دفتر کل توزیع شده (Distributed Ledger) یک نوع پایگاه داده در سایتها و سیستمهای مختلف است. همانطور که انتظار میرود، این دفتر کل باید غیرمتمرکز باشد، در غیر این صورت به یک پایگاه داده متمرکز مانند اکثر شرکتهای امروزه تبدیل خواهد شد. از بین بردن واسطه از معادله چیزی است که مفهوم تکنولوژی دفتر کل توزیع شده را جذاب میکند.
علاوه بر این، شرکتها از تکنولوژی دفتر کل توزیع شده برای پردازش یا تأیید اعتبار معاملات یا سایر رکوردها استفاده میکنند. رکوردها در صورت به اجماع رسیدن اکثریت، در دفتر کل یا لجر (ledger) ذخيره میشوند. هر رکورد ذخیره شده در دفتر توزیع شده ، زمانبندی شده است و امضای رمزنگاری خاص خود را دارد.
همه شرکت کنندگان در دفتر کل میتوانند تمام سوابق را مشاهده کنند. این فناوری یک تاریخچه قابل تایید و قابل اطمینان از تمام اطلاعات ذخیره شده در خودش را فراهم میکند. اغلب، تکنولوژی دفتر کل توزیع شده با عنوان خلاصه شده DLT در محافل مالی و دولتی به کار میرود.
دفتر کل توزیع شده چیست؟
دفتر کل توزیع شده یک تکنولوژی غیرمتمرکز است و اصول اجماع آن همانند بلاک چین هستند. اما برای مثال، زمانی که یک نفر این شبکه غیرمتمرکز را کنترل میکند، در اصل دیگر غیرمتمرکز نیست؛ حداقل از نظر ایدئولوژیکی.
یک دفتر کل توزیع شده میتواند اولین قدم به سمت بلاک چین باشد؛ اما این نوع دفتر کلها لزوما بلاک نمیسازند و به جای آن، دیتاها را در سرورهای بسیاری ذخیره میکنند. این باعث میشود که رکورد تراکنشها به دقیقترین شکل ممکن نگهداری شوند.
برخی شرکتهایی که دفتر کل توزیع شده را به بلاک چین ترجبح میدهند، شامل گوگل، که برای خدمات ابری مشتریان خود، به دنبال استفاده از دفتر کل توزیع شده است. شرکت Volksvagen نیز با IOTA همکاری میکند که آیوتا از تکنولوژی دفتر کل توزیع شده استفاده میکند.
دفتر کل توزیع شده یک دیتابیس است که غیرمتمرکز است و در بین تعدادی کامپیوتر و یا نود توزیع شده است. در این تکنولوژی، هر نود دفتر کل را نگهداری میکند و اگر تغییری در دیتاها رخ داد، دفتر کل آپدیت میشود. این آپدیت به صورت مستقل در هر یک از نودها جاگذاری میشود.
همه نودها دارای اعتبار یکسانی هستند. هیچ مقام مرکزی یا سروری دیتابیس را مدیریت نمیکند که این، دفتر کل توزیع شده را شفاف میکند. هر نود میتواند دفتر کل را آپدیت کند و مابقی نودها نیز این آپدیت را تایید کنند. نودها توسط الگوریتم اجماع و یا رای دهی، تراکنشها را تایید میکنند. با این حال، حق رای یا مشارکت تمام نودها، بستگی به قوانین آن دفتر کل دارد. بنابراین بعضی مواقع همه نودها میتوانند مشارکت کنند و برخی مواقع نیز تنها تعدادی نود انتخاب شده مشارکت میکنند.
زمانی که همه نودها سیگنال حرکت گرفتند، تراکنش در دفتر کل ثبت میشود و همه نودها وضعیت آپدیت را دریافت میکنند. دفتر کل توزیع شده امنیت بسیار بالایی دارد؛ زیرا هیچ مقام مرکزی وجود ندارد. هیچ یک از نودها نمیتواند به تنهایی تایید کند. نودها شانس تایید تراکنش را دارند. بنابراین هیچ نقطهای برای انحراف وجود ندارد. این موارد باعث میشود که برای سازمانهای مالی یا هر صنعت دیگری که به دنبال شفافیت است و میخواهد از وجود نهادهای مرکزی رهایی یابد، دفتر کل توزیع شده بسیار مناسب باشد.
مردم اغلب تکنولوژی بلاک چین و تکنولوژی دفتر کل توزیع شده را یکسان تصور میکنند، اما اینطور نیست. این اصطلاحات در چند سال گذشته پیچیده شدهاند و مهم است که تفاوت این دو تکنولوژی را بیشتر بدانیم.
بلاک چین چیست؟
به نظر میرسد توضیحاتی که در مورد دفتر کل توزیع شده دادیم از نظر مردم همان تعریف بلاکچین است؛ در صورتی که بلاک چین تنها یک نوع خاص از دفتر کل توزیع شده است. اکثر مردم آن را به عنوان تکنولوژی بیت کوین، اتریوم و دیگر رمز ارزهای محبوب شناختهاند. نام بلاک چین به بلوکهای اضافه شده به زنجیرهای که حاوی سوابق معاملات است، اشاره میکند.
بلاک چین با استفاده از امضای رمزنگاری شده به نام تابع هش رمزنگاری شناخته میشود. ممکن است از یک بلاک چین به عنوان یک دفتر کل استفاده کنید که میتواند با هر کس دیگری به اشتراک گذاشته شود. هر شخصی اطلاعات بلاک چین را در لحظه و حتی بدون نصب نرم افزار خاص میتواند ببیند.
چیزی که بلاک چین را جذابتر میکند، این است که آنها خیلی بیشتر از یک ساختار ساده داده هستند. ممکن است از یک بلاکچین برای تعیین قوانین برای یک معامله یا حتی برای ایجاد یک قرارداد هوشمند استفاده کنید. علاوه بر این، بلاک چین یک توالی از بلوکها است، اما دفتر کل توزیع شده نیازی به چنین زنجیرهای ندارند. علاوه بر این، دفتر کل توزیع شده نیاز به الگوریتم PoW ندارد. برخی از پیاده سازیها قادر به ترکیب هر دوی دفتر کل توزیع شده و بلاک چین هستند؛ هر چند این لزوما برای هر پروژهای که بر روی هر یک از این فنآوریها تمرکز دارد، الزامی نیست.
بلاک چین نوعی از دفتر کل توزیع شده است که هر نود یک نسخه از دفتر کل را دریافت میکند. هر بار که یک نفر یک تراکنش جدید را اضافه میکند، تمام نسخهها آپدیت میشوند. همه تراکنشها قبل از اضافه شدن به دفتر کل رمزنگاری میشوند.
بلاک چین مانند دفتر کل توزیع شده ، به یک نهاد مرکزی برای مدیریت عملکردها نیازی ندارد. در واقع، بلاک چین کاملا غیرمتمرکز است. پروتکلهای امنیتی دقیقی وجود دارند که نیاز به اعتماد محاسباتی دارند. بلاک چین دیتاها را داخل بلاکها نگهداری میکند. این بلاکها به یکدیگر زنجیروار متصل هستند و به منظور امنیت، رمزنگاری میشوند.
بلاک چین تنها اجازه اضافه کردن را میدهد. شما میتوانید دیتای جدید به آن اضافه کنید؛ اما نمیتوانید آن را تغییر دهید یا حذف کنید. این نکتهای است که بلاک چین را با دیتابیسهای سنتی متفاوت میکند. به دلیل این که کسی نمیتواند دیتاها را تغییر دهد یا حذف کند، همه تراکنشها در تاریخچه آن موجود هستند.
تفاوتهای اصلی بلاک چین و دفتر کل توزیع شده
با این که هر دو تکنولوژی شبیه به یکدیگر هستند، اما تفاوتهایی نیز دارند. میتوانید دفتر کل توزیع شده را مادر تکنولوژی بلاکچین ببینید و یا بلاک چین را نسخه پیشرفتهتر دفتر کلی توزیع شده ببینید. به عبارتی، بلاک چین نوعی از دفتر کل توزیع شده است. اما همه دفاتر کل توزیع شده، بلاک چین نیستند.
در دفتر کل توزیع شده ، به اجماع رسیدن، تنها یک روش دارد. اما در بلاک چین ، توسعه دهندگان میتوانند با روشهای مختلفی این اجماع را انجام دهند؛ مثلا الگوریتمهای اجماه گواه اثبات کار (POW) و گواه اثبات سهام (POS).
در ادامه، چند مورد از تفاوتهای اصلی این دو تکنولوژی را بیان میکنیم.
ساختار بلاکها
بلاک چین شامل بلاکها برای ذخیره دیتاهاست. این ساختار، ساختار اصلی در دفتر کل توزیع شده نیست.
دفتر کل توزیع شده ، تنها یک دیتابیس است که در بین نودهای مختلف توزیع شده است. البته این اطلاعات در دفاتر کل مختلف، به صورتهای متفاوتی ذخیره میشوند. اما تفاوت کلی آن با بلاک چین ، استفاده از بلاکها برای ذخیره اطلاعات است.
زنجیره
در تکننولوژی بلاک چین ، شما میتوانید تمام بلاکها را به صورت زنجیروار ببینید.
اما دفتر کل توزیع شده ، زنجیره خاصی برای ذخیره دیتاها ندارد. همین زنجیره بلاکهاست که بلاک چین را از این نوع دفتر کل متمایز میکند.
الگوریتم اجماع گواه اثبات کار (POW)
یکی دیگر از تفاوتهای این دو تکنولوژی، الگوریتم اجماع POW است. این نوع الگوریتم اجماع برق زیادی مصرف میکند. البته الگوریتمهای دیگری نیز وجود دارند، اما این الگوریتم که برق مصرف میکند، در دفتر کل توزیع شده وجود ندارد.
بلاک چین عملکردهای اضافهتری نسبت به دفتر کل توزیع شده دارد. بلاک چین قادر است ارزش دیجیتالی را نمونهسازی کند و قابلیت همکاری نیز دارد.
کاربردهای واقعی
بلاک چین در این زمینه، از دفتر کل توزیع شده جلوتر است. بلاک چین تنها در دنیای اقتصاد کاربرد ندارد و میتواند در زمینههای گستردهتری به کار رود.
همچنین بسیاری از شرکتها و سازمانها به طبیعت بلاک چین علاقمند شدهاند و کم کم از آن در سیستمهای خود بهره میگیرند؛ شرکتهای بزرگی مثل IBM، آمازون، اوراکل و علی بابا، از بلاک چین برای حل مشکلات خود استفاده میکنند.
از طرف دیگر، انواع مختلفی از دفتر کل توزیع شده در دنیا وجود دارد؛ اما هیچ کدام از آنها کاربردهای واقعی ندارند. توسعه دهندگان شروع به کند و کاو در هسته تکنولوژی این دفتر کل کردهاند تا بتوانند از آنها برای کاربردهای دیگر نیز استفاده کنند.
توکنها
در دفتر کل توزیع شده ، لزومی به داشتن توکن یا هر گونه ارزی در شبکه نیست. تنها زمانی شما نیاز به توکن پیدا میکنید که قصد شلوغ کردن شبکه را داشته باشید.
در بلاک چین ، هر کسی میتواند یک نود راه اندازی کند. اما راه اندازی یک نود کامل (Full Node) به معنی داشتن یک شبکه عظیم است که مدیریت آن بسیار دشوار خواهد بود. در بسیاری از مواقع، یک اقتصاد توکنی وجود دارد. با این حال، تکنولوژی بلاک چین مدرن میخواهد از زیر سایه رمز ارزها خارج شود.
توکن در بلاک چین ، نقش کلیدی را بازی میکند. هر کسی میتواند یک نود کامل راه اندازی کند، اما خیلی بعید است که بتواند یک بلاک را حل کند. اما به هر حال میتواند بخشی از شبکه باشد و تراکنشها و بلاکهای جدید را تایید کند.
از دیدگاه معماری اگر نگاه کنیم، بلاک چین بسیار متفاوت است. برای مثال، قراردادهای هوشمند که بلوکی از کد هستند. زمانی که یک تراکنش در شبکه انجام میشود، در داخل اکوسیستم پلتفرم، این قراردادهای هوشمند ساخته میشوند.
مزایای دفتر کل توزیع شده و بلاک چین
مزیت اول دفتر کل توزیع شده ، غیرمتمرکز بودن نودهاست. اساسا این عدم تمرکز کنترل اطلاعات را در اختیار کاربران قرار میدهد.
شفافیت یک نیاز بزرگ برای بسیاری از صنایع است؛ مخصوصا در بانکداری و امور مالی. دفتر کل توزیع شده شفافیت دارند و میتوانند میلیاردها تراکنش را سریعتر از دیتابیسهای سنتی کنونی تایید کنند. زمانی که این مشکلات عملکردی حل شوند، هزینههای آنها نیز به صورت خودکار کاهش مییابد.
بلاک چین شفافیت را در زمینه رمز ارزها ارائه میدهد. هر تراکنش به صورت عموم موجود است و هر کسی میتواند آنها را ببیند. مردم از ایده این سیستم قدرتمند بسیار استقبال کردند؛ سیستمی که دیتاها را به خطر نمیاندازد و تراکنشها به صورت امن انجام میشوند.
جمع بندی
امیدواریم که توانسته باشیم تفاوتهای بین دفتر کل توزیع شده و بلاک چین را توضیح دهیم.
دفتر کل توزیع شده تکنولوژی مادر بلاک چین است. بلاکچین یک نوع از این دفتر کل است که تکنولوژی زیرساخت رمز ارزهاست.
بلاک چین با دفتر کل توزیع شده به لحاظ معماری تفاوت دارد؛ اما ایده پشت هر دوی آنها یکسان است. هر دو تکنولوژی به دلیل عدم تمرکز بسیاری محبوب شدهاند. دفتر کل توزیع شده میتواند بسیاری از مشکلات فعلی صنایع مالی را حل کند. بلاک چین بخشی از رمز ارزهاست و بر خلاف سیستمهای مالی سنتی عمل میکند. اما با این حال، پتانسیل این را دارد که تمام صنایع را تحت تاثیر قرار دهد و آنها را متحول کند.