درست ۱۷ سال پیش، سندی کوتاه اما تاریخی با عنوان «بیت کوین: یک سیستم پول نقد الکترونیکی همتا‌به‌همتا» منتشر شد؛ وایت پیپری که سرآغاز تحولی بزرگ در نظام مالی جهانی بود. این ایده که در ابتدا تنها در انجمن‌های کوچک برنامه‌نویسان مورد بحث بود، امروز به یکی از بزرگ‌ترین دارایی‌های جهان با ارزشی بیش از ۲ تریلیون دلار تبدیل شده است و به نظر می‌رسد که تاریخ‌سازی آن همچنان ادامه داشته باشد.
به گزارش میهن بلاکچین، در شرایطی که بحران مالی جهانی سال ۲۰۰۸ اعتماد مردم به بانک‌ها و نظام متمرکز پولی را متزلزل کرده بود، فردی یا گروهی با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) راه‌حلی متفاوت ارائه دادند؛ سیستمی غیرمتمرکز که بدون نیاز به واسطه‌های مالی، امکان انتقال پول را به‌صورت مستقیم میان کاربران فراهم می‌کرد.
از وایت‌پیپر تا خلق نخستین بلاک
در تاریخ ۳۱ اکتبر ۲۰۰۸ مصادف با ۹ آبان ۱۳۸۷، ساتوشی ناکاموتو برای نخستین بار وایت پیپر بیت کوین را منتشر کرد. این سند ۹ صفحه‌ای، طرح مفهومی یک شبکه همتا‌به‌همتا را توضیح می‌داد که می‌تواند مشکل «دو بار خرج کردن» را بدون نیاز به نهاد متمرکز برطرف کند. مکانیزم اجماع مبتنی بر اثبات کار (Proof-of-Work) نیز در این سند برای اولین بار در تاریخ معرفی شد که بعدها به ستون فقرات شبکه بیت کوین تبدیل شد.
تنها سه ماه پس از انتشار وایت‌پیپر، ناکاموتو نخستین بلاک شبکه را استخراج کرد؛ بلاکی که امروز به نام «جنسیس بلاک» (Genesis Block) شناخته می‌شود. این بلاک آغازگر بزرگ‌ترین شبکه غیرمتمرکز جهان بود و پاداش آن ۵۰ بیت کوین در نظر گرفته شد.
در طول ۱۷ سال گذشته، بیت کوین از یک پروژه کوچک در انجمن‌های اینترنتی به یکی از مهم‌ترین دارایی‌های مالی جهان تبدیل شده است. طبق داده‌های وبسایت CompaniesMarketCap، بیت کوین اکنون پس از نقره و آمازون، هشتمین دارایی باارزش جهان به شمار می‌رود.
نارک گوورگیان (Narek Gevorgyan)، مدیرعامل پلتفرم مدیریت دارایی‌های دیجیتال کوین‌استتس (CoinStats) در این باره می‌گوید:
از زمان انتشار وایت‌پیپر تاکنون، رشد خیره‌کننده‌ای را شاهد بوده‌ایم؛ از پذیرش سازمانی گرفته تا شفافیت قوانین و میلیون‌ها کاربری که با دارایی‌های دیجیتال، آزادی مالی را تجربه کرده‌اند. مسیر بیت کوین تنها مربوط به ارزش بازار نیست، بلکه نمایانگر جنبشی جهانی به‌سوی شفافیت، مالکیت و نوآوری است.
نخستین «اکتبر قرمز» بیت کوین پس از ۷ سال
با وجود جشن تولد ۱۷ سالگی، ماه اکتبر امسال برای بیت کوین چندان خوش‌یمن نبوده است. طبق داده‌های پلتفرم کوین‌گلس (CoinGlass)، قیمت بیت کوین در ماه اکتبر بیش از ۳.۶٪ کاهش یافته و به این ترتیب، زنجیره شش‌ساله عملکرد مثبت آن در ماه موسوم به «آپتُبِر» (Uptober) را شکسته است.
در طول تاریخ اکتبر با میانگین بازدهی ۱۹.۹ درصدی یکی از قوی‌ترین ماه‌های سال برای بیت کوین بوده است. آخرین باری که بیت کوین کندل ماه اکتبر خود را با ضرر بست نیز به سال ۲۰۱۸ برمی‌گردد و حالا دوباره در اکتبر ۲۰۲۵ این اتفاق تکرار شده است.
