اگر امروز وارد دنیای ارزهای دیجیتال شوید، یکی از اولین نامهایی که با آن روبهرو میشوید «تتر» است. استیبلکوینی که تقریباً در تمام صرافیها، پلتفرمها، شبکهها و کیف پولها حضور دارد و به ستون اصلی نقدینگی بازار کریپتو تبدیل شده است. بسیاری از معاملهگران تازهکار و حتی حرفهای، بدون اینکه بدانند تتر چگونه فعالیت میکند، بخش بزرگی از سرمایه خود را در قالب USDT نگهداری میکنند و از آن برای انتقال سرمایه، جلوگیری از نوسانات و معامله آسانتر استفاده میکنند.
اما پشت این ظاهر ساده، یک امپراتوری مالی عظیم قرار دارد. شرکتی که بیش از صدها میلیارد دلار دارایی تحت مدیریت دارد و سالانه از مدل اقتصادیاش سودهایی بهدست میآورد که حتی برخی بانکهای سنتی نیز به آن نمیرسند. حالا این سوال به وجود میآید: تتر چگونه پول درمیآورد؟ آیا صرفاً از کارمزد تراکنشها درآمد دارد؟ یا سازوکار پیچیدهتری در جریان است؟
در این مقاله از میهن بلاکچین با زبانی ساده و توضیحاتی کاملاً آموزشی، از صفر تا صد مدل کسبوکار تتر را بررسی میکنیم؛ از نحوه کار استیبلکوینها گرفته تا مدیریت ذخایر، سودهای هنگفت حاصل از اوراق خزانهداری و درآمدهای پنهانتری که کمتر درباره آن صحبت میشود.
تتر چیست و بر چه اصولی کار میکند؟
برای درک درآمدزایی تتر، ابتدا باید بدانیم این شرکت دقیقاً چه کار میکند. تتر یک استیبلکوین است؛ یعنی یک ارز دیجیتال که هدف اصلیاش حفظ ارزش ثابت (معمولاً برابر یک دلار آمریکا) است. برخلاف بیت کوین که قیمتش دائماً بالا و پایین میرود، تتر قرار است همیشه یک دلار بماند. همین ویژگی باعث شده معاملهگران برای خروج موقت از بازار، جلوگیری از ریزشها، انتقال پول بین صرافیها و حتی پرداختهای برونمرزی از آن استفاده کنند.
تتر این ثبات را با نگهداری «داراییهای واقعی» در بانکها، صندوقهای پول، اوراق خزانه و سایر ابزارهای مالی حفظ میکند. به زبان ساده، اگر تتر یک میلیارد توکن USDT منتشر کند، باید یک میلیارد دلار یا معادل آن را در قالب دارایی ذخیره داشته باشد. این ذخایر مدام گزارش میشوند تا اعتماد بازار حفظ شود. این ذخایر همان چیزی هستند که نهتنها USDT را پایدار نگه میدارند، بلکه منبع اصلی درآمد تتر نیز محسوب میشوند.
با رشد تقاضا برای USDT، حجم این ذخایر بهطور پیوسته بزرگتر شده و همین افزایش حجم یکی از دلایل اصلی سودهای نجومی تتر است.
چطور تتر ارزش خود را ثابت نگه میدارد؟
برای اینکه قیمت تتر همواره یک دلار باقی بماند، این شرکت باید دو کار مهم را به صورت مداوم انجام دهد: تامین پشتوانه کافی و تنظیم عرضهوتقاضا از طریق صدور یا سوزاندن توکنها.
پشتوانهسازی مهمترین بخش این فرآیند است. تتر در گزارشهای دورهای خود اعلام میکند که چه نوع داراییهایی را برای حفظ ثبات USDT نگهداری میکند. این داراییها شامل پول نقد، اوراق خزانهداری کوتاهمدت، سپردههای بانکی، فلزات گرانبها مثل طلا، ارزهای دیجیتالی مثل بیت کوین یا وامهای تضمینشده هستند. این ذخایر باعث میشود کاربران مطمئن باشند که برای هر USDT در گردش، یک دلار یا معادل دلاری آن در ترازنامه تتر وجود دارد.
وقتی تقاضا برای خرید USDT افزایش مییابد، کاربران پول واقعی وارد سیستم میکنند و تتر توکن جدید صادر میکند؛ فرآیندی که در دنیای کریپتو به آن مینت (Mint) گفته میشود. در سمت مقابل، زمانی که کاربری بخواهد USDT خود را پس بدهد و پول نقد دریافت کند، تتر توکنهای او را میسوزاند تا عرضه کاهش یابد. این سازوکار کاملاً انعطافپذیر باعث شده تتر بتواند حجم بازار خود را بر اساس نیاز واقعی بازار مدیریت کند.
همین مدل عرضه پویا است که تتر را از بسیاری پروژههای دیگر متفاوت میکند. برخلاف ارزهای دیجیتالی که عرضه محدود دارند، تتر تنها بر اساس تقاضای کاربران عمل میکند. نتیجه این سیستم، ثبات سریع و کارآمد ارزش تتر و توانایی پاسخگویی به نوسانات شدید بازار است.
چطور تتر درآمد کسب میکند؟
اما حالا برگردیم به سوال اصلی مقالهمان: تتر چطور درآمد کسب میکند؟ در ظاهر، تتر یک شرکت ساده به نظر میرسد که فقط توکن صادر میکند. اما پشت صحنه، یک مدل اقتصادی بسیار بزرگ و پیچیده وجود دارد که سالانه میلیاردها دلار سود ایجاد میکند. سه منبع اصلی درآمد تتر شامل سود ذخایر، کارمزدهای صدور و بازخرید و عملیات مالی دیگر مانند وامدهی است.
منبع اول: سود حاصل از ذخایر عظیم تتر
بزرگترین و مهمترین منبع درآمد تتر سودی است که از سرمایهگذاری ذخایر پشتوانه خود بهدست میآورد. از آنجا که USDT از طریق واریز پول واقعی ایجاد میشود، تتر میلیاردها دلار پول نقد و دارایی کمریسک در اختیار دارد. این پولها در بانکها یا در اوراق خزانهداری کوتاهمدت نگهداری شده و سودی کاملاً امن و قابلپیشبینی تولید میکنند.
اوراق خزانهداری آمریکا در سالهای اخیر نرخ سود بالایی داشتهاند؛ بنابراین وقتی تتر دهها میلیارد دلار ذخیره دارد، حتی سود ۴ تا ۵ درصدی هم رقمهای نجومی ایجاد میکند؛ سودی که بدون ریسک و بدون انجام هیچ عملیات پیچیدهای به دست میآید.
هرچه تقاضا برای USDT بیشتر شود، حجم ذخایر تتر نیز بیشتر میشود، و هرچه ذخایر بزرگتر شوند، سود حاصل از آنها نیز بیشتر خواهد شد. بنابراین مدل اقتصادی تتر به شکلی طراحی شده که رشد بازار مستقیماً به رشد درآمد تبدیل میشود.
منبع دوم: کارمزد صدور و بازخرید (Issuance & Redemption Fees)
تتر برای هر بار صدور یا بازخرید USDT کارمزدی مشخص دریافت میکند. این کارمزد بسته به نوع تراکنش و حجم عملیات بین ۰.۱٪ تا ۰.۴٪ متغیر است. با توجه به اینکه روزانه میلیاردها دلار USDT وارد چرخه میشود یا از آن خارج میشود، همین درصدهای کوچک درآمد بسیار قابلتوجهی ایجاد میکند.
کارمزدهای صدور و بازخرید بخش مهمی از درآمد عملیاتی تتر را تشکیل میدهند و فرقی نمیکند که بازار صعودی است یا نزولی چراکه کاربران همیشه در حال استفاده از توکن USDT هستند و به همین خاطر این جریان درآمدی همواره برقرار است.
منبع سوم: وامدهی به سایر موسسات و شرکتها
بخشی از ذخایر تتر در قالب وامهای تضمینشده (Secured Loans) به مؤسسات مالی یا شرکتهای وابسته ارائه میشود. تتر ادعا میکند این وامها کاملاً بیشازحد وثیقهگذاری شدهاند، بنابراین ریسک بسیار پایینی دارند. سود حاصل از این وامها نبض دیگری برای درآمد تتر است، هرچند نسبت به سود ذخایر اهمیت کمتری دارد.
این مدل وامدهی به تتر اجازه میدهد از بخش کوچکی از ذخایر خود بازدهی بیشتری نسبت به سایر سرمایهگذاریهای کمریسک کسب کند.
مدیریت ذخایر تتر چگونه انجام میشود؟
برای حفظ پگ ۱ دلاری و اعتبار توکن USDT، تتر باید ذخایرش را با دقت مدیریت کند. همانطور که گفتیم، این ذخایر شامل پول نقد، اوراق خزانهداری، سپردههای بانکی، طلا، بیت کوین و … است. بیشترین سهم این ذخایر را هم اوراق خزانهداری دولت آمریکا تشکیل میدهد که ریسک بسیار پایینی دارند و بسیار هم نقدشونده هستند.
به منظور حفظ شفافیت، تتر هر فصل گزارشی از ذخایر خود منتشر میکند و میگوید هر کلاس دارایی چه سهمی از پشتوانه USDT را تشکیل داده است. شما میتوانید گزارشات ذخایر تتر را از طریق این لینک مشاهده کنید.
یکی از سیاستهای اصلی تتر برای کنترل ریسک ذخایرش، پرهیز از سرمایهگذاریهای پرریسک است. همانطور که گفتیم در حال حاضر بخش گستردهای از ذخایر تتر را اوراق خزانهداری و پول نقد تشکیل میدهند و مدیریت حرفهای این ذخایر باعث شده کاربران به تتر اعتماد کنند و USDT به محبوبترین استیبلکوین دنیا تبدیل شود.
تتر در اکوسیستم بلاکچین: چرا روی دهها شبکه فعالیت میکند؟
استیبل کوین تتر در ابتدا بر بستر شبکه اومنی عرضه شد اما با افزایش تقاضا پایش به سایر بلاکچینها هم باز شد و امروزه شاهد فعالیت آن در شبکههای مختلفی از جمله اتریوم، ترون، سولانا، تون و … هستیم.
فعالیت تتر بر بستر دهها شبکه مختلف چندین مزیت مهم دارد: اول اینکه کاربران میتوانند بسته به نیاز خود شبکهای را انتخاب کنند که کارمزدهای پایینتری دارد. علاوه بر این، حضور تتر در بستر چندین بلاکچین باعث میشود نقدینگی آن چند برابر شود و معاملات در سراسر اکوسیستم یکپارچه باقی بماند. از آنجا که تقریباً همه صرافیها از USDT استفاده میکنند، این انعطافپذیری نقشی اساسی در پایداری بازار دارد.
نکته دیگر اینکه هرچند تتر از کارمزدهای شبکه سودی مستقیم نمیبرد، اما حضور آن باعث افزایش تراکنشها و رشد شبکههایی میشود که USDT را پشتیبانی میکنند. در نتیجه، کل اکوسیستم بلاکچین از حضور تتر سود میبرد.
علاوه بر استیبل کوین USDT، تتر چندین استیبل کوین دیگر نیز دارد، مثلا استیبل کوین EURt با پشتوانه یورو یا CNHt با پشتوانه یوان چین. این شرکت همچنین توکنی به نام XAUT با پشتوانه طلا دارد. این تنوع محصولات نیز باعث شده تا درآمد تتر از چندین کانال مختلف تامین شود.
جمعبندی: تتر چگونه اینقدر سودآور است؟
تتر را اغلب «ماشین چاپ پول صنعت کریپتو» مینامند و این لقب بیراه نیست. این شرکت میلیاردها دلار پول کاربران را مدیریت میکند، بدون اینکه لازم باشد مانند بانکها شعبه، کارمند یا هزینههای عملیاتی سنگین داشته باشد. تتر در واقع یک سیستم مالی جهانی است که روی بلاکچین اجرا میشود و بهصورت شبانهروزی جریان سرمایه را کنترل میکند.
مدل درآمدی تتر بسیار ساده اما فوقالعاده قدرتمند است: پول کاربران را در داراییهای کمریسک و پرسود سرمایهگذاری میکند، از عملیات صدور و بازخرید توکن کارمزد میگیرد، محصولات مالی متنوع ارائه میدهد و از محبوبیت خود در بازار کریپتو سود میبرد. هرچه بازار بزرگتر شود، درآمد و تأثیر تتر نیز بیشتر خواهد شد.
