کاربرد فناوری بلاک چین در صنعت پزشکی و داروسازی چیست؟

دولت‌ها سالانه منابع زیادی را برای تامین دارو صرف می‌کنند. این امر، میزان ارزش توسعه بازار دارو را به ۳۵۰ میلیارد دلار در هر سال رسانده است. فراتر از این باید گفت که سازمان بهداشت جهانی از ابتدای سال ۲۰۲۰ تا کنون آمار ابتلای ۴۰ میلیون نفر و مرگ بیش از یک میلیون نفر را به دلیل ابتلا به COVID-19 تایید کرده است. آیا صنعت بلاک چین در زمینه پزشکی و مخصوصا در صنعت داروسازی راهکاری دارد؟

با توجه به مشکلاتی که این بیماری برای همه افراد دنیا به وجود آورده است می توان انتظار داشت که به زودی تصمیمی برای بهبود این وضعیت اتخاذ شود. در این مقاله به تاثیری که بلاک چین می‌تواند در چنین فضایی داشته باشد اشاره می‌کنیم. به همین ترتیب، شیوع همه‌گیر این ویروس موجب افزایش میزان تقاضای واکسن‌ها شده و این به معنای افزایش نرخ سالانه یا compound annual growth rate است که به اختصار به آن CAGR می‌گویند، شده است. این بازار  در سال ۲۰۱۹ بیش از ۴۲ میلیارد دلار ارزش در بستر آن وجود داشته و پیش‌بینی می‌شود که این نرخ بین سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۶ به اندازه ۱۴.۷ درصد افزایش یابد.

کاربرد بلاکچین در صنعت پزشکی

با توجه به این موضوع، صنعت پزشکی هم اکنون بیش از هر زمان دیگری نیاز به، به کارگیری رویکرد متفاوتی دارد. از جمله رویکردهای جدید می‌توان به انجام معاملات ایمن بین مشارکت‌کنندگان، کاهش میزان نقض امنیت و از بین بردن کنترل واسطه‌هایی مثل سازمان‌های سیاسی و انحصاری اشاره کرد.

بر اساس گزارش اخیری که توسط Healthcare and Cross-Sector Cybersecurity در سال ۲۰۲۰ منتشر شد، بسیاری از کمپین‌های فیشینگ، ایمیل‌ها، وب‌سایت‌ها و تبلیغات کلاهبرداری، کسانی را مورد هدف قرار می‌دهند که به دلیل شیوع COVID-19 دچار مشکل شده‌اند.

مشکلات موجود و راه‌حل‌هایی که بلاکچین ارائه می‌کند

حوادث امنیتی قابل توجهی تاکنون باعث به وجود آمدن این تداخلات شده‌اند تا برخی بیمارستان‌ها عمل‌های جراحی فوری خود را به تعویق بیاندازند و بیماران جدید خود را به سایر بیمارستان‌های نزدیک انتقال دهند. همواره اینطور تصور می‌شود که سازمان‌های بهداشت و درمان، خدمات آزمایشگاهی لابراتوارها، خدمات آزمایشی واکسن و یا لابراتوارهای ایمنی زیستی به دلیل اختلالات به وجود آمده مرتبط با بیماران مبتلا به کرونا، مورد حمله سایبری قرار گرفته‌اند.

یکی از گزارش‌های Zion Market Research نیز نشان داده است که تا سال ۲۰۲۴ بلاک چین قادر است تا به میزان ۱.۴ میلیارد دلار در حوزه بهداشت و درمان ارزش افزوده ایجاد کند. مطالعه صورت گرفته در این حوزه به مبادلات داده‌های بالینی، مدیریت زنجیره تامین، صورتحساب اشاره می‌کند.

علاوه بر این، یکی دیگر از این پیش‌بینی‌ها نشان داده است که افزایش میزان تقاضا در حوزه داده‌های در دسترس و ابزارهای اداری و مدیریتی تاثیر مثبتی در گسترش بازار می‌گذارند. می‌توان گفت که انتظار می‌رود تا پذیرش تکنولوژی بلاک چین توسط فعالان حیطه پزشکی و داروسازی بتواند موجب تسهیل رشد بازار در این بازه زمانی شود. رشد تعداد مراکز تحقیقات و توسعه نیز یکی دیگر از عوامل مهم محرک بازار به حساب می‌آید. تصویر زیر اثرگذاری بلاکچین در حوزه پزشکی را نشان می‌دهد.

تکنولوژی رمزارز می‌تواند به عنوان یکی از شانس‌های بزرگ برای تامین امنیت تحقیقات بالینی و آزمایش‌ها، تبادل اطلاعات بین پزشکان، متخصصین آزمایشگاه‌ها و جوامع اجتماعی و بیماران به حساب بیاید. پروتکل‌های آزمایش بالینی، مطالعات صورت گرفته، تجزیه و تحلیل‌ها و نتایج حاصل شده نیز می‌توانند در بسته‌های داده گنجانده شده و در بلاک چین ذخیره‌سازی شوند.

امروزه که بلاک چین در حال ارائه راه حل‌های حقیقی تحقیق و مدیریت پزشکی است، پروژه‌های فعلی مراقبت‌های بهداشتی و درمانی باید فورا آن را بپذیرند. در ادامه برخی از راه‌کارهای عینی این فناوری در حوزه بهداشت و سلامت را مرور می‌کنیم.

پلتفرم Medicohealth

می‌توان تکنولوژی بلاک چین را در فرایند حل مشکلات موجود در زمینه‌هایی مثل برنامه‌های مراقبت بهداشتی و درمانی مورد استفاده برای رفع کردن مشکلات حفاظت داده و مشکلات دسترسی به کار برد. متخصصان مراقبت‌های بهداشتی و درمانی، بیماران و بیمارستان‌ها در صورت استفاده کردن از پلتفرم Medicohealth می‌توانند ارتباط بهتری با هم داشته باشند. این پلتفرم به متخصصان و بیماران این امکان را می‌دهد تا ارتباط ایمن‌تر و کارآمدتری داشته باشند و در نتیجه این امر نیز خدمات پزشکی بهتری از نقطه نظر صلاحیت، رتبه‌بندی، هزینه‌ها و قابلیت دسترسی حاصل می‌شود. تمامی پرداخت‌های صورت گرفته در داخل این سیستم نیز به صورت کاملا ناشناس انجام می‌شوند.

پلتفرم Medicohealth کمک می‌کند تا نقص‌ها و کمبودهای موجود در حوزه پزشکی رفع شده و زمان انتظار بیماران کاهش پیدا کند. همچنین می‌توان با بهره گرفتن از این پلتفرم، پایگاه داده پزشکان را نیز ایجاد کرد. با استفاده از توکن MHP که مبتنی بر استاندار توکن اتریوم ERC-20 است، افراد حرفه‌ای این حوزه تشویق می‌شوند تا نظرات مفید و ایده‌های خود را وارد سیستم کنند. در کنار ضامن‌های خدمات و نیازهای موجود در زمینه نگهداری این توکن، دسترسی مدیریت بهتری را نیز فراهم می‌کند. علاوه بر تمام این‌ها لازم به ذکر است که سوابق پزشکی نیز به صورت ایمن در یک سیستم غیرمتمرکز ذخیره‌سازی می‌شوند.

شبکه Genexi

Genexi بنیادی است که بر روی تحقیقات زیست پزشکی و بیوتکنولوژی و همچنین مداوای بیماری‌های عفونی، ارثی و سایر بیماری‌ها تمرکز دارد. پلتفرم مختص این زمینه با متخصصان پزشکی و شرکت‌های داروسازی در حیطه‌هایی مانند ژن درمانی، تجزینه و تحلیل ژنوم، داروسازی بازساختی، تشخیص MicroRNA و همچنین حسگرهای قابل کاشت و واکسن‌های DNA‌ کار می‌کند.

رویکرد تکنیکال بیولوژیکی و توسعه داروسازی مبتنی بر سیستم‌ها در زمینه تجزیه و تحلیل ژنتیکی پیشرفت چشمگیری را در سال‌های اخیر تجربه کرده است و انواع نوینی از روش‌های درمانی و محصولات متنوعی در راستای درمان بسیاری از بیماری‌های مرگبار در حال توسعه یافتن هستند.

تحقیقات صورت گرفته در زمینه زیست شناسی مصنوعی و ارگانیزم‌های واکنشی می‌توانند بحران‌ و نابسامانی آینده را با ایجاد کردن منابع تجدیدپذیر انرژی پاک و بدون محصولات مورد استفاده پیشین که آلودگی‌زا و سمی بودند، برطرف کند.

تکنولوژی بلاک چین و قراردادهای هوشمند از هزینه‌های مضاعف، فاش شدن داده‌ها، انتقال منابع مالی غیرمجاز در اقدامات کلاهبرداری جلوگیری می‌کنند. این نکته می‌تواند صنعت پزشکی را متحول کند.

توکن GEN‌ مبتنی بر اتریوم تحت عنوان ابزاری برای نگهداری و حفاظت از شبکه، پرداخت‌های درون سازمانی و همچنین در راستای سرمایه‌گذاری در سایر پروژه‌های بیوتکنولوژی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

پلتفرم ClinTex

پلتفرم ClinTex با هدف رساندن منابع دارویی به بازار با قیمت رقابتی، به صورت مستقیم به افرادی که بیشترین نیاز را به آنها دارند مورد استفاده قرار می‌گیرد. فرایند به اشتراک‌گذاری داده‌ها برای آزمایش‌های بالینی موجب ایمن‌سازی انتقال اطلاعات بلاک چین، فراگیری ماشین و پروتکل‌های هوش مصنوعی برای تجزیه و تحلیل پیش‌بینانه داده می‌شود. در نتیجه، در حوزه زمینه‌سازی برنامه‌های اصلی، انقلاب بزرگی در بخش‌های مختلف به وجود می‌آید: جذب و نگهداری بیمار، تجسم و نظارت آماری بر داده‌های بالینی، مدیریت خطرهای احتمالی و فروش از جمله این موارد هستند.

در این پلتفرم به صورت دوره‌ای و منظم (با استفاده از بلاکچین، هوش مصنوعی و ماشین لرنینگ) خدماتی همچون، آزمایش‌های نظارتی در راستای بررسی تاثیرات طولانی مدت بر کیفیت زندگی بیماران و همچنین هزینه موثر داروی درمانی خاص مورد استفاده می‌شوند. اگر از واحدهای اطلاعاتی آزمایش‌های بالینی صرف نظر کنیم شاهد این هستیم که شرکت‌های داروسازی نیز از روند نظارت و بررسی اشتراک‌گذاری داده نفع می‌برند. بلاک چین کمک بزرگی در رابطه با هرگونه تغییر در داده‌های ضروری بالینی و سوابق داده‌های مورد نیاز تحقیقات پزشکی به ما می‌رساند و علاوه بر این موضوع، از وقوع اختلال در پرداخت در طی روند آزمایشی جلوگیری می‌کند.

در مصاحبه‌ای با Neill Barron، مدیر خدمات داده‌های بالینی  ClinTex  توضیح داد که چگونه بلاک چین می‌تواند شیوه صورت گرفتن آزمایش‌ها را تغییر دهد:

همانطور که یک بلاک چین می‌تواند به صورت یکپارچه در سیستم‌های مختلف و فرمت‌های مختلف داده فعالیت داشته باشد، این امکان را فراهم می‌کند تا بتوانیم محاسبه و ذخیره‌سازی مولفه‌های CTi را در چندین آزمایش بالینی، صرف نظر از منبع مورد استفاده، به راحتی به انجام برسانیم. نتیجه این عمل اصلاح اکثر الگوریتم‌ها و ایجاد یک پلتفرم یادگیری دائمی است که امکان تجزیه و تحلیل محکم و صحیحی را برای ما به وجود می‌آورد.

از طریق پلتفرم آزمایشات بالینی اطلاعات ClinTex، این آزمایش‌های بالینی با سرعت بیشتری پردازش می‌شوند و به شرکت‌های داروسازی این امکان را می‌دهند تا در راهکارهای اقتصادی برای تولید و تحویل داروی جدید به بازار شرکت داشته باشند. اکوسیستم آزمایش‌های بالینی متشکل از هفت برنامه غیرمتمرکز است که به یک پلتفرم واحد متصل هستند.

پلتفرم آزمایش‌های بالینی اطلاعات، توکن‌های CTI مختلف مبتنی بر شبکه بلاکچین اتریوم مورد استفاده در پرداخت‌ها و تاییدیه‌ها را در درون سیستم مورد استفاده قرار می‌دهند. پلتفرم ClinTex اولین پلتفرمی است که راه حل جامعی را برای صنعت آزمایش بالینی ارائه می‌کند.

شرکت Innoplexus

Innoplexus در تحقیقات علوم زیستی تخصص دارد و ابزارهایی ارائه می‌دهد که در آن هوش مصنوعی و بلاک چین را ترکیب می‌کنند. این شرکت که یک تیم متخصص ۲۵۰ نفره دارد، راهکارهایی برای کشف دارو و کارآزمایی‌های بالینی ارائه می‌دهد.

Innoplexus یک فرایند چند مرحله‌ای به منظور طراحی طرح‌های تحقیقاتی مشتریان خود دارد. هسته مرکزی در این سیستم، مکانیسم واکاوی داده‌ها با استفاده از ابزارهای مجهز به هوش مصنوعی قرار دارد که برای علوم زیستی و پزشکی ساخته شده است. در این بخش، مرکز داده‌ بسیار بزرگی ایجاد خواهد شد که برای استفاده در تشخیص و ارائه راهکارهای درمانی نقش بسیار موثری دارد. نرمال سازی داده‌ها و ساخت هستی شناسی در تأمین داده‌ها برای ابزارهای هوش مصنوعی نیز به طراحی تحقیق اضافه می‌کند. این شرکت از فناوری بلاکچین نیز استفاده می‌کند.

این شرکت با استفاده از فناوری بلاک چین دیتا و اطلاعات را در اختیار کاربران خود قرار می‌دهد. البته این شبکه‌های بلاکچین همانند بیت کوین شبکه‌های عمومی نیستند. بلاک چین‌های خصوصی با توجه به ماهیت حساس داده‌ها، ارتباط مداوم بین گروه منتخب کاربران که به عنوان نود تعریف شده‌اند را تضمین می‌کند.

Innoplexus در زمینه تولید داروی داده محور به ویژه برای شرکت‌های بیوتکنولوژی نوپا تخصص دارد. این شرکت در زمینه ارتباطات و بلاک چین، با مقررات عمومی حفاظت از داده اتحادیه اروپا (GDPR) مطابقت کامل دارد و همچنین حریم خصوصی بیمار را از طریق ناشناس ماندن اطلاعات فراهم می‌کند.

Embleema

Embleema یکی دیگر از سرویس‌های ارائه شده برای استفاده از بلاک چین در صنعت پزشکی است. این استارت‌آپ مجموعه اختصاصی مطالعه مجازی خود را ایجاد کرده است تا بتواند طرح تحقیق را به صورت قابل پیگیری و شهودی به وجود آورد. فناوری بلاک چین، محرمانه ماندن اطلاعات، امنیت آن و دسترسی آسان به اطلاعات را تضمین می‌کند. Embleema داده‌ها را در چند وضعیت قابل توجه اجتماعی در میان جمعیت ایالات متحده ردیابی کرده و اطلاعات جدیدی نیز در مورد شیوع و اثرات کووید-۱۹ جمع‌آوری می‌کند.

Embleema برای اجرای HIVE، به عنوان تنها سیستم اطلاعاتی مورد تأیید سازمان غذا و دارو (FDA) ایالات متحده برای داده‌های بزرگ بیولوژیکی و اطلاعات ژنومی معروف است. پس از تایید قانون گذاری کامل پلتفرم، سازمان غذا و دارو از طریق پلتفرم HIVE مطالعات متعددی درباره دارو یا ژنوم شناسی انجام داده است.

پروژه Embleema بنیانگذار کنسرسیوم Health Blockchain نیز هست که استارت‌آپ‌هایی را که داده‌های بیوتکنولوژی را با بلاک چین‌ها مطابقت می‌دهند، جمع می‌کند. این پلتفرم یکی از پروژه‌هایی است که با استفاده از قابلیت‌های بلاک چین خصوصی و بدون صدور دارایی دیجیتال عمومی انجام می‌شود.

Doc.AI

پروژه Doc.AI قصد دارد تا به مرکزی برای داده‌ها جهت تأمین نیاز شرکت‌های بیمه‌، ارائه دهندگان خدمات بهداشتی و شرکت‌های دارویی تبدیل شود. این پروژه با اجازه به کاربران برای انجام مطالعات فوری، کاربردی و مبتنی بر تلفن همراه به میلیون‌ها پاسخ دهنده بالقوه رسیده و موانع ورود را از بین می‌برد.

Doc.AI در سال ۲۰۱۶ و با هدف ساخت برنامه‌های تحقیق کننده و مصرف کننده محور ایجاد شده است. در سال ۲۰۱۷، این استارت‌آپ سیلیکون ولی (Silicon Valley) یکی از اولین آزمایش‌های خود را در زمینه فناوری بلاک چین آغاز کرد. هدف اصلی Doc.AI حفاظت و رمزگذاری داده‌های کاربر بود، اینگونه در حالی که به تحقیق کننده‌ها اجازه دسترسی می‌دهد، ناشناس بودن پاسخ دهندگان نظرسنجی حفظ می‌شود.

پاسخ دهندگان می‌توانند با Doc.AI شرکت در مطالعات باز برای شرایط بهداشتی مهم اجتماعی را انتخاب کنند. همچنین گزینه‌ای برای آموزش هوش مصنوعی پزشکی با داده‌ها، با هدف پیش بینی آلرژی‌های فصلی نیز وجود دارد.

Triall

Triall مأموریت دارد تا آزمایشات پزشکی را ساده کند و داروهای جدید را سریع‌تر تحویل دهد. چالش اصلی محققان معاصر نیاز به آزمایشات کاملا دیجیتالی است. Triall برای ایجاد یک سیستم ارتباطی بین فرآیندهای مختلف و منابع داده در یک کارآزمایی‌ بالینی، شبکه‌ای از ریز سرویس‌ها را بر اساس ارتباط بلاک چین ایجاد کرده است.

Triall هم اکنون Verial eTMF را که محصول کارآزمایی بالینی کامل را با شش شریک تحقیقاتی خود اجرا می‌کند. این استارت‌آپ از طریق خدمات مشاوره‌ خود، با بیش از ۱۰۰ پلتفرم مبتنی بر بلاک چین در صنعت پزشکی بین المللی کار کرده است. علاوه بر این تیم این پروژه Atena PRM، یک نرم افزار انتخاب فروشنده با استفاده از رای گیری مبتنی بر بلاک چین برای کشف بهترین فروشندگان کارآزمایی را راه اندازی کرده است.

Triall هنوز در مرحله پیش فروش توکن قرار دارد و جزئیات کمی درباره دارایی دیجیتال آینده آن مشخص است. در حال حاضر این استارت‌آپ هنوز در حال جمع آوری یک پایگاه داده از پیش لیست شده از سهامداران و سرمایه گذاران بالقوه است.

شبکه BioPharma Ledger

BioPharma Ledger یک پلتفرم بلاک چین ویژه با هدف ساده سازی فرآیندهای مدیریت تحقیقات است. این پلتفرم تمام عوامل اصلی علوم زیستی دیجیتال، از جمله حریم خصوصی داده‌های بیمار، ارسال FDA، مدیریت داده‌های کارآزمایی بالینی و سایر فرایندهای بین بیماران و ارائه دهندگان را عملی می‌کند.

BioPharma Ledger راهکارهای تخصصی بلاک چین خصوصی را ارائه می‌دهد که از قابلیت‌های قرارداد هوشمند شبکه اتریوم الگوبرداری می‌کنند. این استارت‌آپ زیست دارویی شعبه‌ای از آزمایشگاه‌های Alten Calsoft، ارائه دهنده راهکارهای تحول دیجیتال بود. راهکار داده‌های کارآزمایی بلاک چین در دوره افزایش علاقه به فناوری بلاک چین در سال ۲۰۱۹ رشد کرد.

BioPharma Ledger بازار کارآزمایی‌های بالینی بین المللی را هدف گرفته است. یکی از اولین شرکای این استارت‌آپ Cinlogix، مبتکر بسیاری از کارآزمایی‌های بالینی در اروپا، آسیا، آمریکای جنوبی و ایالات متحده است. BioPharma Ledger همچنین بخشی از اتحاد سازمانی اتریوم (EEA)، یک همکاری متن باز در زمینه فناوری بلاک چین است. در حال حاضر BioPharma Ledger به راهکارهای بلاک چین خصوصی متکی است و هیچ هدفی برای صدور دارایی‌های توکنیزه شده خود ندارد.

سخن پایانی

کاملا واضح است که تکنولوژی بلاک چین می‌تواند و حتی باید به صورت گسترده در زمینه مراقبت‌های بهداشت و درمان ادغام شود. با وجود اینکه بسیاری از پروژه‌های این حوزه هنوز نوپا هستند اما نتایج به دست آمده از برنامه‌های منتشر شده آنها نشان دهنده کاربرد گسترده آنان در آینده بسیار نزدیک هستند. بدون شک شاهد افزایش میزان تقاضا برای رویکردهای چند جانبه‌ و اتحاد پزشکان و متخصصان حوزه بلاک چین خواهیم بود. در اینصورت حتما شاهد گسترش ارتباط میان فناوری بلاک چین و صنعت پزشکی و داروسازی خواهیم بود.