریپتوها برای همیشه در بلاکچین باقی می‌مانند و هیچ کس نمی‌تواند به آنها دسترسی داشته باشد. اما راهکارهایی وجود دارند که می‌توان این میراث را به افراد مورد نظر انتقال داد؛ یکی از این روش‌ها بازگو کردن کلیدهای خصوصی ماست، دیگری قرار دادن این کلیدها در مکان‌های امن و اعلام مکان آن به اعضای خانواده است. برخی صرافی‌ها این امکان را می‌دهند که افراد با ارائه مدارک موثق شامل گواهی فوت، بتوانند به دارایی‌های ما دسترسی داشته باشند و برخی شرکت‌ها نیز به ما اجازه می‌دهند که اطلاعات خصوصی کریپتوهای خود را در پلتفرم آنها ذخیره کنیم و افراد ذینفع را به سیستم معرفی کنیم تا پس از مرگ ما، این افراد بتوانند دارایی‌های کریپتویی ما را برداشت کنند.
