صرافی Uniswap یکی از صرافی های غیر متمرکز (DEXs) است که اخیرا از لحاظ حجم معاملات از کوین بیس (Coinbase) پیشی گرفته است. کوین بیس یکی از صرافی‌های مهم و متمرکز ارز دیجیتال است که Uniswap با رسیدن به رکورد حدودا نیم میلیارد دلار حجم معاملات در روز، توانست از این صرافی متمرکز پیشی بگیرد.
اگرچه کوین بیس بزرگترین صرافی متمرکز ارزهای دیجیتال نیست، اما این رویداد نشان می‌دهد که توجه به صرافی های غیر متمرکز افزایش یافته است و این صرافی‌ها در حال رشد و پیشرفت هستند. Uniswap یکی از صرافی های غیر متمرکز موجود در جهان ارزهای دیجیتال است که دارای نوعی پروتکل نقدینگی خودکار است. کاربران می‌توانند در این صرافی به خرید و فروش توکن‌های ERC20 بپردازند و همچنین برای این صرافی نقدینگی فراهم کنند. این کاربران در عوض کاری که می‌کنند، پاداش دریافت می‌کنند و واضح است که هر چه نقدینگی بیشتری توسط کاربران برای Uniswap فراهم آید، پاداش این کاربران بیشتر خواهد بود. اینک Uniswap بزرگترین صرافی در میان صرافی‌های غیر متمرکز است.
اگرچه صرافی های غیر متمرکز ارز دیجیتال مدت کمی نیست که موجود هستند، اما صرافی‌های سنتی و متمرکز همواره محبوب‌تر از این صرافی‌ها بوده‌اند. یکی از دلایل محبوبیت صرافی‌های متمرکز این است که کار با این صرافی‌ها آسان‌تر است. البته به مرور زمان صرافی های غیر متمرکز هم پیشرفت کرده‌اند و کار با آنها بسیار راحت شده است. در ادامه نگاهی به صرافی‌های غیر متمرکز می‌اندازیم و به بررسی آنچه می‌پردازیم که این صرافی‌ها برای جامعه کریپتو ارائه می‌دهند.
انواع صرافی های غیر متمرکز
انواع مختلفی صرافی غیر متمرکز وجود دارد که این صرافی‌ها از لحاظ پیاده‌سازی با هم تفاوت دارند و بر روی شبکه‌های مختلفی مستقر شده‌اند. Uniswap و Curve مثال‌هایی از صرافی‌هایی هستند که مبتنی بر اتریوم هستند. Uniswap یک بازارگردان خودکار است و معاملات با استفاده از قرارداد هوشمند به صورت خودکار در این صرافی جریان دارد. در حالی که Uniswap متمرکز بر ترید توکن‌های ERC20 است، Curve در زمینه ترید استیبل کوین‌ها کار می‌کند و متمرکز بر نوسانات کوچک آنهاست.
قبل از ظهور صرافی‌هایی مانند Uniswap و Curve، صرافی‌های غیر متمرکز دیگری مانند 0x و EtherDelta مشهور بودند که صرافی‌هایی کاملا غیر متمرکز و بر بستر اتریوم هستند. تنها تفاوت این صرافی‌ها با صرافی‌هایی مانند Uniswap در این بود که این صرافی‌های دارای دفتر سفارش (order book) بودند.
چرا صرافی های غیر متمرکز در حال مشهور شدن هستند؟
دلیل افزایش محبوبیت صرافی های غیر متمرکز ساده است. مردم به همان دلیل صرافی‌های غیر متمرکز را دوست دارند که بیت کوین را دوست داشتند و آن غیر متمرکز بودن این صرافی‌هاست. در این صرافی‌ها، مقامی متمرکز کنترل پول کاربران را در دست ندارد و مادامی که قرارداد هوشمند ایمن باشد و به درستی کار کند، کاربران می‌توانند مطمئن باشند که خود کنترل پول و دارایی‌های خود را در اختیار دارند.
بنابراین صرافی های غیرمتمرکز در تئوری غیر قابل هک هستند و هیچ مقام متمرکزی کنترل آنها را در اختیار ندارد. در این صرافی‌ها، نیازی به فراهم آوردن اطلاعات و اسناد نیست و لازم نیست که کاربران از فرآیند‌های احراز هویت و شناخت مشتری گذر کنند.
در صرافی‌های غیرمتمرکز، کاربران نمی‌توانند توکن‌های خود را به ارز فیات تبدیل کنند و به جای آن، می‌توانند توکن‌ها و یا کوین‌های خود را به استیبل کوین بدل کنند. صرافی های غیر متمرکز مانند صرافی‌های متمرکز دارای شرایطی برای لیست کردن توکن و یا کوین جدید نیستند و به همین دلیل، افراد می‌توانند کوین‌هایی جعلی را به آنها اضافه کنند.
صرافی های غیر متمرکز دارای مشکلات خاص خود هستند
صرافی های غیر متمرکز دارای مزیت‌ها و معایبی هستند. صرافی‌های متمرکز از مزیت تقدم به نسبت صرافی های غیر متمرکز برخوردارند و این مزیت بزرگی است. صرافی های غیر متمرکز دارای عیب بزرگی بنام مشکل نقدینگی هستند و اگرچه این صرافی‌ها در این اواخر پیشرفت زیادی در این زمینه کرده‌اند، اما هنوز راهی طولانی در پیش دارند و باید بتوانند این روند را ادامه دهند.
این صرافی‌ها دارای معایب دیگری نیز هستند که از جمله آنها می‌توان به کارمزد بالای تراکنش‌ها در زمان بالا رفتن تراکم شبکه اشاره کرد. کاربر پسند نبودن یکی دیگر از معایب این صرافی‌هاست که اگرچه ممکن است برای برخی زیاد مهم نباشد، اما یکی از موانع مهم برای پذیرش عام هستند.
صرافی‌های غیرمتمرکز بسیاری از سرویس‌های صرافی‌های متمرکز را ندارند. سرویس‌هایی مانند ترید اوراق مشتقه را نمی‌توان در صرافی‌های غیر متمرکز مشاهده کرد. زمانی که مشکلاتی برای افراد در یک صرافی غیر متمرکز پیش آید، کسی پاسخگو نخواهد بود زیرا مقامی متمرکز در پشت آن نیست.
امور مالی متمرکز در برابر امور مالی غیر متمرکز
اکنون که در سال ۲۰۲۰ هستیم، امور مالی غیر متمرکز یا همان دیفای در جهان کریپتو بر سر زبان‌ها افتاده است و داده‌ها نشان می‌دهند که تا حدودی سرمایه‌گذاران موسساتی به دیفای و آلتکوین (Altcoin) توجه نشان داده‌اند. اما هنوز خیلی زود است که در مورد این سرمایه‌گذاران قضاوت کرد و مشخص نیست که میزان توجه آنها در آینده چقدر خواهد بود.
تعامل و همکاری امور مالی متمرکز و غیر متمرکز در این میان بسیار اهمیت دارد و امروزه می‌بینیم که کار‌هایی در این زمینه صورت گرفته است. از جمله اینکه یکی از پلتفرم‌ها اقدام به ورود دارایی‌های ترکیبی از جهان متمرکز به جهان دیفای کرده است و در این راستا باید اقدامات بیشتری صورت بگیرد.
اینک برخی از صرافی‌های متمرکز نیز در حال ارائه سرویس‌هایی هستند که در صرافی های غیر متمرکز ارائه می‌شود و باید منتظر بود و دید که آیا این صرافی‌های غیر متمرکز به حیات و پیشرفت خود ادامه می‌دهند یا به دوران گذشته خود باز خواهند گشت و از نقدینگی کم رنج خواهند برد. آینده از‌آن پلتفرم‌هایی است که نقدینگی خوبی دارند و تجربه کاربری با آنها راحت است. شما چه فکر می‌کنید؟ آینده صرافی های غیر متمرکز چه خواهد بود؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید.
