روز سه شنبه ۱۸ اردیبهشت، اعضای کمیسیون ICT اتاق بازرگانی ایران در نشستی با مسئولان وزارت ارتباطات و معاونت علمی، با تاکید بر لزوم پذیرش بلاکچین درکشور از نبود سیاست مشخص بانک مرکزی درباره ارز رمز، انتقاد کردند.
به گزارش خبرگزاری مهر نشست تخصصی «بررسی مفاهیم اولیه حوزه ارزهای رمزنگاری‌شده ؛ بلاکچین و کارکردهای آن» با حضور نمایندگانی از معاونت علمی ریاست جمهوری، وزارت ارتباطات و فعالان اقتصادی بخش خصوصی توسط کمیسیون‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات، سرمایه‌گذاری و بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی ایران برگزار شد.
در این جلسه که مهدی فقیهی دبیر ستاد توسعه فناوری اطلاعات معاونت علمی ریاست جمهوری، حمیدرضا احمدیان مدیرکل نوآوری وزارت ارتباطات، عبدالرضا نوروزی نائب رئیس کمیسیون ICT اتاق بازرگانی و کوروش پرویزیان رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی ایران حضور داشتند، با تاکید بر لزوم پذیرش بلاکچین از سوی دولت و بخش خصوصی از نبود سیاست مشخص توسط بانک مرکزی در خصوص ارزهای رمزنگاری‌شده انتقاد شد.
دولت‌گریز بودن بلاکچین
کوروش پرویزیان رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی ایران با تشریح کارکردهای فناوری بلاکچین ابراز داشت:
کار بلاکچین دولت‌گریزی و خروج از نظارت دولتی‌ها بوده و می‌خواهد گفتمان بین‌المللی را جایگزین نگاه‌های محلی کند.
وی افزود:
توجه داشته باشید که موضوع نظارت‌پذیری در بلاکچین متفاوت است و در شرایطی که حتی برای ایجاد یک صرافی باید اساسنامه و مجوز بانک مرکزی را اخذ کرد اما ارزهای دیجیتال مشمول چنین مجوزها و اقداماتی نمی‌شوند. اکنون در بالغ بر ۱۴۰ کشور دنیا ارزهای رمزنگاری شده فعال است و مثلا برای بیتکوین ۳۲۰ میلیارد دلار سرمایه ذکر می‌شود و برای اتریوم این رقم حدود ۷۰ میلیارد دلار است.
وی با بیان اینکه در همین عمر محدود ارزهای دیجیتال صدها میلیارد دلار سرمایه‌گذاری شده و این سرمایه‌گذاری در حال گسترش است و اتاق بازرگانی ایران نمی‌تواند به روند تغییرات صورت گرفته در این حوزه بی‌توجه باشد، خاطرنشان کرد:
ارز دیجیتال الزامات خاص خود را دارد و نباید فقط در خصوص آن محدودیت ایجاد کرد.
لزوم سیاستگذاری و مقررات‌گذاری در عرصه بلاکچین
مهدی فقیهی دبیر ستاد توسعه ICT معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز در این جلسه در خصوص الزامات سیاستگذاری و مقررات‌گذاری در حوزه بلاکچین گفت:
بلاکچین یک فناوری بر مبنای تئوری جبر فناورانه است، بنابراین در جوامعی که اعتماد عمومی بالاتر است بلاکچین تهدید کمتری برای سیستم‌ها تلقی می‌شود.
وی ادامه داد:
بلاکچین نیاز به پروسس‌های قوی داشته که با پیشرفت فناوری به آن رسیده‌ایم، همچنین بحث شفافیت و نیاز به شفاف بودن بلاکچین باعث شده که این شبکه مورد توجه قرار گیرد. در این سیستم نظارت عمومی برای فعالان در شبکه شفافیت را به وجود می آورد.
دبیر ستاد توسعه ICT معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با اشاره به اینکه بلاکچین فقط ارز رمز پایه نیست و در مباحثی مثل زنجیره تامین هم کاربرد دارد گفت:
برای مثال با کمک آن، قصد خرید هر کالایی را داشته باشید می‌توانید مسیر تولید و عرضه و مشخصات محصول را به شکل کامل مشاهده کنید. پس بلاکچین می‌تواند باعث ایجاد اعتماد و شفافیت بیشتر شود.
فقیهی با تاکید براینکه حتی اگر حکومت‌ها خود را از بلاکچین عقب بکشند به هر صورت این موج می‌آید خاطرنشان کرد:
دولت‌ها باید وارد مبحث بلاکچین شوند و به چالش‌های آن بیش از حد تکیه نکرده و نگاه نکنند. در مقطع کنونی و در شرایطی که انتقال پول با سختی‌هایی در کشور همراه است استفاده از ارزهای رمزپایه می‌تواند کارآمد باشد. با وجود آنکه از سال ۹۲ بحث بیتکوین مطرح شده اما همچنان بانک مرکزی سیاست مشخصی ندارد و فقط به تازگی هشدار داده که وارد آن نشوید.
وی اضافه کرد:
این در حالی است که ترکیه اقداماتی را انجام داده و امکان تبدیل بیتکوین به لیرترکیه در فرودگاه خود را فراهم کرده است. برخی از کشورها هم بیتکوین را به عنوان کالا در نظر گرفته و از آن مالیات می‌گیرند لذا ما نیازمند هشدار صرف در این حوزه نیستیم بلکه باید متناسب با بلاکچین در بخش قوانین و مقررات اقدامات لازم را انجام دهیم.
به گفته دبیر ستاد توسعه ICT معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، در عرصه قوانین فناوری اطلاعات و قانون تجارت الکترونیک و در زمینه قوانین مالکیت فکری و کپی رایت نیز باید اقدامات لازم باتوجه به فناوری بلاک چین انجام شود. همچنین ما قانون حمایت از داده‌ها نداریم که مبتنی بر بلاکچین این قوانین باید ایجاد شود و ما نیازمند کار جدی در حوزه سیاستگذاری و مقررات گذاری هستیم.
الزام ورود بلاکچین به کسب وکار و سیاستگذاری
حمیدرضا احمدیان، مدیر کل دفتر نوآوری و حمایت از سرمایه گذاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز در این جلسه با ذکر لزوم پذیرش بلاکچین در کشور گفت:
ما باید چه در لایه سیاستگذاری و چه در لایه کسب و کار بلاکچین را بپذیریم و آنرا در لایه حاکمیت و سرمایه‌گذاری وارد کنیم. در کشور ما اما با هیجان وارد این عرصه شدیم و همه خواستند سراغ ارزهای دیجیتالی و ماین کردن بروند.
وی تاکید کرد:
ما می‌پذیریم که وارد عرصه بلاکچین شویم اما باید به معضلات نیز توجه داشته باشیم. وجود هکرها و در دسترس‌ناپذیر بودن برخی از اطلاعات از جمله معضلات موجود در این عرصه است. در فضای نوآوری هم گرفتاری‌های مرسوم وجود دارد.
وی افزود:
در حرکت به سمت نوآوری سه پارامتر توجه به مقوله فرآیندی، تنظیم مقررات و الزامات مورد نیاز و گسترش فرصت‌ها و معرفی کسب و کار بلاکچین به استارتاپ‌ها توسط دانشگاهیان باید مد نظر قرار گیرد. سعی ما بر این است که قوانین را طوری بچینیم که همه دیتاها را محرمانه ندانیم تا دیتا چه در حوزه پولی و چه در حوزه اطلاعات سنسورهای اینترنت اشیاء راحت گردش کند.
ارزهای رمزنگاری شده راه دور زدن تحریم‌ها
محمدعلی مداح علی پژوهشگر و مدرس دانشگاه شریف هم در این جلسه درباره نحوه کارکرد ارزهای رمزنگاری شده گفت:
با کمک این سیستم می‌توان از تحریم‌ها فرار کرد و البته سیستم مبتنی بر بلاکچین سرعت انجام فعالیت بانکی را نیز افزایش می‌دهد.
وی افزود:
از جمله چالش‌های ارزهای رمزنگاری شده این است که مفهوم پول با تعریف سنتی آن دچار مشکل می‌شود و شیوه احراز هویت افراد نیز چالش دیگر این عرصه است که با انتشار مقاله‌ای در سال ۲۰۰۸ و تولد بیتکوین راه حلی برای از بین رفتن این مشکلات ایجاد شده است.
با توجه به خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌های اقتصادی علیه ایران، فناوری بلاکچین و ارزهای رمزنگاری شده می‌تواند از تاثیر سوء این تحریم‌ها بر اقتصاد ایران جلوگیری کند. این در حالی است که بانک مرکزی و مسئولین هنوز در رابطه با این حوزه سیاست خود را اعلام نکرده‌‌اند و فعالیت در این حوزه در ایران در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
به نظر شما بلاکچین و ارزهای رمزنگاری شده می‌تواند در ایران نیز جایگاه جهانی خود را پیدا کند؟
