با هدف مقابله با بحران انرژی و ترویج فرهنگ مصرف بهینه، نخستین «توکن صرفه‌جویی انرژی» کشور با همکاری پلتفرم برقتو و بستر دیفای داراوان منتشر شد؛ ابزاری نوین که مردم را مستقیماً در مدیریت مصرف برق و دریافت سود شفاف سهیم می‌کند.
به گزارش میهن بلاکچین، کمبود تولید و مصرف بالای برق در سال‌های اخیر، چالش‌های جدی همچون خاموشی‌های مکرر و فشار بر صنایع و خانوارها را به‌دنبال داشته است. کارشناسان معتقدند عبور از این بحران تنها با توسعه نیروگاه‌ها ممکن نیست و بهینه‌سازی مصرف و مشارکت عمومی نیز ضرورت دارد.
امید علوی، بنیان‌گذار برقتو، در این‌باره می‌گوید:
عبور از بحران انرژی تنها با اتکا به دولت و نیروگاه‌های بزرگ امکان‌پذیر نیست. مردم باید در مدیریت مصرف نقش‌آفرین باشند و ما در برقتو تلاش کرده‌ایم با ابزارهای نوین، این نقش‌آفرینی را آسان کنیم.
نوآوری بر بستر بلاکچین
انتشار توکن صرفه‌جویی انرژی روی شبکه داراوان این امکان را فراهم کرده است که شهروندان با خرید «گواهی صرفه‌جویی» هم به پایداری شبکه برق کمک کنند و هم از مزایای اقتصادی آن بهره‌مند شوند. علوی با تأکید بر شفافیت این فرآیند افزود:
فناوری بلاکچین این فرصت را فراهم کرده که همه چیز شفاف، قابل‌پیگیری و بدون واسطه باشد؛ این همان چیزی است که می‌تواند اعتماد عمومی را جلب کند.
طبق اعلام برقتو، هر توکن صرفه‌جویی انرژی معادل سه کیلووات‌ساعت صرفه‌جویی برق ارزش‌گذاری شده است. سرمایه‌گذاران می‌توانند این توکن‌ها را خریداری کرده و در پروژه‌های بهینه‌سازی مصرف مشارکت کنند و در پایان هر فصل نیز امکان بازخرید آنها وجود دارد. حداقل بازدهی پیش‌بینی‌شده ۴۴٪ سالانه است که در چهار مقطع سه‌ماهه تسویه و به کیف پول دیجیتال خریداران در بستر داراوان واریز می‌شود.
گواهی‌های صرفه‌جویی نیز توسط شرکت «چرخه سبز انرژی پاک» و در قالب پروژه پنج‌ساله بهینه‌سازی روشنایی معابر استان مرکزی صادر شده‌اند. نظارت بر این فرآیند بر عهده سازمان بهره‌وری انرژی ایران است و پرداخت سود و بازخرید توکن‌ها از طریق قراردادهای هوشمند و تسویه بانکی تضمین می‌شود.
نگاه ساتبا به آینده این ابزار مالی
سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری برق ایران (ساتبا) نیز از توسعه این ابزار نوین مالی خبر داده است. مونا وثوقی‌فرد، سرپرست دفتر مهندسی و استاندارد‌های فنی ساتبا، در گفت‌وگویی با رسانه‌های داخلی می‌گوید:
توکن صرفه‌جویی انرژی نوعی ابزار مالی مبتنی بر فناوری دیجیتال است که ارزش آن معادل کاهش واقعی مصرف انرژی در پروژه‌های بهینه‌سازی تعریف می‌شود. این توکن‌ها قابل معامله هستند، سرمایه‌های خرد را جذب می‌کنند و علاوه بر مشوق اقتصادی، ابزاری شفاف برای سنجش و اعتبارسنجی اقدامات بهینه‌سازی فراهم می‌کنند.
او افزود:
این توکن‌ها هم ابزار سرمایه‌گذاری هستند و هم ابزاری برای تشویق به صرفه‌جویی؛ ترکیبی از فین‌تک و مدیریت انرژی که با هدف تأمین منابع مالی طرح‌های بهینه‌سازی و جلب مشارکت عمومی منتشر می‌شوند.
