چرا استفاده از بلاک چین سخت است؟

تبلیغات و هیجان پیرامون بلاک چین بسیار زیاد است. این تبلیغات و هایپ ایجاد شده بیان می‌کند که:

• مشکل نابرابری درآمد را برطرف می‌کند.
• تمام اطلاعات را برای همیشه ایمن می‌کند.
• کارایی تمام امور را بهبود می‌بخشد و به شخص مورد اعتماد نیاز ندارد.
• کودکان در حال مرگ را نجات می‌دهد.

واقعا بلاک چین چیست؟ آیا واقعا می‌تواند تمام این کارها را انجام دهد؟ آیا بلاک چین می‌تواند چیز شگفت انگیزی به صنایع مختلف نظیر سلامت، امور مالی، مدیریت زنجیره تامین و حقوق پخش موسیقی اضافه کند؟

آیا وابسته نبودن به بیت کوین به این معنا می‌باشد که شما در زمینه بلاک چین حرفه ای هستید؟ چطور می‌توانید بیت کوین داشته باشید اما در خصوص فناوری آن بدبین باشید؟

در این مقاله با بررسی این موضوع که در واقع بلاک چین چیست و مهمتر از آن، چه چیزی نیست به سوالات شما پاسخ خواهیم داد.

بلاک چین چیست؟

برای بررسی بعضی از این سوالات، باید تعریف صحیحی از بلاک چین ارائه دهیم تا اشتباهات و سردرگمی های زیادی که پیرامون آن وجود دارد را شفاف سازی کنیم. بسیاری از شرکت ها از کلمه بلاک چین برای توضیح بعضی از دستگاه ها استفاده می‌کنند که با وجود آنها، اطلاعات هیچ گاه دچار اشتباه نخواهند شد. قطعا چنین دستگاه هایی حداقل در دنیای واقعی وجود ندارند.

پس بلاک چین چیست؟ از نظر فنی، بلاک چین فهرستی از بلاک ها می‌باشد و بلاک نیز گروهی از تراکنش های سفارش داده شده است. اگر جمله آخر را متوجه نشده اید، می‌تواند بلاک چین را زیرمجموعه دیتابیس با چند ویژگی بیشتر در نظر بگیرید.

نکته ای که بلاک چین را از دیتابیس معمولی متمایز می‌کند این است که چندین قانون مشخص برای نحوه قرار دادن اطلاعات داخل دیتابیس وجود دارد. این قوانین بدین گونه هستند که اطلاعات جدید نمی‌توانند با اطلاعات قبلی که در دیتابیس وجود دارند در تضاد باشند (اصل با ثباتی)، فقط به دیتابیس می‌توان اطلاعات اضافه کرد (اصل غیرقابل تغییر بودن) و اطلاعات مخصوص به مالک می‌باشد (اصل مالکیت). در آخر، بدون وجود نهاد مرکزی (اصل غیرمتمرکز بودن) همگی با وضعیت موجود در دیتابیس موافق هستند.

نکته آخر یعنی غیرمتمرکز بودن، برگ برنده بلاک چین است. غیرمتمرکزسازی بسیار جذاب است زیرا شامل هیچ نقطه تک شکستی (single point of failure) نیست. بدین ترتیب هیچ مسئولی به تنهایی نمی‌تواند دارایی شما را تصاحب کند یا سابقه آن را بر اساس نیاز خود تغییر دهد. این حسابرسی غیرقابل تغییر دربردارنده این موضوع است لازم نیست به کسی اعتماد کنید زیرا تمام کسانی که با این فناوری سروکار دارند به دنبال منفعت از آن می‌باشند.

هزینه بلاک چین

حسابرسی غیرقابل تغییر به این صورت که توسط هیچ نهادی کنترل نمی‌شود بسیار مفید است اما ایجاد کردن چنین سیستمی هزینه های خاص خود را دارد. با هم به بررسی چند مورد از این مسائل می‌پردازیم.

توسعه، سختگیرانه تر و آهسته تر است

ایجاد سیستم پایدار و قابل اثبات، اقدام آسانی نیست. یک باگ کوچک می‌تواند کل دیتابیس را آلوده کند یا باعث شود بخشی از دیتابیس با بخش های دیگر متفاوت شود. البته دیگر تضمینی به پایداری دیتابیس آلوده شده یا تفکیک شده وجود ندارد. در بلاک چین چیزی به عنوان “اقدام سریع و عبور  شکستن سد مشکلات” وجود ندارد. در صورت نقض قوانین موجود در بلاک چین، یکپارچگی از بین خواهد رفت و بلاک چین خراب و بی ارزش می‌شود.

شاید به این فکر کنید که چرا نمی‌توان صرفا دیتابیس را اصلاح کرد یا دیتابیس جدیدی را از ابتدا شروع کرد؟ این امر در سیستم متمرکز آسان است اما در سیستم غیرمتمرکز بسیار دشوار است. برای ایجاد تغییر در دیتابیس به اجماع یا توافق تمام اعضای سیستم نیاز دارید. بلاک چین باید منبع عمومی باشد که تحت کنترل هیچ نهاد واحدی قرار نداشته باشد، در غیر این صورت تمام تلاش برای ایجاد بلاک چین صرفا روش بسیار گرانی برای ایجاد یک دیتابیس کند و متمرکز خواهد شد.

طراحی ساختار تشویقی دشوار است

افزودن ساختار تشویقی صحیح و اطمینان حاصل کردن از این موضوع که تمام اعضای سیستم نمی‌توانند دیتابیس را آلوده یا از آن سوء استفاده کنند نکته بسیار مهمی است. بلاک چین ممکن است یکپارچه باشد اما اگر دارای اطلاعات بیهوده و بدردنخور باشد سودمند نخواهد بود زیرا هزینه قراردادن اطلاعات در آن بسیار کم می‌شود. هم چنین اگر هیچ اطلاعاتی وجود نداشته باشد، بلاک چین یکپارچه باز هم سودمند نخواهد بود زیرا هزینه قراردادن اطلاعات در آن بسیار زیاد می‌شود.

چه چیزی به اطلاعات قطعیت می‌دهد؟  چگونه می‌توانید مطمئن شوید که پاداش ها مطابق با اهداف شبکه است؟ چرا نودها، اطلاعات را حفظ یا به روز رسانی می‌کنند و‌ چه چیزی باعث می‌شود یک بخش از اطلاعات را به بخش دیگر ترجیح دهند؟ این سوالاتی است که نیاز به پاسخ های مناسب دارد و نه تنها در شروع کار باید مطابق با بلاک چین باشند بلکه در تمام لحظات آینده و با تغییر فناوری و شرکت ها نیز باید این ویژگی را داشته باشند، در غیر این صورت بلاک چین مفید نخواهد بود.

شاید به این موضوع نیز فکر کنید که چرا نمی‌توان سیستم تشویقی معیوب را اصلاح کرد. بار دیگر باید گفت که این اقدام در سیستم متمرکز آسان است اما در سیستم غیرمتمرکز نمی‌توانید بدون اجماع تغییری ایجاد کنید. نمی‌توان بدون توافق تمام اعضا هیچ اصلاح یا تغییری انجام داد.

نگهداری بلاک چین بسیار هزینه بر است

دیتابیس متمرکز سنتی فقط یکبار نیاز به نوشته شدن دارد. اما بلاک چین را باید هزاران بار نوشت. در دیتابیس متمرکز سنتی فقط یکبار باید اطلاعات را بررسی کرد، اما در بلاک چین باید هزاران بار اطلاعات را بررسی کرد. در دیتابیس متمرکز سنتی فقط یکبار باید اطلاعات را انتقال و ذخیره کرد اما در بلاک چین باید هزاران بار اطلاعات را انتقال داد.

هزینه نگهداری بلاک چین چندین بار بیشتر از دیتابیس متمرکز است و هزینه آن بر اساس کاربرد بلاک چین افزایش می‌یابد. اکثر برنامه هایی که به دنبال ویژگی های ذکر شده مانند یکپارچگی و اعتبار می‌باشند می‌توانند با هزینه بسیار کمتری به آن دست یابند.

کاربران فرمانروا و همه کاره بلاک چین هستند

این نکته می‌تواند بسیار خوب باشد زیرا شرکت ها در وهله اول مسئولیت نگهداری و محافظت از اطلاعات کاربران را دوست ندارند. هرچند اگر کاربران رفتار خوبی نداشته باشند و به دنبال سوء استفاده باشند این نکته می‌تواند خوب نباشد. راهی برای بیرون کردن کاربری که اطلاعات بیهوده به بلاک چین وارد می‌کند یا روشی برای کسب سود پیدا کرده است اما باعث اذیت سایر کاربران می‌شود وجود ندارد. به این دلایل است که ساختار تشویقی بلاک چین باید به شدت مناسب طراحی شود به طوری که این شرایط پیش نیاید.

شاید به این فکر کنید که از ارائه خدمات به کاربر خاطی امتناع کنید. این موضوع در خدمات متمرکز بسیار آسان است اما در بلاک چین دشوار است زیرا نهاد واحدی وجود ندارد که کاربر مورد نظر را از بلاک چین بیرون کند. بلاک چین باید بی طرف باشد و قوانین تعریف شده توسط نرم افزار را اعمال کند. اگر قوانین در خصوص جلوگیری از رفتار نامناسب، کارآمد نباشد با بدشانسی مواجه اید، زیرا باید برای مدت طولانی کاربر خاطی را تحمل کنید.

تمام به روزرسانی ها داوطلبانه می‌باشد

به روزرسانی اجباری در بلاک چین جایی ندارد. سایر اعضای شبکه تعهدی به استفاده از نرم افزار شما ندارند. اگر به روزرسانی را انجام دهند ایجاد چنین سیستمی همانند سیستم متمرکز بسیار آسانتر، سریعتر و ارزانتر خواهد بود. نکته ای که در بلاک چین وجود دارد این است که تحت کنترل نهاد واحد است و این موضوع بر خلاف به روزرسانی اجباری است.

در عوض، تمام به روزرسانی ها باید مطابق با نسخه های قبلی باشد و از آنها پشتیبانی کند. این امر مشخصا بسیار سخت است، مخصوصا اگر بخواهید ویژگی جدیدی اضافه کنید اگر از منظر آزمایشی به این موضوع بنگرید حتی سخت تر نیز می‌شود. هر نسخه ای از نرم افزار به ماتریکس آزمایشی ویژگی های بسیار زیادی اضافه می‌کند و باعث می‌شود زمان عرضه آن طولانی تر شود.

مجددا در این زمینه نیز اگر با سیستم متمرکز سروکار داشتیم شرایط بسیار آسانتر بود زیرا دیگر به سیستم های قدیمی خدمات ارائه نمی‌کردیم اما در سیستم غیرمتمرکز نمی‌توانید کاربران را مجبور به انجام چیزی کنید.

مقیاس پذیری به معنای واقعی سخت است

در آخر باید گفت که مقیاس پذیری در بلاک چین چندین بار سخت تر از سیستم متمرکز سنتی است و دلیل آن نیز کاملا مشخص است. اطلاعات به جای یک مکان باید در صدها یا هزاران مکان فعال و در دسترس باشد. میزان انتقال ها، تأییدها و ذخیره سازی ها بسیار زیاد است زیرا هر نسخه از دیتابیس باید هزینه آن را پرداخت کنند در حالی که در دیتابیس متمرکز سنتی فقط یکبار این هزینه پرداخت می‌شود.

البته می‌توانید با کاهش تعداد نودها از بار موجود بکاهید. اما در این صورت اصلا چرا به سیستم غیرمتمرکز نیاز دارید؟ اگر هزینه مقیاس پذیری دغدغه اصلی شما است چرا از دیتابیس متمرکز استفاده نمی‌کنید؟

متمرکزسازی بسیار آسانتر است

اگر متوجه شرایط بلاک چین شده اید پس می‌دانید که کار کردن با سیستم غیرمتمرکز بسیار دشوار است، نگهداری آن گران است، به روزرسانی آن سخت و مقیاس پذیری آن نیز پر دردسر می‌باشد. دیتابیس متمرکز بسیار سریعتر، ارزانتر و نگهداری و به روزرسانی آن نسبت به بلاک چین بسیار آسانتر است. پس چرا مردم از بلاک چین استفاده می‌کنند به طوری که انگار نوش دارویی برای تمام مشکلات است؟

اول از همه باید گفت که بسیاری از صنایع که در بلاک چین وجود دارند از به روزرسانی زیرساخت های IT آنها زمان زیادی گذشته است. خدمات درمانی دارای نرم افزار بسیار نامناسبی است. امور مالی هم چنان با نرم افزارهای دهه ۱۹۷۰ کار می‌کنند. نصب و استفاده از نرم افزار مدیریت زنجیره تامین بسیار سخت است. بسیاری از شرکت های حاضر در این صنایع در مقابل بروز رسانی مقاومت می‌کنند زیرا خطراتی پیرامون بروزرسانی آنها وجود دارد. به روز رسانی زیرساخت های بسیار زیادی وجود دارد که صدها میلیون دلار هزینه دارند. بلاک چین روشی برای ارائه زیرساخت های IT به این صنایع است که تا حدودی برای آنها مناسبتر است.

نکته دوم این است که بلاک چین روشی است که این احساس را به شما می‌دهد که از پیشرفته ترین فناوری موجود استفاده می‌کنید. بلاک چین کلمه ای است که به خودی خود حس خوبی انتقال می‌دهد. افراد کمی می‌دانند که بلاک چین چیست اما می‌خواهند از این کلمه استفاده کنند زیرا آنها را باهوش جلوه می‌دهد. همانند سیستم ابری یا کلود که به معنای استفاده از رایانه فرد دیگر است و هوش مصنوعی یا AI که به معنای الگوریتم پیچیده است، بلاک چین نیز به معنای دیتابیس کند و گران است.

نکته سوم نیز این است که مردم، کنترل صنایع توسط دولت را دوست ندارند و به جای چارچوب حقوقی که اغلب اوقات کند و گران است به دنبال مکانیزم دیگری می‌باشند. از نظر این افراد، بلاک چین راهی برای رهایی از سیطره قانونگذاری دولتی می‌باشد. به این دلیل است که توجهات به سمت بلاک چین افزایش یافته است. اما باید به این نکته دقت داشت که بلاک چین معجزه نمی‌کند و اختلاف های انسانی را از بین نمی‌برد.

در نتیجه بسیاری از مردم بدون آنکه درک درستی از قابلیت ها و هزینه های بلاک چین داشته باشند، شیفته تبلیغات نویدبخش آن می‌شوند. بدتر از آن هنگامی است که هزینه ها و جزییات فنی بلاک چین از دید مردم پنهان نگه داشته می‌شود و بدین ترتیب قابلیت ها و کمبودهای آن در هاله‌ای از ابهام قرار می‌گیرد. در نتیجه همگی از بیان نواقص بلاک چین به نوعی می‌ترسند.

بلاک چین برای چه مواردی مناسب است؟

در این مقاله بیان کردیم که ایجاد بلاک چین نسبت به دیتابیس متمرکز بسیار گران تر است. بنابراین تنها دلیلی که باید از بلاک چین استفاده کنید غیرمتمرکزسازی است. بدین ترتیب نقطه تکی شکست یا کنترل امور توسط نهاد واحد از میان برداشته می‌شود.

این موضوع بدان معنا است که نرم افزار یا دیتابیس نباید اطلاعات خود را تغییر دهد. باید نکات مثبتی در به روزرسانی و نکات منفی در تغییر یا تخطی از قوانین وجود داشته باشد.

اکثر صنایع این موضوع را دوست ندارند. اکثر صنایع به ویژگی های جدید یا بروزرسانی ها و آزادی عمل برای گسترش یا اعمال تغییرات ضروری نیاز دارند. با در نظر گرفتن این موضوع، بلاک چین ها در خصوص به روزرسانی، تغییر یا مقیاس پذیری دشوار هستند و بدین ترتیب اکثر صنایع از بلاک چین به میزان زیاد بهره نمی‌برند.

استثنایی که می‌توان مثال زد پول می‌باشد. برخلاف اکثر کاربردهای صنعتی، بهتر است که پول تغییری نکند. تغییرناپذیری و تغییرات دشوار قوانین، نکته مثبتی در حوزه پول است. به این دلیل هنگامی که صحبت از بیت کوین می‌شود، بلاک چین ابزار مناسبی است.

چیزی که مشخص می‌باشد این است که بسیاری از شرکت هایی که به دنبال استفاده از بلاکچین هستند، در واقع بلاکچین را نمی‌خواهند بلکه به روزرسانی در حوزه IT برای صنعت مشخص خود می‌خواهند. این موضوع بسیار خوب است اما استفاده از بلاکچین صادقانه نیست و فقط استفاده از اسم آن برای فروش بیشتر است.

نتیجه گیری

امروزه اصطلاح بلاک‌چین بسیار محبوب است. اگر از سرویس متمرکز استفاده می‌کنید، بلاکچین ویژگی اضافه ای به شما ارائه نمی‌دهد که دیتابیس متمرکز همان ویژگی را بسیار ارزانتر در اختیار شما قرار دهد. اگر از سرویس غیرمتمرکز استفاده می‌کنید، احتمالا خود را گول می‌زنید و در خصوص نقطه تکی شکست که در سیستم شما وجود دارد فکر نمی‌کنید. در سرویس غیرمتمرکز واقعی هیچ “من” ای وجود ندارد.

در اوایل قرن ۲۱، اجبار زیادی از جانب بسیاری از مدیران اجرایی صنعت فناوری در خصوص استفاده از جاوا و XML وجود داشت. علی رغم اینکه این دو مورد ابزار بودند و نه محصول واقعی، باز هم بسیاری از مدیران اجرایی بر استفاده از آنها اصرار داشتند و برای آنها مهم نبود هدفی که مهندسان در صدد دستیابی به آن هستند با این دو ابزار همخوانی ندارد. بلاکچین نیز شبیه همین موضوع است. بهتر است بر مسئله ای که سعی در حل کردن آن دارید تمرکز کنید تا ابزار مورد نیاز خودشان را نشان دهند. در عوض بر ابزاری که می‌خواهید استفاده کنید تمرکز کنید تا به ماشین های بی دلیل پیچیده ای برسید که هیچ کاری را به درستی انجام نمی‌دهند.

برداشت های فعلی از بلاکچین، تلاش برای انجام غیرممکن ها است. از بلاک چین امنیت سیستم های غیرمتمرکز و کنترل سیستم های متمرکز انتظار می‌رود. انتظار از بلاکچین، استفاده از نکات مثبت این دو عرصه می‌باشد اما به نکات منفی این دو منتهی می‌شود. سرانجام به هزینه ها و سختی سیستم غیرمتمرکز و شکست های سیستم متمرکز می‌رسید. اگر این تبلیغات هرچه زودتر از دنیای بلاکچین از بین برود، به سیستم بهتری در بلندمدت خواهیم رسید.