ویتالیک بوترین، یکی از بنیان‌گذاران اتریوم، اخیرا طرحی جامع برای تسهیل اجرای نودهای شبکه اتریوم توسط کاربران عادی ارائه داده است. این طرح در راستای کاهش وابستگی به ارائه‌دهندگان متمرکز خدمات و ارتقای سطح غیرمتمرکزسازی، امنیت و حفظ حریم خصوصی کاربران طراحی شده است.
به گزارش میهن بلاکچین، در حال حاضر، اجرای نود کامل در شبکه اتریوم مستلزم ذخیره‌سازی بیش از ۱.۳ ترابایت داده است؛ موضوعی که نیاز به سخت‌افزار قدرتمند و پرهزینه دارد و مانع بزرگی برای مشارکت کاربران عادی محسوب می‌شود. بوترین تأکید می‌کند که حتی با بهینه‌سازی‌های مختلف، هزینه‌های اجرای نود همچنان بالا خواهد ماند.
چرا اجرای نود شخصی همچنان مهم است؟
برخی معتقدند با پیشرفت‌های فناوری همچون ZK-EVM و راهکارهای رمزنگاری مانند پی آی آر (Private Information Retrieval)، دیگر نیازی به اجرای نودهای شخصی نیست و می‌توان به ارائه‌دهندگان خارجی خدمات RPC اعتماد کرد. اما بوترین این دیدگاه را ناقص می‌داند و سه دلیل کلیدی برای حفظ اهمیت نودهای شخصی ارائه می‌دهد:
- هزینه بالای راهکارهای رمزنگاری پیشرفته:
راهکارهای کاملا بدون نیاز به اعتماد، هنوز بسیار پرهزینه و از نظر محاسباتی سنگین هستند و بعید است در آینده نزدیک بهینه شوند. - مشکلات مربوط به حریم خصوصی متادیتا:
حتی اگر محتوای داده‌ها رمزنگاری شود، اطلاعاتی نظیر زمان ارسال درخواست‌ها و آدرس IP کاربران می‌تواند اطلاعات حساس زیادی را فاش کند. - ریسک سانسور توسط ارائه‌دهندگان متمرکز:
بازار خدمات RPC در حال حاضر تحت سلطه چند ارائه‌دهنده بزرگ است که به‌دلایل مختلف، از جمله فشارهای سیاسی، دسترسی کاربران برخی کشورها را محدود یا مسدود می‌کنند. این موضوع تهدیدی جدی برای آزادی و غیرمتمرکز بودن شبکه است.
طرح پیشنهادی بوترین برای بهبود وضعیت نودها
اولویت‌های کوتاه‌مدت طرح پیشنهادی بوترین
این اولویت‌ها را می‌توان به سه مورد خلاصه کرد:
- اجرای کامل EIP-4444:
این پروپوزال به نودها اجازه می‌دهد تنها داده‌های مربوط به ۳۶ روز گذشته را ذخیره کنند که باعث کاهش چشمگیر نیاز به فضای ذخیره‌سازی می‌شود. پس از این تغییر، نودها تنها ملزم به نگهداری وضعیت فعلی شبکه، شاخه‌های مرکل مربوط به حالت و تاریخچه ۳۶ روزه خواهند بود. - ایجاد راهکار توزیع‌شده برای ذخیره تاریخچه:
هر نود درصد کمی از داده‌های تاریخی قدیمی‌تر از ۳۶ روز را ذخیره می‌کند. این داده‌ها با استفاده از تکنیک‌های مقاوم‌سازی مانند Erasure Coding حفظ می‌شوند تا شبکه همچنان بتواند به تاریخچه کامل خود دسترسی داشته باشد؛ بدون اینکه بار اضافی به نودهای خاص وارد شود. - اصلاح کارمزدهای گس:
در این طرح، هزینه ایجاد داده‌های جدید در بلاکچین (مانند ساخت قراردادهای جدید یا ایجاد فضای جدید در حافظه قراردادها) افزایش و هزینه محاسبات کاهش می‌یابد. این کار باعث می‌شود فضای ذخیره‌سازی بهینه‌تر استفاده شده و رشد داده‌ها کنترل شود.
اولویت میان‌مدت: فعال‌سازی راستی‌آزمایی بدون حالت (Stateless Verification)
با این قابلیت، نودها می‌توانند بلاک‌ها را بدون نیاز به ذخیره‌سازی شاخه‌های مرکل تأیید کنند که نیاز به فضای ذخیره‌سازی را تا ۲ برابر کاهش می‌دهد.
معرفی نسل جدید نودها: نودهای تا حدی بدون حالت (Partially Stateless Nodes)
بوترین همچنین ایده‌ای نوین برای ایجاد نودهای «تا حدی بدون وضعیت» مطرح کرده است که می‌تواند راه را برای اجرای نودهای شخصی حتی با سخت‌افزارهای معمولی هموار کند.
این نودها بلاک‌ها را به شکل بدون حالت (Stateless) تأیید می‌کنند و تنها بخشی از حالت شبکه را که کاربر مشخص می‌کند، ذخیره و به‌روز نگه می‌دارند. این بخش از حالت می‌تواند شامل داده‌های موردنیاز برای فعالیت‌های شخصی کاربر باشد.
نمونه‌هایی از تنظیمات قابل انتخاب توسط کاربر:
- ذخیره تمام داده‌ها به جز قراردادهای شناخته‌شده اسپم
- نگهداری داده‌های مرتبط با حساب‌های کاربری (EOA و SCW) و توکن‌های پرکاربرد ERC-20 و ERC-721
- ذخیره داده‌های حساب‌های فعال در دو سال گذشته به‌همراه برنامه‌های پرکاربرد دیفای و حریم خصوصی
این تنظیمات می‌توانند از طریق قراردادهای هوشمند و به کمک یک آدرس مشخص، به‌راحتی تعیین و اعمال شوند. در این حالت، نود می‌تواند به درخواست‌های مربوط به همین داده‌ها به‌صورت مستقیم و با حفظ حداکثر حریم خصوصی پاسخ دهد.
جمع‌بندی
طرح جدید بوترین، ترکیبی از راهکارهای فنی و اقتصادی برای کاهش موانع اجرای نودهای شخصی و گسترش مشارکت کاربران در شبکه اتریوم است. این اقدامات در کنار یکدیگر می‌توانند اتریوم را به یک شبکه مقاوم در برابر سانسور، غیرمتمرکز و دوست‌دار حریم خصوصی تبدیل کنند؛ بدون آنکه نیاز به تجهیزات گران‌قیمت یا وابستگی به ارائه‌دهندگان بزرگ وجود داشته باشد.
این مسیر، هرچند با چالش‌های فنی و اجرایی همراه است، اما به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، آینده‌ای روشن برای تحقق اهداف اصلی بلاکچین فراهم می‌آورد.
