هفته گذشته، بازارهای مالی جهانی صحنه رخدادهایی بودند که حتی برای تحلیلگران باتجربه نیز غیرمعمول و هشداردهنده به‌نظر می‌رسید. قیمت بیت‌کوین ۳۰٪ پایین‌تر از اوج تاریخی خود قرار گرفت، طلا از قله‌ ۴,۲۰۰ دلاری سقوط کرد و طبق گزارش فایننشال‌تایمز (Financial Times)، شاخص نزدک به‌ویژه سهام شرکت‌های بزرگ فناوری بدترین هفته‌ خود از آوریل ۲۰۲۵ را پشت سر گذاشتند. زمانی‌که طلای دیجیتال همسو با طلای واقعی و سهم‌های وابسته به هوش مصنوعی سقوط می‌کند، مهم‌ترین سوالی که در ذهن شکل می‌گیرد این است که آیا بازار در آستانه یک تغییر ساختاری قرار دارد یا فقط شاهد یک اصلاح شدید و هماهنگ هستیم؟ آیا این همان فروپاشی بزرگ سال ۲۰۲۵ است که در آن همه بازارها با هم فرومی‌ریزند؟ آیا در میان این بحبوحه، احتمال صفر شدن قیمت بیت کوین وجود دارد؟ مجله فوربز (Forbes) نگاهی تحلیلی به این موضوع داشته است و معتقد است که سقوط سال ۲۰۲۵ فقط به ماجرای بیت کوین یا سهام هوش مصنوعی مربوط نمی‌شود، بلکه با فشار شدید نقدینگی در سراسر بازارها مواجه هستیم. در این مطلب از میهن بلاکچین به این مقاله تحلیلی می‌پردازیم، با ما همراه باشید. در بازارهای مالی و ارزهای دیجیتال چه خبر است؟ منبع: orbes.com تا همین یک ماه پیش، احتمال کاهش نرخ بهره فدرال رزرو بر اساس ابزار “FedWatch” بورس شیکاگو (CME) حدود ۹۴٪ برآورد می‌شد؛ اما اکنون به ۴۵٪ رسیده است. زمانی‌که بخش بزرگی از سرمایه‌گذران متوجه شوند برداشت‌شان از جهت‌گیری فدرال رزرو اشتباه بوده است، همگی به‌ یک‌باره موقعیت‌های خود را اصلاح می‌کنند و همین حرکت گروهی بازار را به‌هم می‌ریزد. کاهش نرخ بهره معمولاً باعث رشد بازار سهام، طلا و ارزهای دیجیتال می‌شود؛ زیرا هزینه وام‌گرفتن را ارزان‌تر می‌کند و مردم ترجیح می‌دهند به‌جای نگهداری پول نقد سراغ بازارهای مالی بروند. درمقابل، زمانی‌که کاهش نرخ بهره در کار نباشد و پیش‌بینی‌ها اشتباه از آب در بیاید، اثر معکوس رخ می‌دهد؛ درست مانند سقوطی که در سال ۲۰۲۵ شاهد آن بودیم و سرمایه از بازارها خارج شد. در کنار شوک پولی، بحث «حباب هوش مصنوعی» هم در بازار داغ است. تحلیلگران خبری شبکه سی‌بی‌اس (CBS) می‌گویند هزینه‌های سرسام‌آور شرکت‌ها برای توسعه مراکز داده، عملاً فشار سنگینی روی سودآوری آن‌ها ایجاد کرده است. اعداد و ارقام هم موید این ادعا هستند. طبق اعلام مایکروسافت و گوگل، این دو شرکت در سال‌های ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ مجموعاً بیش از ۲۵۰ میلیارد دلار صرف توسعه زیرساخت‌های هوش مصنوعی خود کرده‌اند؛ اما در گزارش‌های مالی آن‌ها هنوز هیچ نشانی از جریان‌های درآمدی مرتبط با این هزینه‌ها دیده نمی‌شود. در سوی دیگر، شرکت‌های نرم‌افزاری که بر موج هوش مصنوعی سوار شده بودند، با فاصله محسوسی میان وعده‌ها و عملکردشان حرکت می‌کنند. به‌طور مثال، سهام شرکت داده‌کاوی پالانتیر (Palantir) با نسبت قیمت به درآمد گذشته (Trailing P/E) ۱۸۰ برابری معامله می‌شود، در حالی‌که هزینه جذب مشتری نسبت به سال قبل دو برابر شده است. این یعنی قیمت سهام بیش از عملکرد واقعی است و شبیه به دوران دات کام به‌نظر می‌رسد. گزارش جدید مک‌کنزی (McKinsey) نیز نشان می‌دهد که تنها ۲۳٪ از شرکت‌هایی که از هوش مصنوعی مولد استفاده می‌کنند، بهره‌وری قابل‌‌اندازه‌گیری را گزارش داده‌اند. با‌این‌حال، همین شرکت‌ها همچنان در حال افزایش بودجه هوش مصنوعی خود هستند. همه درباره ارزش‌آفرینی هوش مصنوعی برای کسب‌وکارها حرف می‌زنند؛ اما واقعیت این است که نتایج هنوز قابل اندازه‌گیری نیست و تقریباً هیچ شرکتی درباره خروجی واقعی سرمایه‌گذاری‌های خود چیزی نمی‌گوید. حتی ۴ غول فناوری شامل فیسبوک، آمازون، گوگل و انویدیا هم با مشکل مواجه شده‌اند. شرکت انویدیا با وجود اینکه از رشد درآمد خود خبر داده است، اما قیمت سهام آن کاهش یافت. این نشان می‌دهد که در فضای پرنوسان فعلی، حتی عملکرد عالی هم نمی‌تواند بر رکود حاکم بر بازار غلبه کند. افزون بر این، گزارش‌هایی از ماجرای «درآمد حلقه‌وار» نیز اعتماد بازار را خدشه‌دار کرده است. طبق گزارش رجیستر (Register)، انویدیا قصد داشت ۱۰۰ میلیون دلار روی شرکت اوپن ای‌آی (OpenAI) سرمایه‌گذاری کند و اوپن ای‌آی نیز همان ۱۰۰ میلیون دلار را صرف خرید چیپ‌های انویدیا کند. به همین دلیل، به‌نظر می‌رسد که انویدیا درحال تأمین مالیِ ساختگی درآمد است. یکی دیگر از دلایل رکود در بازارهای سرمایه افزایش ارزش دلار آمریکا است. طی سه ماه گذشته ارزش دلار به بالاترین سطح خود رسید و باعث شد خرید بیت‌کوین، طلا و سایر دارایی‌ها برای سرمایه‌گذاران بین‌المللی گران‌تر شود. به همین دلیل، در سقوط اخیر مردم نتوانستند به خرید طلا و سایر فلزات گران‌بها روی بیاورند. طلا برخلاف سنت دیرینه نتوانست نقش پناهگاه امن را بازی کند و موقتا جایگاه دفاعی خود را از دست داد. آیا بیت‌کوین وارد مارپیچ مرگ شده یا فقط در حال گذر از یک دوره سخت است؟ این روزها بیت‌کوین به‌جای ایفای نقش یک «دارایی پوشش‌ ریسک» دقیقاً شبیه به بازار سهام حرکت می‌کند و همین موضوع روایت قدیمی «طلای دیجیتال» را زیر سؤال برده است. طبق گزارش دِ بلاک (The Block) سرمایه‌گذاران نهادی حدود ۹۰۰ میلیون دلار از صندوق‌های قابل‌معامله در بورس (ETF) بیت‌کوین خارج کرده‌اند. درست زمانی که بازار به حرکت مستقل بیت کوین نیاز داشت، با سهام تکنولوژی همسو شد و سقوط کرد. در حال حاضر، طلا، سهام و اوراق قرضه بلندمدت عملکرد بهتری نسبت به بیت‌کوین دارند. با این حال، تاریخ بیت‌کوین مملو از تاب‌آوری است؛ چراکه بارها سقوط‌های شدید و جهش‌های خیره‌کننده را پشت سر گذاشته است. البته شرایط فعلی یک تفاوت اساسی با گذشته دارد؛ اکنون شاهد حضور گسترده سرمایه‌گذاران نهادی، صندوق‌های بازنشستگی، شرکت‌ها و ETFها هستیم. حضور این بازیگران باعث ایجاد یک کف حمایتی و مشروعیتی برای بیت کوین شده است که قبلا وجود نداشت. در همین زمان، تقاضا برای ابزارهای پوشش ریسک (مانند قراردادهای اختیار فروش) در محدوده ۸۰ تا ۸۵ هزار دلار به‌شدت افزایش یافته است. بنابراین پرسش اصلی این نیست که «آیا بیت‌کوین زنده می‌ماند؟» بلکه مسئله این است که «بیت کوین چطور از بوته آزمایشی که در آن قرار دارد، بیرون خواهد آمد؟» پیام سقوط ۲۰۲۵ برای سرمایه‌گذاران بیت‌کوین چیست؟ اتفاقات سال ۲۰۲۵ نشان‌دهنده یک تغییر اساسی در نحوه عملکرد بازارها است؛ دوره «پول آسان» تمام شده و بازار دوباره روی ارزش واقعی تمرکز کرده است. سرمایه‌گذاران حالا به‌جای ایجاد هیجان و سفته‌بازی، روی اصول بنیادی تمرکز دارند و این موضوع در تمام حوزه‌ها از حوزه هوش مصنوعی و صنعت فناوری گرفته تا بیت کوین صادق است. برخی تحلیلگران معتقدند که حتی اگر در حباب هوش مصنوعی باشیم، این موضوع لزوما نگران کننده نیست. رابرت متکالف (Robert Metcalfe) می‌گوید: حباب‌ها ابزاری برای نوآوری‌ هستند، باعث می‌شوند پیشرفت‌هایی رخ دهد که بدون آن‌ها هرگز اتفاق نمی‌افتاد. ساربیجیت جوهال (Sarbjeet Johal) نیز معتقد است: حباب‌ها مکانیزم خودترمیم کننده بازار هستند و نشان می‌دهند سیستم همان‌طور که باید، کار می‌کند. مشکل جدیدی که اکنون با آن روبرو هستیم، به‌هم‌پیوستگی بازارها است. ورود سرمایه‌گذاران نهادی به کریپتو باعث ایجاد همبستگی بین ارزهای دیجیتال و سهام تکنولوژی شده است. به‌همین دلیل، زمانی که شاخص نزدک در یکی از بدترین هفته‌ها از آوریل ۲۰۲۵ سقوط سهمگینی را تجربه کرد، بیت‌کوین نیز نه‌تنها به‌عنوان یک پوشش ریسک عمل نکرد، بلکه همراه با بازار دچار سقوط شد. این وضعیت در گذشته متفاوت بود؛ در سال ۲۰۱۳ درحالی‌که طلا ریزش داشت و سهام تکنولوژی ثابت مانده بود، بیت‌کوین رشد کرد. در سال ۲۰۱۸ بازار کریپتو سقوط کرد؛ اما سهام تکنولوژی بالا رفت. در سال ۲۰۲۵ برای اولین بار تمام بازارها از طلا گرفته تا بیت‌کوین و سهام حوزه هوش مصنوعی همگی در یک روز سقوط کردند. این ویژگی، نشانه یک بازار مبتنی بر نقدینگی است که در آن حتی «تنوع‌بخشی سنتی» هم دیگر جواب نمی‌دهد. منبع: orbes.com ۹۰ روز آینده فصل تعیین‌کننده‌‌ای برای سرنوشت بیت‌کوین است سرنوشت کوتاه مدت بیت کوین در سه ماه آینده تا حد زیادی به تصمیم‌های فدرال رزرو گره خورده است. نشست ۱۸ دسامبر اولین محرک جدی است. اگر فدرال‌رزرو نرخ بهره را کاهش دهد، احتمالاً تا پایان سال شاهد یک رالی تسکینی در دارایی‌های ریسک‌پذیر خواهیم بود. اما نکته مهم‌تر، چشم‌انداز نرخ‌های سال ۲۰۲۶ است؛ هر نشانه‌ای مبنی بر اینکه ممکن است فدرال رزرو نرخ‌های بهره را برای مدت طولانی بالا نگه دارد، می‌تواند باعث موج جدید فروش گسترده شود. برای بیت‌کوین ۳ سطح قیمتی را باید زیرنظر باشند: ۸۵ هزار دلار: یک سطح حمایت نهادی است که جریان‌های ورودی ETFها در همین محدوده شکل گرفته است. ۷۵ هزار دلار: شکست به زیر این سطح می‌تواند شروع مرحله بعدی اصلاح باشد. ۹۵ هزار دلار: عبور و تثبیت بالای این محدوده نشان می‌دهد که بازار صعودی کماکان برقرار است. احتمالا این سطوح طی ۴ تا ۶ هفته آینده آزمون خود را پس خواهند داد. سهام هوش مصنوعی، در جدول زمانی متفاوتی قرار دارند. انتشار گزارش‌های مالی سه‌ماهه چهارم مشخص می‌کند که آیا شرکت‌ها بازدهی ملموسی از سرمایه‌گذاری‌های عظیم خود روی AI به‌دست آورده‌اند یا خیر. در همین راستا، نگاه‌ها به دو موضوع دوخته شده است؛ یکی «راهنمای فصلی انویدیا درمورد تقاضا برای دیتا سنترها» و دیگری «افشای درآمدهای مرتبط با هوش مصنوعی در ۴ شرکت غول فناوری». اگر هر کدام از این دو گزارش ناامیدکننده باشند، احتمال یک اصلاح جدید در کل این صنعت وجود دارد. آیا ممکن است قیمت بیت‌کوین به صفر برسد؟ منبع: samara-ag.com بسیار بعید به‌نظر می‌رسد که قیمت بیت‌کوین روزی به صفر برسد؛ اما سقوط اخیر یک پیام مهم داشت و این است که بیت‌کوین از یک پدیده انقلابی به بازیگر رسمی بازار تبدیل شده است. بنابراین، سؤال اصلی «زنده ماندن بیت کوین» نیست؛ بلکه «هویت آینده» آن است. این دارایی دیجیتال که برای عدم همبستگی طراحی شده بود تا مستقل از بازارهای سنتی حرکت کند، حالا همسو با شاخص نزدک بالا و پایین می‌رود. این بحران هویت، موقتی نیست. دهه آینده بیت‌کوین به یک انتخاب ساده بستگی دارد؛ آیا همچنان یک دارایی نهادی و حساس به شرایط کلان اقتصادی باقی می‌ماند یا دوباره استقلال گذشته خود را به دست می‌آورد؟ مسیر نهادی یعنی رفتار آن شبیه به سهام تکنولوژی به سیاست‌های فدرال‌رزرو و موقعیت‌ صندوق‌ها گره می‌خورد. درمقابل، اگر بخواهد مسیر غیرمتمرکز را ادامه دهد به کاتالیزورهایی مانند خودحضانتی بیشتر، رشد لایه‌ ۲ها، افزایش جریان استیبل‌کوین‌ها روی زنجیره و اقتصاد پایدار ماینینگ نیاز دارد. نسل فعلی سرمایه‌گذاران بیت‌کوین با روایت «طلای دیجیتال» وارد این بازار شدند. اما این نسل آینده است که تعیین می‌کند بیت‌کوین می‌تواند نقش انقلابی خود را احیا کند یا در نهایت به یک دارایی عادی در سبدهای سرمایه‌گذاری تبدیل خواهد شد. اکنون دوره «رالی همه‌چیز» به پایان رسیده و بازار به سمت اصول بنیادی بازگشته است. درست مانند زندگی، بزرگ‌ترین تحولات زمانی اتفاق می‌افتد که همه‌چیز ظاهرا در حال فروپاشی است. آنچه که از دل این آشفتگی بیرون می‌آید، ممکن است شباهتی به اتفاقات چرخه‌های گذشته نداشته باشد.

در حالی‌که بسیاری از پروژه‌ها به امید بازگشت جریان طبیعی تقاضا، منتظر می‌مانند، پلتفرم ورلد لیبرتی فایننشال (World Liberty Financial) مسیر متفاوتی را انتخاب کرده و با خریدهای سنگین تلاش می‌کند روند نزولی را متوقف کند. به گزارش میهن بلاکچین، ورلد لیبرتی که از همان ابتدا با نام ترامپ گره خورد، اکنون سیاست تهاجمی خرید و سوزاندن توکن را در پیش گرفته که در دنیای کریپتو همواره موافقان جدی و منتقدان سرسخت داشته است. با وجود افزایش اخیر قیمت، WLFI همچنان فاصله‌ای چشمگیر با قیمت زمان عرضه دارد و حالا این سوال را به وجود می‌آورد که آیا تزریق میلیون‌ها دلار برای بازی با عرضه می‌تواند تصویر پروژه را نجات دهد یا تنها سقوط را کندتر خواهد کرد؟ افزایش خریدهای ورلد لیبرتی فایننشال پروژه رمزارزی ورلد لیبرتی فایننشال که تحت حمایت مستقیم خانواده دونالد ترامپ فعالیت می‌کند، روند خرید گسترده توکن‌های خود را ادامه داده تا با کاهش مصنوعی عرضه در گردش، از فشارهای نزولی بازار بکاهد. این توکن از زمان آغاز به کار نزدیک به ۵۰٪ از ارزش خود را از دست داده و تیم پروژه امیدوار است که با کنترل عرضه، بتواند جرقه‌ای برای بازگشت تقاضا ایجاد کند. طبق داده‌های پلتفرم لوک‌آن‌چین (Lookonchain)، این پروژه روز چهارشنبه حدود ۷.۷ میلیون دلار از توکن WLFI را با میانگین قیمت ۰.۱۶ دلار خریداری کرده است. این خرید تقریباً هشت برابر بزرگ‌تر از خرید ۱.۰۶ میلیون دلاری ۲۷ سپتامبر (۵ مهر) بود؛ این خرید به سوزاندن ۱.۴۳ میلیون دلار از توکن‌ها انجامید. در اوایل سپتامبر نیز رأی‌گیری حاکمیتی پروژه تصویب کرد که ۱۰۰٪ کارمزدهای نقدینگی خزانه به خرید و سوزاندن توکن اختصاص یابد. منبع: Lookonchain این روش که گاهی در پروژه‌های نوپا دیده می‌شود، با هدف کاهش دائمی عرضه و ایجاد فشار تقاضا طراحی شده است. با این حال تأثیر این نوع سازوکارها وابسته به شرایط بازار، اعتماد کاربران و توانایی پروژه در ایجاد کاربرد واقعی برای توکن است. با وجود خریدهای اخیر، قیمت WLFI طی هفته گذشته تنها ۱۳٪ رشد داشته و همچنان بیش از ۴۸٪ پایین‌تر از قیمت زمان عرضه در ژانویه قرار دارد. این اختلاف قابل توجه نشان می‌دهد که تأثیر سیاست‌های خرید و سوزاندن در برابر فشارهای بنیادین بازار هنوز محدود است. هم‌زمان گزارش‌ها حاکی از آن است که سهام خانواده ترامپ پس از آزادسازی برنامه‌ریزی‌شده ۲۴.۶ میلیارد توکن در ابتدای سپتامبر، به حدود ۵ میلیارد دلار رسیده است که ابعاد مالی این پروژه و وزن سنگین حضور ترامپ‌ها در آن را آشکار می‌کند. نمودار کامل قیمت توکن ورلد لیبرتی (WLFI) - منبع: CoinMarketCap کاهش ثروت خانواده ترامپ پس از سقوط اکتبر بازار رمزارز طبق بررسی‌های خبرگزاری رویترز (Reuters)، فعالیت‌های رمزارزی خانواده ترامپ در نیمه نخست سال ۲۰۲۵ حدود ۸۰۲ میلیون دلار درآمد ایجاد کرده است که بخش عمده آن از محل توکن WLFI، میم کوین رسمی ترامپ و سودهای انفعالی استیبل کوین ورلد لیبرتی فایننشال یو‌اس‌دی (USD1) به دست آمده است. این جریان درآمدی باعث شده تا کریپتو به یکی از مهم‌ترین منابع مالی خانواده ترامپ تبدیل شود. اما سقوط تاریخی ۱۹ میلیارد دلاری بازار رمزارز در ۱۰ اکتبر (۱۸ مهر)، ضربه سنگینی به ثروت هنگفت آنها وارد کرد. طبق گزارش بلومبرگ (Bloomberg)، ارزش سبد رمزارزی خانواده ترامپ از حدود ۷.۷ میلیارد دلار در اوایل سپتامبر، به ۶.۷ میلیارد دلار در پایان نوامبر کاهش یافته است؛ این افت بیش از ۱ میلیارد دلار که بار دیگر نوسانات شدید بازار را برجسته می‌کند. در زمان نگارش این گزارش، کیف پولی که به پروژه WLFI نسبت داده می‌شود، همچنان حدود ۷.۵ میلیارد دلار توکن WLFI نگهداری می‌کند. موجودی کیف پول منتصب به ورلد لیبرتی - منبع: intel.arkm.com داده‌های پلتفرم آرکهام (Arkham) نشان می‌دهد که این توکن بزرگ‌ترین بخش از دارایی‌های رمزارزی خانواده ترامپ است و نقش کلیدی در ارزش‌گذاری ثروت دیجیتال آنها دارد.

به‌دنبال موج عظیم سرمایه‌گذاری در هوش مصنوعی که برخی آن را «سوپرچرخه AI» می‌نامند، تغییر غیرمنتظره‌ای در رفتار مالی و بازار سهام شرکت‌های تکنولوژی رخ داده است. غول‌های پیشتازی مانند متا و تسلا برای جذب و تامین نیروهای متخصص در حوزه هوش مصنوعی به انتشار سهام جدید یا اصطلاحا رقیق‌سازی سهام (Dilution) روی آورده‌اند. این درحالی است که شرکت‌های کوچک‌تر برخلاف انتظار، رفتار باثبات‌تری داشته‌اند. دایلوشن زمانی اتفاق می‌افتد که شرکت با انتشار سهام جدید، درصد مالکیت سهامداران فعلی را کاهش می‌دهد. درنتیجه، سود هر سهم کمتر می‌شود و حتی می‌تواند روی قیمت سهام و ارزش بازار شرکت هم اثر منفی بگذارد. ابرچرخه هوش مصنوعی به‌نوعی نقش یک فیلتر را بازی کرده و نشان داده است که کدام شرکت‌ها هزینه‌ها و پاداش‌دهی مبتنی برسهام را به‌خوبی مدیریت می‌کنند و کدام شرکت‌ها زیر فشار رقابت برای جذب نیروهای نخبه، ارزش سهامداران خود را فدا می‌کنند. در این مطلب از میهن بلاکچین تلاش می‌کنیم با بررسی روند رقیق‌سازی سهام شرکت‌های تکنولوژی تصویر روشن‌تری از کیفیت مدیریت مالی آن‌ها ارائه دهیم. با ما همراه باشید. بررسی رقیق‌سازی سهام شرکت‌های بزرگ در ۳ ماهه سوم ۲۰۲۵ منبع: corporatefinanceinstitute.com در سال‌های اخیر، روند رقیق‌سازی سهام (Dilution) در میان شرکت‌های تکنولوژی دچار دوگانگی شده است. از یک طرف، شرکت‌های کوچک‌تر عملکرد بهتری داشته‌اند و از طرف دیگر، غول‌های تکنولوژی به‌ویژه شرکت‌هایی مانند متا افزایش قابل‌توجهی در انتشار سهام جدید داشته‌اند. بخشی از این افزایش به چرخه زمان‌بندی اعطای سهام مربوط می‌شود؛ اما بخش دیگر آن به دلیل تخصیص بسته‌های سهام برای جذب مهندسان هوش مصنوعی اتفاق افتاده است. به هر حال، آن انضباطی که پیش‌تر در مدیریت سهام این شرکت‌ها دیده می‌شد، در جریان «ابرچرخه هوش مصنوعی» تا حدی از بین رفته است. برای اینکه دقیق‌تر بفهمیم رقیق‌سازی سهام چطور اندازه‌گیری می‌شود، باید با سه مؤلفه اصلی آشنا شویم: نرخ اجرای رقیق‌سازی سهام در بازارهای عمومی- منبع: platformaeronaut.com ۱. رقیق‌سازی گذشته‌نگر (Trailing Dilution) رقیق‌سازی گذشته‌نگر یا شناور نشان می‌دهد یک شرکت در سال‌های قبل برای جبران خدمت از طریق سهام شامل واحد سهام محدود (RSU) و اختیار خرید سهام (Option) چه مقدار سهام صادر کرده است. این شاخص با تقسیم تعداد سهام صادرشده بر تعداد کل سهم‌های در گردش محاسبه می‌شود. از آنجایی‌که سهام مربوط به جبران خدمت معمولاً طی چهار سال آزاد می‌شود، این معیار به‌نوعی میانگین متحرک تصمیمات گذشته است. ۲. رقیق‌سازی آینده‌نگر (Forward Dilution) شاخص رقیق‌سازی آینده‌نگر، میزان خالص سهم‌های اعطاشده (RSUs/Options)، بدون سهام لغوشده، را نسبت به کل سهام در گردش نشان می‌دهد. این شاخص تصمیم‌های امروز مدیریت ازجمله اعطاهای جدید، لغو یا تعدیل‌ها را که بر آینده اثر می‌گذارد، اندازه‌گیری می‌کند. زمانی‌که مدیران می‌گویند «نرخ دایلوشن ما کمتر از ۲.۵٪ است»، معمولاً منظورشان همین شاخص است. ۳. رقیق‌سازی ناشی از جبران خدمت مبتنی بر سهام (SBC Dilution) در این روش، هزینه جبران خدمت مبتنی بر سهام بر ارزش بازار (Market Cap) شرکت تقسیم می‌شود. این روش چندان ایده‌آل نیست؛ زیرا به ارزش‌گذاری قیمت سهام وابسته است و خود هزینه SBC هم معیار دقیقی نیست. با‌این‌حال، می‌توان برای یک بررسی کلی از آن استفاده کرد. نرخ اجرای رقیق‌سازی سهام در شرکت‌های بیگ‌تک- منبع: platformaeronaut.com در نگاه دقیق‌تر به شرکت‌های بزرگ فناوری، چند نکته مهم قابل اشاره است: نخست اینکه، میزان رقیق‌سازی گذشته‌نگر به‌طور محسوسی افزایش یافته است و دلیل اصلی آن، اعطای بسته جدید سهام تسلا به مدیرعامل این شرکت، یعنی ایلان ماسک، است. این بسته همان «بسته پاداش عظیم ۱ تریلیون دلاری» معروف نیست؛ بلکه شامل ۹۶ میلیون سهم است که در کوتاه‌مدت به او تخصیص یافته و همین موضوع باعث جهش شاخص تریلینگ دایلوشن شده است. دوم، شاخص رقیق‌سازی آینده‌نگر نیز به‌طور خاص به‌دلیل عملکرد متا افزایش پیدا کرده است. شرکت متا از ابتدای سال ۲۰۲۵ تا پایان سه‌ماهه سوم، ۴۹ میلیون واحد سهام محدود صادر کرده است، در حالی که این عدد برای کل سال ۲۰۲۴ تنها ۳۸ میلیون واحد بوده است. دلیل این اختلاف واضح است؛ مهندسان هوش مصنوعی بسیار گران هستند و شرکت‌ برای جذب آن‌ها باید سهام بیشتری بدهد. نرخ رقیق‌سازی سهام شرکت متا- منبع: platformaeronaut.com در مورد رقیق‌سازی ناشی از جبران خدمت مبتنی بر سهام، وضعیت متفاوت است. این شاخص اندکی کاهش یافته است و دلیل آن افزایش قیمت سهام در بازار است. از آنجایی که این شاخص از تقسیم هزینه‌های جبران خدمت مبتنی بر سهام بر ارزش بازار به‌دست می‌آید، افزایش ارزش بازار باعث کاهش آن می‌شود. اما اگر بازار تنها ۱۰ درصد عقب‌نشینی کند، این شاخص دوباره جهش خواهد کرد. به همین دلیل، معیار چندان دقیقی نیست؛ اما می‌تواند در کنار سایر شاخص‌ها استفاده شود. بنابراین، برای تفکیک شرکت‌هایی که عملکرد مناسبی در کنترل رقیق‌سازی داشته‌اند از آن‌هایی که بیش از حد سهام صادر کرده‌اند، بهتر است از نموداری استفاده شود که «نرخ رقیق‌سازی» را در کنار «ارزش بازار» شرکت‌ها نشان می‌دهد: مقایسه نرخ رقیق‌سازی سهام و ارزش بازار شرکت‌های فناوری- منبع: platformaeronaut.com به‌طور طبیعی، شرکت‌های کوچک‌تر رقیق‌سازی بیشتری را تجربه می‌کنند. این موضوع چند دلیل رایج دارد: برخی شرکت‌ها مانند TRIP ،BOX ،BILL و GTM پس از دوره‌های رشد اولیه، وارد مرحله رکود شده‌اند و برای حفظ نیروهای کلیدی ناچار به انتشار سهام بیشتری هستند. گروه دیگری مانند SNOW و MDB می‌خواهند به هر قیمتی که شده، روی رشد سریع متمرکز شوند و توجه کافی به کنترل رقیق‌سازی ندارند. برخی شرکت‌ها نیز مانند W ،PINS و LYFT مدل‌های تجاری ضعیف‌تری نسبت به ۷ غول فناوری (اپل، مایکروسافت، گوگل، آمازون، فیسبوک، انویدیا و تسلا) دارند و برای اداره کسب‌وکارشان به تعداد کارکنان بیشتری وابسته‌ هستند. طبیعتا همین موضوع منجر به افزایش انتشار سهام می‌‌شود. نمودار بالا، مقایسه عادلانه‌تری را میان شرکت‌ها فراهم می‌کند، زیرا رقیق‌سازی سهام را نسبت به اندازه و ارزش بازار هر شرکت می‌سنجد. نکته مهم این است که در میان شرکت‌ها با ارزش بازار بسیار بالا (مگاکپ‌ها)، شرکت متا به‌مراتب بیشتر از انویدیا، مایکروسافت و اپل سهام جدید منتشر می‌کند. بیشترین و کمترین رقیق‌سازی سهام مربوط به کدام شرکت‌ها است؟ در جدول زیر میزان رقیق‌سازی فهرستی از شرکت‌های مختلف در ۴ گروه بیگ‌تک (شرکت‌های بزرگ فناوری)، نرم‌افزار، اینترنت و غیرفناوری نشان‌داده شده است. شرکت‌هایی که رقیق‌سازی آن‌ها به‌طور قابل توجهی از همتایانشان بالاتر است با رنگ صورتی مشخص شده‌اند. منبع: platformaeronaut.com کدام شرکت‌های فناوری بیشترین رقیق‌سازی سهام را دارند؟ در سه‌ماهه نخست ۲۰۲۵ شرکت بوکینگ (BKNG) بهترین عملکرد را داشته و در صدر جدول رتبه‌بندی رقیق‌سازی سهام در شرکت‌های فناوری قرارگرفته است. اما در سه‌ماهه سوم، نتفلیکس (NFLX) توانسته با کمترین میزان رقیق‌سازی، این جایگاه را از آن خود کند. اعدادی که در ستون “Rank” کنار نام شرکت‌ها آمده است، رتبه کلی آن‌ها را در میان تمام شرکت‌های بررسی شده نشان می‌دهد. گروه‌های بالایی جدول شرکت‌هایی هستند که نسبت به ارزش بازارشان سهام کمتری منتشر کرده‌اند و کنترل بیشتری روی رقیق‌سازی سهام داشته‌اند. شرکت‌های نیمه پایینی جدول، وضعیت مطلوبی ندارند و انتشار سهام آن‌ها زیاد بوده است. منبع: platformaeronaut.com تغییرات مهم سالانه در جدول رتبه‌بندی شرکت‌ها از سه‌ماهه سوم ۲۰۲۴ تاکنون، تغییرات قابل‌توجهی در رده‌بندی شرکت‌ها از نظر کنترل رقیق‌سازی سهام رخ داده است. رابین‌هود (HOOD) به‌طور چشمگیر از میانه جدول به رتبه چهارم ارتقا پیدا کرده است؛ در حالی که شرکت متا از یک موقیعت متوسط به یکی از بدترین عملکردها در کل بخش فناوری سقوط کرده است. منبع: platformaeronaut.com جمع‌بندی ابرچرخه هوش مصنوعی نظم مالی بسیاری از غول‌های فناوری را به چالش کشیده است. شرکت‌هایی مانند تسلا و متا برای حفظ سرعت نوآوری و جذب استعدادهای کمیاب، مجبور شده‌اند حجم بی‌سابقه‌ای سهام جدید صادر کنند. این اقدام اگرچه به‌ظاهر یک راه‌حل کوتاه‌مدت برای تامین نیرو و پاداش‌دهی است، اما در نهایت فشار رقیق‌سازی را مستقیماً به دوش سهامداران می‌گذارد. در مقابل، شرکت‌های کوچک‌تر که منابع محدودتری دارند، به‌ناچار با انضباط بیشتری عمل کرده‌اند و همین باعث شده است که شدت رقیق‌سازی در آن‌ها پایین‌تر بماند. به همین دلیل در ابرچرخه هوش مصنوعی، هرچه شرکت بزرگ‌تر و عطش آن برای نیروی متخصص بیشتر بوده است، دایلوشن بالاتری را تجربه کرده است. مسیر امروز نشان می‌دهد که رقابت در عصر هوش مصنوعی فقط بر سر محصول نیست؛ آنچه اهمیت دارد این است که کدام شرکت‌ها بدون قربانی کردن ارزش سهام، می‌توانند برنده این رقابت باشند.

نهادهای قانونی گرچه فاصله‌ای طولانی با ریتم سریع نوآوری در کریپتو دارند، اما می‌توانند با یک تصمیم درست، مسیر آینده این صنعت را روشن‌تر کنند. حالا بریتانیا، که مدتی است به‌دنبال چارچوبی پایدار و قابل‌اتکا برای دارایی‌های دیجیتال می‌گردد، یک قدم جدید برداشته که نشان می‌دهد قرار نیست قوانین آینده فقط روی کاغذ زیبا باشند، بلکه باید در میدان عمل هم جواب بدهند. به گزارش میهن بلاکچین، در چنین فضایی تأیید یک شرکت قانون‌محور به نام یونیس (Eunice) توسط سازمان رفتار مالی یا همان اف‌سی‌ای (FCA)، نهاد ناظر مالی بریتانیا، اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. این شرکت قرار است در محیط آزمایشی یا سندباکس (Sandbox) این نهاد، ابزارهایی را تست کند که می‌توانند شفافیت بازار کریپتو را وارد مرحله جدیدی کنند. این موضوع فقط یک برنامه‌ آزمایشی ساده نیست؛ بلکه بخشی از مسیر تدوین قانون‌نامه‌ جدید بریتانیاست که قرار است تا سال ۲۰۲۶ تکمیل شود. بریتانیا سندباکس را وارد فاز میدانی می‌کند سازمان FCA اعلام کرده که شرکت یونیس با همکاری صرافی‌های بزرگی مثل کوین‌بیس (Coinbase)، کریپتو دات‌کام (Crypto.com) و کراکن (Kraken)، الگوهای استانداردی برای افشای اطلاعات آزمایش خواهد کرد. هدف این است که ببینند این الگوها در شرایط واقعی بازار چطور عمل می‌کنند و آیا می‌توانند فهم و شفافیت را بین کاربران، شرکت‌ها و رگولاتورها بیشتر کنند یا نه؟ کالین پین (Colin Payne)، رئیس بخش نوآوری در FCA، تأکید کرد که سندباکس همچنان آماده پذیرش ایده‌های جدید است و از هر شرکتی که قصد دارد راه‌حلی مشابه یا مرتبط با افزایش شفافیت ارائه دهد، استقبال می‌شود. این پیام یک نکته اساسی را روشن می‌کند: بریتانیا می‌خواهد قانون‌گذاری کریپتو را نه بر اساس فرضیات، بلکه بر پایه تست‌های عملی و بازخورد واقعی بازیگران صنعت بنا کند. با این حال، تا زمان انتشار این گزارش، تلاش رسانه‌ها برای دریافت توضیحات بیشتر از یونیس بی‌پاسخ مانده است. یونیس چه هدفی را دنبال می‌کند؟ یی لو (Yi Luo)، هم‌بنیان‌گذار و مدیرعامل این شرکت، می‌گوید سندباکس بستری فراهم کرده تا رگولاتورها و بازیگران صنعت بتوانند شانه‌به‌شانه یکدیگر، زیرساخت‌های شفاف‌تر و قابل‌اعتماد‌تری برای بازار کریپتو بسازند. به باور او، وقتی سرمایه‌گذاران نهادی در حال ورود گسترده‌تر به این حوزه هستند، یک استاندارد روشن برای افشای اطلاعات می‌تواند نقش ستون فقرات اعتماد را بازی کند. او توضیح داد که یونیس از ابتدا با هدف تقویت شفافیت و سلامت دارایی‌های دیجیتال شکل گرفت و حالا رهبری این پروژه را نوعی افتخار می‌داند؛ زیرا قرار است بخش مهمی از معماری مقررات آینده را زیر ذره‌بین بگذارد و آزمون کند. نقشه راه کریپتوی FCA - منبع: FCA نکته‌ای که اهمیت این پروژه را بیشتر می‌کند، پیوند آن با برنامه‌های کلان رگولاتوری بریتانیاست. الگوهای افشای اطلاعاتی که قرار است در این مرحله آزمایش شوند، در واقع پاسخی به پرسش‌نامه پذیرش و افشا هستند که سال گذشته منتشر شد و شرکت‌ها را دعوت می‌کرد برای ساخت قواعد آینده، از دانش و تجربه خود کمک کنند. این آزمایش بخشی از نقشه‌راه کریپتوی بریتانیا است که FCA طی چند سال گذشته تدوین کرده و قرار است محصول نهایی آن در سال ۲۰۲۶ به شکل قانون‌نامه‌ای جامع عرضه شود. نقشه راه FCA برای بازار کریپتو در سال گذشته، بریتانیا مجموعه‌ای از اصلاحات جدی را جلو برد تا تکلیف فعالان بازار با حوزه‌هایی مانند بازاریابی مالی، ریسک‌های سوءاستفاده‌ بازار و استانداردهای افشا روشن‌تر شود. از محدود کردن تبلیغات بدون مجوز گرفته تا هشدار به صرافی‌هایی که در خاک بریتانیا قانون را رعایت نمی‌کنند، همگی بخشی از همین مسیر بوده‌اند. اما در ماه‌های اخیر، لحن رگولاتور کمی منعطف‌تر شده است. برای مثال، در اول آگوست، ممنوعیت معامله‌ یادداشت‌های قابل‌معامله‌ مبتنی بر کریپتو (ETN) برای سرمایه‌گذاران خرد برداشته شد؛ این تصمیم اجازه می‌دهد کاربران به ابزارهای مالی جدیدی در این حوزه دسترسی داشته باشند. پس از آن نیز در ۱۷ سپتامبر (۲۶ شهریور)، اف‌سی‌ای درباره اعمال مقررات وظیفه‌ مشتری یا همان Consumer Duty که شرکت‌ها را ملزم به ارائه نتیجه بهتر برای مصرف‌کننده می‌کند، مشورت‌خواهی عمومی روی دارایی‌های دیجیتال را آغاز کرد. مجموعه این تحولات نشان می‌دهد که بریتانیا دنبال مدل قانون‌گذاری‌ای است که نه به‌دنبال خفه کردن نوآوری باشد و نه بگذارد بازار بدون معیار مشخص پیش برود. آزمایش‌هایی مانند پروژه یونیس ممکن است همان قطعه‌های گمشده‌ای باشند که می‌توانند نسخه نهایی این قانون‌نامه را واقع‌گرایانه‌تر کنند و آن را closer to real-world markets بسازند.

ریپل (XRP)، با شروع قدرتمند خود در بازار ETFهای کریپتویی، نگاه‌ها را از تازه‌واردهایی مانند سولانا (SOL) دزدیده است. جذب ده‌ها میلیون توکن تنها در یک روز، آن هم در شرایطی که حتی بیت کوین با خروج سرمایه روبرو است، طبعاً سر و صدا ایجاد کرده و دوباره بحث قدیمی «تقاضای اسپات و تاثیر آن بر عرضه» را مطرح می‌کند. موضوعی که اگر تداوم پیدا کند، می‌تواند روایت بازار را برای مدتی به نفع ریپل تغییر دهد. به گزارش میهن بلاکچین، در همین حال، تحلیل‌گران تکنیکال نیز بر نبرد ETFها متمرکز بوده‌اند. نمودار قیمت ریپل دقیقاً در نقطه‌ای قرار دارد که هر حرکت کوچک می‌تواند مسیر میان‌مدت را تغییر دهد: یا شکست قدرتمند مقاومت و ادامه جهش، یا بازگشت به محدوده‌های تقاضای پایین‌تر. جهش ETFهای ریپل و موج جدید خوش‌بینی بازار صندوق‌‌های ETF تازه‌وارد ریپل، در همان نخستین روز معاملاتی خود نزدیک به ۸۰ میلیون توکن جذب کردند؛ رقمی که عملکرد آغازین ETFهای سولانا را پشت سر گذاشت و باعث شد ارزش کل دارایی تحت مدیریت این محصولات به حدود ۷۷۸ میلیون دلار برسد. این ورود پرشتاب سرمایه، در شرایطی رخ می‌دهد که بخشی از بازار درگیر خروج سرمایه از بازار بیت کوین است و همین تضاد، توجه بیشتری را به سمت تقاضای اسپات XRP جلب کرده است. داده‌های بازار ETFهای ریپل - منبع: XRP Insights در میان ارائه‌دهندگان بزرگ، صندوق GXRP گری‌اسکیل (Grayscale) با جذب ۶۷.۴ میلیون دلار پیشتاز شد و پس از آن، صندوق XRPZ شرکت فرانکلین تمپلتون (Franklin Templeton) توانست در روز ۲۴ نوامبر (۳ آذر) حدود ۶۲.۶ میلیون دلار سرمایه جذب کند. تنها همین دو صندوق، ارزش ETFهای ریپل را در یک روز از مرز ۶۲۸ میلیون دلار عبور دادند. اکنون چهار ETF فعال در این حوزه وجود دارد که در میان آن‌ها صندوق XRPC کَنِری کپیتال (Canary) با ۳۳۱ میلیون دلار ورودی خالص، صدرنشین است و ETF ریپل بیت‌وایز (Bitwise XRP ETF) با ۱۶۸ میلیون دلار در جایگاه بعدی قرار دارد. اهمیت این جریان ورودی سریع این است که هر واحد سرمایه‌گذاری‌شده، فشار بیشتری بر عرضه در گردش وارد می‌کند. البته کارشناسان تأکید می‌کنند که تأثیر مثبت این اتفاق فقط در صورتی پایدار می‌ماند که ورود سرمایه در هفته‌های آینده نیز ادامه پیدا کند. چَد استِین‌گِریبر (Chad Steingraber)، از چهره‌های شناخته‌شده جامعه ریپل، با خوش‌بینی گفته است که هر سهم این ETFها معادل ۱۰ تا ۲۰ واحد X است و همین نسبت می‌تواند با حفظ روند ورودی‌ها، موجی از فومو (FOMO) ایجاد کند و ETF را به بازیگری تأثیرگذار در ساختار بازار تبدیل کند. در همین حال، تب ETFهای ریپل قرار نیست فروکش کند. طبق گمانه‌زنی‌ها، صندوق TOXR شرکت 21Shares قرار است در تاریخ ۲۹ نوامبر (۸ آذر) در بورس شیکاگو (Cboe BZX) آغاز به‌کار کند. این صندوق که کارمزد آن معادل ۰.۵٪ است و ۵۰۰,۰۰۰ دلار سرمایه اولیه هدف‌گذاری کرده، قرار است دامنه دسترسی به بازار اسپات XRP در آمریکا را گسترده‌تر کند. نبرد تکنیکال: الگوی «پرچم صعودی» و مقاومت سرسخت ۲.۲۰ دلاری ریپل در هفته گذشته با عملکردی بهتر از سایر دارایی‌های بزرگ بازار، توانست از کف ۱.۹۰ دلاری حدود ۵٪ رشد کند و دوباره به سطح ۲.۲۰ دلار برسد؛ جایی که اکنون نخستین مقاومت جدی نمودار قرار گرفته است. در تایم‌فریم چهار ساعته، قیمت در حال تشکیل الگوی پرچم صعودی است و در صورت خروج موفق از این الگو، هدف بعدی می‌تواند شکاف قیمتی محدوده ۲.۳۵ تا ۲.۴۵ دلار باشد که نقدینگی فروشندگان نیز در آن متمرکز است. نمودار ۴ ساعته قیمت ریپل - منبع: TradingView با این حال، اگر قیمت نتواند سطح ۲.۲۰ دلار را پس گرفته و تثبیت کند، احتمال عقب‌نشینی دوباره به ناحیه تقاضای ۲.۱۰ تا ۲.۰۰ دلار وجود دارد که نقدینگی خریداران در آن انباشته شده است. در حال حاضر بازار در وضعیتی دوگانه قرار دارد و هنوز جهت‌گیری قاطع کوتاه‌مدت شکل نگرفته است. شاخص قدرت نسبی (RSI) همچنان بالای سطح ۵۰ قرار دارد که نشان‌دهنده تداوم تقاضای کوتاه‌مدت است. با این وجود، روند کلی همچنان متمایل به نزول است؛ زیرا قیمت زیر میانگین‌های متحرک نمایی ۵۰، ۱۰۰ و ۲۰۰ در تایم‌فریم چهار ساعته معامله می‌شود. این تضاد میان سیگنال‌های کوتاه‌مدت و جهت کلی بازار، همان جایی است که احتیاط معامله‌گران را معنادار می‌کند.

در دنیای کریپتو که هر روز با نوآوری‌های جدید و جریان‌های مالی چند میلیارد دلاری جابه‌جا می‌شود، ثبات استیبل کوین‌ها یکی از معدود ستون‌هایی است که کل این سازه بر آن تکیه دارد. تتر با استیبل کوین USDT دقیقاً همین نقش را بازی می‌کند؛ حجم عظیم معاملات، بازارهای دیفای و حتی نقدینگی صرافی‌ها به این ارز گره خورده است. به گزارش میهن بلاکچین، حالا یک حرکت جنجالی از سوی یکی از معتبرترین نهادهای رتبه‌بندی مالی جهان، این پرسش را دوباره به میان آورده که آیا ثبات تتر، آن‌طور که همیشه ادعا شده، واقعاً خدشه‌ناپذیر است؟ کاهش رتبه تتر توسط S&P شرکت اس‌اند‌پی گلوبال ریتینگز (S&P Global Ratings) در تازه‌ترین گزارش خود رتبه USDT را پایین‌تر آورده و هشدار داده که ترکیب دارایی‌های پشتوانه تتر بیش از حد در معرض نوسانات بازار قرار گرفته است. این کاهش رتبه، بار دیگر نگاه‌ها را به سمت یکی از حساس‌ترین نقاط تتر (پشتوانه ذخایر آن) معطوف می‌کند؛ این موضوع سال‌هاست محل بحث و گمانه‌زنی فعالان بازار است. این شرکت اعلام کرده که رتبه تتر را از محدود به ضعیف کاهش داده و دلیل اصلی این تصمیم را ترکیب پرریسک دارایی‌های این شرکت عنوان کرده است. در گزارش توضیح داده شده که تتر حجم قابل‌توجهی از دارایی‌های متغیر مانند بیت کوین، طلا، اوراق شرکتی و وام‌های تضمین‌شده را در ذخایر خود نگه می‌دارد؛ این دارایی‌ها برخلاف اوراق خزانه آمریکا، ثبات لحظه‌ای ندارند و ممکن است در دوره‌های افت بازار، ارزش خود را به شکل ناگهانی از دست بدهند. اس‌اند‌پی همچنین یادآور شد که تتر هرگز یک حسابرسی کامل ارائه نکرده و تنها به انتشار تأییدیه‌های دوره‌ای بسنده کرده است. بااین‌حال، شرکت همچنان تأکید دارد که ذخایرش امن هستند و بخش بزرگی از آنها را اوراق خزانه‌داری ایالات متحده تشکیل می‌دهد. طبق گزارش شفافیت تتر، این شرکت بیش از ۸۷,۷۲۸ بیت کوین در اختیار دارد؛ این دارایی‌ اکنون ۵.۴٪ از کل ذخایر آن را تشکیل می‌دهد، درحالی‌که این رقم در گزارش قبلی ۳.۶٪ بود. همین افزایش وابستگی به بیت کوین نگرانی‌هایی ایجاد کرده که اگر قیمت بیت کوین دچار سقوط ناگهانی شود، ارزش پشتوانه تتر کاهش یافته و توانایی آن در حفظ نسبت ۱ به ۱ با دلار تحت فشار قرار گیرد. تتر می‌گوید ذخایرش را میان دارایی‌های کم‌ریسک تقسیم کرده و حتی مدعی است که هفدهمین دارنده بزرگ اوراق خزانه آمریکا در جهان است. با این حال، اس‌اند‌پی تأکید کرده که وجود درصدی دارایی پرخطر در این ذخایر (از جمله حدود ۸٪ وثیقه‌گذاری‌شده در قالب وام‌های تضمینی) می‌تواند این استیبل کوین را در معرض ریسک‌های ساختاری قرار دهد که در صورت افت قیمت بیت کوین یا فشار نقدینگی، تأثیر خود را نشان می‌دهند. استراتژی ذخیره پلتفرم تحت بررسی دقیق ارزش بازار USDT اکنون حدود ۱۸۴ میلیارد دلار است و تحلیلگران اس‌اند‌پی، از جمله ربکا مان (Rebecca Mun) و محمد دماک (Mohamed Damak)، هشدار داده‌اند که اگر کاهش شدیدی در قیمت بیت کوین رخ دهد، تتر ممکن است به‌طور موقت کم‌پشتوانه شود؛ این وضعیت توانایی تتر برای حفظ قیمت ثابت یک دلاری را تهدید خواهد کرد. در واکنش به این گزارش، پائولو آردوینو (Paolo Ardoino)، مدیرعامل تتر، در یک پست تند در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: ما از نفرت شما استقبال می‌کنیم. آردوینو تأکید کرد که مدل‌های سنتی رتبه‌بندی در سال‌های گذشته بارها شکست خورده‌اند و بسیاری از شرکت‌هایی که رتبه‌های بالایی داشته‌اند، در نهایت به بدترین شکل ممکن ورشکست شده‌اند. او گفت این سیستم‌های قدیمی قادر نیستند واقعیت ریسک را در شرکت‌های مالی جدید تشخیص دهند و تتر اکنون اولین شرکت مالی بیش‌ازحد سرمایه‌گذاری‌شده در جهان است، این شرکت ادعا می‌کند هیچ ذخیره سمی (Toxic Reserves) ندارد و با وجود انتقادها، همچنان بسیار سودآور است. مدیرعامل تتر در پایان اشاره کرد که عملکرد تتر نشانه‌ای است از اینکه مدل مالی سنتی به نقطه اشباع رسیده و جهان به الگوهای جدید، شفاف‌تر و سازگارتر با اقتصاد دیجیتال نیاز دارد.

افزایش اخیر قیمت بیت کوین تا محدوده ۹۲,۰۰۰ دلار باعث شده است برخی شاخص‌های کلیدی به سطوح حساسی برسند؛ جایی که رفتار ماینرها، هزینه تولید و ارزش‌گذاری شبکه معمولاً تصویر روشن‌تری از مسیر بعدی ترسیم می‌کنند. اکنون، بیت کوین فاصله چندانی با هزینه تولید ندارد و همین مسئله فضای معاملات را وارد فاز جدیدی از احتیاط و انتظار کرده است. به گزارش میهن بلاکچین، در همین حال، داده‌های آنچین نشان می‌دهند بازار در تقاطع عجیبی از فشار، حمایت خاموش و نشانه‌های اولیه کف‌سازی قرار گرفته است. مجموعه‌ای از شاخص‌ها به سمت محدوده‌های ارزنده حرکت کرده‌اند، اما همان‌طور که در چرخه‌های گذشته دیده شد، این نشانه‌ها معمولاً پایان روندهای اصلاحی را دقیق مشخص نمی‌کنند. حاشیه سود ماینرها در مرز هشداردهنده طبق داده‌های کپریول اینوستمنتس (Capriole Investments)، هزینه تولید هر BTC اکنون حدود ۸۳٬۸۷۳ دلار برآورد می‌شود؛ در حالی که هزینه برق، یعنی پایه‌ای‌ترین ورودی فرایند استخراج، نزدیک به ۶۷٬۰۹۹ دلار است. این فاصله به ظاهر مطمئن، در عمل فشار زیادی بر ماینرها وارد کرده است؛ زیرا هم‌زمان درآمد آن‌ها به محدوده‌ای رسیده که تنها ۴.۹٪ بالاتر از قیمت فعلی بازار است. چنین حاشیه سودی یکی از پایین‌ترین مقادیر در چرخه کنونی محسوب می‌شود. نکته مهم اینجاست که دوره‌های کاهش سودآوری ماینرها همیشه سیگنال خطر نبوده‌اند. معمولاً در این شرایط، ماینرهای ناکارآمد از بازار حذف می‌شوند، سختی شبکه کاهش می‌یابد و فشار فروش فعالان ضعیف‌تر فروکش می‌کند. این مکانیزم خودتنظیم‌گر، همان پدیده‌ای است که تحلیلگران آن را «حمایت خاموش» بیت کوین در دوره‌های گذار می‌نامند. داده‌های قیمت ماینر بیت کوین، هزینه تولید و هزینه برق - منبع: Capriole Investments رقابت شدید شبکه در ماه‌های اخیر نیز فشار بیشتری بر صنعت استخراج وارد کرده است. هش‌ ریت بیت کوین در ماه اکتبر به رکورد ۱.۱۶ زداهش (ZH/s) رسید، آن‌هم زمانی که قیمت خودِ BTC در آغاز نوامبر به سمت ۸۱,۰۰۰ دلار حرکت می‌کرد. باوجود این سطح از توان پردازشی، درآمد ماینرها به ازای هر هش به زیر ۳۵ دلار سقوط کرده است و فاصله زیادی با میانگین ۴۵ دلار برای ماینرهای عمومی دارد. حتی دوره بازگشت سرمایه دستگاه‌های استخراج از ۱۲۰۰ روز عبور کرده و افزایش هزینه‌های مالی و بدهی شرکت‌های ماینینگ نیز وضعیت را دشوارتر کرده است. بسیاری از شرکت‌های ماینینگ، به‌سمت خدمات مرتبط با هوش مصنوعی و پردازش‌های سنگین رفته‌اند، اما درآمد حاصل از این بخش‌ها هنوز به اندازه‌ای نیست که افت درآمد استخراج بیت کوین را جبران کند. به همین دلیل، فشردگی حاشیه سود ماینرها اهمیت زیادی دارد؛ زیرا هر زمان این فشار با نزدیک شدن قیمت به هزینه تولید هم‌زمان شده، بازار وارد دوره‌ای از بازتنظیم شده که معمولاً با حذف ماینرهای ضعیف، تعدیل سختی و کاهش فشار فروش همراه بوده است. ورود به محدوده ارزنده در شاخص NVT هم‌زمان با فشار بر صنعت استخراج، نسبت ان‌وی‌تی (NVT) بیت کوین به زیر سطح «NVT Low» در محدوده ۱۹۴ سقوط کرده است؛ اتفاقی که معمولاً نشانه ورود شبکه به وضعیت «ارزش‌گذاری پایین» تلقی می‌شود. NVT زمانی پایین می‌آید که ارزش بازار از حجم تراکنش‌های آنچین عقب بماند؛ به بیان ساده، فعالیت شبکه قدرتمند است، اما قیمت این فعالیت را بازتاب نمی‌دهد. نمودار روزانه قیمت و نسبت NVT بیت کوین - منبع: Capriole Investments در چرخه‌های قبلی، ورود NVT به این محدوده اغلب نشانه سازنده‌ای بوده است. این شرایط، معمولاً بعد از اصلاحات سنگین و نه در آغاز آن‌ها رخ می‌دهد. اما این شاخص یک هشدار مهم دارد: به‌ندرت پیش می‌آید که کف نهایی دقیقاً در همان نقطه NVT Low ثبت شود. در دوره‌های گذشته، بیت کوین ابتدا وارد این محدوده می‌شد، یک واکنش صعودی اولیه نشان می‌داد، سپس بار دیگر محدوده را لمس می‌کرد و بعد وارد روند افزایشی می‌شد. اگر همان الگو تکرار شود، احتمال دارد بازار بار دیگر سطوح زیر ۸۰,۰۰۰ دلار را ببیند. با این حال، ترکیب کاهش فشار فروش ماینرها و افت NVT به محدوده ارزش‌گذاری پایین، بیشتر به ساختار کف‌سازی شبیه است تا شروع یک روند نزولی جدید. بازار اکنون در فضایی حرکت می‌کند که نشانه‌های تثبیت بیشتر از نشانه‌های فرسایش دیده می‌شود.

در جهانی که هر روز مرزهای جدیدی میان حریم شخصی و فناوری ترسیم می‌شود، پیام‌رسان‌ها حالا نقش سنگری حیاتی را برای آزادی دیجیتال بازی می‌کنند. از یک‌سو دولت‌ها و شرکت‌های بزرگ تلاش می‌کنند دسترسی بیشتری به اطلاعات کاربران داشته باشند و از سوی دیگر موجی از توسعه‌دهندگان و پژوهشگران در حال ساخت ابزارهایی هستند که این حق اساسی را از گزند چشم‌های کنجکاو محافظت کند. به گزارش میهن بلاکچین، ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin)، هم‌بنیان‌گذار اتریوم، بار دیگر نشان داد که دغدغه‌هایش فقط به پیشبرد تکنولوژی محدود نمی‌شود، بلکه در پی دفاع از بنیادی‌ترین ارزش‌های دنیای دیجیتال است: حق داشتن مکالمه‌ای خصوصی، بدون اینکه نیاز به اعتماد کورکورانه به شرکت‌ها باشد. بوترین رسماً به جنگ تاریکی داده‌ها رفت طبق اعلام رسمی بوترین، او بیش از ۷۶۰,۰۰۰ دلار اتریوم را به ۲ اپلیکیشن پیام‌رسان رمزنگاری‌شده اهدا کرده است که به‌گفته او، مرزهای فعلی حفظ حریم خصوصی را جابه‌جا می‌کنند. بوترین در پست خود در شبکه اجتماعی ایکس (X) توضیح داد که پیام‌رسان‌های رمزنگاری‌شده مانند سیگنال (Signal) برای دوام آزادی دیجیتال ضروری‌ هستند، اما هنوز قدم‌های مهم‌تری پیش رو داریم، قدم‌هایی مثل ایجاد حساب‌های کاربری بدون نیاز به اجازه و محافظت از فراداده‌هایی که اغلب نقطه ضعف بزرگ پلتفرم‌ها محسوب می‌شوند. خالق اتریوم به دو پروژه سشن (Session) و سیمپل‌اکس چت (SimpleX Chat) اشاره کرد که به باورش دقیقاً در همین مسیر حرکت می‌کنند. بوترین گفت به هر پروژه ۱۲۸ اتریوم کمک کرده و از کاربران خواست که این دو پیام‌رسان را امتحان کنند. منبع: حساب Vitalik Buterin در X ویژگی مشترک این دو پلتفرم این است که برای ساخت حساب کاربری، نیازی به شماره تلفن یا شناسه قابل‌ردیابی ندارند و به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که کمترین میزان داده ممکن را از کاربر دریافت کنند. سشن بدون استفاده از هیچ سرور مرکزی فعالیت می‌کند و سیمپل‌اکس چت نیز نوعی معماری‌ دارد که وابستگی به هویت واقعی را کاملاً حذف می‌کند. بوترین که ارزش دارایی‌هایش حداقل ۷۳۷ میلیون دلار برآورد می‌شود، در سال‌های اخیر بارها به پروژه‌هایی کمک کرده که با ارزش‌های اکوسیستم اتریوم همسو باشند و علاوه بر آن، سهم قابل توجهی از ثروتش را به امور خیریه نیز اختصاص داده است. اتریوم و پیام‌رسان‌های ناشناس علیه نظارت‌های اروپایی بحث درباره اهمیت حفظ حریم خصوصی در پیام‌رسان‌ها زمانی پررنگ‌تر شد که اتحادیه اروپا طرح جنجالی چت کنترل (Chat Control) را مطرح کرد؛ این طرح می‌توانست پلتفرم‌هایی مانند تلگرام (Telegram)، واتس‌اپ (WhatsApp) و سیگنال را مجبور کند پیام‌های کاربران را قبل از رمزنگاری، برای بررسی به مقامات ارائه دهند. الکساندر لینتون (Alexander Linton)، رئیس بنیاد فناوری سشن، در گفتگویی بیان کرد که حمایت ویتالیک دقیقاً در زمانی رسیده که فشارهای نظارتی و تحولات فنی، آینده پیام‌رسانی خصوصی را تهدید می‌کنند. لینتون اشاره کرد که این چالش‌ها قابل حل هستند و بوترین اهمیت تمرکززدایی را بهتر از بسیاری افراد درک می‌کند. لینتون تأکید کرد که توسعه‌دهندگان پیام‌رسان‌های خصوصی تقریباً همیشه در معرض خطر مقررات سخت‌گیرانه هستند، اما حمایت‌هایی از این جنس، انرژی تازه‌ای برای ادامه مسیر فراهم می‌کند. بوترین همچنین به یک نکته کلیدی اشاره کرد: رسیدن به تجربه کاربری ایده‌آل و امنیت کامل، نیازمند تلاش بیشتر و حضور ذهن‌های مختلف است. او توضیح داد که حفظ حریم خصوصی در سطح فراداده‌ها نیازمند ساختارهای کاملاً غیرمتمرکز است و چنین ساختاری عملاً دشوار است؛ به‌ویژه وقتی کاربران انتظار دارند یک پیام‌رسان روی چند دستگاه به‌طور همزمان بدون مشکل کار کند. خالق اتریوم درباره مقاومت در برابر حملات سیبیل و حملات محروم‌سازی از سرویس نیز هشدار داد و گفت حل این مشکلات بدون استفاده از شماره تلفن آسان نیست و به تحقیقات بیشتری نیاز دارد. حملات سیبیل زمانی اتفاق می‌افتند که یک مهاجم تعداد زیادی هویت جعلی یا نود ساختگی در شبکه ایجاد کند تا بتواند کنترل یا نفوذ بیش‌ازحد به دست آورد. کریس مک‌کیب (Chris McCabe)، هم‌بنیان‌گذار سشن، نیز در گفت‌وگویی جداگانه توضیح داد که این حمایت نه‌تنها انگیزه‌بخش است، بلکه نشان می‌دهد بسیاری از مردم در سراسر جهان در حال درک حقیقی مفهوم حریم خصوصی هستند. مک‌کیب گفت هنوز بخش بزرگی از کاربران نمی‌دانند پشت پرده‌ داده‌هایشان چه می‌گذرد و سشن تلاش می‌کند با روشن کردن این واقعیت، راه‌حلی ارائه دهد که در آن اعتماد جای خود را به ساختاری بدون نیاز به اعتماد بدهد. او در پایان گفت پیام اصلی این است که کاربران مجبور نیستند به محصول تبدیل شوند؛ آن‌ها حق دارند آزادانه حرف بزنند، انتخاب کنند و بدانند که حریم خصوصی یک حق است، نه امتیازی که از سوی پلتفرم‌ها اعطا شود.

در روزهایی که بازار کریپتو زیر سایه سنگین نگرانی‌های تازه و زمزمه‌های آغاز یک دوره نزولی نفس می‌کشد، کمتر کسی جرئت می‌کند از فرصت‌های رشد و رالی‌های احتمالی سخن بگوید. اما گاهی صدایی برخلاف جریان شنیده می‌شود که از سوی کسی که سابقه‌اش به او اعتبار می‌دهد. به گزارش میهن بلاکچین، پیتر برنت (Peter Brandt)، معامله‌گر کهنه‌کار و یکی از تحلیلگران باسابقه بازار، با انتشار پیش‌بینی‌های تازه خود، بارقه‌ای از امید را به جامعه دو رمزارز محبوب یعنی ریپل (XRP) و بیت کوین کش (Bitcoin Cash) بازگردانده است. او معتقد است این دو دارایی می‌توانند برخلاف فضای سنگین بازار، در ماه‌های آینده عملکردی چشمگیر داشته باشند. پیش‌بینی قیمت XRP توسط پیتر برانت در حالی که بسیاری از تحلیلگران از افزایش فشار فروش و احتمال تداوم روند نزولی سخن می‌گویند، برنت در پست تازه‌اش در شبکه اجتماعی ایکس (X)، دو نمودار را منتشر کرده و گفته است که این دو رمزارز (که جامعه معامله‌گران نیز یکی از آنها را XRP تشخیص داده) می‌توانند برخلاف انتظارات فعلی رشد قابل‌توجهی را تجربه کنند. همین موضوع کافی بود تا نگاه‌ها دوباره به این دو دارایی جلب شود، به‌خصوص زمانی که داده‌های اخیر نیز نشانه‌هایی از برگشت قیمت‌ها را تأیید می‌کنند. برنت در پست ۲۷ نوامبر (۶ آذر) خود نوشته است: معامله‌گران کریپتو، ناامید نشوید. دو کوین وجود دارد که فکر می‌کنم در ماه‌های آینده بتوانند عملکرد خوبی نشان دهند. نموداری که منتشر کرده به‌وضوح روند بلندمدت XRP را نشان می‌دهد؛ این دارایی‌ از جولای تاکنون در یک مسیر نزولی آرام قرار داشت اما اخیراً نشانه‌هایی از بازگشت را بروز داده است. قیمت ریپل پس از لمس ناحیه طلایی فیبوناچی، یک جهش نزدیک به ۲۰٪ را ثبت کرد و همین حرکت، امید به یک شکست صعودی را دوباره زنده کرد. قیمت XRP در بازه زمانی ماهانه - منبع: حساب Peter Brandt در X در زمان انتشار این تحلیل، XRP در محدوده ۲.۲۱ دلار معامله می‌شود که حدود ۲٪ بالاتر از روز قبل است. دامنه نوسان روزانه بین ۲.۱۵ تا ۲.۲۵ دلار بوده و حجم معاملات نیز در ۲۴ ساعت گذشته حدود ۱۳٪ کاهش یافته است که می‌تواند بیانگر احتیاط معامله‌گران پیش از یک حرکت بزرگ باشد. برخی تحلیلگران انتظار دارند قیمت در صورت ادامه قدرت خرید، به سمت ناحیه ۲.۶۰ دلار حرکت کند؛ به‌خصوص اکنون که خبرهایی درباره عرضه چند ETF مرتبط با XRP منتشر شده است. برنت در تحلیل دوم خود، نگاهی به بیت کوین کش انداخته و نمودار هفتگی این دارایی را منتشر کرده است. او معتقد است BCH نیز پتانسیل رشد در ماه‌های آینده را دارد؛ این موضوع با داده‌های اخیر بازار همخوانی دارد. طی یک هفته، قیمت ‌BCH حدود ۱۵٪ رشد کرده و این یکی از قدرتمندترین رالی‌های کوتاه‌مدت در میان آلت کوین‌ها بوده است. دامنه روزانه قیمت بین ۵۲۷.۹۸ تا ۵۴۷.۸۳ دلار ثبت شده و حجم معاملات ۵۸٪ رشد کرده است که بسیاری آن را نتیجه مستقیم انتشار پیش‌بینی برنت می‌دانند. نمودار بیت کوین کش تایم فریم ۱ هفته - منبع: حساب Peter Brandt در X با وجود این خوش‌بینی درباره ریپل و بیت کوین کش، برنت یک هشدار جدی نیز مطرح کرده است: او احتمال سقوط قیمت بیت کوین به زیر ۶۰,۰۰۰ دلار را حتی در شرایط اوج بازار نیز رد نکرده و گفته چنین اصلاحی می‌تواند بازار را غافلگیر کند. حالا پرسش مهم این است که آیا پیش‌بینی‌های صعودی او درباره XRP و BCH تحقق پیدا می‌کنند یا اینکه سایه بازار نزولی، سنگین‌تر از آن است که این دو دارایی بتوانند از آن عبور کنند. در ماه‌های آینده پاسخ این پرسش مشخص خواهد شد؛ اما فعلاً، تحلیل یک معامله‌گر باسابقه کافی بوده است تا جریان تازه‌ای از امید در میان دارندگان این دو رمزارز شکل بگیرد.

پروژه ادل فایننس (Edel Finance) که ادعا می‌کند پلی میان دارایی‌های سنتی و اقتصاد آنچین می‌سازد، با اتهاماتی جدی درباره فعالیت‌های مشکوک در زمان عرضه توکن خود مواجه شده است. گزارش‌هایی از الگوی خرید سازمان‌یافته و پنهان‌کاری در جمع‌آوری بخش بزرگی از عرضه، بازار را نسبت به تیم و ساختار اجرایی این پروژه بی‌اعتماد کرده است. به گزارش میهن بلاکچین، قیمت ادل فایننس (EDEL) سقوط چشمگیری داشته و حالا بین تیم توسعه‌دهنده این پروژه و پلتفرم بابل‌مپس (Bubblemaps)، بحثی جدی‌ درباره تصاحب بخش بزرگی از عرضه در زمان لانچ، شکل گرفته است. با اینکه تیم توسعه‌دهنده توضیحاتی ارائه داده، اما فضای کلی هنوز پر از ابهام است و تردیدها درباره انگیزه‌ها و اتفاقات پشت‌صحنه عرضه اولیه، برطرف نشده است. اتهامات اولیه بابل‌مپس علیه ادل فایننس ماجرا از آن‌جا شروع شد که پلتفرم تحلیل آنچین بابل‌مپس اعلام کرد حدود ۱۶۰ کیف پول در زمان لانچ توکن EDEL، تقریباً ۳۰٪ از کل عرضه را به ارزش حدود ۱۱ میلیون دلار انباشت کرده‌اند. به‌گفته بابل‌مپس، این کیف پول‌ها پیش از باز شدن معاملات به‌صورت هماهنگ شارژ شده‌اند. مسیر گردش سرمایه نیز نشان می‌دهد که این کیف پول‌ها احتمالاً توسط یک منبع یا گروه واحد مدیریت شده‌اند. این پلتفرم توضیح داد که حدود ۶۰ کیف پول، درست چند ساعت قبل از آغاز معاملات از صرافی بایننس تأمین مالی شده‌اند و پس از عبور از لایه‌ای از کیف پول‌های تازه‌ساخته‌شده، در نهایت وارد پوزیشن خرید EDEL شده‌اند. در زبان غیررسمی بازار، به این رفتار «اسنایپینگ» می‌گویند؛ یعنی خرید سریع توکن از طریق ربات‌ها قبل از اینکه عموم کاربران امکان خرید پیدا کنند. اسنایپینگ ادل فایننس در عرضه اولیه - منبع: Bubblemaps طبق توضیحات بابل‌مپس، نیمی از توکن‌هایی که این کیف پول‌ها خریده‌اند در همان شبکه اصلی باقی مانده و نیم دیگر میان حدود ۱۰۰ کیف پول ثانویه تقسیم شده است. ظاهراً کیف پول‌های ثانویه نیز همگی از صرافی MEXC تأمین مالی شده‌اند و نکته جالب این‌ است که فهرست کامل این کیف پول‌ها مستقیماً در کد ایجاد قرارداد EDEL ثبت شده است؛ موضوعی که به گفته بابل‌مپس، «پیوند واضحی میان تیم توسعه‌دهنده EDEL و این عملیات» ایجاد می‌کند. نمودار قیمت و اطلاعات بازار EDEL - منبع: CoinMarketCap در حال حاضر، رسانه‌ها هنوز نتوانسته‌اند ادعای ۳۰ درصدی بودن یک خوشه کیف پول را به‌طور مستقل تأیید کنند. اما این ادعاها هم‌زمان با سقوط ۶۲ درصدی قیمت EDEL طی هفته گذشته، وزن بیشتری پیدا کرده است؛ این سقوط، ارزش بازار ادل فایننس را به حدود ۱۴.۹ میلیون دلار رسانده است. پاسخ هم‌بنیان‌گذار ادل فایننس؛ روایتی متفاوت از آنچه بابل‌مپس می‌گوید جیمز شربورن (James Sherborne)، هم‌بنیان‌گذار ادل فایننس، خیلی زود به اتهامات واکنش نشان داد. او اعلام کرد که تیم توسعه‌دهنده EDEL، رزرو حدود ۶۰٪ از عرضه کل را برنامه‌ریزی کرده بود و این مقدار بعداً در قراردادهای وستینگ قفل شده است. شربورن گفت نمودار بابل‌مپس دقیق نیست و میزان توکن‌هایی که جمع‌آوری شده، براساس مستندات رسمی پروژه در خزانه قفل شده است. در اسنادی که شربورن به اشتراک گذاشته، تنها ۱۲.۷٪ از کل عرضه به تیم توسعه‌دهنده اختصاص یافته و آن هم با یک دوره وستینگ ۳۶ ماهه و آزادسازی‌ در هر شش ماه برنامه‌ریزی شده است. این داده‌ها در ظاهر با ادعای خرید پنهانی و هماهنگ‌شده همخوانی ندارد. مدل توکنومیکس ادل فایننس - منبع: Edel Finance اما بابل‌مپس از این پاسخ راضی نشد و آن را «دفاع هایدن دیویس» نامید؛ اشاره‌ای طعنه‌آمیز به هایدن دیویس (Hayden Davis)، یکی از سازندگان چند میم‌ کوین بحث‌برانگیز مانند MELANIA و LIBRA و WOLF که پروژه‌های آن‌ به‌دلیل توزیع داخلی سنگین و سقوط ارزش، نماد رفتارهای غیرشفاف در بازار شده‌اند. بابل‌مپس در پاسخ به شربورن نوشت: اینکه اقرار کنید توکن خودتان را اسنایپ کردید، غیراخلاقی بودن مسئله را حل نمی‌کند؛ اگر قصد شما شفافیت بود، از ابتدا عرضه را مطابق توکنومیکس اعلام می‌کردید. این پلتفرم همچنین مدعی شد ۵۰٪ که در برنامه وستینگ قرار گرفته، از سوی ایجادکننده قرارداد توکن (Token Deployer) منتقل شده است و ارتباطی با خریدهای اولیه ندارد. به همین دلیل، اختلاف دو طرف همچنان ادامه دارد و بازار منتظر شفاف‌سازی بیشتر است.