تاکید ایران، روسیه و چین بر پرداخت با ارز دیجیتال به منظور دلارزدایی در نشست بریکس

شانزدهمین نشست سالانه بریکس در کازان روسیه برگزار شد و چندین عضو مهم درباره نقش ارزهای دیجیتال در تلاش برای کنار گذاشتن دلار از مبادلات جهانی بحث کردند. رؤسای جمهور روسیه، چین و ایران همگی بر لزوم ایجاد پلتفرم‌های دیجیتال جدید تأکید کردند.

به گزارش میهن بلاکچین، هسته اصلی این تلاش‌ها برای حذف دلار از مبادلات بین‌المللی، سیستم پرداخت بریکس پی (BRICS Pay)، یک پلتفرم پرداخت مبتنی بر فناوری بلاکچین و ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (CBDCs) است.

نشست بریکس ۲۰۲۴

شانزدهمین نشست سالانه بریکس به طور رسمی در کازان، روسیه آغاز شد و یک موضوع برجسته به چشم می‌خورد و آن هم «حذف دلار از مبادلات جهانی» است. در «مجمع کسب و کار بریکس» که چند روز پیش از این نشست برگزار شد، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، به استفاده از دارایی‌های کریپتویی و ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (CBDCs) برای پرداخت‌های امن اشاره کرد. اکنون، این بحث گسترش بیشتری یافته است.

شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین، گفت:

یک نیاز فوری برای اصلاح ساختار مالی بین‌المللی وجود دارد و بریکس باید نقشی پیشرو در تبلیغ سیستمی جدید داشته باشد که منعکس‌کننده تغییرات عمیق و بهتری در توازن قدرت اقتصادی بین‌المللی باشد.

هسته اصلی این اصلاحات، سیستم در حال رشد «بریکس پی» است. این مدل پیشنهادی از فناوری بلاکچین و ارزهای دیجیتال بانک مرکزی استفاده می‌کند تا یک راه‌حل پرداختی را تسهیل کند.

این سیستم هنوز عملیاتی نشده است، اما اعضای بریکس مدت‌هاست در حال بحث درباره آن به عنوان یک استراتژی برای حذف دلار از مبادلات هستند. یک نمونه اولیه از ارز احتمالی جدید برای این سیستم نیز در نشست ارائه شد.

به عبارت دیگر، این بحث‌ها از حالت فرضی فراتر رفته‌اند. گزارش سالانه شورای تجاری بریکس به وضوح به فوریت نهایی‌سازی این پلتفرم‌های اقتصادی جایگزین اشاره کرده است. برخی از نمایندگان از سیستمی مبتنی بر ارزهای دیجیتال بانک مرکزی، مانند یوان دیجیتال، حمایت کرده‌اند. این اقدام مشابه دلایل اصلی السالوادور برای قانونی کردن بیت کوین به عنوان پول رسمی کشور است؛ یعنی استقلال اقتصادی بیشتر.

پوتین در ۲۲ اکتبر (۱ آبان) و پیش از برگزاری این اجلاس، بر لزوم ایجاد یک ارز جایگزین برای بریکس که بتواند جایگزین دلار آمریکا و سیستم پرداخت سوئیفت شود، تأکید داشت. وی به ایده ایجاد این ارز اشاره اما تأیید کرد که این ارز هنوز به طور کامل توسعه نیافته است. با این وجود، پوتین به این نکته اشاره کرد که زمان راه‌اندازی این ارز دور نیست و ممکن است به‌صورت غافلگیرکننده‌ای، مشابه با کارت جدید «بریکس پی» معرفی شود.

در یک کنفرانس مطبوعاتی، پوتین به‌صراحت اعلام کرد این ارز در نشست سال ۲۰۲۴ راه‌اندازی نخواهد شد. وی اظهار داشت:

در خصوص ارز مشترک بریکس، ما در حال حاضر این موضوع را مد نظر نداریم. این مسئله هنوز به بلوغ نرسیده است.

رئیس‌جمهور روسیه همچنین بیان کرد که راه‌اندازی این ارز به‌صورت تدریجی صورت خواهد گرفت و اتحاد بریکس در این زمینه عجله‌ای ندارد. او افزود:

باید بسیار محتاطانه عمل کنیم؛ لازم است به‌تدریج و بدون شتاب در این خصوص اقدام نماییم.

در حال حاضر، بریکس در حال بررسی امکان تسویه معاملات با استفاده از ارزهای محلی به جای دلار آمریکا است. به نظر می‌رسد ارز مشترک نیازمند زمان بیشتری برای توسعه است، زیرا بررسی قابلیت‌ها و عملکرد آن به کار بیشتری نیاز دارد. معاملات با ارزهای محلی ممکن است به‌عنوان روشی برای کاهش وابستگی به دلار آمریکا به محور اصلی شانزدهمین نشست بریکس تبدیل شود.

همان‌طور که متیو سیگل (Matthew Sigel)، رئیس بخش تحقیقات دارایی‌های دیجیتال در ون‌اک (VanEck)، گزارش داده است، تنها CBDC‌ها نیستند که در این بحث‌ها مطرح می‌شوند. قانون‌گذاران روسیه پیشنهاد استفاده از بیت کوین و سایر دارایی‌ها برای پرداخت واردات را نیز مطرح کرده‌اند که به این ترتیب می‌توان از سلطه دلار عبور کرد. ارزهای دیجیتال به طور مداوم در مرکز بحث‌ها درباره زیرساخت‌های جدید اقتصادی بریکس قرار دارند.

اگرچه بریکس تاکنون بیشتر به عنوان یک «باشگاه غیررسمی» شناخته می‌شد تا یک نیروی مشخص، اعضای برجسته این گروه به برنامه حذف دلار از مبادلات پیوسته‌اند. به عنوان مثال، طبق گزارش شبکه رسانه‌ای دولتی ایران (IRNA)، مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، پیشنهاد داد «سیستم‌های پرداخت بین‌المللی موبایلی»، «یک پلتفرم مشترک تجارت الکترونیک» و سایر راه‌حل‌های دیجیتالی مشابه ایجاد شود.

بین چین، روسیه، ایران و بسیاری از اعضای دیگر، ممکن است نشست بریکس به اندازه کافی همکاری و تأیید جمع کند تا تلاش‌های مربوط به حذف دلار از مبادلات را پیش ببرد. نمایندگان اقتصادهای بزرگ جهان همگی گرد هم آمده‌اند تا درباره راه‌حل‌های مبتنی بر بلاکچین و ارزهای دیجیتال بحث کنند.

منابع و ارجاعات

• صحبت‌های مسعود پزشکیان (IRNA)
• مصاحبه پوتین (APA)
• بریکس اینفو (BRICS NEWS)
• گزارش سالانه شورای تجاری بریکس (BRICS Business Council’s Annual report)
• پست متیو سیگل (Matthew Sigel)