ظهور اینترنت سبب گشودن دری به سوی دنیایی جدید شد؛ دنیایی نامتناهی از اطلاعات. دنیایی که ما را دعوت به کنجکاوی و کشف ناشناخته‌ها می کرد. با گسترش اینترنت، گشت‌وگذار آزاد در این دنیا سخت‌تر و سخت‌تر شد. مدل تجاری بسیاری از شرکت‌های وب ۲ آن‌ها را وا می‌داشت که برای کسب درآمد، رفتار ما را رصد کنند و داده‌های آن را به فروش برسانند. همچنین دولت‌ها نمی‌‌خواستند از نقش قیومیت خود کوتاه بیایند و کنترل نحوه انتشار اطلاعات را واگذار کنند؛ بنابراین موانعی بر سر دسترسی به چیزی که می‌توانستیم به آن دسترسی داشته باشیم پدید آمد. تکنولوژی و وب ۳ به دنبال غیرمتمرکز کردن اینترنت و بازگرداندن آن به کاربران است. در این راه از ابزارهای پیشین که لازم اما کافی نبودند – همچون شبکه‌های خصوصی مجازی VPN – استفاده خواهد کرد. پلتفرم ارکید (Orchid) با چنین هدفی کار خود را آغاز کرد. این پروژه بازاری غیرمتمرکز برای فروش پهنای باند و ارتباط همتا به همتا (p2p) است که به کاربران اجازه می‌دهد تا اتصال VPN خود را به شیوه‌ای جدید برقرار کنند.
در ادامه این مقاله اشاره خواهیم کرد که پلتفرم ارکید چیست و چه کاربردی دارد. همچنین با تیم توسعه‌دهنده و توکن آن (OXT) بیشتر آشنا می‌شویم. با میهن بلاکچین همراه باشید.
پلتفرم ارکید چیست؟
ارکید بازاری غیرمتمرکز برای فروش ارتباط ناشناس از طریق شبکه‌های خصوصی مجازی (VPN) است. حریم خصوصی همواره دغدغه‌ای جدی در بحث شبکه بوده است. با بهتر شدن شرکت‌ها و دولت‌ها در نظارت و بلوکه کردن ارتباطات، نیاز به حریم خصوصی و ناشناس ماندن بیش از پیش احساس می‌شود. به همین نسبت تقاضا برای ابزارهای حفظ چنین خواسته‌ای – VPNها – نیز بالا رفته است. اگرچه وی‌پی‌ان‌ها برای بسیاری از استفاده‌ها کافی به نظر می‌رسند، اما آن‌ها نیز نقصی اساسی دارند؛ استفاده از آن‌ها نیازمند اعتماد به موجودیتی متمرکز است. کاربران به ندرت می‌توانند از نحوه دقیق ثبت و ضبط داده‌هایشان توسط ارائه‌کنندگان این سرویس مطمئن باشند. همچنین مدل تجاری اشتراک محور (subscription based) این سرویس‌ها، به نوعی منجر به قفل شدن کاربر شده و انتقال سریع آن‌ها به ارائه‌دهنده‌ای دیگر را مشکل می‌سازد. پروتکل‌های ارتباطی همتا به همتای موجود فعلی همچون تور (Tor) و I2P از مدارهای چند گره‌ای برای مخفی کردن هر چه بیشتر اطلاعات از دید ناظر بیرونی (و هر یک از گره‌ها) استفاده می‌کنند اما از مشکل کیفیت و سطح عملکرد ناکافی رنج می‌برند چرا که مشوقی برای حفظ سطح خدمت وجود ندارد و مبالغ اهدایی، به ندرت کفاف پوشش تمام هزینه‌ها را می‌دهد. همچنین از آن جا که هزینه اندکی برای یک مهاجم وجود دارد تا بتواند بخش اعظمی از پهنای باند شبکه را در دست بگیرد، به شکل نظری از امنیت بالایی نیز برخوردار نیستند.
بنابراین چیزی که نیاز داریم، سرویسی همتا به همتا است که دارای مشوق‌های اقتصادی کافی برای حفظ سطح کیفیت باشد. همچنین این سیستم باید دارای بازاری آزاد برای معامله پهنای باند و روشی مناسب برای پرداخت‌های خرد باشد تا بتواند همگام با رشد کاربران، مقیاس‌پذیر باشد. این دقیقا تصویری است که ارکید به دنبال ارائه آن است؛ VPNای همتا به همتا، آزاد، با مشوق‌های لازم برای ارائه‌کنندگان پهنای باند، دارای سیستمی به خصوص برای پرداخت‌های خرد که امنیت آن توسط بلاک چین تامین می‌شود.
ارکید از تلاش‌های پیشین در این حوزه الهام گرفته است؛ Incentivized Tor که از استراتژی چشم در برابر چشم سود می‌برد (می‌توان آن را به تورنتی تشبیه کرد که اگر میزان آپلود قطعات فایل را محدود کرده باشید، سرعت دانلود نیز برایتان محدود می‌شود) و Interledger Protocol (ILP) که از کانال‌های پرداخت و تراکنش‌های اتمی برای فرستادن داده استفاده میکند. تراکنشی اتمی را تصور کنید که یکی از طرفین توکنی را به عنوان حق‌الزحمه در ازای فرستادن اطلاعات پرداخت میکند و امنیت آن توسط قراردادهای HTLC تامین می‌شود.
پلتفرم ارکید چگونه کار میکند؟
همانطور که گفتیم ارکید بازاری برای پهنای باند است که از بلاک چین برای امنیت، شفافیت و عدم تمرکز درنحوه عمل استفاده میکند؛ موانعی بر سر این کار وجود دارد. موانعی آشنا همچون مقیاس‌پذیری و مشکل بلاک چین در پردازش نرخ بالای تراکنش که در سیستم‌های پرداخت خرد حیاتی است. از این رو ارکید سیستم پرداخت نانو (Nanopayment) را راه‌اندازی کرده است. به نوعی این روش را می‌توان راهکاری برای مقیاس‌پذیری در شبکه اتریوم دانست. این شیوه مبتنی بر مفهومی به نام «پرداخت احتمالی – Probabilistic Payment» است. این روش مبتنی بر نوعی لاتاری است که در آن امید ریاضی برنده شدن، برابر با مقدار پرداختی است؛ برای مثال فرض کنید خریدار سرویس قصد خرید سرویس به ارزش یک دلار را دارد. به جای پرداخت یک دلار به شکل مستقیم، فروشنده بلیطی برای برنده شدن ۱۰۰ دلار دریافت میکند که شانسی یک درصدی برای برنده شدن دارد. این بلیط‌ها به شکل خارج از زنجیره مبادله می‌شوند و تنها زمانی که مالک بلیط برنده قصد دریافت جایزه را داشته باشد، تراکنشی بر روی شبکه انجام می‌شود. از آن جا که دریافت‌کننده راهی برای اینکه بداند کدام بلیط از پیش برنده خواهد شد در دست ندارد، تمامی بلیط‌ها دارای ارزشی معادل امید ریاضی خود هستند.
روند فعالیت در این سیستم پرداخت خرد به شکل زیر است:
- فرستنده (دریافت‌کننده پهنای باند – مصرف‌کننده VPN) یک حساب پرداخت خرد با واریز توکن OXT در قرارداد هوشمند پلتفرم در شبکه اتریوم باز میکند.
- این گونه فرستنده قادر خواهد بود تا پرداخت‌های خرد معتبر (که توسط مبلغ واریزی پشتیبانی می‌شوند) به مقصد هر یک از ارائه‌دهندگان پهنای باند در شبکه ایجاد کند.
- در نهایت (بسته به شانس و واریانس) کاربر پرداختی (بلیطی) صادر خواهد کرد که بلیط برنده است و ارائه‌دهنده آن را با انجام تراکنشی درون زنجیره‌ای (on-chain) نقد خواهد کرد.
- بسته به موجودی اکانت، کاربر ممکن است مجبور شود مبلغ بیشتری به حساب پرداخت خرد خود بیافزاید.
- با گذشت زمان، نقش واریانس کم‌رنگ خواهد شد و ارزش مبالغ دریافتی/پرداختی به ارزش احتمالی آن‌ها نزدیک خواهد شد.
این سیستم پرداخت دو مشکل دارد: واریانس و ردیابی از طریق اطلاعات آنچین. هر یک را به شکل مختصر شرح می‌دهیم: فرض کنید کاربری قصد دارد فرستادن ۲ دلار به شکل بلیط‌هایی با احتمال برنده شدن یک در میلیون دارد و نرخ انتشار بلیط‌ها نیز یک میلیون در هفته است. اگرچه به شکل متوسط تنها یک بلیط برنده طی یک هفته خواهیم داشت اما احتمال آن وجود دارد که بلیط برنده در روز اول یا حتی چند ساعت نخست بیرون کشیده شود. از سوی دیگر احتمال آن نیز وجود دارد که حتی پس از چند هفته، بلیط برنده نقد نشود. برای کم کردن این عدم قطعیت، راهکار ارکید استفاده از ویژگی احتمال دوجمله‌ای است. کاربران باید چند برابر مقدار پرداختی خود، اکانت نانوی خود را شارژ کنند. برای مثال اگر کاربری که قصد پرداخت دو دلار دارد، در حساب خود ۲۰ دلار موجودی داشته باشد، شانس اینکه موجودی آن‌ها دو برابر نرخ انتظاری کاسته شود، از ۱۰ درصد به ۲ درصد کاهش پیدا میکند.
ارکید به کاربران اجازه می‌دهد که مدارهای دلخواه خود را بسازند: بدین معنی که ترافیک خود را چندین مرحله از سرورهای مختلف بگذرانند تا ردیابی اطلاعات مشکل‌تر شود. مشکل آن است که در مواردی که کاربر بلیط برنده صادر کرده است، اطلاعات تراکنش (آدرس اتریومی کاربر) در شبکه پست می‌شود و می‌توان آن را به هویت او مربوط کرد و در صورت استفاده از چند گره – اگرچه احتمال برنده شدن همزمان چند بلیط اندک است – امکان دارد در صورت استفاده از یک آدرس، بتوان رد اطلاعات کاربر را گرفت. بنابراین ارکید توصیه میکند که برای تامین اعتبار VPN، از آدرسی مجزا برای هر گره استفاده کنید و در ضمن ترجیحا از آدرسی استفاده نمایید که با آن احراز هویت انجام نداده‌اید.
حال که با برخی از فناوری‌های زیرین Orchid VPN آشنا شدیم، نحوه کار بازار پهنای باند را شرح می‌دهیم:
ارکید از پروتکل VPNای مشابه پروتکل‌های رایج همانند OpenVPN یا WireGuard استفاده میکند. این پروتکل که برای استفاده بر روی لایه WebRTC ساخته شده است، سرعت و عملکرد بالایی دارد. هر کس در ارکید می‌تواند بدون نیاز به اجازه یک تامین‌کننده پهنای باند باشد. برای این کار باید توکن OXT تهیه و استیک نماید. فرایند انتخاب نودها در شبکه مبتنی بر میانگین وزن‌دار توکن‌های استیک شده است. بنابراین با استیک بیشتر، یک نود شانس بیشتری برای فروش پهنای باند خواهد داشت؛ مگر آن که به خاطر عملکرد ضعیف، کاربران آن نود را کمتر انتخاب نمایند.
خارج کردن توکن‌های OXT از قرارداد هوشمند استیکینگ دارای زمان خارج شدن (Unbonding) ۳ ماهه است که در طی این مدت نمی‌توان آن مبلغ را به عنوان استیک استفاده کرد یا انتقال داد.
در سمت کاربر، دو راه برای خرید خدمات وجود دارد. اگر کاربری آشنا به مقدمات ارزهای دیجیتال هستید می‌توانید با استفاده از توکن OXT و دیگر ارزها (لیست زیر) اکانت نانو پیمنت خود را شارژ کنید و یا اگر حوصله سر و کله زدن با این جزییات را ندارید، با استفاده از ارز فیات (و یا امکان پرداخت درون برنامه‌ای گوگل پلی و اپ استور) حساب‌های از پیش پرداخت شده خریداری نمایید.
امکان جذاب دیگر این VPN، امکان وارد کردن حساب دیگر فراهم‌کنندگان سرویس VPN و استفاده از آن به عنوان یک hop (گره) است. در این حالت ترافیک عبوری شما پس از گذر از نودهای ارکید، وارد نود دیگر VPN شما می‌شود و این چنین امکان ردیابی شما سخت‌تر خواهد شد. این VPN برای سیستم عامل‌های اندروید، لینوکس، مک و iOS در دسترس است. می‌توانید برای دانلود آن به این صفحه مراجعه کنید.
این نرم افزار متن باز بوده و استفاده از آن تحت لیسانس AGPL CopyLeft آزاد است.
توکن OXT چیست؟
توکن ارکید (OXT) توکنی بر بستر شبکه اتریوم و منطبق با استاندارد ERC-20 است. عرضه کل این توکن تعداد یک میلیارد عدد است که تمامی آن پیش استخراج شده و از آن میزان، تعداد ۶۹۰ میلیون عدد در گردش است. بنا بر اعلام ارکید، خزانه ارکید نمی‌تواند بیش از ده میلیون عدد OXT در هر ماه آزاد نماید. ارزش بازار این توکن هم‌اکنون ۱۶۸ میلیون دلار است که از این حیث در رتبه ۲۶۷ ارزهای دیجیتال قرار دارد. قیمت توکن ارکید (OXT) هم‌اکنون ۰.۲۴۴ دلار است. بیشترین قیمت تاریخی این توکن ۱.۰۲ دلار (۱۶ فروردین ۱۴۰۰) و کمترین قیمت تاریخی آن در تاریخ ۲۳ اسفند ۹۸ با قیمت ۰.۱۰ دلار رقم خورد.
همانطور که اشاره شد، OXT توکن کاربردی این پلتفرم است و از آن برای استیکینگ و فرایند انتخاب نود استفاده می‌شود.
تیم توسعه‌دهنده وی‌پی‌ان ارکید چه کسانی هستند؟
ارکید لبز (Orchid Labs) – شرکت مادر Orchid VPN – توسط چهار هم‌بنیان‌گذار در سال ۲۰۱۷ تاسیس شد و از سال ۲۰۱۹ شروع به فعالیت رسمی کرد. این چهار هم‌بنیان‌گذار عبارتند از دکتر استیون واترهاوس (Steven Waterhouse)، مدیر ارشد اجرایی این مجموعه، جی فریمن (Jay Freeman)، مدیر ارشد تکنولوژی، برایان فاکس (Brian Fox) و گوستاو سیمونسون (Gustav Simonsson).
اینن فرات سابقه گسترده‌ای از بازه وسیعی از حوزه‌ها دارند. آن‌ها در حوزه نرم‌افزارهای متن‌باز (BASH Shell)، سرمایه‌گذاری در بلاکچین (Bitstamp و Pantera)، مدیریت اپ‌های جیل بریک شده (Cydia) و امنیت (تیم امنیت اتریوم کور) سابقه فعالیت دارند.
توکن OXT را از کجا تهیه کنیم؟
این توکن را می‌توانید از گستره وسیعی از صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز تهیه نمایید. برخی از بازارهای این توکن شامل صرافی‌های بایننس، کوین‌بیس، بیت هامب، کراکن، کوکوین، جمنای و هیوبی می‌شود. همچنین این این توکن را می‌توان از صرافی‌های یونی سواپ و وان اینچ به شکل غیرمتمرکز تهیه نمود.
توکن OXT را به چه شکل نگهداری کنیم؟
از آن جا که این توکن، توکنی ERC-20 است، می‌توان آن را در گستره وسیعی از کیف پول‌های نرم افزاری و سخت افزاری نگهداری کرد. برخی از انتخاب‌ها عبارتند از کیف پول فریم، متامسک، سیف پل، لجر و ترزور.
جمع‌بندی
ابزارهای تونلینگ، یکی از دستاویزهای کاربران اینترنتی برای دور زدن محدودیت‌های خارجی و حفظ حریم خصوصی است. پلتفرم ارکید با ارائه بازاری غیرمتمرکز و بی مجوز برای فروش پهنای باند به شکل غیرمتمرکز، سعی در رفع مشکلات رایج خدمات‌دهندگان سنتی VPN دارد. کاربران می‌توانند با استفاده از نوآوری‌های این پلتفرم، به شکلی نسبتا آسان و بی‌دغدغه، امنیت و حریم خصوصی را برای خود به ارمغان بیاورند. تجربه شما از پلتفرم ارکید چیست؟ آیا تاکنون از این سرویس استفاده کرده‌اید؟ به نظر شما بلاک چین چه نقشی در این حوزه می‌تواند داشته باشد؟ دیدگاه‌های خود را با ما در میان بگذارید.
