شاخص ترس و طمع بیت‌کوین یکی از ابزارهای محبوب برای تحلیل احساسات بازار است که بر پایه روان‌شناسی انسانی طراحی شده است. این شاخص با تکیه بر اصل معروف «خرید در زمان ترس و فروش در زمان طمع» به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا با درک احساسات بازار، تصمیم‌های هوشمندانه‌تری بگیرند. اما سوال اساسی این است که آیا سرمایه‌گذاری بر اساس شاخص ترس و طمع (Fear and Greed) واقعا عملکرد بهتری نسبت به استراتژی ساده خرید و نگهداری (Buy & Hold) بیت‌کوین دارد. در این مطلب از میهن بلاکچین قصد داریم با مقایسه بازدهی این دو روش، به این سوال پاسخ دهیم و ببینیم آیا این ابزار به همان اندازه که محبوب است، مؤثر نیز هست.
شاخص ترس و طمع بیت کوین چیست؟
شاخص ترس و طمع بیت‌کوین (Bitcoin Fear and Greed Index) ابزاری برای تحلیل احساسات است که حالات جمعی معامله‌گران و سرمایه‌گذاران بیت‌کوین را نشان می‌دهد. این شاخص در مقیاسی از ۰ تا ۱۰۰ تنظیم شده و احساسات بازار را از ترس شدید (۰) تا طمع شدید (۱۰۰) مشخص می‌کند. اندیکاتور ترس و طمع با ترکیب فاکتورهای مختلف، یک تصویر کلی از احساسات بازار را ارائه می‌دهد. این معیارها شامل موارد زیر می‌شوند:
- نوسان قیمت: نوسان شدید قیمت، به‌ویژه در دوره‌های نزولی، اغلب باعث «ترس» می‌شود.
- حجم و شتاب معاملات: افزایش فعالیت خرید معمولا نشانه حس «طمع» در بازار است.
- احساسات در رسانه‌های اجتماعی: گفتگوهای عمومی درباره بیت‌کوین در شبکه‌های اجتماعی، بازتابی از خوش‌بینی یا بدبینی جمعی است.
- دامیننس بیت‌کوین: شاخص دامیننس، درصد تسلط یک دارایی بر کل بازار را نشان می‌دهد. هرچه دامیننس بیت‌کوین نسبت به آلت‌کوین‌ها بیشتر باشد، به این معنا است که سرمایه‌گذاران رفتار محتاطانه‌‌تری دارند.
- روند جستجوی گوگل: میزان جستجوی کلمات کلیدی مرتبط با بیت‌کوین با احساسات عمومی همبستگی دارد.
شاخص ترس و طمع با ترکیب این داده‌ها، احساسات جمعی سرمایه‌گذاران را به‌صورت بصری و ساده نمایش می‌دهد. همان‌طور که در تصویر زیر می‌بینید، مناطق قرمز (مقادیر پایین) نشان‌دهنده «ترس» و مناطق سبز (مقادیر بالا) «طمع» را نمایش می‌دهند.
این ابزار به‌وضوح نشان می‌دهد که استفاده از یک رویکرد مخالف نسبت به روان‌شناسی جمعی معمولا نتیجه بهتری دارد. به این معنا که اگر همه بدبین هستند، بهتر است شما خوش‌بین باشید و برعکس.
آیا استراتژی مخالفگرایی در شاخص ترس و طمع مؤثر است؟
برای اثبات اینکه شاخص ترس و طمع فراتر از یک نمودار رنگارنگ است، با استفاده از داده‌های موجود یک آزمایش انجام شده است. استراتژی‌های اجراشده در این ارزیابی بسیار ساده هستند:
- خرید: در روزهایی که شاخص ترس و طمع روی عدد ۲۰ یا کمتر بوده، ۱٪ از سرمایه به بیت‌کوین اختصاص داده شده است.
- فروش: در روزهایی که شاخص عدد ۸۰ یا بیشتر را نشان داده، ۱٪ از دارایی بیت‌کوین فروخته شده است.
نتایج آزمایش نشان می‌دهد سرمایه‌گذاری بر اساس شاخص ترس و طمع عملکرد بهتری نسبت به روش ساده خرید و نگهداری داشته است. بازده سرمایه‌گذاری با استفاده از استراتژی ترس و طمع ۱٬۱۴۵٪ بوده است؛ درحالی‌که روش خرید و نگهداری در همان دوره ۱٬۰۴۶٪ بازده داشته است. اگرچه این تفاوت چندان زیاد نیست؛ اما حاکی از آن است که ورود و خروج سرمایه به بازار بیت‌کوین بر اساس احساسات بازار، بازدهی بهتری نسبت به نگهداری ساده دارایی دارد.
شاخص ترس و طمع بر پایه روان‌شناسی انسان بنا شده است و با عمل‌کردن برخلاف احساسات افراطی در هر دو سمت بازار، بازده بهتری را ایجاد می‌کند. به‌بیان ساده‌تر، ورود به بازار در زمان ترس و خروج در زمان طمع، باعث کاهش ریسک و افزایش سود می‌شود و در نهایت بازده سرمایه‌گذاری را بیشتر می‌کند.
این استراتژی تنها زمانی سودآور است که با مدیریت صحیح معاملات یعنی ورود و خروج تدریجی در چرخه‌های بلندمدت همراه باشد. نکته مهم دیگر این است که شرایط بازار ممکن است برای ماه‌ها به‌طور غیرمنطقی در حالت ترس یا طمع باقی بماند. بنابراین، افزایش شدید سرمایه‌گذاری یا برداشت سود صرفا بر اساس این شاخص، احتمالا در بلندمدت موفقیت‌آمیز نیست.
جمع‌بندی
شاخص ترس و طمع علی‌رغم سادگی، اگر به‌درستی و با دقت استفاده شود، ابزاری قدرتمند و تأثیرگذار برای سرمایه‌گذاری است. این شاخص بر اساس اصل معروف “خرید در زمان ترس و فروش در زمان طمع” عمل می‌کند. این ویژگی، شاخص ترس و طمع را به ابزاری برای شناسایی فرصت‌های مناسب در زمان احساسات شدید بازار تبدیل می‌کند. نتایج ارزیابی‌ها نشان می‌دهد ورود و خروج سرمایه به بازار بیت‌کوین بر اساس احساسات بازار، بازدهی بهتری نسبت به نگهداری ساده دارایی دارد. با این وجود، برای دستیابی به نتایج بهتر، استفاده از سایر ابزارها مانند داده‌های آنچین، شاخص‌های کلان اقتصادی، تحلیل تکنیکال و فاندامنتال ضروری است. مطمئنا با استفاده از ترکیبی از ابزارهای مختلف در کنار شاخص ترس و طمع می‌توانید دیدگاه جامع‌تری از شرایط بازار به‌دست بیاورید و تصمیم‌های دقیق‌تر و هوشمندانه‌تری بگیرید.
