بانک مرکزی انگلستان (Bank of England) تحقیقاتی را درباره رشد سریع نوعی از سرمایه‌گذاری آغاز کرده است که در نگاه اول چندان خطرناک به‌نظر نمی‌رسد: وام‌دهی به مراکز داده یا دیتاسنترها. اما در واقع، این روند به یکی از مسیرهای اصلی سرمایه‌گذاری بر آینده هوش مصنوعی تبدیل شده است.
به گزارش میهن بلاکچین، انگلستان در ماه‌های اخیر به‌دقت روند تزریق سرمایه از سوی مؤسسات مالی به پروژه‌های زیرساختی مرتبط با هوش مصنوعی را رصد کرده و هشدار داده است که اگر ارزش‌گذاری شرکت‌های فعال در این حوزه بیش از حد خوش‌بینانه باشد، ممکن است بازار در نهایت با سقوطی مشابه حباب دات‌کام در دهه ۲۰۰۰ مواجه شود.
تامین مالی مراکز داده؛ مسیری جدید برای سفته‌بازی در حوزه هوش مصنوعی
با افزایش تب سرمایه‌گذاری در هوش مصنوعی، بسیاری از نهادهای مالی به‌جای خرید سهام شرکت‌های فناوری، به سمت تأمین مالی مراکز داده حرکت کرده‌اند. این مراکز ستون فقرات زیرساختی نسل جدید مدل‌های هوش مصنوعی هستند و به‌نوعی، موتور فیزیکی این انقلاب دیجیتال محسوب می‌شوند.
طبق برآورد شرکت مشاوره مک‌کینزی (McKinsey & Co)، تا سال ۲۰۳۰ حدود ۶.۷ تریلیون دلار سرمایه برای پاسخ‌گویی به نیاز فزاینده حوزه انرژی و پردازش داده مورد نیاز خواهد بود. به همین دلیل، هرچند وام‌دهی به مراکز داده فعلاً بازاری محدود است، اما در حال تبدیل شدن به یکی از مسیرهای اصلی جذب سرمایه در اکوسیستم هوش مصنوعی است.
بلومبرگ گزارش داده است که بانک انگلستان پس از مشاهده انتقال گسترده منابع مالی از هزینه‌های مربوط به نیروی انسانی به سمت ساخت مراکز داده، این بررسی رسمی را آغاز کرده است.
در حال حاضر، به‌دلیل نبود سهام عمومی کافی از شرکت‌های بومی هوش مصنوعی و همچنین ناتوانی بازار کریپتو در توکنیزه کردن دارایی‌های خصوصی مرتبط با این حوزه در مقیاس وسیع، تأمین مالی مراکز داده یکی از معدود گزینه‌های در دسترس برای سرمایه‌گذاران بزرگ به شمار می‌رود.
رویکرد دوگانه؛ محتاط در برابر هوش مصنوعی، سخت‌گیر در برابر کریپتو
رویکرد بانک انگلستان درباره این مسئله نشان می‌دهد که نهادهای ناظر هنوز با تردید به رشد سریع بازار هوش مصنوعی می‌نگرند. مقام‌های این بانک پیش‌بینی می‌کنند که در آینده محدودیت‌های قانونی برای این نوع وام‌دهی وضع شود؛ این محدودیت‌ها، می‌تواند نرخ بازدهی سرمایه‌گذاران را کاهش دهد و سرعت رند نوآوری در حوزه هوش مصنوعی را کاهش دهد.
در همین حال، این بانک به‌دلیل اتخاذ سیاست‌های سخت‌گیرانه در برابر ارزهای دیجیتال نیز با انتقادات گسترده روبرو شده است. فعالان کریپتویی در بریتانیا، از طرح بانک مرکزی برای محدود کردن حجم هولدینگ استیبل کوین‌ها به سقف ۱۰,۰۰۰ تا ۲۰,۰۰۰ پوند (معادل حدود ۱۳,۰۰۰ تا ۲۶,۰۰۰ دلار) انتقاد کرده‌اند و آن را پرهزینه و بی‌فایده دانسته‌اند.
هرچند بانک انگلستان تأکید کرده است که این محدودیت‌ها دائمی نخواهند بود، اما گزارش‌ها نشان می‌دهد که بانک‌های بریتانیایی نیز به‌صورت مستقل سخت‌گیری‌های خود را اعمال کرده‌اند. طبق داده‌های یک نظرسنجی، حدود ۴۰٪ از ۲,۰۰۰ سرمایه‌گذار کریپتویی اظهار داشتند که بانک‌های آن‌ها، حداقل یک‌بار پرداخت به پلتفرم‌های کریپتویی را مسدود کرده یا به تأخیر انداخته‌اند.
نگرانی از بی‌ثباتی مالی در سایه بدهی‌های جدید
با این حال، بانک انگلستان هشدار داده است که رشد وام‌دهی به مراکز داده و شرکت‌های هوش مصنوعی می‌تواند در آینده به ریسک‌های بزرگ‌تری برای ثبات مالی منجر شود. در گزارش رسمی این بانک آمده است:
اگر روند فعلی سرمایه‌گذاری بدهی‌محور در زیرساخت‌های مرتبط با هوش مصنوعی و انرژی ادامه پیدا کند، احتمالاً خطرهای سیستماتیک در دهه پیش رو افزایش خواهد یافت.
این بانک توضیح داده است که مؤسسات مالی تحت تاثیر این روند، نه‌تنها از طریق وام‌دهی مستقیم به شرکت‌های هوش مصنوعی، بلکه به‌صورت غیرمستقیم و از طریق تأمین مالی صندوق‌های خصوصی و مؤسسات مالی، در معرض این خطر قرار خواهند گرفت؛ قیمت دارایی‌های این نهادها، به‌شدت تحت تأثیر عملکرد بازار هوش مصنوعی است.
در مجموع، آنچه امروز در لندن اتفاق می‌افتد، شاید نشان‌دهنده نبرد بزرگ‌تری باشد که میان رشد بی‌سابقه هوش مصنوعی و دغدغه‌های سنتی نهادهای ناظر در جریان است. بانک انگلستان می‌خواهد مطمئن شود که هیجان سرمایه‌گذاری در این فناوری به حبابی دیگر منجر نمی‌شود؛ حتی اگر این ملاحظات، به قیمت کند شدن روند نوآوری تمام شود.
