لیکوئید شدن قراردادهای آتی بیت‌کوین در صرافی‌ها و افت بازار BTC، چرخه‌ای است که بارها در بازار شاهد آن بوده‌ایم؛ لیکوئید شدن‌های زنجیره‌ای ناشی از بازاری بیش از حد هیجانی و موقعیت‌های معاملاتی با لوریج بالا. این دقیقاً همان چیزی است که اخیراً بازار را تحت تأثیر قرار داد. فروش گسترده توسط نهادها در روزهای ۱۲ و ۱۳ آذر موج جدیدی از لیکوئید شدن‌های زنجیره‌ای را آغاز کرد و طی آن، بیش از ۳۷۵,۰۰۰ موقعیت معاملاتی با ارزش بیش از ۱.۸ میلیارد دلار لیکوئید شد.
به گزارش میهن بلاکچین و به نقل از بلاک کریپتو، قبل از این اتفاق، سود باز در پلتفرم‌های آتی از ۲۳ میلیارد دلار فراتر رفته بود و به نزدیکی اوج خود رسیده بود. نسبت قراردادهای خرید استقراضی (Long) به فروش استقراضی (Short) در صرافی بایننس نیز در تاریخ ۴ دسامبر به ۵.۷ رسید که نشان‌دهنده خوش‌بینی سرمایه‌گذاران به بازار بود.
معامله‌گران معتقدند این آمار بیشتر به دلیل فعالیت سرمایه‌گذاران خرد با لوریج بالا است. لوریج یا اهرم به معامله‌گران این امکان را می‌دهد که با قرض گرفتن از پلتفرم معاملاتی، سود خود را چند برابر کنند. با این حال، این کار مانند شمشیر دو لبه عمل می‌کند و ممکن است ضرر چندین برابری نیز برای معامله‌گر به همراه داشته باشد.
در حالی که صرافی‌های ارز دیجیتال در سال‌های اخیر لوریج‌های ارائه‌شده به کاربران را کاهش داده‌اند، ریچارد روزنبلوم، بنیان‌گذار GSR، معتقد است همچنان لوریج‌های زیادی در معاملات سرمایه‌گذاران خرد وجود دارد.
به عقیده روزنبلوم، نسبت معامله‌گرانی که در بازار ارز دیجیتال از لوریج استفاده می‌کنند بیشتر از بازارهای سنتی است. به همین دلیل، با افت قیمت، بسیاری از موقعیت‌ها لیکوئید می‌شوند یا از بازار خارج می‌شوند. این ضررها ممکن است معامله‌گران را به سمت فروش بیشتر سوق دهد، که به‌نوبه خود اثر لیکوئید شدن را تشدید می‌کند.
روزنبلوم معتقد است که معامله‌گران باید به دلیل سه ویژگی یعنی نوسانات بالا، نبود مکانیزم‌های قطع مدار و بازار بدون توقف کریپتو انتظار تکرار این چرخه را داشته باشند.
آیا صرافی‌های ارز دیجیتال می‌توانند از لیکوئید شدن‌های پی‌درپی جلوگیری کنند؟
ماهیت ۲۴ ساعته بازار رمزارزها به همراه فقدان حفاظ‌های تحمیلی از سوی صرافی‌ها به این معنی است که معامله‌گران در این بازار، زمان کمتری برای هضم اطلاعات نسبت به بازارهای سنتی دارند.
در سال ۱۹۸۷ در بازار سهام آمریکا، در رویدادی که به دوشنبه سیاه معروف است، شاخص داو جونز بیش از ۲۲.۶٪ سقوط کرد و به همین دلیل مکانیزم قطع مدار فعال شد. قطع مدار، یک اقدام نظارتی است که با هدف جلوگیری از هیجانی شدن بازار، موقتاً معاملات را متوقف می‌کند. این سیستم به‌صورت خودکار عمل کرده و به این شکل است که هر زمان که بازار با افت شدیدی مواجه شود، معاملات متوقف می‌شوند تا از آسیب به سرمایه‌گذاران جلوگیری شود.
این فرآیند در صرافی‌های ارز دیجیتال کمتر محتمل است، زیرا با ماهیت باز و غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال در تضاد است. با این حال، برخی پلتفرم‌های معاملاتی محدودیت‌هایی برای جلوگیری از برهم خوردن بازار وضع کرده‌اند. به عنوان مثال، سال گذشته یکی از مدیران پلتفرم‌های معاملاتی در مصاحبه‌ای با The Block عنوان کرد که شرکتش در حال بررسی محدودیت‌های احتمالی برای جلوگیری از دستکاری بازار توسط افراد خاص است. این مدیر اظهار داشت:
می‌توان دوره‌های غیرفعال برای بازار ایجاد کرد. فرض کنید کسی ۵٪ از سفارشات Order Book را تکمیل کند؛ باید شرایطی فراهم شود که سایرین نیز خود را با آن تطبیق دهند. ممکن است در آینده این را اجرا کنیم. مشارکت‌کنندگان زیادی هستند که می‌خواهند سریع و تهاجمی معامله کنند. به‌محض اینکه قطع مدار را فعال کنیم، در شرایط حساسی قرار می‌گیریم که می‌تواند به معاملات آسیب بزند.
یکی دیگر از مدیران نیز در تأیید این صحبت‌ها افزود:
این اقدام به معاملات آسیب می‌زند و این یک تئوری بازی است. هیچ صرافی‌ای نمی‌خواهد از قطع مدار استفاده کند زیرا تجارت را به جای دیگری منتقل می‌کند.
با این وجود، برخی از صرافی‌ها تاکنون اقداماتی برای ایجاد حفاظ‌های خود انجام داده‌اند. به عنوان مثال، صرافی کوین‌بیس اعلام کرده که ممکن است به صلاحدید خود، پس از توقف معاملات یک دارایی، بسته به شرایط بازار، مزایده‌ای را برگزار کند تا بازاری منصفانه و منظم را تضمین نماید.
علاوه بر این، ممکن است راه‌حل‌های جایگزینی نیز وجود داشته باشد. پارادایم، پلتفرمی فعال در بازار مشتقات، در حال ایجاد مزایده‌های لیکوئید خارج از صرافی است که با مدیریت لیکوئید شدن‌ها در خارج از دفتر سفارش اصلی، تأثیر آن‌ها را بر بازار کاهش دهد.
