جریان نقدینگی ETF چیست و چگونه آن را تفسیر کنیم؟

نوسانات قیمت بیت‌ کوین، سال‌ها تحت تأثیر احساسات معامله‌گران خرد و رفتارهای هیجانی بازار قرار داشت. تحلیلگران برای پیش‌بینی حرکت بعدی قیمت معمولاً به داده‌های آنچین و روندهای شبکه‌های اجتماعی تکیه می‌کردند؛ ابزارهایی که تصویری نسبتاً دقیق از جو روانی بازار ارائه می‌دادند. اما با آغاز به کار ETFهای اسپات بیت‌ کوین و سایر ارزهای دیجیتال، معادله تغییر کرده و اکنون منبع جدید و بسیار مهم‌تری برای سنجش جریان سرمایه وارد میدان شده است.

در حال حاضر سرمایه‌گذاران بزرگ، صندوق‌های بازنشستگی و مدیران سرمایه از طریق ETFهای قانون‌گذاری‌شده به بیت‌ کوین دسترسی پیدا کرده‌اند؛ به همین دلیل جریان سرمایه ورودی و خروجی این صندوق‌ها را می‌توان به عنوان شاخصی معتبر برای سنجش احساسات و تصمیمات سرمایه‌گذاران نهادی ارزیابی و تفسیر کرد. در این مقاله از میهن بلاکچین سعی داریم تا به سوال «جریان نقدینگی ETF چیست و چگونه آن را تفسیر کنیم؟» پاسخ دهیم تا ببینیم چطور می‌توان از این داده‌ها برای تحلیل بازار و تشخیص روندهای اصلی آن استفاده کرد. توصیه می‌کنیم این مطلب را به هیچ عنوان از دست ندهید.

جریان نقدینگی ETF چیست و چگونه بر قیمت اثر می‌گذارد؟

جریان سرمایه ETF یا همان ETF Flow نشان می‌دهد چه مقدار پول در یک بازه زمانی مشخص وارد یک ETF شده یا از آن خارج می‌شود. این جریان سرمایه یکی از مستقیم‌ترین و شفاف‌ترین شاخص‌ها برای سنجش میزان تقاضای نهادی در بازار بیت‌ کوین است و تفسیر آن اهمیت زیادی دارد.

زمانی که یک سرمایه‌گذار سهام یک ETF بیت‌ کوین را خریداری می‌کند، ناشر صندوق (Issuer) مجبور است واحدهای جدیدی برای ETF خود ایجاد کرده و پشتوانه آن یعنی بیت‌ کوین واقعی را از بازار اسپات خریداری کند. این خرید توسط متولیان (Custodians) صندوق انجام می‌شود و اثر مستقیمی بر سمت تقاضای بازار دارد.

در سمت مقابل، اگر سرمایه‌گذاران تصمیم به فروش سهام ETF بگیرند، صندوق مجبور به ردمپشن (Redemption) یا بازخرید سهام می‌شود. در نتیجه متولی بیت کوین‌های پشتوانه را می‌فروشد تا بتواند معادل نقدی آن را به سرمایه‌گذار پرداخت کند. در نتیجه، این فرایند می‌تواند فشار فروش و نقدشوندگی بیشتری بر بازار ایجاد کند.

به همین دلیل است که جریان نقدینگی ETFها یا همان ETF Flow ارتباطی بسیار قوی با روند بلندمدت قیمت بیت‌ کوین دارد. برخلاف رفتار معامله‌گران خرد، این جریان‌ها معمولاً نمایانگر تصمیم‌های بلندمدت و ماهیت‌دار هستند.

شاخص‌های مهم در تحلیل جریان ETFها

اگرچه جریان ورودی و خروجی مهم‌ترین داده ETFهاست، اما برای تحلیل دقیق به چند شاخص کلیدی دیگر نیز باید توجه کرد:

جریان سرمایه خالص (Net Flow)

خالص ورود یا خروج سرمایه طی یک روز، یک هفته یا یک ماه تعیین‌کننده جهت کلی احساسات بازار است. اگر چند روز پیاپی ورودی مثبت ثبت شود، نشان‌دهنده افزایش وزن بیت‌ کوین در پرتفوی سرمایه‌گذاران نهادی است. برعکس، خروجی‌های پیاپی می‌تواند اولین نشانه تغییر فاز بازار یا افزایش ریسک‌گریزی باشد.

دارایی تحت مدیریت (AUM)

AUM یا میزان دارایی تحت مدیریت نشان می‌دهد چه مقدار سرمایه نهادی از طریق ETFها در بیت‌ کوین نگه داشته شده است. هر چه AUM بزرگ‌تر باشد، اثرگذاری آن صندوق بر بازار نیز بیشتر خواهد بود. ETFهایی مانند صندوق بیت کوینی شرکت بلک‌راک (BlackRock)‌ یا فیدلیتی (Fidelity) و به‌دلیل AUM بالا، نقش مهمی در نوسانات بیت‌ کوین دارند و به همین خاطر اغلب داده‌های مرتبط با آنها مورد توجه تحلیلگران است.

حجم معاملات روزانه (Daily Volume)

این شاخص بیانگر هیجان کوتاه‌مدت و واکنش بازار به اخبار، شاخص‌های اقتصادی کلان مثل CPI، نرخ بهره و داده‌های سیاسی است. افزایش حجم معاملات معمولاً نشان‌دهنده ورود معامله‌گران فعال، بازارسازها و نقدینگی مصنوعی است اما لزوماً جریان سرمایه واقعی را نشان نمی‌دهد.

پریمیوم یا دیسکانت نسبت به قیمت بیت‌ کوین

اگر قیمت ETF بالاتر از قیمت لحظه‌ای بیت‌ کوین باشد، در وضعیت پریمیوم (Premium) قرار می‌گیرد. اگر پایین‌تر باشد، به این وضعیت دیسکانت (Discount) گفته می‌شود. این اختلاف قیمت معمولاً با آربیتراژ پوشش داده می‌شود، اما گاهی نشانه‌ای از اختلال نقدینگی یا فشار یک‌طرفه جریان‌هاست.

به طور کلی در تفسیر جریان نقدینگی ETFها، اگر جریان ورودی به‌طور مستمر مثبت باشد، عرضه بیت‌ کوین در صرافی‌ها کاهش یافته و احتمال رشد قیمت افزایش می‌یابد. در سمت مقابل اما جریان خروجی شدید می‌تواند نشانه‌ای از بدبینی نهادی یا بازتعادل پرتفوی آنها باشد که معمولاً فشار نزولی ایجاد می‌کند.

جالب است بدانید تنها در روز اول عرضه ETFهای اسپات بیت کوین، بیش از ۴.۶ میلیارد دلار حجم معاملاتی ثبت شد؛ رقمی تاریخی که یکی از بهترین عملکردها در بازار وال‌استریت بود و نشان داد سرمایه‌گذاران نهادی به‌طور جدی وارد فضای سرمایه‌گذاری در بیت کوین شده‌اند.

جریان ETF و قیمت بیت‌ کوین چه ارتباطی با هم دارند؟

رابطه میان جریان نقدینگی ETF و قیمت بیت‌ کوین رابطه‌ای مستقیم است؛ یعنی معمولاً وقتی سرمایه وارد ETFها می‌شود، قیمت بیت‌ کوین تمایل به رشد دارد و وقتی خروج سرمایه رخ می‌دهد، بازار تحت فشار قرار می‌گیرد. اما این ارتباط یک نکته مهم دارد: اثر آن فوری نیست و اغلب با یک تاخیر چندساعته یا چندروزه در قیمت دیده می‌شود.

اگر به داده‌های سال ۲۰۲۴ نگاه کنیم، این موضوع به‌خوبی دیده می‌شود. در بازه ۱۱ ژانویه تا ۲۸ مارس ۲۰۲۴، ETFهای اسپات آمریکا مجموعاً ۱۲.۱۳ میلیارد دلار ورودی خالص ثبت کردند. در همین زمان، قیمت بیت‌ کوین تقریباً ۵۰٪ رشد کرد و از محدوده ۴۶٬۱۲۰ دلار به حدود ۷۱٬۳۰۰ دلار رسید. این مثال نشان می‌دهد چطور جریان سرمایه نهادی می‌تواند جهت حرکت بیت‌ کوین را تغییر دهد.

اما چرا این اثر همیشه فوراً روی نمودار دیده نمی‌شود؟ پاسخ این سؤال در رفتار و وظایف بازیگران پشت‌پرده یعنی بازارسازها (Market Makers) نهفته است.

زمانی که سرمایه بزرگی وارد یک ETF می‌شود، صادرکننده صندوق باید بیت‌ کوین واقعی بخرد. اما قبل از اینکه این خرید بزرگ در بازار انجام شود، بازارسازها باید چند کار مهم را انجام دهند تا بازار دچار بی‌تعادلی نشود. آنها ابتدا ریسک سفارش‌های بزرگ را پوشش می‌دهند، سپس نقدینگی و موجودی خود را با وضعیت جدید هماهنگ می‌کنند و در نهایت اختلاف قیمت بین ETF و بازار اسپات را از طریق آربیتراژ اصلاح می‌کنند. این مجموعه عملیات معمولاً چندین مرحله دارد و در یک لحظه انجام نمی‌شود.

به همین خاطر است که جریان سرمایه مثبت یا منفی ETF ابتدا در داده‌ها دیده می‌شود، اما اثر نهایی آن روی نمودار قیمت بیت‌ کوین با یک فاصله زمانی ظاهر می‌شود. گاهی این فاصله فقط چند ساعت است و گاهی ممکن است چند روز طول بکشد؛ اتفاقی که به حجم جریان، شرایط بازار و میزان فعالیت میزهای آربیتراژ وابسته است. 

پس به زبان ساده، ETFها موتور حرکت بیت‌ کوین هستند، اما روشن شدن کامل این موتور کمی زمان می‌برد.

برای درک بهتر بگذارید مثالی بزنیم. در تاریخ ۱۰ ژانویه ۲۰۲۴، تراست بیت کوین شرکت گری‌اسکیل (Grayscale Bitcoin Trust) که سال‌ها به عنوان یک صندوق سرمایه‌گذاری خصوصی فعالیت می‌کرد بالاخره مجوز تبدیل به ETF را گرفت و به یک صندوق قابل معامله در بورس تبدیل شد. 

پیش از این تبدیل، سرمایه‌گذاران امکان بازخرید نداشتند و بخش بزرگی از سرمایه آنها عملاً داخل صندوق قفل شده بود. اما با تبدیل GBTC به ETF اسپات، امکان بازخرید برای تمام سرمایه‌گذاران آزاد شد و همین موضوع موج عظیمی از خروج سرمایه را به همراه داشت. در ۳۰ روز نخست، این صندوق حدود ۷.۴ میلیارد دلار خروج سرمایه ثبت کرد و همین فشار فروش سنگین باعث شد قیمت بیت‌ کوین از حدود ۴۸٬۹۶۹ دلار به ۴۰٬۱۲۷ دلار سقوط کند.

این نمونه به‌خوبی نشان می‌دهد که حتی خروج سرمایه از یک صندوق بزرگ می‌تواند کل بازار را تحت فشار قرار دهد و همین اتفاق نیز دقیقاً از طریق همان مکانیزم‌هایی رخ می‌دهد که باعث ایجاد تاخیر زمانی در واکنش قیمت نسبت به جریان ETF می‌شوند.

چگونه احساسات سرمایه‌گذاران نهادی را از طریق جریان نقدینگی ETF ها رمزگشایی کنیم؟

جریان ورودی و خروجی سرمایه در ETFهای بیت‌ کوین یکی از شفاف‌ترین و قابل‌اعتمادترین نشانه‌ها برای درک احساسات سرمایه‌گذاران نهادی است. این داده‌ها مستقیماً نشان می‌دهند که بازیگران بزرگ بازار مثل صندوق‌های بازنشستگی، مؤسسات مالی، شرکت‌های سرمایه‌گذاری و نهادهای دولتی چه موضعی نسبت به بیت کوین دارند.

وقتی می‌بینیم جریان ورودی ETFها به‌صورت پیوسته و چندروز پشت‌سرهم ادامه دارد، معمولاً معنای روشنی دارد:

نهادی‌ها در حال خرید تدریجی، افزایش وزن بیت‌ کوین در سبد سرمایه خود و اتخاذ یک استراتژی بلندمدت هستند. این نوع خریدها برخلاف رفتار معامله‌گران خرد، به هیجانات کوتاه‌مدت وابسته نیست؛ بلکه نشانه‌ای از دیدگاه بلندمدت، مدیریت ریسک و باور به آینده دارایی دارد. معمولاً مؤسساتی که دید محافظه‌کارانه‌تری دارند، خریدهای خود را طبق چنین الگوهای آهسته و منظم نشان می‌دهند.

اما تداوم مستمر خروجی سرمایه معمولاً پیام متفاوتی دارد. در این سناریو ممکن است سرمایه‌گذاران نهادی پس از رشدهای شدید تصمیم به سیو سود گرفته باشند، یا سرمایه را به سمت بازارهای دیگر مثل آلت‌ کوین‌ها منتقل کنند تا بازدهی بیشتری بگیرند. گاهی هم خروج سرمایه به‌ معنی ورود بازار به فاز احتیاط است؛ زمانی که بخشی از سرمایه با هدف بازتعادل پورتفو، به سمت دارایی‌های کم‌ریسک‌تر می‌رود.

نکته کلیدی در تفسیر این داده‌ها این است که شما باید به روند جریان‌ها نگاه کنید، نه صرفا جریان روزانه. افزایش یا کاهش ناگهانی جریان نقدینگی ETFها در یک روز لزوما نشانه‌ای از تغییر احساسات نیست. اما اگر این جریان چندین روز یا حتی چند هفته ادامه داشته باشد، یک تصویر بسیار روشن‌تر از رفتار نهادی‌ها و جهت کلی بازار ارائه می‌دهد.

در دوره‌هایی که بازار پرنوسان است، تداوم ورود سرمایه می‌تواند نشانه‌ای مهم از اعتماد نهادی به بلوغ بیت‌ کوین و رشد ساختاری بازار باشد. در نقطه مقابل، اگر جریان ورودی کاهش یابد یا به‌طور ناگهانی منفی شود، معمولاً می‌تواند هشدار زودهنگامی درباره ورود بازار به فاز اصلاح، تغییر شرایط اقتصاد کلان یا جابه‌جایی گسترده سرمایه میان دارایی‌های مختلف باشد.

جریان نقدینگی ETF ها را از کجا ببینیم؟

با ظهور ETFهای اسپات بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال، وب‌سایت‌های مختلفی هرروز آمار جریان ورودی و خروجی به این صندوق‌ها را بررسی می‌کنند که مهم‌ترین آنها عبارتند از:

• Farside Investors
• SoSoValue
• گزارشات هفتگی شرکت CoinShares
• BitMEX Research

تحلیلگران حرفه‌ای اما تنها به این داده‌ها بسنده نمی‌کنند و معمولا این آمار را با داده‌های آنچین ترکیب می‌کنند تا وضعیت واقعی بازار را به شکل واقعی‌تری ببینند. برای مثال، بررسی تراکنش‌های کیف پول‌های متولیان صندوق‌های ETF مثل صرافی‌های کوین‌بیس یا جمنای می‌تواند مشخص کند که چه مقدار بیت‌ کوین واقعاً در حال جابه‌جایی یا انباشت میان صندوق‌هاست.

این رویکرد کمک می‌کند بین ورود سرمایه واقعی و جابجایی داخلی بین صندوق‌های مختلف تفاوت بگذاریم. در بسیاری از مواقع، جریان سرمایه‌ای که به‌عنوان «ورودی» ثبت می‌شود در واقع ناشی از بازتعادل داخلی یا انتقال میان صندوق‌های مختلف است و ارتباطی با ورود پول جدید به بازار ندارد.

اغلب صادرکنندگان ETF موظف‌اند دارایی‌های تحت مدیریت خود را هر روز کاری منتشر کنند؛ موضوعی که شفافیتی به‌مراتب بیشتر از صرافی‌های متمرکز بازار کریپتو ایجاد می‌کند.

چگونه با استفاده از داده‌های ETFها روندهای واقعی بازار را تشخیص دهیم؟

تحلیل جریان ETF زمانی ارزش واقعی پیدا می‌کند که این داده‌ها در کنار سایر شاخص‌های کلیدی بازار بررسی شوند. اگر تنها به ورود و خروج سرمایه از صندوق‌ها نگاه کنیم، تصویر ناقصی به دست می‌آوریم؛ اما وقتی همین داده‌ها را با سایر متریک‌های آنچین، شاخص‌های مشتقه و شرایط کلان اقتصادی کنار هم قرار دهیم، نتیجه به یک «داستان منسجم» تبدیل می‌شود.

برای مثال، وقتی جریان ورودی مثبت ETFها را کنار شاخص‌های آنچین مثل موجودی صرافی‌ها یا نسبت MVRV قرار می‌دهیم، مشخص می‌شود آیا نهادها در حال انباشت بلندمدت هستند یا در فاز فروش قرار دارند. اضافه کردن شاخص‌های مرتبط با بازار مشتقات مثل فاندینگ ریت و سود باز نیز از وضعیت معامله‌گران کوتاه‌مدت و میزان اهرم استفاده شده آنها خبر می‌دهد. در نهایت، تفسیر همه این داده‌ها بدون نگاه به محیط اقتصاد کلان ناقص است. تورم آمریکا (CPI)، پیش‌بینی درباره نرخ بهره و سیاست‌های فدرال رزرو همگی می‌توانند جریان ETFها را تقویت یا تضعیف کنند.

باز هم لازم است به نکته طلایی که بالاتر گفتیم اشاره کنیم:

هیچ‌وقت تحلیل را بر اساس یک روز داده انجام ندهید.

جریان‌های پایدار چندروزه یا چند هفته‌ای به‌مراتب مهم‌تر از جهش‌های یک‌روزه هستند؛ چون معمولاً نشان‌دهنده تغییر ساختاری در رفتار سرمایه‌گذاران نهادی‌اند، نه یک خبر کوتاه‌مدت یا جابه‌جایی داخلی.

اشتباهات رایج در تحلیل جریان ETFها

یکی از بزرگترین سوءتفاهم‌ها درباره ETFها این است که خیلی‌ها فکر می‌کنند «هر وقت پول بزرگی وارد صندوق‌ها شود، قیمت بیت‌ کوین باید همان لحظه جهش کند.» اما واقعیت بازار اصلاً این‌قدر ساده نیست.

گاهی عددی که به‌عنوان «ورود سرمایه» ثبت می‌شود، در ظاهر شبیه یک موج خرید بزرگ است، اما پشت‌صحنه چیز دیگری جریان دارد. مثلاً ممکن است این ورود سرمایه نتیجه تسویه معاملات قبلی یا یک جابجایی داخلی بین پرتفوها باشد. یعنی روی کاغذ پول وارد شده، اما در واقع خرید جدیدی در بازار اتفاق نیفتاده است.

از طرف دیگر، نباید فراموش کنیم که مارکت‌میکرها و آربیتراژکننده‌ها پشت بخش زیادی از این جریان‌ها هستند. این تیم‌ها وظیفه دارند قیمت ETF را با قیمت اسپات (Spot) بیت‌ کوین هم‌تراز نگه دارند. بنابراین بسیاری از ورود و خروج‌هایی که ثبت می‌شود، صرفاً بخشی از فرایند هماهنگ‌سازی قیمت‌ها است؛ نه خرید یا فروش واقعی بیت‌ کوین در بازار.

یکی دیگر از اشتباهات مهم، سوءتعبیر نقدینگی چرخشی است. گاهی پول از یک ETF خارج و به ETF مشابه دیگری منتقل می‌شود. این جابه‌جایی ممکن است اعداد بزرگی ایجاد کند، اما در واقع هیچ سرمایه تازه‌ای وارد بازار نشده؛ فقط پول از یک صندوق به صندوق دیگر منتقل شده است. مثل این است که از یک جیب‌تان پولی بردارید و در جیب دیگر بگذارید.

به همین دلیل، تحلیلگر حرفه‌ای همیشه دنبال جریان خالص و پایدار است؛ یعنی پولی که واقعاً وارد اکوسیستم بیت‌ کوین شده و نشانه‌ای از تغییر رفتار سرمایه‌گذاران نهادی باشد.

درک ساختار ETF، نحوه کار آربیتراژ و اینکه پشت هر جریان چه اتفاقی می‌افتد، کلید اصلی تشخیص داده‌های معتبر از داده‌های سطحی است. بازار می‌تواند پر از «نویز» باشد؛ اما هنر یک تحلیلگر این است که از وسط این نویزها، سیگنال‌های واقعی را تشخیص دهد.

چطور از تحلیل لحظه‌ای جریان نقدینگی ETF ها برای پیش‌بینی مسیر بیت کوین استفاده کنیم؟

جریان ETFها در سال‌های اخیر به یکی از دقیق‌ترین شاخص‌هایی که می‌تواند حال‌وهوای واقعی بازار را نشان دهد تبدیل شده است. با این حال نکته مهم این است که این داده‌ها صرفا یکسری آمار خشک روی کاغذ نیستند؛ در حقیقت پشت هر تغییر، یک رفتار سرمایه‌گذاری قرار دارد و همین رفتارهاست که مسیر آینده بیت‌ کوین را روشن می‌کند.

هر وقت جریان ورود سرمایه به ETFها بالا می‌رود، یعنی نهادهای مالی بزرگ در حال افزایش وزن بیت‌ کوین در پرتفوی‌ خود هستند. وقتی خروجی‌ها زیاد می‌شود، یعنی محافظه‌کار شده‌اند یا در حال کاهش ریسک هستند. این رفتارها معمولاً با تاخیر در قیمت منعکس می‌شود، اما جهت کلی بازار را خیلی واضح‌تر از نمودارهای کوتاه‌مدت نشان می‌دهد.

از طرف دیگر، بازار ETFها دیگر محدود به آمریکا نیست. راه‌اندازی ETFهای جدید در هنگ‌کنگ، لندن و حتی کشورهای اروپایی باعث شده حجم سرمایه‌گذاری جهانی در بیت‌ کوین چندبرابر شود. این یعنی رفتار سرمایه‌گذاران در یک کشور می‌تواند روی جریان سرمایه جای دیگری اثر بگذارد و این رابطه جدید، تحلیل بازار را پیچیده‌تر و جذاب‌تر کرده است.

نکته جالب اینجاست که نسل جدید تحلیلگران دیگر صرفا به ورود و خروج سرمایه نگاه نمی‌کنند. مدل‌های مبتنی بر هوش مصنوعی در حال حاضر قادرند جریان ETFها، داده‌های آنچین، احساسات بازار و شاخص‌های مشتقه را کنار هم بررسی کنند و الگوهایی را پیدا کنند که چشم انسان به‌سادگی نمی‌تواند ببیند.

پس به زبان خیلی ساده:

جریان ETFها مثل ردپای پول هوشمند است. اگر این ردپا را درست دنبال کنید، می‌توانید بفهمید بیت‌ کوین به کدام سمت می‌رود؛ قبل از اینکه در نوسانات قیمتی دیده شود.

سوالات متداول

جمع‌بندی نهایی: ردپای پول هوشمند را دنبال کنید

بازار بیت‌ کوین همیشه پر از هیجان، نوسان و تحلیل‌های کوتاه‌مدت است؛ اما در دنیای امروز، مهمترین نشانه مسیر آینده این دارایی، نه توییت‌هاست، نه شاخص‌های احساسی، نه حتی رفتار معامله‌گران خرد. کلید اصلی در جریان نقدینگی ETFها پنهان شده است؛ جایی که پول هوشمند تصمیم می‌گیرد.

ETFها اکنون به نقطه اتصال میان سرمایه‌گذاران نهادی و بیت‌ کوین تبدیل شده‌اند. هر ورود سرمایه به این صندوق‌ها، فشار خرید واقعی در بازار اسپات ایجاد می‌کند و هر خروج بزرگ می‌تواند موجی از فروش را رقم بزند. بنابراین تحلیل این جریان‌ها، مستقیم‌ترین مسیر برای فهمیدن این است که مؤسسات مالی چه برداشتی از آینده بیت‌ کوین دارند.

وقتی چند روز متوالی ورودی مثبت ثبت می‌شود، یعنی پول‌های بزرگ در حال انباشت تدریجی‌اند و بازار دارد زیرپوستی برای حرکت بعدی آماده می‌شود. اما وقتی خروجی‌ها زیاد می‌شود، احتمالاً بازار وارد فاز جدیدی از احتیاط، ریسک‌گریزی یا بازتعادل پورتفو شده است.

در نهایت، قدرت واقعی تحلیل جریان ETF زمانی ظاهر می‌شود که این داده‌ها را کنار متریک‌های آنچین، شاخص‌های مشتقه و وضعیت اقتصاد کلان قرار دهیم. اینجا دقیقاً همان جایی است که نویزها حذف می‌شوند و سیگنال‌های واقعی باقی می‌مانند.

بنابراین، جریان ETFها نقشه حرکت پول هوشمند است؛ هر کس این نقشه را درست بخواند، چند قدم جلوتر از بازار حرکت خواهد کرد.