جدال تلگرام و دولت روسیه : از ابتدا تا کنون

گوگل و آمازون نتوانستند منافع تجاری خود را نسبت به برخی از اصول و قوانین بالاتر در روسیه نگاه دارند. شاید می‌توان گفت در این زمینه شکست خوردند. تلگرام تلاش کرد تا از خدمات این ابر شرکت‌ها برای جلوگیری از ممنوعیت و سانسور روسیه استفاده کند، اما این دو غول آمریکایی دامنه‌ای که تلگرام از آن استفاده می‌کرد را بستند.

تلگرام ۱۵ میلیون کاربر در روسیه (از کل ۲۰۰ میلیون نفر) دارد و ماه گذشته وزارت اطلاعات داخلی روسیه، FSB ، خواستار کلیدهای رمزنگاری‌شده شبکه او شد. دولت روسیه دلیل کار خود را ظاهرا امکان دسترسی تروریست‌ها و آسان شدن کار آنها بیان کرد. پاول دورف، که تلگرام را با برادرش نیکولای، یک توسعه دهنده حرفه‌ای تاسیس کرد، مصرانه اعلام کرد که FSB هرگز به آرزوی خود نخواهد رسید. بعد از این مقاومت، سازمان سانسور اینترنت روسیه اعلام کرد که شروع به بستن آی‌پی های مورد استفاده این شبکه خواهد کرد.  تلگرام هم در جواب به این کار شروع به استفاده از آی‌پی های شرکت‌های گوگل و آمازون کرد. بسته شدن آی‌پی ها در این مسیر باعث شد که در حقیقت آدرس‌های متعلق به گوگل و آمازون هم بسته شد و این کار باعث شد موتور جستجوگر گوگل در روسیه موقتا از کار افتاد و به خیلی از کسب‌و‌کارها آسیب زد. Runet که به عنوان بخشی از اینترنت کشور بسیار شناخته شده است، ناگهان ازدسترس خارج شد ، اما تلگرام بدون پروکسی همچنان کار می‌کرد.

در ۱۷ آوریل، دورف در کانال تلگرام خود از اپل، گوگل، آمازون و مایکروسافت، برای عدم شرکت در سانسور سیاسی تشکر کرد. اپل و مایکروسافت تا حد زیادی در این موضوع شریک بودند چرا که سیستم‌عامل‌های آنها بود که اجازه داد آدرس‌های آی‌پی به گوگل و آمازون متصل شود.

این روش تا قبل از این اتفاق به این صورت تست نشده بود. خالق این روش Edward Snowden در سال ۲۰۱۶ بود که ادعا می‌کند از این روش سانسورهای کشورهای مصر و امارات دور زده است. این ایده به روش  man-in-the middle proxy کار می‌کند و به نام سیگنال هم معروف است و از این اصل پیروی می‌کند که سانسور کننده باید برای جلوگیری از ترافیک و بستن آی‌پی تمام سرویس‌ها را مسدود کند. بنیان‌گذار این روش اذعان دارد که در مقیاس‌های بزرگ، بستن سرویس‌ها چیزی شبیه غیر فعال کردن اینترنت می‌باشد.

پس با این توضیحات می‌توان گفت گوگل و آمازون با حمایت از سانسور در روسیه، مشتریان و کاربران خود در روسیه را از دست دادند. شاید مثال ایستادن روی شمشیر دولبه بهترین حالت ممکن برای این دو شرکت در حال حاضر باشد. از طرفی از دست دادن کاربران و ماهیت آمریکایی بودن این دو کمپانی و از طرفی فشار دولت روسیه.
پیش بینی میشد که بازی موش و گربه تلگرام و دولت روسیه برای همیشه دوام نخواهند آورد و قطعا پاول دورف از تصمیم این دو شرکت استقبال نخواهد کرد.گوگل ابتدا با این بهانه که به دنبال به روز رسانی سیستم خود است شروع به بستن راه شبکه تلگرام کرد و آمازون هم صریحا اعلام کرد که به شدت با تلگرام و استفاده از آی‌پی های او مقابله خواهد کرد. سازمان سانسور روسیه حدود ۱۴.۶ میلیون آی‌پی را بسته و همچنان به کار خود ادامه می‌دهد. شاید ادامه دادن این کار منجر به بستن اینترنت باشد. چیزی که مشخص است این است که این موش و گربه بازی ادامه خواهد داشت.

و حالا در میان این جدال، نبرد به میان مردم کشیده شده است. در روز ۳۰ آوریل، حدود ۱۲،۰۰۰ نفر در مسکو گرد هم آمدند تا به تحریم تلگرام اعتراض کنند. تلگرام هنوز هم برای بسیاری از کاربران روس کار می‌کند، حتی آن‌هایی که بدون کمک پروکسی به شبکه متصل می‌شوند، چون برخی از تامین کنندگان ابر همچنان به تلگرام اجازه می‌دهند که از دامنه آنها استفاده کند.

امروز بعد از همه این داستان‌ها، استفاده از VPN و پروکسی روشی است که کاربران در روسیه از آن استفاده می‌کنند تا وانمود کنند از کشورهای دیگر به تلگرام متصل می‌شوند. فعلا تلگرام در خارج از روسیه در دسترس است. این شرکت ۱.۷ میلیارد دلار در بزرگ‌ترین ICO تا به امروز اجرا شده، جمع‌آوری کرده است. به نظر می‌رسد این پول تا اندازه‌ای بوده است که پاول دورف دیروز اعلام کرد توکن‌های خود را به صورت عمومی و جهانی برای فروش به عرضه نخواهد گذاشت.

این مشروح اخبار و اتفاقات این مدت گذشته بود و همین امروز مهندسان همچنان به دنبال دور زدن سانسور هستند، اما حالا باید راه‌های مختلفی را امتحان کنند. آن‌ها در نهایت به این نتیجه رسیدند که نمی‌توانند از شرکت‌های بزرگ استفاده کنند، چرا که شاید این استفاده روی ارتباط آنها با مشتریانشان تاثیر منفی داشته باشد. یادمان باشد این مساله شخصی یا سیاسی نیست؛ بلکه فقط به تجارت ارتباط دارد.