در حالی که رمزارزها به بخش جدایی‌ناپذیری از نظام مالی جهانی تبدیل شده‌اند، سوءاستفاده از فناوری بلاکچین برای اهداف مجرمانه نیز روزبه‌روز پیچیده‌تر می‌شود. پلیس اروپا (Europol) هشدار داده که گروه‌های تبهکار با روش‌های پیشرفته‌تری از رمزارزها برای پول‌شویی، کلاهبرداری و جرایم سازمان‌یافته استفاده می‌کنند و مقابله با این روند نیازمند همکاری گسترده میان کشورها و بخش خصوصی است.
به گزارش میهن بلاکچین و به نقل از مقامات اروپایی، افزایش سرعت تحول در فناوری‌های رمزارزی و گسترش کاربرد آنها در معاملات مالی، چالش‌های بی‌سابقه‌ای را برای نهادهای نظارتی ایجاد کرده است. در حالی که حجم کلی جرایم مالی رمزارزی هنوز در مقایسه با نظام بانکی سنتی محدود است، کارشناسان هشدار می‌دهند که فقدان استانداردهای واحد در ردیابی تراکنش‌ها، مانع بزرگی در مسیر مقابله مؤثر با این جرایم به‌شمار می‌رود.
پیچیده‌تر شدن جرایم بلاکچینی در اروپا
بورکهارد مول (Burkhard Mühl)، رئیس مرکز اروپایی جرایم مالی و اقتصادی یوروپل (EFECC)، در جدیدترین اظهارات خود اعلام کرده که سوءاستفاده از رمزارزها و فناوری بلاکچین در زمینه‌های مجرمانه «به شکل گسترده‌ای پیچیده‌تر» شده است. او تأکید کرد که یوروپل سرمایه‌گذاری در حوزه تحقیقات مرتبط با جرایم رمزارزی را ادامه خواهد داد تا کشورهای عضو اتحادیه اروپا بتوانند با پشتیبانی فنی و اطلاعاتی بیشتری به پرونده‌های بین‌المللی رسیدگی کنند.
مول افزود:
بررسی و پیگیری این نوع پرونده‌ها بار سنگینی بر دوش نیروهای انتظامی کشورهای عضو اتحادیه اروپا می‌گذارد و نیازمند منابع و تخصص بالایی است.
این اظهارات در نهمین کنفرانس جهانی «جرایم مالی و دارایی‌های رمزارزی» که از ۲۸ تا ۲۹ اکتبر برگزار شد، مطرح شده است. این رویداد با همکاری یوروپل، دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل (UNODC) و مؤسسه حاکمیت بازل (Basel Institute on Governance) برگزار شد و تمرکز آن بر روش‌های نوینی بود که مجرمان برای بهره‌برداری از فناوری بلاکچین در جرایم مالی به کار می‌گیرند.
طبق گزارش سال ۲۰۲۵ شرکت چینالیسیس (Chainalysis)، مجموع ارزش دارایی‌های دریافتی توسط آدرس‌های غیرقانونی رمزارزی در سال ۲۰۲۴ حدود ۴۰.۹ میلیارد دلار بوده است. این رقم هرچند کمتر از سال قبل است، اما شامل جرایمی از جمله قاچاق مواد مخدر یا پول‌شویی مرتبط با فعالیت‌های سنتی نمی‌شود؛ مواردی که در آن رمزارز تنها ابزار انتقال یا پرداخت به شمار می‌آید. بنابراین رقم واقعی احتمالا چیزی بسیار بیشتر از این بوده است.
عملیات‌های گسترده یوروپل علیه جرایم رمزارزی
در طول سال جاری، یوروپل چندین عملیات مهم را علیه شبکه‌های مجرمانه مرتبط با رمزارزها اجرا کرده است. از جمله، انهدام یک شبکه سایبری در لتونی که بیش از ۳۳۰ هزار دلار از طریق رمزارز پول‌شویی می‌کرد، شناسایی و تعطیلی یک شبکه غیررسمی حواله‌داری (هاوالا) که بیش از ۲۳ میلیون دلار از طریق رمزارز جابه‌جا کرده بود و فروپاشی یک باند کلاهبرداری سرمایه‌گذاری رمزارزی که حدود ۵۴۰ میلیون دلار از بیش از ۵ هزار قربانی به‌دست آورده بود.
در کنار جرایم دیجیتال، اروپا در سال جاری با موجی از «حملات آچار فرانسه» (Wrench Attacks) مواجه شده است؛ حملاتی که در آن مجرمان با تهدید یا ضرب و جرح صاحبان رمزارز، آنها را مجبور به افشای کلید خصوصی کیف پولشان می‌کنند. طبق داده‌های جمع‌آوری‌شده توسط جیمسون لاپ (Jameson Lopp) در فهرست «حملات فیزیکی شناخته‌شده علیه بیت کوین»، تنها در فرانسه طی سال ۲۰۲۴ شانزده مورد از این نوع حملات ثبت شده است.
چالش‌های فرامرزی در مقابله با جرایم رمزارزی
ماهیت جهانی تراکنش‌های رمزارزی باعث شده که پیگیری جرایم مرتبط با آن برای پلیس دشوار باشد. بسیاری از قربانیان اروپایی قربانی هکرها یا کلاهبردارانی هستند که از کشورهای دیگر فعالیت می‌کنند. این مسئله ضرورت همکاری فرامرزی میان نیروهای انتظامی و نهادهای خصوصی را دوچندان کرده است.
علاوه بر این، نبود استانداردهای مشترک در شیوه‌های تحقیق و تحلیل داده‌های بلاکچینی نیز مانعی جدی به حساب می‌آید. دیانا پاتروتس (Diana Pătruț)، مدیر پروژه در انجمن متخصصان هوش بلاکچین (BIPA)، در گفت‌وگویی توضیح داده که شرکت‌های تحلیل بلاکچین گاهی نتایج متفاوتی از ردیابی یک تراکنش ارائه می‌دهند و همین امر باعث می‌شود همکاری میان کشورها و سازمان‌ها دشوار شود.
پاتروتس در این باره گفته است:
در حال حاضر هیچ استاندارد مشخصی برای شناسایی کیف پول‌ها، روش‌های ردیابی یا قالب‌های آموزشی وجود ندارد، و این موضوع مانع بزرگی برای تحقیقات بین‌المللی به شمار می‌رود.
او افزود که برای پیشرفت واقعی در این زمینه، لازم است گفت‌وگویی سازنده میان بخش دولتی و خصوصی شکل بگیرد تا استانداردهای مشترک به‌صورت همگانی تدوین و اجرا شوند.
وی در ادامه یکی از مشکلات اصلی را «کمبود آموزش مناسب» عنوان کرد و گفت:
در حال حاضر آموزش‌های مربوط به هوش بلاکچین عمدتاً توسط شرکت‌های خصوصی ارائه می‌شود و این مسئله باعث ایجاد سوگیری تأییدی می‌شود؛ زیرا آموزش‌ها معمولاً حول ابزارهای تجاری خاصی می‌چرخند، بدون آن‌که درک درستی از مبانی علمی یا فنی پشت آنها ایجاد شود.
