استیم (Steem) اخیرا فورک شده و شبکه هایو (Hive) از آن ایجاد شده است که یک بلاک چین جدید و غیر متمرکز است و برای به حداکثر رساندن عدم تمرکز در واکنش به خرید سازمانی اخیر ایجاد شده است. آیا این دو بلاک چین می‌توانند با همدیگر وجود داشته باشند و به کار خود ادامه دهند؟
نکات مهمی که نباید فراموش کرد
۱- بعد از خرید خصومت‌آمیز استیم توسط ترون (TRON)، جامعه استیم اقدام به فورک کرد و به این ترتیب هایو ایجاد شد.
۲- هایو یک پلتفرم تولید محتوای مبتنی بر بلاک چین است که دارای توکن بومی و مدل مدیریت خاص خود است.
۳- تفاوت اصلی بین این دو پلتفرم برمی‌گردد به تمرکز در برابر عدم تمرکز.
در مارس ۲۰۲۰ بود که استیم توسط ترون خریداری شد. جامعه استیم به این خرید خصومت‌آمیز با راه‌اندازی هایو واکنش نشان داد. هایو بلاک چینی بر اساس کد استیم است که هدفش مبارزه با تمرکز است. اگرچه این مشاجره هنوز هم ادامه دارد، اما موضوع کم‌کم دارد به شیوه‌ای ختم می‌شود که این دو بلاک چین در آینده به صورت مستقل به کار خود ادامه دهند.
پیشینه و تاریخچه بلاک چین استیم
بلاک چین استیم در سال ۲۰۱۶ به عنوان نیروی محرکه پلتفرم استیمیت (Steemit) ایجاد شد. استیمیت یک پلتفرم وبلاگ‌نویسی اجتماعی با پاداش‌هایی در قالب ارز دیجیتال است. کاربران در استیمیت می‌توانند مقاله پست کنند و این مقالات بر روی دفتر کل توزیع شده و غیر متمرکز استیم ذخیره می‌شود. خالقان محتوا و افرادی که در مورد محتوا‌ها نظر می‌دهند، پاداش‌هایی به صورت دلار استیم (SBD) دریافت می‌کنند. این پاداش‌ها بر طبق یک مکانیسم تورمی و با توجه به ارزش توکن مبنا یعنی STEEM توزیع می‌شود.
این توکن مبنا را می‌توان با STEEM Power معامله کرد و این به کاربران اجازه می‌دهد که دارایی‌های خود را سرمایه‌گذاری کرده و بتوانند به ویتنس‌ها (witness) رای بدهند. ویتنس‌ها به مدیریت و کنترل بلاک چین استیم می‌پردازند و می‌توان آنها را چیزی مانند ماینر‌ها در شبکه بیت کوین تصور کرد.
خریدی که توسط ترون انجام شد
به زودی بعد از راه‌اندازی ۲۰۱۶ و در فضایی که اطلاع رسانی کامل در مورد این پروژه موجود نبود، استیمیت شروع به استخراج کرد و ۸۰ درصد STEEM عرضه شده را در اختیار خود قرار داد. جامعه استیم به استیمیت اعتماد کردند و به این باور رسیدند که استیمیت از این توکن‌ها سوء استفاده نخواهد کرد و آنها را برای توسعه پروژه مورد استفاده قرار خواهد داد.
این اعتماد زمانی که ترون اقدام به خرید استیم کرد و صاحب وجوه استراج شده شد، از میان رفت. اکثر اعضای جامعه استیم با این خرید مخالف بودند و در ۲۵ فوریه بود که ویتنس‌ها برای یک سافت فورک (soft fork) تلاش کردند و هدف آنها جلوگیری از سوء استفاده ترون از وجوه مورد بحث بود.
ترون تلافی می‌کند
ترون به این سافت فورک واکنش نشان داد و فورک قبلی را معکوس کرد. این کار به ترون اجازه می‌داد که به وجوه محبوس شده خود دسترسی داشته باشد. ترون سعی کرد که صرافی‌ها را متقاعد کند که از این فورک پشتیبانی کنند و به آن رای دهند. جاستین سان (Justin Sun) مدیر عامل ترون هم ظاهرا از دارایی‌های خود برای پشتیبانی از این فورک استفاده کرده بود.
اگرچه برخی صرافی‌ها از این اقدام پشتیبانی نکردند، اما در نهایت ترون توانست در آن زمان کنترل را در دست بگیرد. سرانجام، جامعه استیم در واکنش به این اقدام ترون از بلاک چین رهبری شده توسط ترون جدا شد و توسعه‌دهندگان استیم در تاریخ ۲۰ مارس ۲۰۲۰ بلاک چین غیر متمرکز هایو را ایجاد کردند.
مناقشه هایو همچنان ادامه دارد
بعد از راه‌اندازی هایو، هر یک از این دو جامعه اقداماتی را علیه یکدیگر انجام دادند. ردیاب مدیریتی هایو چندین ویتنس جعلی را شناسایی کرد که ظاهرا پول گرفته بودند تا به نفع ترون کار کنند. مشخص نیست که آیا این اکانت‌ها کاملا در لیست سیاه هایو قرار گرفته‌اند یا نه، ولی ویتنس‌هایی که هارد فورک ترون را اجرا کنند، اجازه تولید بلاک هایو نخواهند داشت.
هایو همچنین تعدادی از اکانت‌هایی را که با ترون ابراز همدردی کرده بودند، از ایردراپ توکن خود محروم کرد. استیم با سافت فورک ۰.۲۲.۸۸۸ اقدام به تلافی کرد و اجازه انتقال وجوه ۲۰ مورد از ویتنس‌هایی که با ترون همدردی کرده بودند را نداد. استیم اعلام کرد که این کار برای جلوگیری از اسپم و خصومت لازم است.
اگرچه ویتنس‌ها با هم در تضاد و کشمکش هستند، اما کاربران عادی لازم نیست که از هیچ کدام از این دو جریان پشتیبانی کنند. اکانت‌های عمومی در هر دو پلتفرم استیم و هایو کار می‌کند و نیاز به انجام اقدام خاصی در این زمینه نیست.
مقایسه توکن
استیم از STEEM به عنوان توکن اصلی خود استفاده می‌کند و SBD هم همچنان به عنوان توکن پاداش کاربرد دارد. STEEM POWER هم که برای رای‌گیری ویتنس کاربرد دارد. هایو دارای دو توکن معادل با نام‌های HIVE و توکن پشتیبان دلاری هایو یعنی HBD است.
توکن‌های استیم در صرافی‌های مختلفی موجود است و این در حالی است که توکن‌های هایو تنها در تعداد کمی از صرافی‌ها موجود هستند. داده‌های جدول زیر تنها مربوط به صرافی‌هایی هستند که ترید عادی را ارائه می‌دهند.
این داده‌ها در معرض تغییر هستند. توکن HIVE به صورت ناگهانی ایجاد شده است و این یعنی ارزش دراز مدت آن هنوز مشخص نیست. اگرچه HIVE از لحاظ قیمت و حجم بازار تا کنون با STEEM برابری کرده است اما هایو هنوز اثبات نکرده که توکن HBD آن می‌تواند با دلار برابری کند.
قیمت STEEM هم ممکن است تغییر کند. ترون در فکر مبادله توکن است و می‌خواهد به کاربران استیم اجازه دهد که توکن‌های خود را به ترون مبادله کنند. این تصمیم ممکن است قیمت این توکن را تحت تاثیر قرار دهد.
رهبری و مالکیت
بلاک چین استیم توسط دن لاریمر (Dan Larimer) ایجاد شد که خاق ایاس (EOS) و بیت شرز (Bitshares) است. اما لاریمر در سال ۲۰۱۶ این پروژه را ترک کرد و مدیریت آن را به یکی از هم بنیان‌گذار‌ها واگذار کرد. حال که استیم توسط ترون خریداری شده است، مشخص نیست که آینده مدیریت آن چگونه خواهد بود. البته اسکات (Scott) از مدیران قبلی استیم، از این خرید پشتیبانی کرده و مشارکت با ترون را استراتژیک توصیف کرده است.
اما هایو رهبر رسمی ندارد. حدود ۳۰ توسعه‌دهنده و ۸۰ مشارکت‌کننده بر روی این پروژه کار می‌کنند و هیچ شرکتی در پشت این پروژه نیست. بنابراین در ظاهر این پروژه خیلی غیر متمرکز به نظر می‌رسد.
اکوسیستم برنامه غیر متمرکز
استیم اساسا به عنوان ماخذ استیمیت کار می‌کند؛ پلتفرم معادل استیمیت برای هایو Peakd نام دارد. اما هر دوی این پلتفرم‌های استیم و هایو از تعدادی برنامه غیر متمرکز نامربوط میزبانی می‌کنند. استیم در این میان ۸۸ برنامه غیر متمرکز را میزبانی می‌کند که از جمله آنها می‌توان به Steem Monsters اشاره کرد. از آوریل ۲۰۲۰ تا کنون ۱۱ مورد از این برنامه‌های غیر متمرکز از استیم جدا شده و به هایو پیوسته‌اند.
استیم و هایو هر دو متکی بر اجماع گواه اثبات سهام نیابتی هستند و از این طریق به دارندگان توکن اجازه داده می‌شود که به ویتنس‌ها رای بدهند. ویتنس‌ها به مدیریت بلاک چین و تصمیم‌گیری می‌پردازند. استیم قدرت را تا حدی غیر متمرکز کرده و به دارندگان توکن اجازه رای می‌دهد. هایو قصد دارد که این مقدار تمرکز را هم از میان بردارد تا دیگر رویدادی مانند خرید ترون اتفاق نیافتد.
راه‌حل هایو برای این موضوع صندوق غیر متمرکز هایو (DHF) است که به کاربران اجازه پیشنهاد می‌دهد، وجوه مورد نیاز آنها را تامین می‌کند و اجازه رای‌گیری برای این تغییرات پیشنهادی را فراهم می‌کند. این صندوق طوری طراحی شده که کسی دارای کنترل کامل بر آن نیست.
وجوه این صندوق تا ارتقای آینده هایو در دسترس نخواهند بود و بعد از آن به آرامی و به صورتی که بازار اشباع نشود، پرداخت خواهد شد.
خلاصه بحث
هم استیم و هم هایو در موقعیت مستحمی هستند و هر کدام از آنها نقاط قوت و نقاط ضعف خاص خود را دارد. از طرفی استیم برندی قوی است و تاریخی طولانی دارد. برابری STEEM و SBD در سطح بالایی است و اکوسیستم برنامه غیر متمرکز بلاک چین استیم بسیار بزرگ است. رهبری استیم اکنون در دست ترون است که رهبری قدرتمندی است.
از طرفی دیگر، هایو نیز دارای ساختاری غیر متمرکز است که مدیریت وجه به خوبی در آن انجام می‌شود. توکن HIVE ارزش بالایی دارد اما HBD ممکن است فاقد برابری دلاری باشد. اکوسیستم برنامه غیر متمرکز هایو اگرچه کوچک است اما رضایت‌بخش است و می‌تواند آینده خوبی داشته باشد. از دیگر منافع هایو این است که اعضای قدیمی استیم اکثرا از آن پشتیبانی کرده‌اند.
خوشبختانه در حال حاضر، کاربران عادی می‌توانند هر یک از این دو بلاک چین را انتخاب کنند و ممنوعیتی برای آنها مطرح نیست. نظر شما چیست؟ کدام پلتفرم را انتخاب می‌کنید؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید.
