استرایپ (Stripe) و پارادایم (Paradigm) با راه‌اندازی تست‌نت عمومی بلاکچین مشترک خود با نام تمپو (Tempo) گام مهم دیگری به‌سوی عرضه بلاکچین لایه‌ ۱ این پروژه برداشتند. به گزارش میهن بلاکچین، طبق اعلامیه روز سه‌شنبه، تست‌نت متن‌باز تمپو اکنون در دسترس عموم قرار دارد و هر کاربری می‌تواند یک نود اجرا کند، زنجیره را همگام‌سازی کند و قابلیت‌های مختلف این شبکه را مورد آزمایش قرار دهد. تمپو به تست‌نت عمومی رسید تمپو اعلام کرد: راه‌اندازی تست‌نت امروز، فاز جدیدی از توسعه شبکه را آغاز می‌کند؛ این مرحله‌ بر مقیاس‌پذیری، پایداری و تجربه یکپارچه‌سازی تمرکز دارد. در ماه‌های آینده، شرکای زیرساختی بیشتری به شبکه اضافه می‌کنیم، قابلیت‌ها و ابزارهای توسعه‌دهندگان را گسترش می‌دهیم و توان عملیاتی شبکه را تحت بارهای واقعی پرداخت آزمایش خواهیم کرد. منبع: حساب Patrick Collison در X در این اطلاعیه به ۶ ویژگی کلیدی اشاره شده که هم‌اکنون روی تست‌نت فعال هستند؛ از جمله مسیرهای پرداخت اختصاصی، کارمزد مبتنی بر استیبل کوین، صرافی غیرمتمرکز داخلی برای دارایی‌های باثبات، متادیتای مربوط به پرداخت‌ها و تراکنش‌ها، نهایی‌سازی سریع و قطعی تراکنش‌ها و روش‌های مدرن امضای کیف پول. تمپو می‌گوید: این شبکه برای ارائه تسویه آنی و قطعی، کارمزدهای قابل پیش‌بینی و تجربه‌ای بومی‌سازی‌شده برای استیبل کوین‌ها ساخته شده است؛ بسیاری از بلاکچین‌های عمومی هنوز برای ارائه این ویژگی‌ها در کاربردهای مالی با چالش مواجه‌اند. جورجیوس کونستانتوپولوس (Georgios Konstantopoulos)، مدیر ارشد فناوری و شریک پارادایم، نیز در پست X خود پس از راه‌اندازی تست‌نت توضیح داد که کاربران اکنون می‌توانند مستقیماً از طریق مرورگر خود روی تست‌نت Tempo استیبل کوین ایجاد کنند. استیبل کوین‌های این شبکه بر اساس استاندارد توکن TIP-20 ساخته می‌شوند، هرچند الزامات مربوط به نقدینگی و وثیقه برای نسخه اصلی شبکه هنوز در مستندات تست‌نت مشخص نشده است. منبع: حساب Georgios Konstantopoulos در X رشد Tempo هم‌زمان با افزایش شرکای طراحی راه‌اندازی تست‌نت چهار ماه پس از معرفی رسمی Tempo توسط استرایپ و پارادایم و ۳ ماه پس از جذب ۵۰۰ میلیون دلار سرمایه با ارزش‌گذاری ۵ میلیارد دلاری صورت می‌گیرد. تمپو از همان ابتدا با شرکایی قدرتمند همچون اوپن‌ای‌آی (OpenAI)، دویچه بانک (Deutsche Bank)، استاندارد چارترد‌ (Standard Charterd) و شاپی‌فای (Shopify) کار خود را آغاز کرد. طبق اعلامیه جدید، این شبکه از آن زمان تعداد قابل‌توجهی از شرکای طراحی جدید را به لیست خود اضافه کرده است؛ از جمله مستر کارت (Mastercard)، یوبی‌اس (UBS) کالشی (Kalshi) و کلارنا (Klarna). ماه گذشته، شرکت کلارنا، یکی از بزرگ‌ترین پلتفرم‌های خرید اقساطی در اروپا، اولین بانک دیجیتال شد که یک استیبل کوین وابسته به دلار را روی شبکه تمپو منتشر کرد.

شبکه پالیگان هاردفورک جدیدی به نام مادوگیری (Madhugiri) را فعال کرد. هدف اصلی این ارتقا، افزایش چشمگیر ظرفیت پردازش تراکنش‌ها و رساندن زمان اجماع بلاک‌ها به تنها یک ثانیه است. به گزارش میهن بلاکچین، شبکه پالیگان که سال‌هاست یکی از راهکارهای لایه ۲ اصلی اتریوم محسوب می‌شود، به دنبال آن است تا زیرساخت خود را برای پذیرش گسترده‌تر دارایی‌های واقعی توکنی‌شده (RWA) و استیبل‌کوین‌ها بهبود دهد. هاردفورک Madhugiri و بهبود ۳۳ درصدی توان شبکه به گفته توسعه‌دهندگان پالیگان، این هاردفورک توان عملیاتی شبکه را حدود ۳۳٪ افزایش می‌دهد و زمان اجماع بلاک‌ها را از ۲ ثانیه به یک ثانیه می‌رساند. با این افزایش سرعت، بلاک‌ها در صورتی که آماده باشند، تنها طی یک ثانیه منتشر می‌شوند و شبکه می‌تواند پردازش سریع‌تر و پایدارتری ارائه دهد. کریشانگ شاه (Krishang Shah)، توسعه‌دهنده پالیگان، در توییتی نوشته که این هاردفورک سه پروپوزال مهم EIP-7823، EIP-7825 و EIP-7883 اتریوم را به شبکه اضافه می‌کند. این پروپوزال‌ها باعث می‌شوند عملیات ریاضی پیچیده به شکل کارآمدتر و با مصرف گس کمتر اجرا شوند. به این ترتیب، تراکنش‌ها نمی‌توانند منابع بیش‌ازحد درخواست کنند و شبکه در شرایط شلوغ نیز عملکرد قابل‌پیش‌بینی‌تری خواهد داشت. منبع:‌ Krishang Shah همچنین این به‌روزرسانی یک نوع تراکنش جدید برای ترافیک پل اتریوم به پالیگان معرفی می‌کند و ویژگی انعطاف‌پذیری داخلی جدیدی را اضافه می‌کند که ارتقاهای آینده را ساده‌تر می‌سازد. تیم پالیگان پیش‌تر گفته بود که با این ساختار جدید، افزایش توان شبکه در آینده به سادگی «زدن چند سوییچ» خواهد بود. زیرساخت تازه برای استیبل‌کوین‌ها و دارایی‌های واقعی توکنیزه‌شده با فعال‌شدن هاردفورک مادوگیری، پالیگان قصد دارد زیرساخت خود را برای کاربردهای حساس و پرتراکنش مانند توکنییزه‌کردن دارایی‌های واقعی و استیبل‌کوین‌ها تقویت کند. این حوزه‌ها نیازمند شبکه‌هایی هستند که بتوانند تراکنش‌ها را با سرعت بسیار بالا و با سطح اعتماد نهادی پردازش کنند. آیشواری گوپتا (Aishwary Gupta)، مدیر جهانی بخش پرداخت و RWA در شرکت پالیگان لبز پیش‌تر پیش‌بینی کرده بود که بازار جهانی در آستانه «سوپر سایکل استیبل‌کوین‌ها» قرار دارد. او معتقد است که طی پنج سال آینده، جهان شاهد انتشار «حداقل صد هزار استیبل‌کوین» جدید خواهد بود؛ اما تأکید می‌کند که تنها صدور توکن‌های جدید مهم نیست و باید برای آن‌ها کاربرد واقعی و بازده اقتصادی نیز وجود داشته باشد.

رقابت برای انتخاب رئیس جدید فدرال رزرو ایالات متحده به مراحل پایانی رسیده و گزارش‌ها حاکی از آن است که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، قرار است این هفته مصاحبه با نامزدهای نهایی این سمت را آغاز کند. به گزارش میهن بلاکچین، ، وزیر خزانه‌داری، اسکات بسنت، فهرستی شامل چهار نام را به کاخ سفید ارائه کرده است. یکی از این افراد کوین واش، عضو پیشین هیئت‌مدیره فدرال رزرو است که قرار است بسنت روز چهارشنبه با او دیدار کند. گزینه دیگر، کوین هَسِت، رئیس شورای ملی اقتصاد، است که از او به‌عنوان اصلی‌ترین گزینه برای این سمت یاد می‌شود. دو نام دیگر از میان فهرست سایر نامزدهای نهایی انتخاب خواهند شد؛ این فهرست شامل کریستوفر والر و میشل بومن، از اعضای هیئت‌مدیره فدرال رزرو و همچنین ریک ریدر، مدیر سرمایه‌گذاری ارشد بلک‌راک، است. منبع: فایننشال تایمز انتظار می‌رود ترامپ و بسنت در هفته آینده حداقل یک جلسه مصاحبه برگزار کنند، در حالی که به نظر می‌رسد تصمیم نهایی در ماه ژانویه اعلام شود. با این حال، ترامپ فاش کرده است که از هم‌اکنون روی یک نامزد مشخص نظر مساعد دارد. ترامپ روز سه‌شنبه در گفت‌وگو با خبرنگاران در هواپیمای «ایرفورس وان» گفت: ما چند نفر مختلف را بررسی خواهیم کرد، اما من تا حد زیادی می‌دانم چه کسی را می‌خواهم. کوین هَسِت، گزینه پیشتاز برای ریاست فدرال رزرو دور آتی مصاحبه‌ها نشان می‌دهد که برخلاف برداشت‌های پیشین، هَسِت هنوز به‌طور قطعی برای این سمت تثبیت نشده است، هرچند همچنان به‌عنوان گزینه محبوب مطرح است. اوایل ماه جاری، پس از اظهارنظر ترامپ در کاخ سفید در ۲ دسامبر، شانس هَسِت در بازارهای پیش‌بینی «کالشی» و «پولی‌مارکت» به‌طور قابل‌توجهی افزایش یافت. ترامپ هنگام خوشامدگویی به میهمانان، هَسِت را «رئیس احتمالی فدرال رزرو» خطاب کرد؛ این موضوع بسیاری را به این گمان انداخت که رئیس‌جمهور یک اشاره مهم را بر زبان آورده است. پس از اظهارات ترامپ در هفته گذشته، احتمال انتخاب هَسِت در این بازارها تا ۸۵٪ افزایش یافت، اما از آن زمان تاکنون این رقم به حدود ۷۳٪ کاهش یافته است؛ در حالی که شانس انتخاب واش در کالشی در زمان نگارش این گزارش حدود ۱۳٪ برآورد می‌شود که طی ماه دسامبر عمدتاً در همین محدوده نوسان داشته است. احتمالات مربوط به رئیس بعدی فدرال رزرو. منبع: کالشی فارغ از این‌که در نهایت چه کسی سمت ریاست را بر عهده بگیرد، این تغییر به احتمال زیاد بر بازارهای رمزارز تحت رهبری جدید تأثیر خواهد گذاشت. هَسِت در صورت انتخاب، با وجود روابط نزدیکش با ترامپ، تأکید کرده است که در اداره فدرال رزرو رویکردی غیرسیاسی در پیش خواهد گرفت. او در گفت‌وگو با وال‌استریت ژورنال در هفته جاری، هنگامی که از او پرسیده شد آیا دستورات ترامپ را بدون چون‌وچرا دنبال خواهد کرد یا نه، پاسخ داد: شما فقط کار درست را انجام می‌دهید. هَسِت افزود: فرض کنید تورم، مثلاً، از ۲٫۵٪ به ۴٪ رسیده است؛ در این شرایط نمی‌توانید نرخ‌ها را کاهش دهید. او تأکید کرد که در چنین مواردی بر «قضاوت خود که به‌گمانم رئیس‌جمهور به آن اعتماد دارد»، تکیه خواهد کرد.

در جریان رویداد «رمزآتی»، یکی از مهم‌ترین خبرها مربوط به ورود اتحادیه کسب‌وکارهای اینترنتی به فرآیند صدور مجوز برای صرافی‌های رمزارزی بود؛ تصمیمی که می‌تواند آغاز فصل تازه‌ای در تنظیم‌گری این بازار باشد و مسیر فعالیت پلتفرم‌ها را از فضای مبهم کنونی خارج کند. به گزارش میهن بلاکچین، در این رویداد، امیرحسین موسوی، مدیر پروژه توکنایز شرکت ملی انفورماتیک، بر ضرورت تعیین تکلیف حقوق مالکیت و ارزش‌گذاری توکن‌ها تأکید کرد و توضیح داد که توکن‌ها «فقط کار بانک مرکزی نیستند» و نیاز به نهادی میانی و قوانین هماهنگ میان چند بخش دارند. در سوی دیگر، رحمان آراسته مدیر توسعه بازارهای مشتقه بورس کالا، ضعف مقررات را دلیل اصلی مشکلات پلتفرم‌های طلا و بازار OTC خواند و گفت:  اگر چنین مقرراتی برای پلتفرم‌های طلا و رمز ایجاد شود، بسیاری از مشکلات حل می‌شود.» او همچنین تأکید کرد ایجاد ابزارهای رسمی در حوزه دارایی‌های دیجیتال بدون همکاری بانک مرکزی ممکن نیست. شروع فرآیند صدور مجوز صرافی‌های رمزارزی اما مهم‌ترین بخش سخنان این پنل، توضیحات رئیس اتحادیه کسب‌وکارهای اینترنتی درباره آغاز صدور مجوز برای فعالان رمزارزی بود. او با اشاره به تجربه حوزه طلا گفت الزاماتی مانند محدودیت ساعت کاری و شیوه ذخیره‌سازی، مردم را دوباره به بازارهای غیرشفاف سوق می‌دهد و افزود:  درباره رمزارزها نیز صحبت‌هایی شده و احتمال دارد اتحادیه به‌زودی وارد صدور مجوز صرافی‌های رمزارز شود. در کنار بحث مجوزدهی، مدیران پلتفرم‌ها درباره ریسک تمرکز دارایی‌ها هشدار دادند. سروش حسین‌زاده مدیرعامل تترلند گفت:  اگر روزی ده میلیارد دلار دارایی کاربر ایرانی در یک نهاد متمرکز تجمیع شود، ریسک سیستماتیک بی‌سابقه‌ای ایجاد خواهد شد. احسان قاضی‌زاده مدیرعامل بیتمکس نیز با اشاره به تجربه Mt.Gox تأکید کرد که بخش بزرگی از مسئولیت در آموزش و شفاف‌سازی است و محدودیت بیش از حد نمی‌تواند جایگزین آموزش شود. ورود رمزارزها به سیاست‌گذاری کلان کشور همزمان، خبر دیگری از سطح کلان سیاست‌گذاری منتشر شد. محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجمع تشخیص مصلحت، اعلام کرد در پیش‌نویس جدید «سیاست‌های پولی و بانکی»، بندی با عنوان «مواجهه هوشمندانه با رمزارزها» گنجانده شده است. به گفته او، پس از سال‌ها تعلل، اکنون جایگاه دارایی‌های دیجیتال در اقتصاد کلان ایران در حال تعیین تکلیف است و دولت پس از تصویب این سیاست، موظف خواهد شد قوانین اجرایی آن را تدوین کند. از سوی دیگر، بازار سرمایه نیز خود را برای ورود رسمی به این حوزه آماده می‌کند. آراسته از برنامه بورس کالا برای توسعه ابزارهای مبتنی بر بیت‌کوین و توکن‌سازی دارایی‌ها خبر داد و گفت طراحی ابزارها باید «تماماً جهانی» باشد تا کارایی خود را حفظ کند. او افزود مذاکرات با بانک‌ها برای پیاده‌سازی گواهی سپرده مسکن آغاز شده و «طلسم ورود بازار سرمایه به دارایی‌های دیجیتال» در حال شکستن است. صندوق‌های رمزارزی در بورس تهران در ادامه این رویکرد، محمود گودرزی مدیرعامل بورس تهران اعلام کرد مأموریت راه‌اندازی صندوق‌های رمزارزی به این بورس سپرده شده و بزرگ‌ترین چالش، تعیین سازوکار نهاد امین است. او توضیح داد بیش از ۹۰ درصد دارایی صندوق‌ها در کیف پول سرد نگهداری خواهد شد و پلتفرم‌ها نقش واسط معاملاتی را برعهده می‌گیرند. در نهایت، محمدرضا مانی‌یکتا از بانک مرکزی توضیح داد که دلیل ورود جدی این نهاد به حوزه رمزارز، تأثیر آن بر ثبات بازار پول و ارز بوده و پس از تصویب قانون جدید بانک مرکزی، این نهاد موظف شده چارچوب مشخصی برای این حوزه تدوین کند.

بازار ارزهای دیجیتال یکی از معدود مکان‌هایی است که می‌تواند در یک روز شما را به سودهای سرسام‌آور برساند و فردای همان روز نیمی از سرمایه‌تان را دود کند و به باد بدهد. اینجا جایی نیست که صرفاً منطق اقتصادی حکم‌فرما باشد؛ کریپتو میدان نبرد احساسات، سرعت، اخبار، فناوری و روان‌شناسی جمعی است. سقوط‌ها در این بازار ناگهانی‌تر از هر بازار مالی دیگر اتفاق می‌افتند و درست در لحظه‌ای که فکر می‌کنید همه‌چیز آرام است، در یک چشم بر هم زدن همه‌چیز تغییر می‌کند. بسیاری از تازه‌واردها در اولین سقوط از بازار بیرون رانده می‌شوند، اما سرمایه‌گذاران حرفه‌ای به جای ترس، این لحظات را فرصتی برای بازتنظیم، یادگیری و حتی خریدهای استراتژیک می‌بینند. در این مقاله از میهن بلاکچین، تنها درباره اینکه «در زمان سقوط بازار چه کار کنیم؟» صحبت نمی‌کنیم؛ بلکه یک چارچوب کامل ذهنی، رفتاری و عملی را توضیح می‌دهیم که کمک می‌کند حتی در شدیدترین ریزش‌ها هم از نظر احساسی در امان بمانید، از نظر استراتژیک تصمیم درست بگیرید و از نظر ساختاری پرتفوی خود را طوری مدیریت کنید که نه‌تنها حفظ بلکه برای آینده‌ای قدرتمندتر آماده شود. این یک راهنمای بقا برای کسانی است که می‌خواهند در بازارهای پرتلاطم کریپتو دوام بیاورند، رشد کنند و تبدیل به سرمایه‌گذارانی بالغ شوند. بنابراین به هیچ عنوان از دستش ندهید! درک مفهوم واقعی سقوط بازار کریپتو در اولین قدم باید بفهمیم سقوط چیست. همه ریزش‌ها سقوط محسوب نمی‌شوند و همه سقوط‌ها هم شدت و ماهیت یکسانی ندارند. اگر تصور کنید هر کاهش قیمت، مثلا ۱۰ تا ۲۰ درصدی، علامت نابودی بازار است، یعنی هنوز بازار را درست نمی‌شناسید. گاهی ریزش تنها یک اصلاح ساده است، گاهی شوکی زنجیره‌ای، گاهی یک بحران بزرگ و واقعی. پس بهتر است مقاله را با تعریف «سقوط واقعی» پیش ببریم: سقوط واقعی در کریپتو زمانی رخ می‌دهد که قیمت چند ارز دیجیتال بزرگ در بازه‌ای بسیار کوتاه، گاهی حتی چند ساعت یا چند دقیقه، بیش از ۲۰ تا ۳۰ درصد سقوط کند. برخلاف بازار سهام، اینجا خبری از توقف معاملات یا مکانیسم‌های محافظتی نیست. بازار ۲۴ ساعته فعال است و وقتی سقوطی آغاز می‌شود، تنها چیزی که آن را بدتر می‌کند ترس جمعی و اثر دومینویی لیکویید شدن‌هاست. در یک سقوط واقعی معمولاً چند اتفاق هم‌زمان رخ می‌دهد: قیمت‌ها به‌صورت آبشاری فرو می‌ریزند. پوزیشن‌های اهرمی یکی پس از دیگری لیکویید می‌شوند. شاخص‌های نوسان به بالاترین سطح می‌رسند. رسانه‌ها تیترهای مربوط به مرگ کریپتو را منتشر می‌کنند. کاربران تازه‌کار به دام فروش از روی وحشت می‌افتند و با ترس از تداوم ریزش و ضرر هنگفت دست به فروش گسترده می‌زنند. این رفتار جمعی همان چیزی است که به سقوط قدرت انفجاری می‌دهد. اما اینجا جا دارد که مفهوم دیگری را هم بررسی کنیم. تفاوت سقوط با اصلاح (Correction) در چیست؟ اصلاح‌ها حرکات طبیعی بازار هستند. معمولاً بین ۱۰ تا ۲۰ درصد افت می‌کنند و بعد از رشدهای شدید اتفاق می‌افتند. اصلاح یعنی بازار نیاز به استراحت دارد. اما سقوط یعنی بحران؛ شرایطی که تعادل بازار به‌طور واقعی مختل شده است. این تشخیص ساده به شما کمک می‌کند در زمانی که باید آرام باشید، وحشت نکنید؛ و در زمانی که واقعاً بحران است، نشانه‌ها را نادیده نگیرید. علل ریشه‌ای سقوط‌های بازار کریپتو هیچ سقوطی از «هیچ» آغاز نمی‌شود. همیشه یک جرقه وجود دارد که مجموعه‌ای از آسیب‌پذیری‌ها را فعال می‌کند. گاهی این جرقه از بیرون می‌آید؛ مثل تصمیمات ناگهانی دولت‌ها یا سیاست‌های پولی بانک‌ها. گاهی از داخل بازار بیرون می‌زند؛ مثل حملات هکری، شکست یک پروتکل یا انفجار یک پروژه بزرگ. با این حال اکثر سقوط‌ها ترکیبی از عوامل مختلفی هستند. درک این علل ریشه‌ای شما را از قربانی به تحلیل‌گری تبدیل می‌کند که می‌تواند قبل از بقیه خطر را ببیند. اما این عوامل کدامند؟ ۱- شوک‌های نظارتی و سیاست‌گذاری وقتی دولت‌ها یا نهادهای مالی محدودیتی وضع می‌کنند، ترس بلافاصله در بازار حاکم می‌شود. مثلا ممنوعیت استخراج در چین در سال ۲۰۲۱ باعث شد قیمت بیت کوین یکی از شدیدترین ریزش‌های تاریخ خودش را تجربه کند. در بازار کریپتو، قوانین خاکستری زیاد است؛ بنابراین هر خبر نظارتی می‌تواند موجی از فروش ایجاد کند و به همین خاطر باید تک تک اخبار را دنبال کرد. ۲- شکست پروتکل، هک یا فروپاشی مدل اقتصادی گاهی ضعف درونی یک پروژه بزرگ و فروپاشی آن علت سقوط بازار است. مثلا در سال ۲۰۲۲ که اکوسیستم ترا در هم شکست و ارز دیجیتال لونا با استیبل کوین الگوریتمی UST به تقریبا صفر دلار رسیدند، ده‌ها میلیارد دلار از مارکت کپ بازار به یک باره از بین رفت و بازار با سقوط گسترده‌ای مواجه شد.  گاهی هم حملات هکری بزرگ به پروتکل‌های غیرمتمرکز می‌توانند با خدشه‌دار کردن اعتماد سرمایه‌گذاران به ریزش شدید بازار دامن بزنند. این اتفاقات در مجموع ماهیت شکننده بازار کریپتو را نشان می‌دهند و به همین خاطر وقوع آنها معمولا زمینه‌ساز ریزشی گسترده یا حتی شاید ورود به بازار نزولی خواهد بود. ۳- فشارهای کلان اقتصادی بازار کریپتو بر اساس آرمان تمرکززدایی و جدایی از دولت‌ها بنا شده اما خب، خودمانیم، این شعارها هنوز محقق نشده‌اند! تصمیم‌گیری‌های فدرال رزرو برای نرخ بهره یا سیاست‌های اقتصادی دولت‌های بزرگ، تورم جهانی، بحران‌های اقتصادی و جنگ‌ها همه و همه می‌توانند جریان نقدینگی را از دارایی‌های پرریسکی مثل ارزهای دیجیتال خارج کنند. در دوره‌هایی که سرمایه‌گذاران به سمت دارایی‌های امن می‌روند، سقوط شدید در کریپتو اتفاقی طبیعی است. ۴- لوریج زیاد و موج لیکویید شدن‌ها و البته نباید نقش اهرم را فراموش کرد. یکی از مهم‌ترین دلایل ریزش‌های سریع بازار کریپتو، لیکویید شدن آبشاری پوزیشن‌های لوریج‌دار است. زمانی که معامله‌گران با چند برابر سرمایه خود پوزیشن باز می‌کنند، یک کاهش کوچک می‌تواند باعث لیکویید شدن پوزیشن‌ها شود و این لیکویید شدن‌ها خود باعث سقوط بیشتر قیمت می‌شود. این چرخه گاهی ده‌ها هزار پوزیشن را در چند دقیقه نابود می‌کند. نمونه‌اش را هم همین اخیرا در ریزش گسترده ماه اکتبر ۲۰۲۵ دیدیم که بیش از ۱۹ میلیارد دلار از پوزیشن‌های اهرمی در طول ۲۴ ساعت عملا پودر شد و بسیاری از معامله‌گران متضرر شدند. ۵- ورشکستگی صرافی‌ها و مشکلات نقدینگی سال ۲۰۲۲ را به خاطر دارید؟ سم بنکمن فرید خدا نیامرز! با سیاست‌های دروغینش در نهایت به ورشکستگی صرافی FTX منجر شد و به یک باره کل صنعت رمزارزها به لرزه درآمد؛ اعتماد کاربران از بین رفت و موجی از برداشت‌ها از صرافی‌های مختلف و افزایش فشار فروش را به همراه داشت. در چنین شرایطی سقوط به‌سرعت تبدیل به بحران اعتماد می‌شود. انواع سقوط: تشخیص نوع بحران سقوط بازار فقط یک شکل ندارد. هر سقوط، هویت و مکانیزم خاص خود را دارد و واکنش درست، وابسته به شناخت نوع آن است. سقوط لحظه‌ای (Flash Crash) سقوط‌های لحظه‌ای معمولاً بسیار سریع، هیجانی و کوتاه‌مدت هستند. ممکن است ظرف چند دقیقه ده‌ها درصد ریزش رخ دهد و بعد قیمت دوباره بالا برود. عامل اصلی آن معمولاً لیکویید شدن پوزیشن‌های اهرمی یا یک سفارش فروش بسیار بزرگ است. ویژگی مهم این نوع سقوط‌ این است که معمولاً خیلی سریع بازیابی می‌شود. در چنین لحظاتی بهترین کار اغلب «هیچ کاری نکردن» است. چون فروش از روی وحشت ممکن است شما را از بازیابی دوباره قیمت محروم کند. بازار خرسی طولانی‌مدت در مقابل، بازارهای خرسی طولانی‌مدت آرام و پیوسته حرکت می‌کنند. این دوران ماه‌ها و گاهی سال‌ها ادامه دارند و معمولاً نتیجه حباب‌های سفته‌بازانه‌ای است که ترکیده‌اند. در این دوران معمولاً نقدینگی کم است، هیجان از بازار خارج شده و پروژه‌های ضعیف یکی‌یکی از بین می‌روند. در چنین شرایطی باید کاملاً متفاوت از سقوط‌های لحظه‌ای رفتار کرد: باید دارایی‌های بی‌کیفیت را حذف کرد و فقط پروژه‌های بنیادی را نگه داشت. پس سرمایه‌گذاران موفق در این دوره‌ها کسانی هستند که: بر دارایی‌های باکیفیت تمرکز می‌کنند. پورتفولیوی خود را مرتب بازتنظیم می‌کنند. هیجان‌زدگی را کنار می‌گذارند. با استراتژی میانگین‌گیری (DCA) وارد بازار می‌شوند. رویداد قوی سیاه (Black Swan) و در نهایت، رویدادهای «قوی سیاه»؛ رویدادهایی ناگهانی، فاجعه‌بار و غیرقابل پیش‌بینی که کل سیستم را شوکه می‌کنند. مثل سقوط ترا یا ورشکستگی FTX. در چنین لحظه‌هایی بازار معمولاً برای مدتی بی‌اعتماد می‌شود و بهترین واکنش خروج از اکوسیستم آسیب‌دیده است، چون بخشی از اکوسیستم ممکن است هیچ‌وقت به حالت قبل برنگردد. درس‌هایی از سقوط‌های گذشته (آنچه در هر چرخه تکرار می‌شود) بازار کریپتو حافظه بلندمدت دارد. هر سقوط نشانه‌ای از شکست نیست، بلکه درسی برای افزایش بلوغ و تجربه سرمایه‌گذاران است. در حقیقت هر چرخه سقوط، با اینکه شکل متفاوتی دارد، اما درس‌های مشابهی را تکرار می‌کند. اما از سقوط‌های سالیان گذشته چه چیزی را می‌توان یاد گرفت؟ بیایید به تفکیک آنها را زیر ذره‌بین ببریم: سقوط ۲۰۱۸ – مرگ حباب ICO این سقوط پس از رشد نجومی قیمت بیت کوین تا نزدیکی ۲۰,۰۰۰ دلار در دسامبر ۲۰۱۷ رخ داد. بازار به مدت یک سال وارد رکود شد و بیت کوین در دسامبر ۲۰۱۸ تا ۳,۱۲۲ دلار سقوط کرد که سقوطی ۸۴.۲ درصدی را تجربه کرد. اتریوم حتی شدیدتر سقوط کرد و ۹۴.۲٪ فرو ریخت. این بازار خرسی عمدتاً نتیجه حباب عرضه اولیه کوین (ICO) بود. هزاران پروژه بدون محصول یا مدل کسب‌وکار واقعی سرمایه جذب کردند و با فروپاشی این هیجانات، اعتماد سرمایه‌گذاران نیز از بین رفت. چه درس‌هایی باید گرفت؟ هیجان هیچ‌وقت جایگزین کاربرد واقعی نمی‌شود.  پروژه‌هایی که فاقد کاربرد واقعی هستند در دوره‌های رکود طولانی‌مدت دوام نمی‌آورند. کسانی که در طول سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰ استراتژی DCA را برای بیت کوین و اتریوم را ادامه دادند، در ۲۰۲۱ ده تا بیست برابر سود کردند. بنابراین استمرار، بر زمان‌بندی کامل برتری دارد. خودحضانتی و دوری از صرافی‌های بی‌اعتبار ضروری است چراکه در این دوره بسیاری از صرافی‌های کوچک‌تر ورشکست شدند و کاربران زیادی را متضرر کردند. سقوط ۲۰۲۰ – هراس جهانی کووید-۱۹ در ماه مارس سال ۲۰۲۰ بازارهای مالی جهانی و کریپتو به شدت به ظهور ویروس کرونا واکنش نشان دادند. بیت کوین در عرض ۴۸ ساعت ۵۷٪‌سقوط کرد و به حدود ۳٬۸۵۰ دلار رسید. با این حال، برخلاف سال ۲۰۱۸، سقوط ۲۰۲۰ با یکی از سریع‌ترین ریکاوری‌ها در تاریخ کریپتو دنبال شد و در عرض شش هفته به ۹,۰۰۰ دلار بازگشت. این یک سقوط لحظه‌ای بود که توسط وحشت گسترده بازار، نه مسائل ذاتی کریپتو، ایجاد شد. چه درس‌هایی باید گرفت؟ سقوط‌هایی که علت‌شان بحران کلان است، معمولاً سریع بازیابی می‌شوند. حضور سرمایه‌گذاران نهادی قدرت بازیابی بازار را افزایش داده است. سقوط ۲۰۲۲ – فروپاشی ساختاری این فاجعه‌بارترین سقوط در تاریخ کریپتو بود که از ضعف‌های ساختاری داخلی در پروتکل‌ها و متولیان اصلی آنها ناشی شد. در این سال فروپاشی اکوسیستم ترا و سپس ورشکستگی صرافی FTX اتفاق افتاد. این رویدادها در مجموع بیش از ۵۰ میلیارد دلار از ارزش بازار را از بین بردند و اعتماد به پلتفرم‌های متمرکز را نابود کردند. همچنین مشخص شد که از وجوه مشتریان در FTX برای پوشش زیان‌های صندوق پوشش ریسک وابسته به آن، یعنی شرکت آلامدا ریسرچ (Alameda Research)، سوءاستفاده شده بود. چه درس‌هایی باید گرفت؟ ریسک تمرکز همیشه خطرناک است؛ صرافی‌ها قابل اعتماد نیستند مگر اثبات ذخایر واقعی داشته باشند. استیبل‌کوین‌های الگوریتمی شکننده‌اند. این نوع استیبل‌کوین‌ها تحت فشار، به‌طور ذاتی آسیب‌پذیر هستند. اثر سرایت سیستمیک است: یک فروپاشی می‌تواند باعث ورشکستگی در چندین پروتکل مرتبط و متصل به هم شود. الگوهای تکرارشونده در تمام سقوط‌ها در تمام این دوره‌های رکود، الگوهای رفتاری و ساختاری خاصی پدیدار می‌شوند که هر سرمایه‌گذاری باید آن‌ها را در ذهن داشته باشد: لیکویید شدن پوزیشن‌های لوریج‌دار: پوزیشن‌هایی که اهرم بیش از حد دارند، اولین قربانیان هستند و اکثر سقوط‌های لحظه‌ای با مارجین کال‌شدن‌های آبشاری تشدید می‌شود. به اوج رسیدن ترس در رسانه‌ها: تیتر‌هایی مثل «بیت کوین مرده است» در رسانه‌ها زیاد می‌شود و تحلیل‌های منفی به اوج خود می‌رسند. با این حال باید بدانید که احساسات منفی اغلب نشان‌دهنده تسلیم شدن نهایی بازار است و می‌تواند در نهایت با رشد همراه شود. افزایش کلاهبرداری‌ها: هر سقوطی با افزایش تلاش‌های فیشینگ، توکن‌های اسکم و کلاهبرداری‌های جعل هویت همراه است، چرا که کلاهبرداران از ترس بازار با ارائه طرح‌های دروغین «سود تضمینی حتی در زمان ریزش» سود استفاده می‌کنند. متوقف نشدن نوآوری: توسعه‌دهندگان و پروژه‌های قوی در بازار خرسی به کار خود ادامه می‌دهند. فعالیت‌های سوداگرانه ناپدید می‌شوند و سازندگان می‌مانند. انباشت سرمایه‌گذاران نهادی و بلندمدت: نهنگ‌ها معمولاً در فازهای ترس حداکثری بازار خرید می‌کنند. این یعنی زمانی که سرمایه‌گذاران خرد از بازار خارج هستند، نهنگ‌ها مشغول انباشت در کف‌اند! روانشناسی بازار؛ چگونه بر احساسات غلبه کنیم؟ سقوط بازار بیش از آنکه یک رویداد اقتصادی باشد، یک حمله روانی است. مغز انسان طوری طراحی شده که زیان را بسیار دردناک‌تر از سود تجربه می‌کند. این همان «نفرت از زیان» (Loss Aversion) است که کانمن و تورسکی در نظریه چشم‌انداز (Prospect Theory) توضیح دادند. این نظریه می‌گوید پاسخ‌های احساسی می‌توانند بر منطق در تصمیم‌گیری‌های مالی غلبه کنند. وقتی قیمت‌ها می‌ریزند، مغز شما به شما می‌گوید «فرار کن، نجات پیدا کن»، اما این واکنش تکاملی دقیقاً همان چیزی است که باعث می‌شود افراد در کف بفروشند. احساساتی مثل ترس، انکار، طمع، امید و پشیمانی، همه در دوران سقوط به اوج می‌رسند. بعضی‌ها کورکورانه به هولد ادامه می‌دهند حتی اگر پروژه در حال نابودی باشد؛ بعضی‌ها از ترس، بهترین دارایی‌های خود را می‌فروشند؛ و بعضی‌ها به امید خرید در قیمت پایین‌تر، موقعیت‌های مهم را از دست می‌دهند. درک اینکه چه زمانی هولد کردن منطقی است و چه زمانی اشتباه، حیاتی است. هولد کردن زمانی درست است که پروژه بنیادی قوی داشته باشد و افق زمانی شما بلندمدت باشد یا اینکه تِز اصلی سرمایه‌گذاری شما تغییر نکرده، مثلا بیت کوین را ذخیره ارزش غیرمتمرکز می‌دانید یا اندازه پوزیشن شما به قدری است که بتوانید از نظر روانی، افت ۵۰٪ تا ۸۰٪ را تحمل کنید. اما اگر پروژه شکست خورده، تیم آن ناپدید شده، یا با اهرم وارد شده‌اید یا حتی آن ضرر روح و روان شما را به هم ریخته و فراتر از ظرفیت ریسک شما بوده، هولد کردن کاری اشتباه و خطرناک است. در حقیقت هولد یک انضباط انتخابی است، نه یک دستورالعمل کورکورانه. گام‌های عملی برای محافظت از پرتفوی شما حفاظت از سرمایه در روزهای سرخ بازار، یک واکنش لحظه‌ای نیست؛ یک رویکرد چندلایه است که از مدیریت ریسک و شناخت رفتار بازار شروع می‌شود و به کنترل هیجانات و تنظیم دوباره پرتفولیو می‌رسد. چه تازه‌کار باشید و چه باتجربه، اگر این اصول را رعایت کنید، افت‌ها کمتر شما را غافلگیر می‌کنند. مدیریت ریسک؛ پایه اصلی اشتباه بسیاری از سرمایه‌گذاران این است که وزن زیادی به یک دارایی پرنوسان می‌دهند. تجربه بازار نشان داده که هیچ دارایی نباید بیش از ۵ تا ۱۰٪ کل سبد سرمایه را تشکیل دهد. یک الگوی ساده و پایدار برای تخصیص سرمایه این است: نصف پرتفولیو برای ارزهای دیجیتال بزرگی مثل بیت‌کوین و اتریوم؛ چون نقدشوندگی بالایی دارند و سریع‌تر بازیابی می‌شوند. حدود ۳۰ درصد برای پروژه‌های بنیادی قوی با تیم و اقتصاد توکنی قابل‌اعتماد، مثلا پروژه‌های لایه یک، لایه دو یا پروتکل‌هایی که در طول چرخه‌های مختلف دوام آورده‌اند. حدود ۲۰ درصد برای دارایی‌های پرریسک‌تر و سفته‌بازانه مثل میم کوین‌ها، توکن‌های کوچک یا حتی پروژه‌های نوپا. این تقسیم‌بندی تعادل خوبی میان رشد و محافظت ایجاد می‌کند و باعث می‌شود سقوط‌ها اثر مخرب کمتری داشته باشند. حد ضرر؛ خط دفاع تکنیکال یکی از ابزارهای کلیدی در محافظت از دارایی، استفاده از دستورهای حد ضرر است. حد ضرر کمک می‌کند تصمیم‌گیری در لحظه‌های هیجانی حذف شود. وقتی قیمت به یک سطح از پیش تعیین‌شده برسد، فروش به‌صورت خودکار انجام می‌شود و اجازه نمی‌دهد سقوط ادامه‌دار، زیان را عمیق‌تر کند. حد ضرر ایستا، سطح ثابتی است که سرمایه‌گذار از ابتدا تعیین می‌کند؛ به عنوان مثال اگر قیمت بیش از ۲۵٪ پایین‌تر از نقطه ورود برسد، پوزیشن بسته شود. اما نوع دیگری از حد ضرر، مدل شناور یا متحرک است؛ این حد ضرر همراه با افزایش قیمت، بالاتر می‌رود و به محض شروع روند نزولی، سودهای به‌دست‌آمده را سیو می‌کند. البته باید به این نکته توجه کرد که در سقوط‌های لحظه‌ای، گاهی حد ضرر ممکن است زودتر از حد لازم فعال شود و سرمایه‌گذار را از بازار خارج کند. با این حال، برای سرمایه‌گذاران غیرحرفه‌ای یا کسانی که وقت رصد لحظه‌ای ندارند، این ابزار یک سپر حیاتی است. دوری از اهرم بیش از حد؛ تفاوت میان ادامه‌دادن و نابودی اهرم یکی از جذاب‌ترین اما خطرناک‌ترین ابزارهای بازار کریپتو است. بسیاری از کاربران تازه‌کار بدون آگاهی کافی وارد بخش فیوچرز می‌شوند و نتیجهٔ آن معمولاً لیکویید شدن است. آمار نشان می‌دهد بیش از ۷۰٪ معامله‌گران خردی که از اهرم‌های بالاتر از ۱۰ استفاده می‌کنند، در نهایت حساب خود را صفر می‌کنند. سرمایه‌گذاران مبتدی باید به‌طور کامل از اهرم فاصله بگیرند و حتی افراد حرفه‌ای نباید بیش از ۲ تا ۳ برابر اهرم استفاده کنند؛ آن هم تنها در معاملاتی که با تحلیل قوی و حد ضرر محکم همراه است. شفاف بگوییم: بهترین روش برای حفظ سرمایه این است که هیچ‌وقت مجبور به فروش نشوید؛ اهرم این کنترل را از شما می‌گیرد. بازتنظیم سبد سرمایه در زمان سقوط زمانی که بازار نزولی می‌شود، باید حتما سبد سرمایه خودتان را از نو تنظیم کنید. معمولا تبدیل دارایی‌های پرنوسان به استیبل کوین‌ها یا حتی بیت کوین و اتریوم بهترین تصمیم است. بیت‌کوین و اتریوم در شرایط دشوار مقاومت بیشتری نشان می‌دهند و اغلب سریع‌تر از سایر بخش‌ها احیا می‌شوند. استیبل کوین‌ها هم از اسمشان مشخص است و همان پول نقد در دنیای کریپتو هستند. نگهداری ۱۰٪ تا ۳۰٪ از سرمایه در قالب استیبل‌کوین باعث می‌شود در زمان سقوط مجبور به فروش با ضرر نشوید و بتوانید در نقاط پایین‌تر، فرصت‌های ورود فوق‌العاده‌ای شکار کنید. تنوع هوشمند؛ نه تعدد بی‌هدف تنوع واقعی به معنای داشتن ده‌ها توکن مختلف نیست. تنوع زمانی رخ می‌دهد که ریسک بین کلاس‌های دارایی مختلف، شبکه‌ها، بخش‌ها و حتی بازارهای موازی تقسیم شود. یک پرتفوی متنوع می‌تواند ترکیبی از پروژه‌های لایه‌ یک، لایه‌ دو، زیرساختی، دیفای و اوراکل‌ها باشد. همچنین ترکیب دارایی‌های کریپتو با بازار سهام، طلا یا ابزارهای سنتی، تاب‌آوری سبد سرمایه شما را افزایش می‌دهد. نکته مهم دیگر این است که تمرکز بیش از حد در یک اکوسیستم خاص، برای مثال فقط اتریوم یا فقط سولانا، ریسک را شدیداً افزایش می‌دهد. تنوع باید واقعی باشد، نه اسمی. آگاه ماندن؛ اما نه اسیر شایعات شدن در زمان سقوط بازار، سرعت انتقال اطلاعات چند برابر می‌شود. در چنین فضایی، شایعات و تحلیل‌های احساسی بیشتر از همیشه دیده می‌شوند. سرمایه‌گذار موفق کسی است که نه بی‌اطلاع باشد و نه برده اخبار. وب‌سایت‌های خبری زبان اصلی مثل کوین‌تلگراف یا کوین‌دسک و منابع تحلیلی حرفه‌ای مثل گلسنود یا کریپتوکوانت تحلیل‌های مبتنی بر دیتا ارائه می‌کنند و تصویر واقعی وضعیت را نشان می‌دهند که در میهن بلاکچین آنها را تماما پوشش می‌دهیم و نیاز شما را تامین می‌کنیم. در سمت مقابل عناوین اغراق‌آمیز، توییت‌های بدون منبع و گروه‌های تلگرامی ناشناس، بیشتر برای غالب کردن احساس ترس در بازار ساخته شده‌اند. به جای واکنش به هر خبر، سرمایه‌گذار حرفه‌ای باید مجموعه‌ای از شاخص‌های مهم از جمله فاندینگ ریت‌ها، جریان ورودی و خروجی صرافی‌ها، دامیننس بیت کوین و اتریوم و احساسات بازار را رصد کند. این شاخص‌ها ابزارهایی هستند که رفتار بازار را از زاویهٔ ساختاری نشان می‌دهند، نه احساسی. شناسایی نشانه‌های واقعی بازیابی پیش از اینکه معمولا قیمت‌ها دوباره افزایش یابند و نشانه‌هایی از صعودی شدن را ببینیم، در رفتار آنچین و ساختار معاملاتی سیگنال‌های اولیه دیده می‌شود. یکی از مهم‌ترین علامت‌های بازگشت اعتماد، خروج دارایی‌ها از صرافی‌هاست؛ وقتی جریان خروجی افزایش می‌یابد یعنی سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند دارایی‌ها را نگه دارند، نه اینکه بفروشند. افزایش فعالیت هولدرهای بلندمدت نیز نشانه دیگری است مبنی بر اینکه بازار از مرحله تسلیم فاصله گرفته است. همچنین رشد عرضه استیبل‌کوین‌ها در صرافی‌ها نیز نشان می‌دهد که سرمایه جدید آماده خرید است. در تحلیل تکنیکال نیز تثبیت میانگین‌های متحرک، تشکیل کف‌های بالاتر و افزایش حجم خرید نشانه‌هایی هستند که روند بازیابی را تأیید می‌کنند. در نهایت، عوامل کلان نیز نقش مهمی دارند. کاهش نرخ بهره، افت تورم و جریان ورودی سرمایه نهادی، زمینه مناسبی برای بهبود بازارهای پرریسک فراهم می‌کنند. احیای واقعی زمانی رخ می‌دهد که این سه بُعد، یعنی آنچین، تکنیکال و کلان همسو شوند. درس گرفتن از سقوط؛ بلوغ واقعی سرمایه‌گذار پس از پایان سقوط، زمان تحلیل تجربه‌ها فرا می‌رسد. یک بررسی دقیق از پرتفولیو به سرمایه‌گذار کمک می‌کند بفهمد کدام تصمیم‌ها منطقی بوده‌اند و کدام تصمیم‌ها باید اصلاح شوند. باید بررسی کرد که آیا اهداف مالی تغییر کرده‌اند؟ آیا میزان تحمل ریسک با واقعیت‌های روانی و مالی فعلی مطابقت دارد؟ ترکیب پرتفو چگونه از حالت اولیه فاصله گرفته است؟ کدام دارایی‌ها طبق انتظارات عمل نکردند و تِز آنها بی‌اعتبار شد؟ داشتن نقدینگی کافی نیز از موضوعات مهمی است که پس از هر سقوط باید بررسی شود. اگر مجبور شده‌اید دارایی‌های غیرنقد را به اجبار و در سطوح پایینی بفروشید، یعنی نقدینگی شما ناکافی بوده است و این باید اصلاح شود. اهمیت بازتنظیم دوره‌ای بازتنظیم پرتفولیو (Rebalance)، ابزاری برای بازگرداندن تعادل است. سقوط‌ها معمولاً وزن برخی دارایی‌ها را به‌طور مصنوعی تغییر می‌دهند. دو رویکرد اصلی برای بازتنظیم وجود دارد: مدل تقویمی که یک یا دو بار در سال انجام می‌شود، و مدل آستانه‌ای که زمانی فعال می‌شود که یکی از وزن‌ها بیش از ۵ تا ۱۰ درصد از مقدار هدف فاصله بگیرد. بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند که بازتنظیم سالانه تعادل خوبی میان کنترل، هزینه و بازده ایجاد می‌کند و بازتنظیم بیش از حد مکرر اغلب سودآوری را افزایش نمی‌دهد. سوالات متداول وقتی بازار شروع به سقوط می‌کند، اولین کاری که باید انجام دهم چیست؟اول از همه از فروش هیجانی پرهیز کنید، چون تنها ضررها را قطعی می‌کند. چند لحظه آرام شوید و شرایط را با ذهنی منطقی بررسی کنید. اهداف بلندمدت سرمایه‌گذاری خود را مرور کنید و به‌جای واکنش ناگهانی، بر اساس استراتژی و میزان تحمل ریسک پرتفوی‌تان، تصمیم‌های آگاهانه بگیرید.آیا استیبل‌کوین‌ها در دوران سقوط امن هستند؟نه کاملا. هرچند استیبل‌کوین‌ها برای کاهش نوسانات طراحی شده‌اند، اما همچنان ممکن است دی‌پگ شوند؛ همان‌طور که USDC در سال ۲۰۲۳ و استیبل کوین الگوریتمی ترا در سال ۲۰۲۲ این اتفاق را تجربه کردند. بنابراین انتخاب استیبل کوین درست و با پشتوانه اهمیت زیادی دارد.سقوط‌های بازار معمولاً چه مدت طول می‌کشند؟مدت زمان سقوط متغیر است و به رویدادهای جهانی و شرایط اقتصادی بستگی دارد. در حالی که بازارهای نزولی اغلب کوتاه‌تر از روندهای صعودی هستند، برخی ریزش‌ها سال‌ها یا حتی دهه‌ها ادامه داشته‌اند؛ در مقابل، سقوط‌هایی مثل دوران کرونا در مدت کوتاهی بازگشتند.آیا تنوع واقعاً از من محافظت می‌کند؟متنوع‌سازی می‌تواند ریسک را به‌طور قابل‌توجهی کاهش دهد، اما هیچ‌گاه محافظت کامل در برابر سقوط‌های گسترده ایجاد نمی‌کند. با پخش سرمایه در میان سایر کلاس‌های دارایی و بازارهای مختلف، اثر یک ضرر خاص کم می‌شود، اما در یک شوک سیستماتیک، کل بازار می‌تواند با هم افت کند.آیا خرید در زمان سقوط تصمیم درستی است؟سقوط می‌تواند فرصت خرید دارایی‌ها با قیمت‌های پایین باشد، به‌شرطی که افق بلندمدت داشته باشید و نقدینگی کافی برای سرمایه‌گذاری وجود داشته باشد. با این حال، باید با تحقیق کافی و تمرکز بر دارایی‌های بنیادی قوی اقدام کنید، چون برخی پروژه‌ها یا سهام‌ها پس از سقوط هرگز بهبود نمی‌یابند. شاید طرفداران کاردانو من را نبخشند اما ناچارم برای درک بهتر کاردانو را مثال بزنم که حتی در چرخه‌ای که بیت کوین به ۱۲۶٬۰۰۰ دلار رسید هم باز هم نتوانست به اوج ۳ دلاری خودش برسد.چطور بفهمم یک پروژه در دوران ریزش جان سالم به در می‌برد؟باید به اصول بنیادین پروژه نگاه کنید: تجربه تیم، کاربرد واقعی، کیفیت فناوری و استمرار توسعه حتی در بازار نزولی. وجود یک جامعه فعال و نقشه‌راه روشن نشانه‌های خوبی هستند، اما پروژه‌هایی که صرفاً بر پایه هیجان یا پشتوانه ضعیف ساخته شده‌اند، ریسک بسیار بیشتری دارند. سخن پایانی سقوط‌های بازار کریپتو پایان دنیا نیستند؛ بلکه بخش طبیعی چرخه‌های این بازار هستند. سرمایه‌گذارانی که زنده می‌مانند، کسانی نیستند که سقوط را تجربه نکرده باشند؛ بلکه کسانی هستند که هر سقوط برایشان یک کلاس درس جدید بوده است. بقا در کریپتو یعنی توانایی تبدیل وحشت به تحلیل، تبدیل بحران به فرصت و تبدیل هیجان لحظه‌ای به استراتژی بلندمدت. اگر بتوانید احساسات خود را مدیریت کنید، ساختار پرتفوی‌تان را هوشمندانه بچینید و تفاوت سقوط واقعی با اصلاح یا شوک مقطعی را بشناسید، نه‌تنها می‌توانید از سقوط‌ها جان سالم به در ببرید، بلکه می‌توانید از دل همین سقوط‌ها سودهای بزرگتری را در دوره‌های بعدی رشد بازار به‌دست آورید. کریپتو پاداش کسانی را می‌دهد که صبور، تحلیلگر و آماده‌اند؛ نه کسانی که با اولین باد مخالف میدان را خالی می‌کنند. با داشتن چارچوبی روشن، دیدگاهی واقع‌بینانه و استراتژی‌هایی که در این مقاله شرح داده شد، شما می‌توانید از یک سرمایه‌گذار واکنشی به یک سرمایه‌گذار پیشرو تبدیل شوید، کسی که سقوط‌ها را تهدید نمی‌بیند، بلکه نقطه شروع فرصت‌های بزرگ می‌داند.

بازار بیت کوین در روزهای اخیر حال‌وهوای چندان مطلوبی ندارد و نشانه‌های تازه‌ای از ادامه فشار فروش در نمودارهای روزانه ظاهر شده است. الگوهای نزولی و کاهش تقاضای اسپات باعث شده بسیاری از تحلیلگران هشدار دهند که مسیر پیشِ‌روی بیت کوین ممکن است به کف‌های پایین‌تری ختم شود. این وضعیت در حالی رقم می‌خورد که سرمایه‌گذاران بزرگ نیز محتاط‌تر از همیشه رفتار می‌کنند و جریان ورود سرمایه به صندوق‌های ETF اسپات، روندی کاهشی را تجربه کرده است. به گزارش میهن بلاکچین، در چنین شرایطی، تحلیلگران تکنیکال و داده‌های آنچین همگی بر یک نکته تأکید دارند: بازار در منطقه‌ای حساس قرار گرفته و اگر فروشندگان دست بالا را حفظ کنند، احتمال سقوط به سطوح حمایتی پایین‌تر بسیار بالا خواهد بود. احتمال سقوط بیت کوین تا ۶۶٬۰۰۰ دلار به‌گفته تحلیلگران، نمودار روزانه بیت کوین الگوی «پرچم نزولی» را تشکیل داده؛ الگویی که معمولاً ادامه روند نزولی را تأیید می‌کند. این ساختار پس از ریزش بیت کوین از اوج ۱۰۷ هزار دلاری در تاریخ ۱۱ نوامبر شکل گرفته و جهش اخیر قیمت نیز در محدوده ۹۳ هزار دلار، یعنی سقف همین الگو، با فشار فروش مواجه شده است. اگر کندل روزانه زیر مرز پایینی این الگو، یعنی حوالی ۹۰ هزار دلار بسته شود، احتمال سقوط قیمت تا سطح ۶۷٬۳۸۰ دلار، نزدیک به رکورد سال ۲۰۲۱ وجود دارد که ۲۵٪ پایین‌تر از سطوح کنونی است. نمودار بیت کوین تایم‌فریم ۱ روزه - منبع: TradingView رومن (Roman)، معامله‌گر معروف در رابطه با وضعیت کنونی می‌گوید: اندیکاتورهای مکدی و RSI در محدوده‌های اشباع فروش شدید بودند و این نوسان‌ها به آن‌ها اجازه می‌دهد دوباره آرام شوند تا روند نزولی بتواند ادامه پیدا کند. به گفته او، تثبیت قیمت در الگوی پرچم نزولی مدتی است که فشار فروش را تشدید کرده است. در سمت دیگر، تحلیلگری با نام مستعار کالین تاکس کریپتو (Colin Talks Crypto) معتقد است که در صورت تایید این الگو احتمالا شاهد ریزش دوباره خواهیم بود اما کف قابل‌انتظار از نگاه او محدوده ۷۴٬۰۰۰ تا ۷۷٬۰۰۰ دلار خواهد بود. وی در این باره می‌گوید: اگر قیمت به این منطقه برسد، احتمالاً شاهد یک بازگشت قدرتمند خواهیم بود. در همین حال، معامله‌گری به نام آرون دیشنر (Aaron Dishner) سناریوی متفاوتی را بیان می‌کند و انتظار دارد بیت کوین ابتدا یک بار دیگر قیمت ۹۲٬۲۰۰ دلار را لمس کند و حتی تا محدوده ۹۸ هزار دلار، نزدیک به سقف پرچم، پیش برود. او با این حال هشدار می‌دهد که «حجم معاملات همچنان ضعیف است و توان لازم برای ثبت سقف‌های جدید دیده نمی‌شود.» ناکامی بیت کوین در تثبیت دوباره بالای قیمت آغاز سال، یعنی همان محدوده ۹۳ هزار دلار، نتیجه مجموعه‌ای از عوامل شامل ابهام‌های کلان اقتصادی، افزایش فشار فروش و رکود جریان ورودی ETFهای اسپات بوده است؛ عواملی که موجب شده معامله‌گران تمایل کمتری به خرید در قیمت‌های بالا نشان دهند. چرا افت قیمت ادامه‌دار است؟ کاهش تقاضا و رشد فشار فروش توان بیت کوین برای عبور از مقاومت ۹۳ هزار دلاری به‌شدت محدود شده و داده‌ها نشان می‌دهد دلیل اصلی آن، نبود خریداران کافی در بازار اسپات است. شاخص دلتای حجم تجمعی اسپات (CVD) که اختلاف خالص حجم خرید و فروش را در صرافی‌ها اندازه‌گیری می‌کند، در روزهای اخیر کاهش قابل‌توجهی داشته است. شاخص CVD بیت کوین - منبع: Glassnode داده‌های نشان می‌دهد که CVD اسپات بیت کوین طی یک هفته از منفی ۴۰.۸ میلیون دلار به منفی ۱۱۱.۷ میلیون دلار سقوط کرده است. شرکت گلسنود در گزارشی در این باره نوشته: این افت شدید نشانه‌ای روشن از افزایش فروش‌های تهاجمی است و نشان می‌دهد خریداران قدرت کافی ندارند. این رفتار بازار بیانگر تمایل بیشتر به احساسات نزولی در کوتاه‌مدت است. این روند تنها به معاملات اسپات محدود نمی‌شود، چراکه جریان سرمایه در ETFهای اسپات نیز کاهش یافته است. طبق داده‌های بازار، این صندوق‌ها که هفته قبل ۱۳۴.۲ میلیون دلار ورودی داشتند، اکنون به ۷۰۷.۳ میلیون دلار خروجی رسیده‌اند؛ نشانه‌ای از اینکه برخی سرمایه‌گذاران در حال سیو سود یا کاهش ریسک هستند. داده‌های وب‌سایت فارساید اینوسترز نیز نشان می‌دهد که فقط در روز دوشنبه، ۶۰ میلیون دلار خروج سرمایه ثبت شده است. در کنار این داده‌ها، برخی تحلیلگران هشدار داده‌اند که جهش اخیر قیمت بیت کوین ممکن است یک «تله گاوی» باشد؛ وضعیتی که در آن رشد کوتاه‌مدت قیمت، معامله‌گران را به خرید بیشتر تحریک می‌کند اما روند اصلی همچنان نزولی باقی می‌ماند. تعدادی از تحلیلگران حتی احتمال سقوط قیمت تا محدوده ۴۰ هزار دلار در ماه‌های آینده را مطرح کرده‌اند.

هشدار اخیر مؤسسه اعتبارسنجی فیچ ریتینگز (Fitch Ratings)، فضای تحولات بازارهای مالی را تحت‌تأثیر قرار داده است. فیچ می‌گوید ارتباط بیش از اندازه بانک‌ها با کریپتو، هرچند می‌تواند منبع درآمد جدیدی ایجاد کند، اما در دل خود مجموعه‌ای از ریسک‌های ساختاری حمل می‌کند که اگر مدیریت نشوند، تصویر کلی آن بانک را نزد نهادهای اعتبارسنجی مخدوش خواهند کرد. به گزارش میهن بلاکچین، این هشدار زمانی مطرح می‌شود که موج جدیدی از ادغام کریپتو با نظام مالی سنتی در آمریکا شکل گرفته است. استیبل کوین‌ها، توکنیزاسیون سپرده‌ها و استفاده از زیرساخت بلاکچین، فرصت‌های بی‌سابقه‌ای برای بانک‌ها فراهم کرده‌اند؛ اما فیچ می‌گوید همین فرصت‌ها اگر بدون احتیاط دنبال شوند، می‌توانند به تهدیدی تبدیل شوند که مستقیماً بر رتبه اعتباری بانک‌های فعال در این مسیر اثر می‌گذارد. فیچ: ادغام با کریپتو هزینه‌های خودش را دارد؛ چرا این هشدار اهمیت دارد؟ فیچ ریتینگز در گزارشی که یکشنبه منتشر شد اعلام کرد بانک‌هایی که به‌شکلی «معنادار و متمرکز» درگیر دارایی‌های دیجیتال بوده‌اند، ممکن است در آینده مورد ارزیابی منفی قرار بگیرند. از نگاه این مؤسسه، فناوری‌های نوین مثل استیبل کوین‌ها، توکنیزاسیون سپرده‌ها و استفاده از بلاکچین در پرداخت‌ها و قراردادهای هوشمند، می‌توانند کارایی بانک‌ها را بالا ببرند و مدل درآمدی بهتری ایجاد کنند؛ با این حال، ریسک‌هایی پنهان و جدی‌ از جنس اعتبارسنجی، نقدینگی، مسائل عملیاتی و چالش‌های نظارتی نیز وجود دارد. به‌گفته فیچ، حتی با وجود بهبود شفافیت قانون‌گذاری آمریکا نسبت به گذشته و امن‌تر شدن مسیر توسعه صنعت کریپتو، بانک‌ها همچنان باید با واقعیت‌های دشواری روبه‌رو می‌شوند. نوسان شدید قیمت‌، ناشناس‌ بودن نسبی هویت کاربران و ریسک سرقت یا از دست‌ رفتن دارایی‌ها، از جمله مسائلی هستند که اگر بانک‌ها به‌شکل جدی مدیریت‌ نکنند، مزیت‌های اقتصادی ادغام با کریپتو عملاً بی‌اثر می‌شود. نوسانات قیمت بیت کوین و اتریوم نسبت به شاخص S&P 500 - منبع: Fitch Ratings فیچ ریتینگز یکی از سه مؤسسه بزرگ اعتبارسنجی در آمریکا، در کنار Moody’s و S&P Global Ratings است. رتبه‌هایی که این سه مؤسسه صادر می‌کنند، مستقیماً بر اعتبار، دسترسی به سرمایه و هزینه تأمین مالی شرکت‌ها و بانک‌ها تأثیر می‌گذارد. تنزل رتبه اعتباری می‌تواند هزینه وام‌گیری را افزایش دهد، تردید سرمایه‌گذاران را افزایش دهد و رشد یک بانک را کُند یا مختل سازد. به همین دلیل، اگر بانکی با حجم قابل‌توجهی از فعالیت‌های کریپتویی از سوی فیچ رتبه پایین‌تری بگیرد، پیامد آن می‌تواند بسیار جدی‌تر از یک هشدار ساده باشد. گزارش فیچ همچنین اشاره می‌کند که برخی از بزرگ‌ترین بانک‌های آمریکا، از جمله جی‌پی مورگان چیس (JPMorgan Chase)، بانک آو امریکا (Bank of America)، سیتی‌گروپ (Citigroup) و ولز فارگو (Wells Fargo)، در سال‌های اخیر وارد حوزه دارایی‌های دیجیتال شده‌اند. ریسک‌های سیستماتیک؛ استیبل کوین‌ها زیر ذره‌بین فیچ در بخش دیگری از گزارش خود تأکید کرد که رشد سریع بازار استیبل کوین‌ها نیز می‌تواند ریسکی جدی برای سیستم مالی باشد. اگر استفاده از استیبل کوین‌ها به‌اندازه‌ای گسترده شود که بر بازار اوراق خزانه‌داری آمریکا اثر بگذارد، ممکن است ساختار مالی سنتی را به‌شکلی جدی تحت‌فشار قرار دهد. مودیز نیز پیش‌تر در گزارشی مشابه هشدار داده بود که پذیرش گسترده استیبل کوین‌ها در آمریکا می‌تواند در آینده مشروعیت و نقش دلار آمریکا را تضعیف کند. این مؤسسه اظهار داشت که اگر بخش بزرگی از قیمت‌گذاری و تسویه‌حساب‌ها در اقتصاد، خارج از بستر مالی رسمی و با استیبل کوین‌های دلاری انجام شود، انتقال سیاست پولی و نقش دلار در اقتصاد جهانی دچار اختلال می‌شود. مودیز این وضعیت را به‌مراتب مبهم‌تر، غیرشفاف‌تر و غیر‌قابل‌نظارت‌تر از دلاری‌سازی سنتی می‌داند.

چانه‌زنی بر سر قانون‌گذاری جامع صنعت کریپتو در آمریکا دوباره به نقطه‌ای رسیده است که حتی سناتورها نیز از طولانی‌ شدن آن کلافه‌اند. در حالی که تابستان امسال قانون جینیس (GENIUS) تصویب شد، مسیر رسیدن به یک چارچوب کامل برای سامان‌ دادن به بازار دارایی‌های دیجیتال هنوز پر از گره‌های سیاسی، اختلاف‌نظرهای نهادی و نگرانی‌های عمیق درباره نفوذ قدرت در این حوزه است. به گزارش میهن بلاکچین، برنی مورنو (Bernie Moreno)، سناتور جمهوری‌خواه، این‌بار صریح‌تر از قبل درباره «ناامیدی» از روند مذاکرات گفت و اظهار داشت که حاضر نیست صرفاً برای اینکه کاری انجام شده باشد، یک قانون ناقص را امضا کند. هرچند او قرار است با دموکرات‌ها پشت میز بنشیند، اما فضای فعلی واشنگتن نشان می‌دهد که تصویب یک لایحه جامع قبل از تعطیلات پایان سال، کار آسانی نخواهد بود. اختلافات قدیمی قانون‌گذاران؛ دو مسیر متفاوت در مجلس نمایندگان و سناپ با وجود اینکه آمریکا تابستان امسال توانست قانون مربوط به استیبل کوین‌ها را نهایی کند، قانون‌گذاران همچنان در رسیدن به توافق درباره یک لایحه بزرگ‌تر برای تنظیم ساختار بازار کریپتو به مشکل خورده‌اند. این لایحه قرار است حدود اختیارات نهادهای ناظر مثل کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) و کمیسیون معاملات آتی کالا (CFTC) را مشخص کند و همچنین چارچوبی مشخص برای حمایت از مصرف‌کنندگان ارائه دهد. سناتور برنی مورنو، روز دوشنبه در نشست «انجمن بلاکچین» در واشنگتن دی‌سی، با لحنی شفاف توضیح داد که در هفته‌های اخیر گفت‌وگوها پیشرفت چندانی نداشته است. او تاکید کرد که حاضر نیست برای تسریع روند تصویب، قانونی ضعیف را پیش ببرد و ترجیح می‌دهد اصلاً توافقی شکل نگیرد تا اینکه قوانین به‌صورت ناقص و پشت درهای بسته امضا شود. مورنو قرار است سه‌شنبه صبح با دموکرات‌ها دیدار کند، اما خودش نیز اذعان دارد همچنان معلوم نیست که دیدگاه آن‌‌ها دقیقاً چیست. در حال حاضر، نسخه‌های متفاوتی از لایحه ساختار بازار کریپتو در دو مجلس آمریکا وجود دارد. مجلس نمایندگان در ماه جولای نسخه‌ای با نام قانون کلاریتی (CLARITY) تصویب کرد که اگرچه کامل نیست، اما مسیر کلی قانون‌گذاری را مشخص می‌کند. در سوی دیگر، سنا هنوز در مرحله تدوین و بازنویسی است و معمولاً فرایند تصویب در آن بسیار سخت‌ و پیچیده‌ پیش می‌رود. مورنو عضو کمیته بانکداری سنا است که نقش اصلی را در نوشتن نسخه سنا از این لایحه دارد. این کمیته که در حال حاضر تحت نفوذ جمهوری‌خواهان اداره می‌شود، در پیش‌نویس خود تلاش کرده است مرزبندی بین اختیارات SEC و CFTC را مشخص کند و برای دسته‌ای از دارایی‌ها که نه دقیقاً اوراق بهادار و نه کالای سنتی هستند، عنوانی جدید به‌نام «دارایی‌های جنبی» تعریف کند. در همین حال، کمیته کشاورزی سنا نیز نسخه دیگری ارائه داده است که بخشی از اختیارات جدید را در اختیار CFTC می‌گذارد. این دو نسخه در نهایت باید در جلسات رسمی بررسی، اصلاح و رأی‌گیری شوند. امیدواری به جمع‌بندی تا قبل از کریسمس؛ سایه سیاست و نگرانی از تضاد منافع رئیس‌جمهور هفته گذشته، تیم اسکات (Tim Scott)، سناتور و رئیس کمیته بانکداری، اعلام کرد که به‌ احتمال زیاد جلسه رسمی بررسی لایحه در روزهای ۱۷ یا ۱۸ دسامبر (۲۶ یا ۲۷ آذر) برگزار شود. اما این خوش‌بینی خیلی دوام نیاورد. د روز دوشنبه، مارک وارنر (Mark Warner)، سناتور دموکرات، گفت که برگزاری جلسه بررسی قبل از تعطیلات سال نو بسیار دشوار است. او توضیح داد که هنوز منتظر نظر نهایی کاخ سفید درباره موضوعات مربوط به مسائل اخلاقی‌اند و این روند می‌تواند زمان‌بر باشد. روی میز قانون‌گذاران، علاوه بر این اختلافات، مسائل پیچیده‌تری نیز وجود دارد. یکی از آن‌ها نحوه برخورد با سوددهی استیبل کوین‌ها در بانک‌ها و تفاوت دیدگاه بانک‌ها و فعالان کریپتویی درباره آن است. مورد دیگر، نحوه نظارت بر حوزه دیفای است که به‌گفته جیک چروینسکی (Jake Chervinsky)، مدیر ارشد حقوقی Variant Fund، همچنان یکی از نقاط اختلاف جدی است. صحنه سیاسی واشنگتن نیز یکی دیگر از عوامل مهم است. گروهی از دموکرات‌ها نسبت به تضاد منافع دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور فعلی آمریکا، هشدار داده‌اند و همین موضوع تصویب نهایی هرگونه لایحه مرتبط با کریپتو را دشوارتر کرده است. طبق برآورد بلومبرگ، ترامپ و خانواده‌اش تا ماه جولای حدود ۶۲۰ میلیون دلار از فعالیت‌های کریپتویی سود برده‌اند؛ از جمله پروژه استیبل کوین USD1 که ترامپ و سه فرزندش در آن نقش هم‌بنیان‌گذار دارند. خانواده ترامپ همچنین ۲۰٪ از سهام شرکت استخراج American Bitcoin را در اختیار دارد و انتشار توکن‌های TRUMP و MELANIA در روزهای قبل از ورود او به کاخ سفید، نگرانی‌ها را درباره نفوذ مستقیم رئیس‌جمهور در بازار بیشتر کرده است. در نهایت، تصویب قانون جامع کریپتو در آمریکا به نقطه‌ای رسیده است که سیاست، منافع اقتصادی، اختلاف‌نظرهای نهادی و حساسیت اجتماعی همه با هم گره خورده‌اند. اینکه آیا قانون‌گذاران می‌توانند قبل از پایان سال این گره را باز کنند یا نه، بیش از آنکه به محتوای لایحه بستگی داشته باشد، به فضای پرتنش واشنگتن وابسته است.

در دو هفته گذشته، قیمت بیت کوین چند بار تا محدوده ۹۰,۰۰۰ دلار بالا رفت؛ این حرکت هم‌زمان با بهبود فضای روانی سرمایه‌گذاران خرد، بهبود احساسات صندوق‌های مدیریت سرمایه و اعلام خرید سنگین شرکت استراتژی (Strategy)، اتفاق افتاد. بازار هنوز آرام نگرفته است، اما نشانه‌هایی که از گوشه و کنار می‌رسد نشان می‌دهد بازیگران بزرگ تصویری متفاوت از این نوسانات در ذهن دارند. به گزارش میهن بلاکچین، تحلیلگران بازار معتقدند چرخه تاریخی چهار ساله بیت کوین وارد مرحله‌ای طولانی‌تر شده است که با حضور پررنگ‌ سرمایه‌گذاران نهادی در آن، می‌تواند هیجانات فروش سرمایه‌گذاران خرد را خنثی کند. اظهارات لری فینک (Larry Fink)، مدیرعامل بلک‌راک (BlackRock) و خرید اخیر شرکت استراتژی نیز در همین مسیر قرار می‌گیرد و نشان می‌دهد که بازار در فاز انباشت بلندمدت است. چرخه بیت کوین از الگوی چهار ساله فاصله می‌گیرد؛ خرید سنگین استراتژی و سیگنال‌های رفتاری سرمایه‌گذاران در هفته‌های اخیر، بیت کوین بارها کف قیمت را در ناحیه ۹۰,۰۰۰ دلار تعیین کرده و برگشته است. آزمایش پی‌درپی مقاومت ۹۰,۰۰۰ دلاری هم‌زمان با افزایش امیدواری معامله‌گران خرد، تقویت انتظارات صعودی مدیران صندوق‌ها برای پایان سال و البته خرید بزرگ شرکت استراتژی رخ داده است. متیو سیگل (Matthew Sigel)، رئیس بخش تحقیقات دارایی‌های دیجیتال شرکت ون‌اک (VanEck)، با اشاره به گزارش اخیر مؤسسه برنشتاین (Bernstein)، اظهار داشت چرخه قبلی بیت کوین که هر چهار سال یک‌بار سقف جدید ثبت می‌کرد، دیگر به‌شکل سابق قابل استناد نیست. به‌گفته تحلیلگران برنشتاین، BTC اکنون در یک دوره صعودی طولانی‌ قرار دارد که در آن «خریدهای پایدار و بلندمدت بازیگران نهادی» می‌تواند فشار فروش ناشی از ترس معامله‌گران خرد را تا حد زیادی خنثی کند. این تحلیل درست پس از سخنان لری فینک مطرح شد؛ او این روزها بیشتر از هر مقام مالی سنتی درباره بیت کوین حرف می‌زند. فینک اعلام کرد که صندوق‌های ثروت ملی در حال خرید «تدریجی و پیوسته» BTC هستند؛ به‌ویژه حالا که قیمت از اوج ۱۲۶,۰۰۰ دلاری پایین آمده است. او می‌گوید این دسته از سرمایه‌گذاران «در محدوده ۸۰,۰۰۰ دلار خریدهای بیشتری انجام داده‌اند» و این موقعیت را نه یک معامله کوتاه‌مدت، بلکه یک سرمایه‌گذاری چندساله می‌دانند. فینک تأکید کرد: بیت کوین برای هولدینگ بلندمدت مناسب است، نه برای نوسان‌گیری. اکنون معامله‌گران بیش از حد از اهرم استفاده کرده‌اند و همین موضوع باعث ایجاد نوسانات شدید می‌شود. در حالی که بیت کوین پس از سقوط ۲۱ نوامبر (۳۰ آبان) و لمس سطح ۸۰٬۶۱۲ دلار دوباره سرپا شده، حرکت قیمت همچنان بین دو دیوار ۹۰,۰۰۰ تا ۹۳,۰۰۰ دلار محدود شده است. اما در سمت بنیادی بازار، اتفاقی مهم توجه‌ها را له خود جلب کرده است؛ شرکت استراتژی در روز دوشنبه ۱۰٬۶۲۴ BTC دیگر خریداری کرد. ارزش این خرید تقریباً معادل ۹۶۲.۷ میلیون دلار بود و میانگین قیمت آن معادل حدود ۹۰٬۶۱۵ دلار ثبت شد. آندره دراگوش (Andre Dragosch)، رئیس تحقیقات بخش اروپایی بیت‌وایز (Bitwise)، در این‌باره اظهار داشت: این بزرگ‌ترین خرید شرکت استراتژی از جولای ۲۰۲۵ تا به‌حال بوده است! منبع: Andre Dragosch در همین بازه، آکسل کیبار (Aksel Kibar)، تحلیلگر تکنیکال، هشدار داد بیت کوین هنوز در فاز نوسانات نامنظم قرار دارد و شاید همچنان به‌دنبال تشکیل کف باشد. او یادآوری کرد همان‌طور که مدت‌ها طول کشید تا در بازه مارس تا می، یک کف دوتایی کوتاه‌مدت شکل بگیرد؛ اکنون نیز محدوده حمایتی واقعی پایین‌تر و بین ۷۳,۷۰۰ تا ۷۶,۵۰۰ دلار قرار دارد. خریداران خرد فعال‌ و نهنگ‌ها محتاط‌تر می‌شوند؛ آیا BTC به بالاتر از ۱۰۰,۰۰۰ دلار بازمی‌گردد؟ داده‌های تجمیعی حجم معاملات از های‌بلاک (Hyblock) تصویر دقیق‌تری ارائه می‌کند. بر اساس این داده‌ها، مشارکت گروهی از سرمایه‌گذاران که بین ۰ تا ۱۰۰ BTC معامله می‌کنند افزایش یافته است؛ معمولاً از این گروه با عنوان «سرمایه‌گذاران خرد» یاد می‌شود. دلتای حجم تجمعی بیت کوین - منبع: Hyblock در سوی دیگر، دو گروه بزرگ‌تر یعنی معامله‌گران ۱٬۰۰۰ تا ۱۰۰٬۰۰۰ BTC و ۱۰۰٬۰۰۰ تا ۱ میلیون BTC معمولاً در محدوده ۹۰,۰۰۰ تا ۹۳,۰۰۰ دلار در رالی‌ها فروشنده بوده‌اند و رفتار محتاطانه‌تری نشان داده‌اند. دفتر سفارشات بیت کوین در صرافی بایننس - منبع: TRDR.io داده‌های دفتر سفارش بایننس (Binance) نیز این فضای محتاطانه را تأیید می‌کند. دیواری از سفارش‌های فروش از سطح ۹۰,۰۰۰ دلار آغاز می‌شود که هرچه به محدوده ۹,۴۰۰۰ تا ۹۵,۰۰۰ دلار نزدیک‌تر می‌شویم ضخیم‌تر می‌شود. هیت‌مپ لیکوییدیشن بیت کوین در بازه ماهانه - منبع: Hyblock با وجود مقاومت بالای سر، هیت‌مپ لیکوییدیتی پوزیشن‌های شورت، چیز دیگری می‌گوید. بر اساس داده‌های مربوط به لیکوییدیشن، حجم زیادی از نقدینگی شورت‌ها در ناحیه ۹۴,۰۰۰ تا ۹۵,۳۰۰ دلار قرار دارد. اگر بازار جرقه‌ای صعودی از سمت بازار اسپات یا قراردادهای آتی دریافت کند، این سطح می‌تواند به‌عنوان سوخت لازم برای حمله‌ای جدی به مرز ۱۰۰,۰۰۰ دلار عمل کند؛ البته به‌شرطی که محرک‌های کلان و جریان ورود سرمایه نیز هماهنگ شود.

بازگشت قیمت زی‌کش به محدوده ۴۰۰ دلار، این پرسش را دوباره مطرح کرده که آیا ZEC می‌تواند پیش از سال ۲۰۲۶ بار دیگر به سطح ۵۰۰ دلار یا حتی بالاتر برسد؟ نشانه‌های بازگشت صعودی و افزایش تقاضای نهنگ‌ها احتمال تحقق این سناریو را بالا برده، هرچند همچنان برخی عوامل هشداردهنده وجود دارد. به گزارش میهن بلاکچین، آلت کوین ZEC طی ۲۴ ساعت گذشته حدود ۱۰.۲۹٪ رشد کرده و به محدوده ۴۲۵ دلار رسیده است؛ سطحی که نسبت به کف هفتگی ۳۰۰ دلاری، رشد بیش از ۴۱٪ را نشان می‌دهد. این جهش سریع باعث شده برخی تحلیلگران احتمال دهند زی‌کش بتواند طی روزهای آینده مقاومت روانی ۵۰۰ دلار را دوباره لمس کند. تشکیل الگوی بازگشتی زی‌کش گومبا (Goomba)، معامله‌گر شناخته‌شده، نوسانات اخیر ZEC را شبیه یک الگوی کف دوقلو ارزیابی کرده است. نمودار ۴ ساعته قیمت ZCASH - منبع: TradingView این ساختار در بازه ۳۰۰ تا ۳۱۰ دلار شکل گرفته؛ جایی که قیمت دو بار کف مشابه ثبت کرده و سپس با عبور از مقاومت میانی ۳۸۰ دلار، اصطلاحاً نک‌لاین (Neckline) الگو شکسته شده است. طبق اندازه‌گیری کلاسیک این الگو، هدف بعدی در محدوده ۴۸۰ تا ۵۰۰ دلار قرار می‌گیرد؛ یعنی همان محدوده عرضه‌ای که پیش‌تر مانع رشد قیمت شده بود. گومبا همچنین تأکید کرده تا زمانی که قیمت بالاتر از سطح شکسته‌شده باقی بماند، اعتبار الگوی صعودی حفظ می‌شود. طبق داده‌هایی که معامله‌گر Ardi به آن اشاره کرده، معامله‌گران کوچک (۰ تا ۱,۰۰۰ دلار) و حساب‌های میان‌رده (۱,۰۰۰ تا ۱۰۰,۰۰۰ دلار) طی این ریکاوری بیش از ۳۰ میلیون دلار از دارایی خود را فروخته‌اند. اما در نقطه مقابل، نهنگ‌ها (حساب‌های ۱۰۰ هزار تا ۱۰ میلیون دلار) بیش از ۱۰۰ میلیون دلار به دارایی خود افزوده‌اند. نمودار قیمت زی‌کش - منبع: TradingView به‌عبارت دیگر، معامله‌گران کوچک در حال فروش بوده‌اند، اما سرمایه‌گذاران بزرگ در حال انباشت. این رفتار متضاد معمولاً نشانه‌ای از انتظار رشد بیشتر توسط سرمایه‌گذاران بزرگ‌تر است. نمودار ساعتی ZEC/USDT - منبع: TradingView احتمال فعال‌شدن ساختار پرچم نزولی با وجود رشد اخیر، حرکت قیمت زی‌کش همچنان داخل یک پرچم نزولی قرار دارد؛ این الگوی اصلاحی که معمولاً پس از ریزش‌های تند شکل می‌گیرد و در بسیاری از موارد با شکست به سمت پایین پایان می‌یابد. عدم توانایی ZEC در تثبیت بالای خط بالایی این کانال و همچنین ناتوانی در شکست میانگین متحرک نمایی ۲۰۰ دوره‌ای در تایم‌فریم ۴ ساعته، می‌تواند نشانه‌ای از بازگشت مجدد فشار فروش باشد. نمودار قیمت چهار ساعته ZEC/USDT - منبع: TradingView افزون بر این، شاخص قدرت نسبی (RSI) نیز وارد ناحیه بیش‌خرید شده است؛ این محدوده‌ معمولاً در آن قدرت روند صعودی کاهش می‌یابد. ترکیب این عوامل نشان می‌دهد که در صورت از دست‌رفتن حمایت‌های کوتاه‌مدت، احتمال افت قیمت به منطقه ۲۶۰ تا ۲۸۰ دلار وجود دارد؛ یعنی حدود ۳۵٪ پایین‌تر از قیمت کنونی.