در حالی که قیمت کاردانو در چرخه‌ای که تجربه می‌کنیم عملکرد درخشانی از خود نشان نداده، در جامعه این ارز دیجیتال شاهد رکوردشکنی‌های پی‌در‌پی هستیم. این بار کاردانو سریع‌ترین تصویب پروپوزال حاکمیتی تاریخ خودش را تجربه کرده که از شکل‌گیری اتحادی بی‌سابقه در بین جامعه این ارز دیجیتال حکایت دارد. به گزارش میهن بلاکچین، هماهنگی میان نهادهای بزرگی از جمله اینپوت اوت‌پوت (Input Output)، ایمورگو (EMURGO)، بنیاد کاردانو (Cardano Foundation)، اینترسکت (Intersect) و بنیاد میدنایت (Midnight Foundation)، نویدبخش ورود شبکه به مرحله‌ای است که در آن تصمیم‌گیری‌ها با انسجام بیشتری انجام می‌شود و پروژه‌های کلیدی با سرعت و ظرفیت بالاتری پیش می‌روند؛ فازی که می‌تواند در نهایت به نفع کاردانو و ADA تمام شود. رکوردشکنی حاکمیتی کاردانو جدیدترین پروپوزال حاکمیتی کاردانو با نام «بودجه ادغام‌های کلیدی کاردانو» در حالی که کمتر از دو روز از ثبت آن گذشته بود، از مرز ۵۰٪ رای موافق نمایندگان عبور کرد و تصویب شد؛ اتفاقی که سریع‌ترین فرآیند تایید یک پیشنهاد در کل تاریخ حاکمیت کاردانو به شمار می‌رود. یارومیر تسار (Jaromir Tesar)، یکی از اپراتورهای استخرهای استیکینگ کاردانو نخستین فردی بود که به این رکورد اشاره کرد و آن را نقطه عطفی مهم برای جامعه این ارز دیجیتال می‌داند. منبع: X این پیشنهاد که در تاریخ ۲۷ نوامبر برای رای‌گیری عمومی ثبت شده بود، درخواست تخصیص ۷۰ میلیون واحد ADA از خزانه کاردانو را مطرح می‌کند و هدف این بودجه، ایجاد یک برنامه هماهنگ برای توسعه ادغام‌هایی است که نقش حیاتی در رشد زیرساخت‌ها و اتصال اکوسیستم دارند. این پیشنهاد نه‌تنها اهمیت مالی دارد، بلکه از نظر ساختار حاکمیتی نیز یک اتفاق تاریخی محسوب می‌شود. برای نخستین بار، تمام نهادهای اصلی کاردانو به‌صورت مشترک پشت یک پیشنهاد واحد قرار گرفتند و بر سر یک مسئله اجماع دارند. بلاکچین کاردانو از ابتدا با هدف ایجاد یک مدل حاکمیتی کاملا غیرمتمرکز طراحی شده بود؛ مدلی که در آن هر هولدر ADA نقش و رای مشخصی دارد. با اجرای هارد فورک چانگ نیز این رویا در چارچوب عصر ولتیر (Voltaire Era) نقشه راه کاردانو به واقعیت نزدیک‌تر شد و حالا نمود آن را در جامعه این پروژه شاهد هستیم. آینده‌ای هیجان‌انگیز از نگاه چارلز هاسکینسون در روزهای اخیر، چارلز هاسکینسون (Charles Hoskinson)، بنیان‌گذار کاردانو، نیز در واکنش به این تحولات، چشم‌انداز مثبتی را برای شبکه ترسیم کرده است. او در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس (X) نوشت که «اتفاقات فوق‌العاده‌ای در راه است» و تأکید کرد: کاردانو غولی خفته است که اکنون بیدار شده و عصبانی است. هم‌زمان، توکن نایت (NIGHT) متعلق به پروژه میدنایت قرار است در تاریخ ۸ دسامبر به‌عنوان یک توکن بومی بلاکچین کاردانو راه‌اندازی شود که می‌تواند در کوتاه‌مدت با حجم معاملات خود در صرافی‌های غیرمتمرکز این شبکه، روی قیمت توکن‌های این بلاکچین، از جمله خود ADA تاثیر بگذارد. پیشنهاد «بودجه ادغام‌های کلیدی کاردانو» عملاً نقشه راهی برای ورود به سال ۲۰۲۶ را ترسیم می‌کند؛ سالی که بسیاری از اعضای جامعه انتظار دارند کاردانو به یکی از مهم‌ترین پروژه‌های بازار تبدیل شود و بالاخره خودی نشان دهد. این بودجه قصد دارد صندوقی اختصاصی ایجاد کند که تمام منابع آن صرف توسعه و ادغام زیرساخت‌های رده‌یک شود. از جمله این ادغام‌ها می‌توان به ورود استیبل‌کوین‌های رده‌یک، راهکارهای امانی و کیف‌پول‌های سازمانی، زیرساخت‌های تحلیل آنچین، پل‌های کراس‌چین و اوراکل‌های معتبر جهانی اشاره کرد؛ اقداماتی که شبکه را برای پذیرش نهادی و جذب توسعه‌دهندگان و پروژه‌های جدید آماده می‌کند و در نهایت کاردانو را در مسیر رقابت با بلاکچین‌هایی مثل اتریوم و سولانا قرار می‌دهد.

اگر چهار سال پیش از هر تحلیلگر کریپتو می‌پرسیدید که آیا چین دوباره روزی به صحنه استخراج بیت کوین برمی‌گردد، تقریباً همه یک جواب قطعی داشتند: «نه!» دلیلش هم روشن بود؛ سرکوب سال ۲۰۲۱ همه‌چیز را از ریشه کند. مزارع استخراج تعطیل شدند، دستگاه‌های ماینر شبانه از استان‌های مختلف جمع‌آوری شدند و هش‌ریت جهانی برای مدتی فرو ریخت. چین که زمانی پایتخت جهانی استخراج بیت کوین بود، در یک تصمیم سیاسی – اقتصادی، تبدیل شد به کشوری که نه‌تنها ماینینگ، بلکه هر نوع فعالیت مرتبط با رمزارز را غیرقانونی اعلام کرد. اما امروز، در سال‌های ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵، واقعیت کاملاً خلاف آن پیش می‌رود. گزارش‌ها نشان می‌دهد که فعالیت ماینرهای بیت کوین در چین دوباره و به‌صورت چشمگیری در حال افزایش است. داده‌های تازه، رشد فروش تجهیزات استخراج در این کشور، و افزایش سهم هش‌ریت نشان می‌دهد که یک بازگشت آرام اما عمیق در جریان است. بازگشتی که شاید نه از مسیر رسمی و دولتی، اما از دل اقتصاد محلی، زیرساخت‌های بلااستفاده و برق ارزان شکل گرفته و دوباره چین را به یکی از مراکز مهم ماینینگ جهان تبدیل کرده است. در این مقاله از میهن بلاکچین با نگاهی دقیق‌تر به رشد دوباره صنعت استخراج در چین می‌پردازیم و آن را بررسی می‌کنیم. چین چطور از ابرقدرت استخراج به کشوری ممنوعه رسید؟ برای درک موج جدید استخراج، باید به عقب برگردیم؛ به روزهایی که چین پادشاه بلامنازع استخراج بیت کوین بود. در سال ۲۰۲۰، طبق داده‌های شاخص مصرف برق بیت کوین دانشگاه کمبریج، حدود ۶۵٪ از کل توان پردازشی شبکه بیت کوین در چین تولید می‌شد. سروکله مزارع عظیم در سین‌کیانگ، سیچوان، مغولستان داخلی و یون‌نان پیدا بود و انرژی ارزان، نیروی کار در دسترس و نزدیکی به تولیدکنندگان دستگاه‌های استخراج، چین را تبدیل به مرکز ثقل شبکه بیت کوین کرده بود. اما نگرانی‌های دولت چین درباره ریسک‌های مالی، خروج سرمایه از کشور و مصرف بالای برق، به‌خصوص در روزهای بحران انرژی، باعث شد که در سال ۲۰۲۱ به یک باره ورق برگردد و همه‌چیز تغییر کند. بانک مرکزی چین هرگونه فعالیت مرتبط با کریپتو را «غیرقانونی» اعلام کرد و استخراج در سراسر کشور ممنوع شد. نتیجه این تصمیم، سقوط سریع هش‌ریت جهانی و مهاجرت گسترده ماینرها به آمریکا، قزاقستان و روسیه بود. با وجود این ممنوعیت، مصرف برق جهانی بیت کوین نه‌تنها کاهش پیدا نکرد، بلکه از ۸۹ تراوات‌ساعت در ۲۰۲۱ به بیش از ۱۲۱ تراوات‌ساعت در سال ۲۰۲۳ رسید. جهان ماینینگ بدون چین هم مسیر خودش را ادامه داد، اما سوال بزرگ این بود: آیا چین روزی به این صنعت بازمی‌گردد؟ مصرف برق جهانی بیت کوین - منبع: CCAF.io بازگشت آرام اما مقتدرانه؛ استخراج در چین دوباره زنده می‌شود از سال ۲۰۲۴ به بعد، نشانه‌های پراکنده‌ای از بازگشت فعالیت‌های ماینینگ در چین دیده شد. این بار اما خبری از مزارع عظیم و تابلودار نبود و این مزارع جای خودشان را به ماینرهای کوچک‌تر، زیرزمینی‌تر و توزیع‌شده‌تر دادند. اما حجم فعالیت‌ها آن‌قدر رشد کرده که دیگر نمی‌توان آن‌ها را نادیده گرفت. طبق داده‌های منتشرشده توسط «هش‌ریت ایندکس» تا ماه اکتبر ۲۰۲۵، چین حدود ۱۴٪ از قدرت پردازشی بیت کوین را در اختیار داشته و بعد از آمریکا و قزاقستان سومین کشور بزرگ استخراج‌کننده بوده است. برخی تحلیلگران شرکت آنچین «کریپتوکوانت (CryptoQuant)» حتی تخمین زده‌اند که سهم واقعی چین چیزی بین ۱۵ تا ۲۰ درصد است. فروش‌های اخیر شرکت بزرگ سازنده دستگاه‌های ماینینگ، یعنی کنان (Canaan)، نیز این روند را تأیید می‌کند. سهم چین از درآمد کنان که در سال ۲۰۲۲ فقط ۲.۸٪ بود، در سال ۲۰۲۳ به ۳۰٪ رسید و طبق گزارش فعالان صنعت، در سه‌ماهه دوم سال ۲۰۲۵ حتی از ۵۰ درصد هم فراتر رفته است. چنین جهشی تنها یک معنا دارد و آن این است که ماینینگ در چین دوباره به یک تجارت قابل‌توجه تبدیل شده است. اما چرا استخراج بیت کوین دوباره در چین رونق گرفته است؟ گزارش خبرگزاری «رویترز» نشان می‌دهد که طی دو سال اخیر فعالیت‌های ماینینگ در استان‌های سین‌کیانگ (Xinjiang) و سیچوان (Sichuan) به‌طور قابل‌توجهی رشد کرده است؛ دو منطقه‌ای که به دلیل وفور منابع انرژی، همیشه از مراکز مهم استخراج بوده‌اند. بخش زیادی از برق تولیدی این استان‌ها هیچ‌گاه به‌طور کامل به استان‌های شرقی و صنعتی منتقل نمی‌شود. این «برق مازاد»، چه برق آبی ارزان‌قیمت در سیچوان باشد یا انرژی برق-زغال‌سنگ در سین‌کیانگ، در بسیاری مواقع بلا استفاده می‌مانَد. به همین دلیل، استفاده از این انرژی اضافه برای استخراج بیت کوین به گزینه‌ای کاملاً سودآور و اقتصادی تبدیل شده است. عامل مهم دیگر، افزایش ظرفیت دیتاسنترها در چین است. دولت طی سال‌های اخیر صدها دیتاسنتر جدید برای اهداف هوش مصنوعی و پردازش ابری ایجاد کرده، اما در برخی مواقع تقاضا کمتر از ظرفیت بوده است. مالکان این مراکز، برای جلوگیری از خواب‌رفتن زیرساخت، شروع به اجاره فضای اضافی به ماینرها کرده‌اند. این روند باعث شده که ماینینگ به‌شکلی رسمی‌تر اما غیرعلنی دوباره به ساختار صنعتی چین برگردد. از سوی دیگر، رشد قیمت بیت کوین از سال ۲۰۲۴ به بعد، سودآوری این صنعت را چند برابر کرده است. وقتی قیمت بالا می‌رود، حتی برق کمی‌گران‌تر هم توجیه اقتصادی پیدا می‌کند. بسیاری از ماینرهای چینی از همین فرصت استفاده کرده‌اند. در حال حاضر، رشد دوباره صنعت استخراج در چین عمدتاً در مناطقی با ظرفیت انرژی بالا متمرکز شده است. برای مثال، می‌توان به سین‌کیانگ با منابع فراوان بادی و زغالسنگ، سیچوان با برق‌آبی ارزان در فصول بارانی، و سایر استان‌های غربی با شرایط مشابه اشاره کرد. چین چه سودی از بازگشت دوباره ماینینگ به خاکش می‌برد؟ استخراج در نگاه اول صرفا یک فعالیت پردازشی برای تولید بیت کوین است اما برای چین معنای گسترده‌تری دارد. اول اینکه استفاده از انرژی مازاد همیشه دغدغه دولت مرکزی بوده و ماینینگ دقیقاً همان مصرف‌کننده‌ای است که می‌تواند این مشکل را حل کند. دوم اینکه استخراج رمزارز به‌طور طبیعی یک صنعت صادراتی محسوب می‌شود؛ بیت کوین به‌عنوان دارایی جهانی می‌تواند درآمد دلاری ایجاد کند، بدون اینکه الزاماً از سیستم مالی بین‌المللی سنتی عبور کند. در کنار این‌ها، چین متوجه شده که فناوری‌های مرتبط با بلاکچین را نمی‌توان نادیده گرفت. اگرچه بیت کوین از نظر ایدئولوژیک با مدل حکمرانی چین سازگار نیست، اما زیرساخت فناورانه آن از جمله تجهیزات ماینینگ، دیتاسنترها، الگوریتم‌ها و مدل‌های مصرف انرژی می‌تواند به توسعه صنعتی کشور کمک کند. به همین دلیل هم شاهد رشد دوباره شرکت‌هایی مثل کنان هستیم. همانطور که گفتیم، در حال حاضر ماینینگ در چین معمولاً به دو شکل انجام می‌شود: یا از طریق مزارع کوچک و نیمه‌مخفی که به برق محلی دسترسی دارند، یا از طریق دیتاسنترهایی که به‌طور غیررسمی بخش‌هایی از ظرفیت خود را به ماینرها اختصاص می‌دهند. برای ماینرها و سرمایه‌گذاران اما این روند مشابه گذشته است: دستگاه استخراج خریداری شده، نیرو و فضا اجاره و درآمد حاصل از استخراج به کیف پول منتقل می‌شود. اما تفاوت بزرگ این است که امروز این کار بسیار پنهانی‌تر، منعطف‌تر و پراکنده‌تر از گذشته انجام می‌شود. تحول تدریجی سیاست چین درباره دارایی‌های دیجیتال چهار سال پس از اعمال ممنوعیت‌های سختگیرانه، چین حالا نشانه‌هایی از تغییر نگرش نسبت به دارایی‌های دیجیتال بروز داده است. این تغییر نه به‌معنای آزادسازی کامل، بلکه به‌معنای مدیریت هوشمندانه و استفاده از ظرفیت‌های منتخب است. یکی از نمونه‌های مهم، چارچوب قانونی جدید برای استیبل‌کوین‌ها در هنگ‌کنگ است که از ماه آگوست سال ۲۰۲۵ اجرا شده. با اینکه هنگ‌کنگ یک منطقه اداری ویژه محسوب می‌شود، اما جهت‌گیری آن معمولاً با سیاست‌های کلان پکن هماهنگ است. در داخل کشور نیز سرمایه‌گذاری روی یوان دیجیتال (e-CNY) به‌سرعت در حال گسترش است. دولت از پرداخت‌های خرد تا خرده‌فروشی و حتی طرح‌های آزمایشی برون‌مرزی از این ارز دیجیتال پشتیبانی می‌کند. همچنین بحث توسعه استیبل‌کوین‌های با پشتوانه یوآن برای افزایش حضور بین‌المللی جدی‌تر از قبل دنبال می‌شود. این تحولات نشان می‌دهد که چین از یک رویکرد «ممنوعیت کامل» به یک استراتژی «آزمایش کنترل‌شده» رسیده است. دارایی‌هایی که منافع اقتصادی و کنترل‌پذیری بیشتری دارند، احتمالاً اجازه فعالیت خواهند داشت. و در سایه همین تغییر نگرش، فعالیت‌های ماینینگ هم فضای نفس‌کشیدن بیشتری پیدا کرده‌اند. جمع‌بندی: آیا چین دوباره قدرت برتر ماینینگ خواهد شد؟ چین به‌تدریج در حال بازگشت است، اما بازگشتی متفاوت از دوران حکمرانی مطلق سال‌های قبل. امروز دیگر خبری از مزارع عظیم و پرزرق‌وبرقی نیست که بخش بزرگی از هش‌ریت جهانی را در اختیار داشتند؛ بلکه شبکه‌ای پراکنده از ماینرهای کوچک، کم‌صدا و منعطف جای آن‌ها را گرفته است. انرژی مازاد استان‌های غربی، دیتاسنترهایی که به‌دنبال مشتری‌اند، افزایش قیمت بیت کوین و چرخش آرام سیاست‌گذاری، چین را بار دیگر به صحنه استخراج رمزارز جهانی بازگردانده‌اند؛ البته در قالبی محتاط‌تر و پیچیده‌تر. با وجود این، آینده استخراج ارز دیجیتال در چین همچنان در گرو تصمیمات دولت مرکزی است. اگر پکن ترجیح دهد از فعالیت‌های پراکنده چشم بپوشد و اجازه دهد انرژی بلااستفاده به درآمد ارزی تبدیل شود، می‌توان دوباره شاهد جهش جدی سهم چین بود. اما اگر روندهای سخت‌گیرانه دوباره فعال شوند، ماینینگ بار دیگر به سایه‌ها، زیرزمین‌ها و دیتاسنترهای بی‌تابلو عقب رانده خواهد شد. آنچه امروز قطعی به‌نظر می‌رسد این است که بازگشت آرام چین یک حقیقت مهم را یادآوری می‌کند: شبکه بیت کوین، مستقل از مرزها و فشارهای سیاسی، همچنان ساختاری تاب‌آور، جهانی و متناسب با شرایط دائم‌التغییر جهان است؛ شبکه‌ای که هر بار با جابه‌جایی جغرافیایی ماینرها، قدرت انعطاف و استقامت خود را بیشتر ثابت می‌کند.

پس از یک ماه پرتنش و سنگین که با خروج گسترده سرمایه از ETFهای اسپات بیت کوین همراه بود، بالاخره شاهد ورودی به این صندوق‌ها بودیم؛ اتفاقی که پس از ۴ هفته خروج میلیاردها دلار نقدینگی می‌تواند نشانه‌ای از بهبود تدریجی احساسات سرمایه‌گذاران باشد. به گزارش میهن بلاکچین، این چرخش هرچند کوچک، در نقطه‌ای رخ داده که ترس، فشار فروش و نگرانی نسبت به آینده کوتاه‌مدت بازار به اوج رسیده بود. اکنون ورود سرمایه جدید نه‌تنها از شدت ریزش‌های اخیر کاسته، بلکه تصویر تازه‌ای از رفتار سرمایه‌گذاران نهادی ارائه می‌دهد؛ رفتاری که می‌تواند مسیر بازار بیت کوین و حتی دیگر دارایی‌های دیجیتال را در هفته‌های آینده تحت تأثیر قرار دهد. [sc name="box" type="info" link="https://mihanblockchain.com/what-is-exchange-traded-fund-etf/" content="منظور از ETF چیست؟ آشنایی با انواع صندوق‌های قابل معامله در بورس" ][/sc] بازگشت آرام سرمایه به ETFهای اسپات بیت کوین صندوق‌های اسپات بیت کوین پس از تحمل یک ماه طاقت‌فرسا، که در آن حجم بزرگی از سرمایه از بازار خارج شده بود، هفته را با حدود ۷۰ میلیون دلار ورود خالص سرمایه به پایان رساندند. این تغییر روند در حالی رخ می‌دهد که طبق داده‌های پلتفرم سوسوولیوم (SoSoValue)، طی چهار هفته گذشته حدود ۴.۳۵ میلیارد دلار نقدینگی از این صندوق‌ها خارج شده بود و ارزش خالص دارایی‌های در اختیار آنها به‌طور محسوس کاهش یافته بود. بیشترین خروج سرمایه در دو دوره ثبت شده است: هفته‌های منتهی به ۷ و ۲۱ نوامبر ۲۰۲۵ که در هر دو مورد حدود ۱.۲۲ میلیارد دلار از صندوق‌های ETF اسپات بیت کوینی خارج شده بود. فشار فروش در این دوره‌های به قدری شدید بود که برخی تحلیلگران حتی نسبت به تداوم موج خروج سرمایه هشدار داده بودند. اما عملکرد روز جمعه فضای متفاوتی رقم زد. صندوق‌های بیت کوین در مجموع حدود ۷۱ میلیون دلار ورودی سرمایه داشتند که مجموع ورودی خالص نقدینگی از زمان راه‌اندازی این محصولات را به حدود ۵۷.۷ میلیارد دلار رساندند. در نتیجه، ارزش کلی دارایی‌های تحت مدیریت ETFهای اسپات بیت کوین اکنون به حدود ۱۱۹.۴ میلیارد دلار رسیده که معادل حدودا ۶.۵٪ ارزش بازار بیت کوین است. صندوق IBIT متعلق به شرکت بلک‌راک روز جمعه شاهد خروج ۱۱۳.۷ میلیون دلاری بود؛ اما این فشار با ورود سرمایه قابل توجه به صندوق‌های رقیب جبران شد. در صدر این ورودی‌ها نیز صندوق FBTC متعلق به شرکت فیدلیتی با ۷۷.۵ میلیون دلار و صندوق ARKB متعلق به مجموعه ARK 21Shares با ۸۸ میلیون دلار قرار دارند. جریان ورودی سرمایه به ETFهای اسپات بیت کوین در روز جمعه - منبع: SoSoValue افزایش سرمایه در ETFهای اتریوم پس از سه هفته خروج سنگین بازگشت سرمایه تنها محدود به صندوق‌های بیت کوینی نبود و ETFهای اتریومی نیز پس از سه هفته پیاپی خروج سنگین، هفته گذشته را با ۳۱۲.۶ میلیون دلار ورودی به پایان رساندند؛ تغییری که بسیاری از تحلیلگران آن را نشانه‌ای مثبت در میان آشفتگی بازار می‌دانند. در سه هفته‌ای که گذشت، ETFهای اسپات اتریوم مجموعاً حدود ۱.۷۴ میلیارد دلار از دست داده بودند. بدترین عملکرد در این دوره نیز مربوط به هفته منتهی به ۱۴ نوامبر ۲۰۲۵ بود که در مجموع ۷۲۸.۶ میلیون دلار از صندوق‌های اتریومی خارج شده بود. با این حال، عملکرد روز جمعه نشان داد که بخشی از سرمایه‌گذاران دوباره به سمت اتریوم بازگشته‌اند. صندوق‌های اسپات اتریوم حدود ۷۶.۶ میلیون دلار ورود سرمایه ثبت کردند و مجموع ورودی خالص نقدینگی آنها از زمان آغاز فعالیت به ۱۲.۹۴ میلیارد دلار رسید. در حال حاضر، ارزش کل دارایی‌های ETFهای اسپات اتریوم در آمریکا نزدیک به ۱۹.۱۵ میلیارد دلار است حدود ۵.۲٪ از مارکت کپ اتریوم را تشکیل می‌دهد. در حالی که پس از هفته‌ها خروج سرمایه از ETFها نشانه‌هایی از احیای دوباره در این صندوق‌ها دیده می‌شود، برخی تحلیلگران بازار نیز معتقدند که بیت کوین در حال نزدیک شدن به یک نقطه بازگشتی کوتاه‌مدت است. به عنوان مثال، تحلیلگری به نام مستر کریپتو (Mister Crypto) می‌گوید شاخص قدرت نسبی (RSI) بیت کوین به محدوده اشباع فروش نزدیک شده و نهنگ‌ها پوزیشن لانگ گرفته‌اند؛ تحولاتی که به گفته او می‌تواند مسیر برای یک رالی کوتاه‌مدت تا محدوده ۱۰۰ تا ۱۱۰ هزار دلاری را باز کند. از سوی دیگر، آندره دراگوش (André Dragosch)، مدیر بخش تحقیقات اروپا در شرکت بیت‌وایز، بر این باور است که بیت کوین در شرایط کنونی با ارزشی کمتر از انتظارات کلان اقتصادی معامله می‌شود. او معتقد است با بهبود وضعیت اقتصاد کلان، فضای رشد قابل توجهی برای قیمت بیت کوین وجود دارد و بازار هنوز این چشم‌انداز را به‌طور کامل در قیمت‌گذاری لحاظ نکرده است.

یکی از جدی‌ترین ترندهای چرخه اخیر، توکنیزه‌کردن دارایی‌های واقعی (RWA) بوده که توجه بسیاری به خودش جلب کرده است. بسیاری از تحلیلگران اقتصادی نیز این حوزه را «موج بعدی تحول مالی» می‌دانند؛ موجی که نه‌تنها مسیر سرمایه‌گذاری جهانی را تغییر خواهد داد، بلکه به کشورهایی با ظرفیت‌های بزرگ اقتصادی امکان می‌دهد نقش تازه‌ای در بازارهای دیجیتال ایفا کنند. به گزارش میهن بلاکچین، در ایران نیز کارشناسان معتقدند که فرصت RWA می‌تواند یکی از مسیرهای حیاتی توسعه فناوری مالی باشد. محمد شرقی، مدیرعامل انجمن بلاکچین ایران، می‌گوید اکنون زمان آن رسیده است که نگاه جدی‌تری به دارایی‌های واقعی روی بلاک‌چین داشته باشیم؛ چراکه بازار جهانی در حال ورود به فاز جدیدی از رشد است و بی‌توجهی به این روند می‌تواند به معنای عقب‌ماندن از رقابتی بزرگ باشد. [sc name="box" type="info" link="https://mihanblockchain.com/how-and-why-major-stars-are-embracing-tokenization/" content="توکنیزه کردن چیست و چرا افراد معروف از آن استفاده می‌کنند؟" ][/sc] نگاه ایران به موج جهانی توکن‌سازی‌ها محمد شرقی، عضو هیئت‌ مؤسس و مدیرعامل انجمن بلاک‌چین ایران، معتقد است توکن‌سازی دارایی‌های واقعی یکی از بزرگ‌ترین فرصت‌های سرمایه‌گذاری در جهان امروز است و ایران نیز ظرفیت ورود جدی به این حوزه را دارد؛ ظرفیتی که اگر از همین امروز برای آن برنامه‌ریزی نشود، ممکن است در سال‌های آینده جبران‌ناپذیر باشد. شرقی در پیش‌رویداد فین‌وست ایران ۲۰۲۶ با اشاره به شرایط نزولی اخیر بازار ارزهای دیجیتال گفت: اگرچه فضای کلی بازار قرمز و در شرایط افت قرار دارد، اما صحبت از فرصت‌های سرمایه‌گذاری در چنین شرایطی می‌تواند نگاه تازه‌ای ایجاد کند. ما می‌خواهیم به بخش خاصی از بازار نگاه کنیم که نه‌تنها امکان بازیگری جدید را فراهم می‌کند، بلکه بستری برای جذب فعالان تازه نیز باز می‌کند. او با مرور آمار جهانی سرمایه‌گذاری در صنعت کریپتو افزود: در سال ۲۰۲۲ که بازار در اوج رونق قرار داشت، حدود ۳۳ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خطرپذیر وارد این حوزه شد. پس از سقوط شدید بازار در سال ۲۰۲۳ این رقم به ۱۰ میلیارد دلار کاهش یافت؛ اما روند بازیابی طی دو سال اخیر نشان داده که اعتماد سرمایه‌گذاران بزرگ در حال بازگشت است و حجم سرمایه‌گذاری‌ها دوباره به حدود ۱۶ میلیارد دلار رسیده است. به گفته او «اگرچه هنوز با سطح اوج فاصله داریم، اما نشانه‌های رشد دوباره کاملاً واضح است.» مدیرعامل انجمن بلاک‌چین ایران تأکید کرد که اکنون بیش از ۳۵ میلیارد دلار دارایی واقعی در قالب RWA فعال است و یکی از موتورهای اصلی رشد، توکن‌سازی دارایی‌های واقعی است. او برای نشان‌دادن این جهش، یک مثال کلیدی ارائه داد و گفت: سال ۲۰۲۲ تنها حدود ۳ میلیارد دلار دارایی واقعی در بستر بلاکچین توکن شده بود، اما امروز این عدد از ۳۵ میلیارد دلار عبور کرده است. رشدی بیش از ۱۰ برابر. به گفته شرقی، این تغییر نشان می‌دهد که در کنار رکودهای عمومی بازار، سرمایه‌گذاران حرفه‌ای در حال انتخاب دقیق‌تر پروژه‌ها هستند و سرمایه‌ها به سمت پروژه‌های کم‌ریسک‌تر و دارای پشتوانه واقعی حرکت می‌کنند. این یعنی بازار در حال بلوغ است. اعتماد به‌تدریج برمی‌گردد و سرمایه‌گذاران بزرگ دوباره ریسک‌پذیر شده‌اند. فرصت‌های بالقوه ایران و چالش‌های ساختاری مدیرعامل انجمن بلاکچین معتقد است ایران نیز می‌تواند نقش فعالی در این بازار بازی کند؛ اما لازمه آن، برنامه‌ریزی از همین امروز است. به گفته او، باید فرصت‌های سرمایه‌گذاری واقعی کشور را در این حوزه بررسی کنیم, اما همچنین لازم است به موانع و چالش‌هایی مانند نبود چارچوب‌های شفاف قانون‌گذاری نیز توجه کنیم چراکه قوانین فعلی هنوز تکلیف پروژه‌ها را مشخص نکرده‌اند. او توضیح داد که بسیاری از پروژه‌های داخلی آماده اجرا هستند اما به دلیل نبود چارچوب رسمی در حوزه رگولاتوری، فعالیت آنها متوقف مانده است. به گفته او، یکی از اهداف مهم رویداد فین‌وست ایجاد فضای گفت‌وگو میان فعالان حوزه و نهادهای تصمیم‌گیر است. شرقی در ادامه به بخش‌هایی اشاره کرد که ایران می‌تواند به‌طور جدی وارد آنها شود؛ یکی دارایی‌های واقعی قابل توکن‌شدن که قابلیت عرضه روی شبکه‌های بلاکچینی را دارند و دیگری، پلتفرم‌ها، اکسچنج‌ها و خدمات تخصصی RWA که می‌توانند با شخصی‌سازی و توسعه سرویس‌ها، مسیر ورود سرمایه‌گذاران به این حوزه را تسهیل کنند. با این حال، او هشدار داد که اگر برنامه‌ریزی برای افق ۲۰۲۶ تا ۲۰۳۰ از امروز آغاز نشود، احتمال از دست دادن موج جدید نوآوری در این بازار زیاد است. وی افزود: هنوز فضای خاکستری زیادی در بازار وجود دارد، اما اگر از امروز برای افق ۲۰۲۶ تا ۲۰۳۰ برنامه‌ریزی نکنیم، ممکن است از این موج عقب بمانیم. مدیرعامل انجمن بلاکچین با اشاره به برآوردهای معتبر جهانی مدعی شد که احتمالا تا سال ۲۰۳۳، بین ۴ تا ۱۵ تریلیون دلار از دارایی‌های واقعی جهان توکنیزه خواهد شد. به گفته او، در ایران نیز مجموعه‌های فناور و سرمایه‌گذار به‌تدریج در حال شکل‌گیری هستند؛ مجموعه‌هایی که می‌خواهند این فرصت را به یک بازار واقعی تبدیل کنند. اما مسیر آینده این صنعت به‌طور جدی به نحوه مواجهه با چالش‌های قانون‌گذاری بستگی دارد. رویداد فین‌وست ایران ۲۰۲۶ رویداد فین‌وست ایران ۲۰۲۶ یک گردهمایی بزرگ مالی و سرمایه‌گذاری است که قرار است با حضور بیش از ۲ هزار نفر از مدیران، فعالان اقتصادی، متخصصان و علاقه‌مندان برگزار شود. به گفته ابراهیم هاشمی، دبیر اجرایی فین‌وست، این رویداد ترکیبی از همایش‌های تخصصی، نمایشگاه‌های بزرگ و کارگاه‌های آموزشی خواهد بود؛ بستری که به شرکت‌کنندگان اجازه می‌دهد با جدیدترین روندهای صنعت مالی آشنا شوند و شبکه‌سازی گسترده‌ای انجام دهند. او می‌گوید در این رویداد، جدیدترین فرصت‌های سرمایه‌گذاری و روندهای نوین اقتصادی معرفی خواهد شد و افراد می‌توانند از تجربه متخصصان داخلی و بین‌المللی بهره‌مند شوند. فین‌وست توسط خانه سرمایه بنیان‌گذاری شده و در تاریخ ۸ اسفند ۱۴۰۴ در سالن همایش‌های ۱۸۰۰ نفری برج میلاد در دو بخش همایش و نمایشگاهی برگزار خواهد شد.

در حالی که بازار میم کوین‌های سولانا در اوایل چرخه صعودی عملکرد درخشانی نشان داده بود، به نظر می‌رسد که این دسته از توکن‌ها حالا وارد یکی از ضعیف‌ترین دوره‌های خود در دو سال اخیر شده‌اند؛ دورانی که در آن، حجم معاملات نه‌تنها کاهش یافته، بلکه وزن این دسته از دارایی‌ها در اکوسیستم سولانا به‌شدت کوچک‌تر شده است. به گزارش میهن بلاکچین، این تغییر رفتار تنها یک افت معاملاتی ساده نیست؛ بلکه بازتابی از یک تحول عمیق در نگاه کاربران سولانا به ریسک، شفافیت و اعتماد است. مجموعه‌ای از رسوایی‌ها، کلاهبرداری‌ها و راگ‌پول‌های پی‌درپی باعث شده تا معامله‌گران به‌جای ورود به موج‌های هیجانی، به سمت دارایی‌های باثبات‌تر و کم‌ریسک‌تر حرکت کنند. نتیجه این روند، دگرگونی در جریان نقدینگی سولانا و تقویت سهم استیبل‌کوین‌ها بوده است؛ اتفاقی که به‌خوبی نشان می‌دهد بازار در حال بازتعریف ارزش واقعی است. سقوط سهم میم کوین‌های سولانا به کمترین سطح دو سال اخیر بر اساس داده‌های وب‌سایت بلاک‌ورکز (Blockworks)، سهم میم‌کوین‌ها از حجم معاملات روزانه صرافی‌های غیرمتمرکز سولانا (DEX) اکنون به کمتر از ۱۰٪ رسیده است. این رقم در مقایسه با دوران اوج سال گذشته، سقوطی چشمگیر محسوب می‌شود و حاکی از آن است که بازار سولانا دیگر تحت سلطه موج میم‌کوین‌ها نیست. جزییات حجم معاملات در بلاکچین سولانا - منبع: Blockworks برای درک بهتر شرایط باید به آمار معاملات ۲۷ نوامبر اشاره کرد؛ جایی که میم‌کوین‌های سولانا تنها حدود ۲۹۵ میلیون دلار حجم معاملات داشتند. این مقدار، ۹.۲٪ از ۳.۲ میلیارد دلار حجم کل تراکنش‌های شبکه در همان روز را تشکیل می‌داد؛ رقمی که تا قبل از این چندین برابر بیشتر بود. این در حالی است که حدود یک سال گذشته، در دسامبر ۲۰۲۴ بیش از ۷۰٪ از حجم معاملات صرافی‌های غیرمتمرکز سولانا به میم کوین‌ها اختصاص داشت و این توکن‌ها عملا کل بازار را کنترل می‌کردند، با این حال حالا به نظر می‌رسد که این هیجان جای خودش را به احتیاط داده است. سقوط به دنبال موجی از کلاهبرداری‌ها و رسوایی‌ها یکی از مهم‌ترین عواملی که باعث شده تا جریان نقدینگی از میم کوین‌ها خارج شود، سلسه‌ای از راگ‌پول‌ها و پروژه‌های اسکم بود که از ابتدای سال میلادی شبکه سولانا را هدف قرار دادند. یکی از شاخص‌ترین این اتفاقات، ماجرای توکن لیبرا (LIBRA) بود؛ میم‌کوینی که با جنجال‌های سیاسی پیرامون خاویر میلی (Javier Milei)، رئیس‌جمهور آرژانتین، گره خورده بود. فروپاشی این توکن بیش از ۱۰۷ میلیون دلار از نقدینگی بازار را نابود کرد و بنا بر داده‌های پلتفرم‌های آماری، بخشی از زیان گسترده‌تر حدود ۴ میلیارد دلاری در اکوسیستم سولانا را تشکیل می‌دهد. این پروژه و نمونه‌های مشابه در مجموع باعث شد تا فعالیت کاربران سولانا از جمله تعداد معامله‌گران منحصر به فرد و مشارکت در بازار توکن‌های جدید کاهش پیدا کند. در ادامه تداوم این کلاهبرداری‌ها بی‌اعتمادی به بازار را تشدید کرد و بخش بزرگی از سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر را از بازار بیرون راند. پیامد این بحران کاملاً مشهود است: تعداد توکن‌هایی که روی سولانا راه‌اندازی می‌شوند، از اواسط ژانویه تاکنون ۴۲٪ کاهش یافته است. این روند نشان می‌دهد تمایل به راه‌اندازی پروژه‌های پرریسک به‌طور قابل توجهی فروکش کرده است. منبع: X افزایش سهم استیبل‌کوین‌ها در جریان نقدینگی سولانا در حالی که میم‌کوین‌ها افت کرده‌اند، استیبل‌کوین‌ها سهم بزرگ‌تری از جریان تراکنش‌های شبکه را به خود اختصاص داده‌اند. داده‌های بلاک‌ورکز نشان می‌دهد تراکنش‌های مرتبط با استیبل‌کوین‌ها اکنون نزدیک به ۸۰٪ از حجم معاملات DEXهای سولانا را تشکیل می‌دهند که یکی از بالاترین سطوح در دو سال اخیر محسوب می‌شود. این تغییر آشکار بیانگر ترجیح معامله‌گران به سمت دارایی‌هایی با نقدینگی عمیق‌تر و نوسان کمتر است، به‌ویژه در دوره‌ای که بازار کریپتو با رکود و ریزش عمومی مواجه شده و سرمایه‌گذاران به دنبال پناهگاه‌های امن‌تری هستند.

هفته‌ها است که بازار بیت کوین زیر فشار فروش سنگینی قرار دارد، برخی تحلیل‌گران معتقدند این روند می‌تواند به پایان چرخه کوتاه‌مدت نزولی نزدیک شده باشد. نشانه‌هایی از کاهش نوسانات و بازگشت تدریجی تقاضا در داده‌های رفتاری معامله‌گران دیده می‌شود که معمولاً همراه با تشکیل کف‌های موقتی در بازار ظاهر می‌شوند. به گزارش میهن بلاکچین، رفتار نهنگ‌ها، وضعیت احساسات عمومی بازار و داده‌های تکنیکال موجود، نشان می‌دهند که احتمال وقوع یک رالی تنفسی وجود دارد؛ این رالی‌ می‌تواند قیمت بیت کوین را دوباره به محدوده شش‌رقمی نزدیک کند؛ هرچند ممکن است تصویر کلان همچنان محتاطانه باقی بماند. ثبات نسبی پس از گذار از فشار فروش‌ سنگین؛ نقش RSI و منطقه‌ کف‌های تاریخی بر اساس داده‌هایی که میستر کریپتو (Mister Crypto)، معامله‌گر شناخته‌شده بازار، در یک ویدیو منتشر کرده است، ساختار کوتاه‌مدت بیت کوین سیگنال تثبیت ساطع می‌کند. او این مرحله را نتیجه «تسلیم بازار» می‌داند؛ در این دوره‌‌ها، معمولاً معامله‌گران خرد دارایی‌های خود را می‌فروشند و بازیگران بزرگ نیز از این شرایط برای باز کردن پوزیشن‌ خرید استفاده می‌کنند. میستر کریپتو: بیت کوین همیشه بعد از روز شکرگذاری رشد می‌کند، فکر نمی‌کنم این‌بار نیز متفاوت باشد. منبع: Mister Crypto شاخص‌های رفتاری معامله‌گران حاکی از آن است که با وجود احساسات بسیار منفی، برخی سرمایه‌گذاران بزرگ وارد پوزیشن‌های لانگ شده‌اند؛ الگویی که بارها پیش از جهش‌های مقطعی بازار دیده شده است. یکی از مهم‌ترین نشانه‌هایی که این تحلیل‌گر بر آن تأکید دارد، وضعیت شاخص قدرت نسبی (RSI) است. به گفته او، RSI هفتگی بیت کوین به مرز ۳۰ نزدیک شده است؛ این محدوده‌ در چرخه‌های پیشین بازار معمولاً با کف‌های نسبی هم‌زمان بوده است. میستر کریپتو در توضیح خود می‌گوید: ما همین‌جا برای بیت کوین کف ساخته‌ایم؛ به سطح ۳۰ رسیده‌ایم. تمام. هرچند او تأکید می‌کند که رسیدن RSI به این ناحیه الزاماً به‌معنای شروع یک روند صعودی پرفشار نیست، اما تجربه‌ بازار نشان می‌دهد چنین شرایطی اغلب با بهبود کوتاه‌مدت قیمت همراه می‌شود. تمرکز بازار روی محدوده ۱۰۲,۰۰۰ دلار؛ تأثیر شرایط کلان بر سناریوی بازگشت عامل مهم دیگری که این سناریو را تقویت می‌کند، فاصله فعلی قیمت با میانگین متحرک ۵۰ هفته‌ای است؛ سطحی که هم‌اکنون نزدیک ۱۰۲,۰۰۰ دلار قرار دارد. طبق این تحلیل، بیت کوین در چرخه‌های گذشته بارها پس از سقوط به زیر این میانگین، دوباره تا همین سطح، اصلاح صعودی داشته است. از این‌رو انتظار می‌رود پیش از شکل‌گیری هر روند بلندمدت دیگری، قیمت بار دیگر تلاش کند خود را به محدوده شش‌رقمی نزدیک کند. چشم‌انداز کلان اقتصاد نیز به این دیدگاه خوش‌بینانه کوتاه‌مدت کمک می‌کند. میستر کریپتو اشاره می‌کند که احتمال پایان یافتن سیاست انقباض کمی و همچنین گمانه‌زنی‌ها درباره کاهش نرخ بهره در جلسه بعدی سیاست‌گذاری، می‌تواند شرایط مالی را برای دارایی‌های پرریسکی مانند بیت کوین تسهیل کند. چنین تغییراتی معمولاً باعث افزایش اشتهای سرمایه‌گذاران برای ورود به بازارهای پرریسک می‌شود. بهبود تدریجی احساسات بازار علی‌رغم وجود احتیاط در چشم‌انداز بلندمدت با وجود این نشانه‌های حمایتی، او تأکید می‌کند تصویر بزرگ‌تر همچنان محتاطانه است و بازار در فاز نزولی قرار دارد. به باور او، حتی اگر رالی کوتاه‌مدتی شکل بگیرد، ممکن است پس از آن دوباره ضعف به بازار بازگردد؛ زیرا هنوز نشانه‌ای قطعی از بازگشت به یک روند رشد پایدار دیده نمی‌شود. در همین حال، شاخص ترس و طمع بازار کریپتو که ۱۸ روز در محدوده «ترس شدید» بود، اکنون به سطح «ترس» و عدد ۲۸ رسیده است. این تغییر کوچک معمولاً نشانه‌ای از کاهش فشار روانی فشار فروش در بازار تلقی می‌شود. آندره دراگوش (André Dragosch)، رئیس بخش تحقیقات بیت‌وایز یوروپ (Bitwise Europe)، نیز تأکید کرده است که بیت کوین از نظر بنیادی می‌تواند رشد قابل‌توجهی را تجربه کند؛ زیرا قیمت فعلی، همچنان با انتظارات مثبت کلان هم‌خوانی ندارد. او این وضعیت را مشابه دوران سقوط مارس ۲۰۲۰ می‌داند؛ دوره‌ای که بازار جهانی چشم‌اندازی بسیار تیره را پیش‌خور کرده بود، اما پس از آن، یکی از قدرتمندترین روندهای صعودی بیت کوین شکل گرفت. به گفته او، بازار امروز نیز سناریویی به‌شدت بدبینانه را در قیمت‌ها منعکس کرده و همین موضوع باعث ایجاد یک نسبت «ریسک به پاداش نامتقارن»، به نفع روند صعودی شده است.

هایپرلیکوئید بامداد امروز، حدود ۲٫۶ میلیون توکن HYPE به ارزش تقریبی ۹۰٫۱۸ میلیون دلار را از بخش استیکینگ (Staking) به یک کیف پول اسپات (Spot) منتقل کرد. داده‌های آنچین HypurrScan نشان می‌دهد این تراکنش از آدرس 0x43e9abea1910387c4292bca4b94de81462f8a251 انجام شده که به کیف پول منتسب به HyperLabs مربوط است. به گزارش میهن بلاکچین، این انتقال، موجودی استیک‌شده را کاهش داده اما همچنان حدود ۲۴۰ میلیون توکن HYPE قفل‌شده باقی مانده است که ارزش آن بیش از ۸٫۳۳ میلیارد دلار برآورد می‌شود. فعالیت کیف پول حاکی از جابه‌جایی‌های داخلی است این جابه‌جایی در میان فعالان بازار سؤال‌هایی ایجاد کرده است. هرچند هنوز هیچ فروش مستقیمی تأیید نشده، اما انتقال توکن‌ها به بخش اسپات معمولاً به‌عنوان یک قدم مقدماتی برای اقدامات مربوط به تأمین نقدینگی تفسیر می‌شود. این آدرس هیچ موقعیت پرپچوال (perpetual) یا دارایی در خزانه (vault) در اختیار ندارد. ارزش کل این کیف پول بیش از ۸٫۴۲ میلیارد دلار است، در حالی که تنها حدود ۹۰ میلیون دلار آن در حال حاضر در اسپات نگهداری می‌شود. در کنار انتقال اصلی HYPE، این کیف پول چند انتقال ورودی با مقادیر کوچک‌تر نیز نشان می‌دهد. این‌ها شامل توکن‌های PICKL، YAP و BIGBEN است که هرکدام ارزشی کمتر از ۵۰ دلار دارند. همه این توکن‌ها از یک آدرس آشنا ارسال شده‌اند که نشان‌دهنده جریان‌های داخلی کم‌ارزش یا فعالیت‌های آزمایشی است. هیچ‌یک از این موارد، نشانه‌ای از تراکنش‌های خارجی یا انباشت جدید به حساب نمی‌آیند. تمرکز اصلی همچنان بر توکن‌های HYPE باقی مانده است. هنوز مشخص نیست که این جابه‌جایی نشان‌دهنده فروش باشد یا صرفاً یک تخصیص داخلی مجدد. یکی از کاربران در واکنش گفت: هنوز اقدامی صورت نگرفته، اما این چیزی نیست که بشود نادیده‌اش گرفت. با انتقال HYPE به اسپات، نرخ فاندینگ منفی می‌شود بر اساس داده‌های CoinGlass، پس از این انتقال، فاندینگ ریت (Funding Rate) برای HYPE به‌طور محسوس به زیر صفر سقوط کرد. پیش از این، فاندینگ از اوایل سپتامبر تا اواسط اکتبر عمدتاً مثبت بود؛ در آن دوره، قیمت HYPE به سمت محدوده ۶۴ دلار حرکت کرد. تغییر جهت فاندینگ ریت در زمانی رخ داد که قیمت کاهش یافته و موقعیت‌های فروش (شورت) تقویت شدند. منبع: CoinGlass معامله‌گران معمولاً نرخ فاندینگ را برای سنجش احساس بازار در معاملات اهرمی دنبال می‌کنند. افت نرخ به زیر صفر به این معناست که فروشندگان استقراضی برای نگهداری موقعیت‌های خود کارمزد می‌پردازند که اغلب با افزایش تمایل نزولی در بازار همراه است. هم‌زمانی کاهش فاندینگ با جابه‌جایی توکن‌ها، بر نگرانی‌های بازار افزوده است. قیمت HYPE در محدوده‌ای میان ۳۷ تا ۴۰ دلار در نوسان بوده است. این وضعیت پس از چندین هفته افت قیمت رخ داده که در جلسات معاملاتی اخیر با یک بازگشت جزئی همراه بوده است. فاندینگ در وضعیتی مختلط قرار دارد و حرکات قیمتی نیز نسبتاً محدود شده‌اند. تاکنون خروجی‌های بزرگ از این کیف پول مشاهده نشده، اما نگاه‌ها همچنان به موجودی اسپات معطوف است.

بازار سولانا این روزها صحنه تناقضی عجیب است: از یک‌سو، صندوق‌های ETF استیکینگ سولانا یکی پس از دیگری در آمریکا راه‌اندازی می‌شوند و سرمایه‌ قابل‌توجهی جذب می‌کنند و از سوی دیگر، قیمت سولانا (SOL) در روندی فرسایشی گیر افتاده است و فاصله‌ خود با اوج تاریخی‌اش هر روز بیشتر می‌شود. آخرین اتفاق در این میان، عقب‌نشینی ناگهانی شرکت مدیریت دارایی کوین‌شرز (CoinShares) از برنامه راه‌اندازی ETF استیکینگ سولانا است که ظاهراً اساس آن هرگز نهایی نشده بود. به گزارش میهن بلاکچین، با وجود رشد جریان سرمایه در ETFهای سولانا و جذابیت بازدهی ۵ تا ۷ درصدی استیکینگ، این تقاضا هنوز نتوانسته وزنه قیمت را تغییر دهد. جریانی که زمانی امید می‌رفت موتور روند صعودی جدید برای SOL باشد، حالا با فشار اصلاحات بازار و عقب‌نشینی تحلیلگران از اهداف جسورانه خود روبرو شده است. این خبر تلاش می‌کند تصویری دقیق و منسجم از این تناقض ارائه دهد. انصراف کوین‌شرز؛ برنامه‌ای که هیچ‌وقت به مرحله اجرا نرسید شرکت کوین‌شرز، یکی از بزرگ‌ترین مدیران دارایی در اروپا، روز جمعه درخواست ثبت ETF استیکینگ سولانا را از کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) پس گرفت. بر اساس پرونده ثبت‌شده، معامله ساختاری و خرید دارایی‌هایی که قرار بود پشتوانه این صندوق باشند، اصلاً تکمیل نشده بود. به‌همین دلیل در گزارش رسمی کمیسیون SEC آمده است که هیچ سهمی فروخته نشده و قرار هم نیست فروخته شود؛ زیرا اساساً معامله اولیه‌ای که این صندوق بر مبنای آن شکل می‌گرفت، عملی نشده است. جریان ورودی ETFهای اسپات سولانا - منبع: CoinGlass این اتفاق در شرایطی رخ می‌دهد که اولین ETF استیکینگ سولانا که توسط شرکت REX-Osprey راه‌اندازی شد، در ژوئن امسال وارد بازار آمریکا شده و سپس شرکت بیت‌وایز (Bitwise) نیز در ماه اکتبر ETF استیک‌شده خود را عرضه کرد. ETF بیت‌وایز تنها در روز نخست با حدود ۲۲۳ میلیون دلار دارایی شروع به کار کرد؛ رقمی که به گفته اریک بالکوناس (Eric Balchunas)، تحلیلگر حوزه ETF‌ها، تقریباً معادل نصف ارزش صندوق REX-Osprey بود که ماه‌ها از فعالیتش می‌گذشت. جریان سرمایه قدرتمند و قیمتی که با آن همراهی نمی‌کند علی‌رغم ورود پی‌درپی این محصولات و جذب سرمایه قابل‌توجه، قیمت SOL همچنان در مسیری نزولی گیر افتاده است. ETFهای مبتنی بر سولانا در ماه نوامبر بیش از ۳۶۹ میلیون دلار ورودی سرمایه داشتند و سرمایه‌گذاران، عمدتاً به‌دلیل سود استیکینگ، به این ابزارها جذب شدند. حتی در روزهایی که بیت کوین و اتریوم شاهد خروج سرمایه‌های سنگین بودند، صندوق‌های سولانا چندین روز متوالی ورودی داشتند که نشان می‌داد تقاضا برای این محصول‌ها واقعی و پیوسته است. نمودار روزانه قیمت سولانا - منبع: TradingView اما بازار قیمت مسیر دیگری رفت. پیش‌بینی‌هایی که پیش از این، رسیدن سولانا به محدوده ۴۰۰ دلار را متصور بودند، از اواخر اکتبر اصلاح شدند. حالا بسیاری از تحلیلگران معتقدند SOL برای بازگشت به بالای ۱۵۰ دلار، با موانع جدی روبرو است. سولانا در ماه نوامبر به کف پنج‌ماهه حدود ۱۲۰ دلار سقوط کرد که نشان‌دهنده اصلاحی سنگین و کاهش حدود ۶۰ درصدی نسبت به اوج تاریخی حدود ۲۹۵ دلاری در ژانویه ۲۰۲۵ است. اوج‌گیری ابتدای سال از کجا آغاز شد؟ رالی سریع سولانا در ژانویه سال جاری عمدتاً به انفجار تقاضا برای میم کوین‌های مبتنی بر این شبکه، به‌ویژه میم کوین رسمی ترامپ (TRUMP) نسبت داده می‌شد؛ موجی که چندین هفته حجم معاملات شبکه را جهش داد و قیمت SOL را به سطحی رساند که حالا بازیابی آن دشوار شده است. بازار امروز اما متفاوت است؛ تقاضا از سمت ETFها وجود دارد، اما فشار فروش گسترده، نااطمینانی کلان و خروج سرمایه از بازار اسپات، مانع از آن شده است که این جریان ورودی بتواند قیمت سولانا را نجات دهد. نتیجه اینکه، SOL همچنان با یک تناقض روبرو است: سرمایه‌های ورودی به صندوق‌ها قوی هستند، اما قیمت هنوز نشانی از تغییر روند پایدار بروز نداده است.

گزارش جدید شرکت بیمه سپرده‌های فدرال آمریکا (FDIC) نشان می‌دهد که با وجود کاهش فصلی زیان‌های تحقق‌نیافته بانک‌ها، سطح این زیان‌ها همچنان «بالا» ارزیابی می‌شود. به گزارش میهن بلاکچین، فهرست بانک‌های مشکل‌دار این نهاد ناظر کمی کوچک‌تر شده و FDIC تأکید می‌کند که نظام بانکی آمریکا در سه‌ماهه سوم ۲۰۲۵ همچنان تاب‌آور باقی مانده است، هرچند با ریسک‌ها و چالش‌های قابل‌توجه روبه‌رو است. کاهش نسبی زیان‌ها، تاب‌آوری سیستم و تداوم ریسک‌ها بر اساس گزارش FDIC، مجموع زیان‌های تحقق‌نیافته بانک‌های آمریکا از محل اوراق بهاداری که تا سررسید نگهداری می‌شوند و همچنین اوراق قابل‌معامله، در سه‌ماهه منتهی به سپتامبر با کاهشی دو رقمی نسبت به فصل قبل مواجه شده است. این زیان‌ها در مقایسه با سه‌ماهه دوم، ۵۸٫۲ میلیارد دلار معادل ۱۴٫۷ درصد کاهش یافته و به ۳۳۷٫۱ میلیارد دلار رسیده است که پایین‌ترین میزان زیان تحقق‌نیافته از نخستین سه‌ماهه ۲۰۲۲ تاکنون به‌شمار می‌رود. در بخش دیگری از این گزارش آمده است که ذخایر زیان اعتباری نیز در سه‌ماهه سوم کاهش یافته است. رقم پیش‌بینی زیان اعتباری بانکی که در سه‌ماهه دوم سال ۳۰ میلیارد دلار بود، در سه‌ماهه سوم به ۲۰٫۸ میلیارد دلار تنزل کرده است؛ این نشانه‌ای از کاهش نسبی نگرانی‌ها درباره کیفیت دارایی‌هاست، هرچند این روند لزوماً به معنای رفع کامل ریسک‌ها نیست. FDIC همچنین به وضعیت بانک‌های موجود در «فهرست بانک‌های مشکل‌دار» خود اشاره می‌کند؛ این فهرست نام مؤسساتی را در بر می‌گیرد که در آستانه مشکلات جدی مالی و ریسک ناتوانی از ایفای تعهدات قرار دارند. طبق این گزارش، تعداد بانک‌های موجود در این فهرست در سه‌ماهه سوم، با کاهش خالص دو بانک، به ۵۷ بانک رسیده است. این تعداد معادل ۱٫۳ درصد کل بانک‌هاست که FDIC آن را در محدوده «عادی» برای دوره‌های غیر بحرانی و در بازه معمول ۱ تا ۲ درصد توصیف می‌کند. این نهاد تأکید کرده است که در طول سه‌ماهه سوم، هیچ بانکی تأسیس یا ورشکسته نشده است. FDIC در جمع‌بندی این گزارش می‌گوید صنعت بانکداری آمریکا در سه‌ماهه سوم ۲۰۲۵ همچنان «مقاوم» ظاهر شده، اما در عین حال با چالش‌هایی از جمله ضعف در برخی پرتفوی‌های وام و سطح بالای زیان‌های تحقق‌نیافته روبه‌روست. این نهاد نظارتی تأکید کرده است که این مسائل همچنان در کانون توجه نظارتی FDIC قرار خواهند داشت و به‌طور مستمر رصد می‌شوند تا از ثبات سیستم بانکی اطمینان حاصل شود.

هنوز یک هفته از شروع پر سروصدای بلاکچین موناد (Monad) نگذشته، اما اولین موج هشدارها در میان چهره‌های قدیمی بازار کریپتو بالا گرفته است. آرتور هیز (Arthur Hayes)، مدیرعامل پیشین صرافی BitMEX، در آخرین گفتگوی خود نسبت به آینده این شبکه لایه‌ ۱ ابراز بدبینی کرده و آن را پروژه‌ای دانسته است که احتمال سقوط ۹۹ درصدی آن دور از ذهن نیست. این موضع‌گیری تند، دوباره بحث قدیمی «شتاب مصنوعی سرمایه‌گذاران خطرپذیر» در پروژه‌های نوظهور را زنده کرده است. میهن بلاکچین، هیز معتقد است مدل توکنی که موناد با آن وارد بازار شده، بیش از آنکه مبتنی بر تقاضای واقعی باشد، محصول همان چرخه تکراری پروژه‌های کم‌عرضه و با قیمت‌گذاری غیرواقعی است که در نهایت بار اصلی آن بر دوش سرمایه‌گذاران خرد می‌افتد. همزمان با انتشار این اظهارات، داده‌ها و سابقه این‌گونه پروژه‌ها نیز بار دیگر زیر ذره‌بین قرار گرفته است که معمولاً با یک «پامپ اولیه» شروع می‌شوند اما پس از آزادسازی توکن‌ها، از رمق می‌افتند. هشدار آرتور هیز در مواجهه با موناد آرتور هیز در پادکست ارزش‌گذاری کاملاً رقیق‌شده (FDV) موناد را بالا و عرضه در گردش آن را بسیار محدود توصیف کرد؛ ترکیبی که به گفته او، سرمایه‌گذاران خرد را در موقعیت پرریسکی قرار می‌دهد. او در پادکست Altcoin Daily توضیح داد که فاصله زیاد بین ارزش کل رقیق‌شده و عرضه واقعی در گردش، معمولاً باعث می‌شود قیمت در روزهای اول بالا برود اما با نزدیک‌ شدن به زمان آزادسازی توکن‌های متعلق به سرمایه‌گذاران اولیه، بازار وارد فاز فروش‌ شدید شود. به باور هیز، این مدل دقیقاً همان الگویی است که بسیاری از بلاکچین‌های لایه‌ ۱ تازه‌وارد از آن پیروی می‌کنند؛ الگویی که در نهایت تنها گروه کوچکی از این پروژه‌ها را قادر به ادامه مسیر می‌گذارد. او گفت که «پامپ اولیه» به‌خودی‌خود نشانه موفقیت نیست و بخش عمده‌ای از این پروژه‌ها در نبود کاربرد واقعی، به سرعت وارد چرخه نزولی می‌شوند. زنجیره‌هایی که احتمال بقا دارند؛ چرا هیز همچنان خوش‌بین است هیز در ادامه تأکید کرد که از میان ده‌ها لایه‌ ۱ جدید، تنها چند مورد ممکن است در بلندمدت اهمیت خود را حفظ کنند. او چهار شبکه بیت کوین، اتریوم، سولانا و زی‌کش (Zcash) را به‌عنوان معدود پروژه‌هایی نام برد که آینده روشن‌تری برای آن‌ها متصور است و انتظار دارد از چرخه بعدی جان سالم به در ببرند. او در مقابل، موناد را در دسته پروژه‌هایی قرار داد که احتمالاً به «یک زنجیره نزولی دیگر» تبدیل خواهند شد. نمودار قیمت و اطلاعات بازار موناد - منبع: CMC این بحث در شرایطی مطرح می‌شود که موناد سال گذشته ۲۲۵ میلیون دلار از شرکت سرمایه‌گذاری خطرپذیر پارادایم (Paradigm) جذب کرد و همین هفته، همراه با ایردراپ توکن MON، شبکه اصلی خود را راه‌اندازی کرد. با وجود بدبینی او نسبت به پروژه‌های جدید، آرتور هیز به روند کلی بازار کریپتو نگاه خوش‌بینانه‌ای دارد. او این خوش‌بینی را نه به‌دلیل جذابیت فنی پروژه‌ها، بلکه به‌خاطر موج جدیدی از سیاست‌های انبساطی دولت‌ها می‌داند. به گفته او، اقتصادهای بزرگ، به‌ویژه ایالات متحده، در آستانه دوره جدیدی از تزریق نقدینگی قرار دارند که معمولاً با انتخابات، افت رشد اقتصادی و فشارهای سیاسی هم‌زمان می‌شود. هیز معتقد است این روند هنوز در ابتدای راه است و بازار فعلاً فقط پیش‌درآمد آن را مشاهده می‌کند. او تأکید کرد برخلاف تصور رایج، چرخه‌های بزرگ صعودی BTC، ارتباط چندانی با هاوینگ ندارند و بیشتر تحت تأثیر انبساط اعتباری در آمریکا و چین رخ داده‌اند. از نگاه او، بیت کوین اولین دارایی‌ است که به کاهش نقدینگی واکنش نشان می‌دهد و همین ویژگی باعث می‌شود نقش نوعی «آژیر خطر» را برای سیستم مالی جهانی را بازی کند. روایت آینده؛ رشد دوباره فناوری‌های مبتنی بر حریم خصوصی هیز در بخش پایانی صحبت‌های خود پیش‌بینی کرد که موج بعدی روایت‌های اصلی در کریپتو حول محور حریم خصوصی شکل خواهد گرفت. او معتقد است فناوری‌های مبتنی بر دانش صفر و کوین‌های حریم خصوصی دوباره در مرکز توجه قرار می‌گیرند و همچنین انتظار دارد اتریوم، به‌ویژه از طریق استیبل کوین‌ها و دارایی‌های توکنیز‌شده، لایه اصلی جذب مؤسسات مالی باشد. چند هفته پیش، هیز اعلام کرد که زی‌کش به دومین دارایی بزرگ در سبد دفتر سرمایه‌گذاری خانوادگی‌ او تبدیل شده است و در این لیست پس از بیت کوین قرار می‌گیرد؛ موضوعی که نشان می‌دهد او حداقل در حوزه حریم خصوصی، انتخاب‌ خود را کرده است.