ساعاتی پیش چهارمین رویداد ۹ ژانویه، بزرگترین گردهمایی فعالان اکوسیستم رمزارز، بلاکچین و دارایی دیجیتال ایران برگزار شد. در این رویداد فعالان صنعت کریپتو و مدیران صرافی‌های مختلف جمع شدند و در مورد وضعیت کنونی اکوسیستم رمزارز ایران صحبت کردند.
به گزارش میهن بلاکچین، صرافی‌های بیت‌پین، اوام‌پی فینکس، نوبیتکس، نیپوتو، کیف پول من، اکسکوینو، مزدکس، جیبیت، صراف، اکسفینیتو، افکس، پول نو و تورینو حامیان این دوره از رویداد ۹ ژانویه بوده‌اند.
در رویداد ۹ ژانویه چه گذشت؟
امیرحسین راد، مدیرعامل نوبیتکس در این رویداد از رییس جمهور و دولت خواست تا به مشکلات حوزه رمزارزی ورود کنند. وی ضمن بیان اینکه جامعه کریپتو ایران از تنظیم‌گری درست حمایت می‌کند گفت:
بروز مشکلات متعدد و به طول انجامیدن رفع چالش‌ها با توجه به توسعه اکوسیستم رمزارز کشور منجر به آسیب‌پذیری بیشتر فعالان این حوزه خواهد شد.
راد در صحبت‌هایش تعامل با بخش خصوصی را راهکاری برای برون‌رفت از مشکلات موجود اعلام کرد. وی همچنین مساله امروزی صنعت رمزارز ایران را تنظیم‌گری بد و ضد توسعه خواند و خواستار تغییر در شیوه قانونگذاری حوزه ارز دیجیتال شد. به گفته راد، مشکلات این حوزه از ابتدای شکل‌گیری آن به دو بخش داخلی و خارجی دسته‌بندی می‌شوند.
مدیرعامل نوبیتکس در رویداد ۹ ژانویه افزود:
یکی از‌اتهاماتی که همیشه به فعالان این حوزه وارد است مخالفت ما به شفاف‌سازی است درحالی که تهیه ۵ سند از دل بخش خصوصی در این رابطه نشان می‌دهد که ما مشکلی با شفافیت نداریم و چالش ما تنظیم‌گری بد است.
به گفته راد، ایران صاحب دومین پلتفرم بزرگ خاورمیانه از نظر تعداد کاربران است و در اکوسیستم و بازار رمزارزی کشور، در حال حاضر ۱۵ الی ۲۰ میلیون نفر فعالیت می‌کنند.
مدیرعامل نوبیتکس در این رویداد با اشاره به مارکت کپ ۴ تریلیون دلاری بازار کریپتو، اکوسیستم رمزارز را بزرگتر و صاحب نقش بیشتری نسبت به گذشته خطاب کرد و تاکید کرد که بروز چالش‌ها و طول کشیدن مدت زمان برطرف شدن آنها، آسیب زیادی به این اکوسیستم می‌زند.
وی در آخر گفت:
ما سر اصول خودمان‌ایستادیم واز تنظیم‌گری درست، حمایت می‌کنیم. مشکل به وجود آمده بیشتر یک لجبازی است که در نهایت می‌تواند منجر به از دست رفتن‌امید فعالان این بازار شود.
حاکمیت قانون با تعطیل کردن پیش نمی‌رود
محسن صالح، مدیر توسعه کسب‌وکار بیت پین نیز در این رویداد شرکت داشت و در ارائه خود فضایی از آینده را ترسیم کرد. به گفته او، در سال ۲۰۵۰ در عصر بلاکچین مراکز قدرت نقش همیشگی خود را از دست داده‌اند و مردم دیگر به بانک‌های مرکزی وابسته نیستند.
طبق گفته مدیر توسعه کسب‌وکار بیت پین، فعالان در فضای رمزارز از دو دیدگاه پیروی می‌کنند. برخی به انحصارهای دولت و اقدامات آن اعتقاد دارند و برخی دیگر بر تمرکززدایی مبتنی بر فناوری کریپتو معتقدند.
صالح معتقد است در میان دو دیدگاه کلی تمرکزگرایی و تمرکززدایی، می‌توان رویکرد سومی را برای خروج از وضعیت کنونی دنبال کرد که در آن، همکاری میان دولت و فناوری و فعالان حوزه رمزارز صورت می‌گیرد و حاکمیت قانون بی آن که نظم مختل شود محقق می‌شود.
مدیر توسعه کسب‌وکار بیت‌پین با اشاره به اندیشه‌ها و کتاب‌های فون هایک، بر اهمیت ساختارهای غیرمتمرکز تاکید کرد. به گفته او، هایک معتقد است که ساختارهای غیرمتمرکز می‌توانند به‌خوبی نظم را برقرار کنند. او در کتاب‌های خود توضیح می‌دهد که دانش و اطلاعات به‌طور پراکنده در جامعه وجود دارند و هیچ نهاد متمرکزی نمی‌تواند این حجم از داده را جمع‌آوری کرده و تصمیم درستی بگیرد.
صالح با بیان علاقه خود به فلسفه غیرمتمرکز افزود:
به عنوان کسی که شیفته فلسفه غیرمتمرکز هستم، در بلاکچین با حذف واسطه‌ها، حاکمیت قانون واقعی امکان برقراری دارد.
در ادامه، صالح درباره وضعیت فعلی حوزه رمزارز در ایران گفت:
امروز تمم موارد از بالا به پایین دیکته می‌شود. نهاد‌های مختلفی برای تصمیم‌گیری داریم و حتی در مواردی تصمیمات آنها هم راستا نیست. تجربه‌های گیج‌کننده‌ای در مورد قانونگذاری داریم. پیشتر سهم ایران در ماینینگ حداقل ۳ درصد بود و در ادامه با ورود قانونگذاری، این صنعت به سمت مرگ رفت.
وی همچنین به پیامدهای بسته شدن درگاه‌های پرداختی اشاره کرد و گفت این اقدامات باعث شده تا کاربران به استفاده از پلتفرم‌های خارجی یا بازارهای زیرزمینی روی بیاورند. صالح همچنین تاکید کرد که دنیای امروز، دیگر مثل دهه ۶۰ نیست که بتوان با ایست بازرسی یا فیلترینگ جلوی پیشرفت را گرفت چراکه کاربران گزینه‌های مختلفی در اختیار دارند.
صالح به بررسی رویکرد کشورهای دیگر در حوزه رمزارز پرداخت و توضیح داد که سوئیس با ایجاد منطقه‌ای به نام «کریپتو ولی»، به جای اعمال مقررات سختگیرانه، تمرکز خود را بر حمایت از کسبوکارها قرار داده است. این رویکرد موجب شده سوئیس به یکی از مراکز اصلی رمزارز در اروپا تبدیل شود. همچنین امارات، به‌ویژه شهرهای دبی و ابوظبی، با فعالیت‌های گسترده در این زمینه و ارائه امتیازات و شرایط مناسب، در تلاش هستند تا اقتصاد خود را از وابستگی به نفت و گردشگری دور کرده و به سمت فناوری‌های پیشرفته حرکت دهند.
پیامدهای تعطیلی صرافی‌ها
در رویداد ۹ ژانویه فعالان حوزه رمزارز در پنل «دستاورد‌ها و دغدغه‌های یک اکوسیستم» خاطرنشان کردند که با تعطیلی کسب‌وکارهای این حوزه، بازار از بین نمی‌رود بلکه با زیرزمینی شدن، هزینه بیشتری را به کاربر تحمیل می‌کند.
سروش حسین‌زاده، مدیرعامل نیپوتو، یکی از چالش‌های اساسی در کشور را تفسیر شخصی از قوانین دانسته و محدودیت‌های اعمال‌شده در حوزه رمزارز را مانعی جدی برای فعالیت در این بخش توصیف کرده است. او معتقد است که ادامه این وضعیت می‌تواند به نابودی کسب‌وکارهای پرداخت‌یاری و صرافی‌های رمزارزی منجر شود.
حسین‌زاده همچنین به بی‌توجهی بانک مرکزی به نظرات تشکل‌های خصوصی اشاره کرده و تاکید کرده که تنها راه‌حل، اجرایی کردن نظام‌نامه مصوب و معرفی رمزارز ملی (CBDC) توسط بانک مرکزی است.
وی ضمن هشدار نسبت به اقدامات هیجانی و محدودیت‌های رگولاتوری گفت:
اقدامات هیجانی و اعمال محدودیت‌های رگولاتوری اگر هم این شیوه فعالیت را از بین ببرد اما در نهایت منجر به از بین رفتن این بازار نخواهد شد و انتقال بازار به بازارهای زیرزمینی و تحمیل هزینه‌های بیشتر به کاربران از پیامدهای این نوع مواجه است.
رگولاتور فقط وظیفه قانونگذاری ندارد
اشکان رحیمی، مدیر توسعه کسب‌وکار اوام‌پی فینکس نیز مدعی شد که محدود کردن بیشتر بازار رمزارز بر اقتصاد دیجیتال کشور تاثیر می‌گذارد. وی در این باره گفت:
در اقتصاد دیجیتال کشور پس از تجارت الکترونیک و فین‌تک بازار رمزارز و بلاکچین بیشترین سهم را دارد. با اعمال محدودیت نباید این سهم را در اقتصاد دیجیتال کاهش داد.
مصطفی مصطفوی، مدیر برند بیت‌پین، معتقد است که وظایف رگولاتور تنها به قانونگذاری محدود نمی‌شود، بلکه شامل تعیین اهداف مشخص و مسئولیت‌پذیری در قبال اجرای اقدامات نیز هست. به گفته او، رگولاتور باید در کنار قانونمند کردن یک حوزه، تأثیرات اقدامات خود را نیز ارزیابی کند.
او درباره نگرانی‌های مربوط به خروج ارز از کشور از طریق صرافی‌ها گفت:
کسبوکارها موظف به دنبال‌کردن اهداف تجاری هستند و مسأله خروج ارز از کشور از این طریق به کسبوکارها مربوط نمی‌شود.
وی در ادامه افزود:
رگولاتور باید یک‌سری هدف داشته باشد. اندازه‌گیری بازار و حصول و نمایش نتایج قانون اعمال شده هم یکی از مسئولیت‌های نهاد قانون‌گذار است. نهاد قانون‌گذار اگر قانونگذاری می‌کند باید با عدد و رقم مشخص کند از چه اتفاقی جلوگیری کرده و عامل چه اتفاقاتی شده است.
محافظت از سرمایه در برابر تورم، انگیزه اصلی کاربران برای سرمایه‌گذاری است
وحید شامخی، مدیر توسعه کسب‌وکار نوبیتکس نیز مقطع فعلی را نقطه عطفی برای تعیین مسیر آینده صنعت رمزارز در کشور دانست. او اظهار داشت که نتیجه این مسیر به رویکرد دولت بستگی دارد، اینکه آیا محدودیت‌های بیشتری اعمال خواهد شد یا حمایت از این حوزه در اولویت قرار می‌گیرد.
شامخی تاکید کرد که عدم پذیرش یا رد کامل یک فعالیت یا حوزه توسط رگولاتور، باعث تحمیل هزینه‌های سنگین به کشور شده است. او درباره رویکرد دولت در مواجهه با رمزارزها گفت:
در فضای رگولاتوری رمزارز فراز و نشیب‌های متعددی را در سال‌های اخیر داشتیم. رویکرد دولت ایران تا به امروز این بودخ که با یک دست پس‌زده و با دست دیگر پیش کشیده است.
وی ادامه داد که بقای کسب‌وکارهای بزرگ در این حوزه به حمایت‌های مالی گسترده یا تحمل چالش‌های سنگین وابسته است. شامخی جذب سرمایه، به‌ویژه از سوی سرمایه‌گذاران خطرپذیر (VC)، را یکی از دشواری‌های اصلی این صنعت دانست و همین موضوع را عاملی برای عدم شکل‌گیری تعداد بیشتری از کسب‌وکارهای مرتبط عنوان کرد.
وی در آخر با اشاره به نگرانی‌های مرتبط با خروج ارز از کشور گفت:
عمده کاربران نوبیتکس به منظور حفاظت از ارزش دارایی در برابر تورم و نوسانات اقتصادی اقدام به سرمایه‌گذاری می‌کنند.
