بازارهای مالی معمولا بر اساس چرخه‌های قیمتی مشخصی نوسان می‌کنند و با گذشت زمان، رفتار تقریبا مشابهی را از خود نشان می‌دهند. بازار بیت کوین و کریپتو نیز جدای از این قاعده کلی نیست و ماهیت چرخه‌ای دارد. در کل می‌توان بازارها را به سه فاز صعودی (بازار گاوی)، نزولی (بازار خرسی) و خنثی تقسیم کرد و در طول این فازها تغییر رفتار گروه‌های خاصی از سرمایه‌گذاران را مشاهده می‌کنیم.
در بازارهای مالی سنتی مثل بازار سهام، از مارکت کپ یا ارزش بازار به عنوان معیاری برای بررسی وضعیت کلی استفاده می‌شود. در بازار رمزارزها نیز این معیار وجود دارد اما به لطف داده‌های آنچین، می‌توانیم از طریق معیاری به نام ارزش تحقق یافته (Realized Cap)، بازار را از زاویه دید دیگری بررسی کنیم.
ارزش تحقق یافته (Realized Price) یا ریالایزد مارکت کپ، قیمتی را که تمام واحدهای بیت کوین آخرین بار در آن جابجا شده‌اند بررسی کرده و آنها را با یکدیگر جمع می‌کند.
به بیان دیگر، در صورتی که «ارزش زمان شکل‌گیری» تمام UTXOهای شبکه بیت کوین را با یکدیگر جمع کنیم، به عددی می‌رسیم که همان ارزش تحقق یافته است که تخمین دقیق‌تر و قابل اعتمادتری از چگونگی توزیع پول و وضعیت هولدرها در شبکه بیت کوین برای ما فراهم می‌کند.
در این گزارش که با توجه به تحلیل هفتگی وبسایت گلسنود ترجمه شده است، چرخش پول در بازار دارایی‌های دیجیتال را بررسی می‌کنیم و انتقال کوین‌ها بین گروه‌های مختلف هولدرهای بیت کوین را زیر ذره‌بین می‌بریم.
بررسی رفتار هولدرهای بیت کوین در فازهای مختلف بازار
در نمودار زیر مارکت کپ و Realized cap بیت کوین با هم مقایسه شده است. همانطور که مشخص است، تنها در زمان ریزش‌های شدید قیمت در بازارهای خرسی، مارکت کپ به زیر ریالایزد کپ سقوط کرده است. به غیر از این دوره‌ها، در اکثر مواقع در تاریخچه بیت کوین مارکت کپ بالاتر از ریالایزد کپ بوده است که نشان می‌دهد بازار در مجموع در سود تحقق نیافته‌ای قرار داشته است.
توصیه می‌کنیم برای فهم دقیق‌تر شاخص ریالایزد کپ یا ارزش تحقق یافته، ویدیوی اختصاصی میهن بلاکچین با عنوان «شاخص قیمت تحقق یافته بیت کوین چیست؟» را مشاهده کنید و سپس به ادامه این گزارش بپردازید.
همانطور که در نمودار زیر مشخص است، مارکت کپ بیت کوین برای یک دوره ۶ ماهه در نیمه دوم سال ۲۰۲۲ به زیر ریالایزد کپ سقوط کرد، اما از آن زمان ۵۲۴ میلیارد دلار افزایش یافته و دوباره به بالای ریالایزد کپ رسیده است.
در زمان بازار نزولی، منحنی ریالایزد کپ به حالت افقی در می‌آید یا شیب نزولی اندکی به خود می‌گیرد. علت این اتفاق فروش کوین‌ها با قیمت پایین‌تر نسبت به ماه‌های گذشته است. در طی این فرآیند، بیت کوین‌ها به تدریج توسط سرمایه‌گذاران بلندمدت خریداری می‌شوند و برای مدت طولانی در کیف پول آنها بی‌حرکت باقی می‌مانند.
این فرآیند را می‌توان از طریق معیار ریالایزد هادل ویوز (Realized HODL Waves) مشاهده کرد. در این معیار تغییرات در توزیع عرضه بیت کوین بر اساس گروه‌های سنی مختلف هولدرها به تفکیک نمایش داده می‌شود.
🔵 در طول روند صعودی بازار، کوین‌های قدیمی‌تر به فروش می‌رسند و از کیف پول هولدرهای بلندمدت به کیف پول سرمایه‌گذاران جدیدتر منتقل می‌شوند (پهنای امواج یا باندهای با رنگ گرم‌تر مثل قرمز یا نارنجی افزایش یافته و باندهای با رنگ سردتر کاهش می‌یابد.).
🔴 در طول روند نزولی بازار، سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدت علاقه خود را از دست می‌دهند و به تدریج کوین‌های خود را به هولدرهای بلندمدت می‌فروشند (پهنای باندهای با رنگ سردتر افزایش یافته و باندهای با رنگ گرم‌تر کاهش می‌یابد.).
در حال حاضر، بازار به فاز تعادل میان سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدت و طولانی‌مدت رسیده است و ورود سرمایه‌گذاران جدیدتر (تقاضا) مقداری بیشتر شده است. وضعیت کنونی به دوره‌هایی در سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۹ شباهت دارد که بیت کوین در فاز ریکاوری از بازار خرسی خود قرار داشت.
امکان تفکیک گروه‌های سنی مختلف هولدرها نیز وجود دارد. با این کار می‌توانیم گروه‌هایی که به بهترین شکل به تغییرات رفتاری و چرخه انتقال کوین‌ها بین سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدت و بلندمدت واکنش نشان می‌دهند، زیر ذره‌بین ببریم.
ابتدا گروه‌هایی که معمولا به چرخه‌های بازار واکنش خاصی نشان نمی‌دهند، یعنی هولدرهایی را که حداقل ۳ سال است کوین‌های خود را بدون انتقال نگهداری کرده‌اند، بررسی می‌کنیم. این دسته از هولدرها سهم نسبتا کمی از عرضه بیت کوین (کمتر از ۵٪) را در اختیار دارند و بیشتر آنها در بازه زمانی ۳ تا ۵ ساله یعنی حوالی ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰ خریداری شده‌اند.
در مرحله بعدی، گروه‌های حساس به چرخه‌های بازار که بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۳ فعالیت داشته‌اند، بررسی می‌کنیم. عمر کوین‌های این گروه ۳ تا ۶ سال است و میزان موجودی در اختیار آنها به ترتیب در زمان کف بازار خرسی به حداکثر و در زمان اوج بازار صعودی به حداقل مقدار خود می‌رسد.
حداکثر موجودی در اختیار هولدرهای گروه سنی ۱ تا ۲ سال، منحنی سبزرنگ (🟢) در نمودار، با کاهش قیمت‌های شدید در بازار نزولی همزمان است. در این دوره‌ها انباشت از سوی هولدرهایی که اعتقاد بالایی به بیت کوین دارند افزایش یافته و کف قیمت شروع به تشکیل شدن می‌کند. برعکس، موجودی در اختیار این هولدرها نزدیک به بازارهای صعودی به حداقل می‌رسد و کوین‌های خود را به سرمایه‌گذاران تازه‌وارد می‌فروشند.
در نهایت، جوان‌ترین گروه‌های سنتی هولدرها موسوم به سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدت را بررسی می‌کنیم. با توجه به این که کوین‌های این دسته از هولدرها مکررا معامله می‌شوند، باندهای سنی مربوط به آنها معادل با میزان تقاضا در بازار است. تغییرات در پهنای این باندها نیز در جهت مخالف هولدرهای ۳ تا ۶ ساله است؛ یعنی در طول روندهای صعودی افزایش یافته و در طول بازارهای نزولی با توجه به کم شدن علاقه کلی، کاهش می‌یابد.
همانطور که در نمودار زیر مشخص است، گروه سنی کمتر از ۱ ماه نیز رفتاری برخلاف هولدرهای ۱ تا ۲ ساله دارند.
اکنون می‌توانیم فرآیند چرخش کوین‌ها را بین دو گروه غالب از هولدرها که تمایل به هدایت بازار دارند، با یکدیگر ترکیب کنیم:
شاخصی برای سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدت [کمتر از ۱ ماه] 🔴: کوین‌هایی که در ۳۰ روز گذشته جابه‌جا شده‌اند. فعالیت این گروه همسو با تقاضای بازار است و نشان‌دهنده ورود سرمایه‌گذاران جدید و پول تازه به مارکت است.
شاخصی برای سرمایه‌گذاران طولانی‌مدت [۱-۲ سال] 🔵: این بخش از موجودی در زمان تشکیل کف بازار خرسی به اوج خود می‌رسد. این گروه نشان‌دهنده سرمایه‌گذاران بلندمدت و غیرحساس به قیمت است که در طول بازار نزولی به انباشت و نگهداری از کوین‌های خود ادامه می‌دهند.
در طول بازارهای نزولی، پهنای باندهای مربوط به شاخص سرمایه‌گذاران بلندمدت افزایش یافته و به بیش از ۱۵٪ از عرضه بیت کوین می‌رسد و از شاخص سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدت بالاتر می‌رود. این امر نشان‌دهنده غلبه نگرش انباشت و هولد در بازار است.
در زمان ورود پول جدید به بازار و فراهم شدن نقدینگی کافی، این روند به پایان خود می‌رسد و با خروج هولدرهای قدیمی از بازار، شاخص سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدت از همتای بلندمدت خود بالاتر می‌رود. این الگو، افزایش فشار در سمت خرید و جلب توجهات به بازار صعودی را نشان می‌دهد.
برای نتیجه‌گیری نهایی، می‌توانیم تفاوت بین باندهای این دو شاخص را اندازه‌گیری کنیم تا وضعیت کنونی بازار را با توجه به چرخش کوین‌ها بین سرمایه‌گذاران بلندمدت (عرضه) و کوتاه‌مدت (تقاضا) مشخص کنیم.
با تفریق باندهای هولدرهای یک ماهه از هولدرهای ۱ تا ۲ ساله، به نسبت چرخش سرمایه بین چرخه‌ای (Inter-Cycle Capital Rotation Ratio) می‌رسیم که در نمودار زیر با رنگ بنفش ( 🟪 ) نشان داده شده است. این نسبت در حال حاضر مشابه با سال ۲۰۱۶ و ۲۰۱۹، به ۱۳٪ رسیده است. چنین چیزی نشان می‌دهد در حال حاضر عرضه بیت کوین به شدت تحت سلطه گروه هولدرها قرار دارد و عمر اکثر کوین‌ها بالاتر از ۶ ماه است.
بررسی فشار وارده بر سرمایه‌گذاران
در بخش قبلی این گزارش چگونگی چرخش پول بین سرمایه‌گذاران بلندمدت و کوتاه‌مدت را بررسی کردیم. در بخش دوم، وضعیت این سرمایه‌گذاران را در بعد دیگری بررسی خواهیم کرد. برای سنجش فشار مالی فعلی هولدرهای بیت کوین، آنها را به سه دسته تقسیم می‌کنیم:
- هولدرهای کوتاه‌مدت 🔴
- هولدرهای طولانی‌مدت 🔵
- وضعیت کلی هولدرها 🟠
زمانی که قیمت در بازار اسپات به طور معنی‌داری از میانگین هزینه صرف‌شده برای خرید کوین‌ها در هر گروه بالاتر یا پایین‌تر می‌رود، به ترتیب انگیزه‌ای برای فروش و دریافت سود یا فروش از ترس ریزش بیشتر قیمت ایجاد می‌شود.
در نمودار زیر، دوره‌هایی که قیمت اسپات به زیر میانگین هزینه خرید هر سه گروه سقوط کرده است با رنگ بنفش مشخص شده است. در این بازه‌ها تقریبا تمام سرمایه‌گذاران در ضرر هستند و فشار زیادی بر بازار حاکم است.
با استفاده از شاخص سود یا زیان تحقق‌نیافته خالص (NUPL) نیز می‌توان فشار وارده بر سرمایه‌گذاران را مشخص کرد. زمانی که این شاخص برای گروه هولدرهای خاصی زیر صفر است (NUPL<0)، آن گروه در ضرر قرار دارد و زمانی که این شاخص بالاتر از صفر باشد (NUPL>0) می‌توان گفت سرمایه‌گذاران در سود هستند.
برای درک بهتر ادامه این شاخص توصیه می‌کنیم ویدیوی اختصاصی میهن بلاکچین با عنوان «شاخص NUPL چیست؟» را مشاهده کنید.
در حال حاضر، NUPL هولدرهای طولانی‌مدت و هولدرهای کلی (هم کوتاه‌مدت و هم بلندمدت) مثبت است که نشان می‌دهد سرمایه‌گذاران در حالت کلی در سود هستند. با این حال، با توجه به اینکه میانگین هزینه خرید هولدرهای کوتاه‌مدت ۲۷٬۸۰۰ دلار است، NUPL این سرمایه‌گذاران در حال حاضر کمی بالاتر از محدوده خنثی (صفر) قرار دارد.
مشابه با تحلیل امواج شاخص ریالایزد هادل کپ، اینجا هم می‌توانیم تفاوت میان شاخص‌های سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدت و بلندمدت NUPL را برای سنجش فشار مالی یا انگیزه برای فروش و دریافت سود به دست آوریم.
نتیجه نهایی
در این گزارش، نحوه توزیع و چرخش پول بین گروه‌های سرمایه‌گذاران مختلف شبکه بیت کوین را بررسی کردیم و با استفاده از شاخص ارزش تحقق‌یافته و ریالایزد هادل ویوز، هر گروه را به صورت مجزا زیر ذره‌بین بردیم.
با اندازه‌گیری تفاوت موجودی در اختیار سرمایه‌گذاران بلندمدت و کوتاه‌مدت می‌توانیم جریان عرضه و تقاضا در شبکه بیت کوین را بررسی کنیم. از این رو می‌توان به این نتیجه رسید که ساختار کنونی بازار، بسیار شبیه به فاز ریکاوری از یک بازار نزولی گسترده است و به سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۹ شباهت دارد.
