پروپوزال بهبود بیت کوین (BIP) طرحی است که توسط یک فرد به منظور ارتقا و بهبود اکوسیستم کلی بیت کوین ارائه می شود که این می تواند شامل جنبه های مختلفی از بیت کوین باشد. عموما، BIP ها توسط توسعه دهندگان یا افرادی که دارای نوعی مهارت و دانش کامپیوتری هستند ارائه می شود.
دلیل اینکه طرح های پیشنهادی معمولا توسط چنین افرادی پیشنهاد می شوند، پیچیدگی و فنی بودن بالای این نوع دانش است که معمولا فراتر از درک افراد معمولی و بدون دانش تخصصی می باشد.
عموما، BIP ها زمانی شکل می گیرند که فردی ایده ی جدیدی پیدا کند که بتواند باعث بهبود بیت کوین شود. اولین پروپوزال بهبود توسط فردی به نام امیر تاکی ارائه شد. این BIP که در ۱۹ آگوست ۲۰۱۱ مطرح شد، با عنوان BIP 0001 نامگذاری شد. BIP 0001 عملا شرحی از چگونگی فرآیند یک پروپوزال بهبود و استانداردهای لازم آن بود.
انواع BIP
از زمان ایجاد اولین پروپوزال بهبود، بسیاری پیشنهادات دیگر نیز ارائه شده است. اما با وجود اینکه طرح های پیشنهادی بسیاری مرتبا ارائه می شوند، عموما به سه دسته تقسیم می شوند. این سه دسته عبارتند از: طرح های هسته اصلی، اطلاعاتی و فرآیندی. در ادامه نگاهی دقیق تر به هر یک می اندازیم.
BIP هسته اصلی (Standard Track BIP)
این طرح ها بیشتر در مورد پروتکل شبکه بیت کوین، بلاک ها و تایید تراکنش ها می باشند. در نتیجه وارد قلب بیت کوین و تکنولوژی های زیرساختی آن می شوند. به این دلیل هر BIP هسته اصلی که توسط اجماعی از توسعه دهندگان و جامعه بیت کوین پذیرفته شود، می تواند تاثیری قابل توجه بر این ارز دیجیتال داشته باشد.
با این حال به دلیل اینکه بیت کوین در حال حاضر بسیار محبوب بوده و درجایی محکم قرار دارد، تایید و پیاده سازی یک طرح هسته اصلی امری بسیار مشکل است.
BIP اطلاعاتی
BIP های اطلاعاتی غالبا حول موضوعاتی مانند طراحی و دستورالعمل های کلی می چرخند. به بیان دیگر آنها پیشنهاداتی مبنی بر راه حل های مقیاس پذیری، تغییرات در بلاک ها یا پروتکل پردازشی نیستند. با اینکه ممکن است این طرح ها تاثیر چندانی بر زیرساخت های پروتکل بیت کوین نداشته باشند ولی موثر بوده و اهمیت خود را دارند. با علم به اینکه بیت کوین توسط هیچ شرکت خاصی کنترل نمی شود، هر طرحی که بتواند باعث بهبود جامعه یا دستورالعمل های موجود شود، کمک بزرگی خواهد بود.
BIP فرآیندی
همانطور که از نامش پیداست، BIP فرآیندی، تغییرات پیشنهادی مربوط به فرآیند بیت کوین می باشند که از این لحاظ مشابه طرح های هسته اصلی هستند. با این حال یک تفاوت کلیدی بین آنها وجود دارد؛ طرح های فرآیندی تنها در خارج از پروتکل بیت کوین پیاده می شوند. پس این طرح ها فقط بر مواردی اعمال می شوند که مرتبط به بیت کوین بوده ولی مستقیما در تکنولوژی و کدنویسی مرتبط با ساختار این ارز درگیر نیستند. باز هم باید گفت، با اینکه این طرح ها کاملا با مفهوم اصلی بیت کوین ادغام نشده اند، بسیار مهم می باشند.
ساختار پروتکل بهبود بیت کوین
هر فردی که بخواهد یک پروپوزال بهبود بیت کوین ارائه دهد، باید ساختار خاصی را دنبال کند. طرح کلی این ساختار به شکل زیر است:
مقدمه
این قسمت اولین بخش هر پروپوزال بهبود است. در این قسمت، نویسنده باید جزئیاتی مانند شماره BIP، عنوان کوتاهی از طرح، فراداده ی BIP، و اطلاعات تماس و نام نویسنده یا نویسندگان را ارائه کند. فراهم کردن این اطلاعات باعث سازمان یافتن پروپوزال بهبود شده و به اشتراک گذاری و جستجوی آن را راحت تر می کند. اگر این اطلاعات در مقدمه آورده نشوند، منظم نگاه داشتن طرح ها بسیار مشکل خواهد شد.
چکیده
چکیده توضیحی از پروپوزال بهبود است که معمولا شامل ۲۰۰ کلمه یا کمتر می باشد. این بخش از طرح، آنها را بسیار شبیه به مقالات تحقیق می کند. اگر شما می خواهید یک پروپوزال بهبود ارائه دهید، این قسمت جایی است که باید ماهیت پیشنهاد خود را به کوتاهترین و ساده ترین شکل بیان کنید. هر کسی باید قادر باشد با نگاه به چکیده شما، موضوع پروپوزال بهبود و نکته اصلی آن را متوجه شود.
حق چاپ (کپی رایت)
در این بخش باید تمام اطلاعات کپی رایت مرتبط با پروپوزال بهبود خود را درج کنید. این اطلاعات می توانند شامل دامنه عمومی (public domain)، جواز انتشار و غیره باشد. اگر از اطلاعات مجوز دار استفاده کرده اید، باید به آنها در این قسمت اشاره کنید تا تمام پارامترهای قانونی را دنبال کرده باشید. به این شکل خواننده می تواند بفهمد که چه نوع اطلاعات کپی رایت شده ای ممکن است در طرح شما آورده شده باشد. بعضی اوقات این می تواند باعث بهره بردن از یک ایده شود.
مشخصات
در قسمت مشخصات، جزئیات هر گونه قابلیت یا مفهوم جدید که می خواهید معرفی کنید آورده می شود. ازآنجا که بیشتر طرح های پیشنهادی، مفاهیم جدیدی را معرفی می کنند، این بخش عموما برای اکثر طرح ها بسیار اهمیت دارد. در این قسمت است که سوالات خوانندگان درباره چگونگی عملکرد ایده و قابلیت های جدید پیشنهادی شما پاسخ داده می شود.
این قسمت بسیار سنگین خواهد بود، به همین دلیل باید اطمینان حاصل کنید که شفاف و روشن نوشته شود. اگر قسمت مشخصات شما خوب نوشته نشده باشد، ممکن است پروپوزال بهبود شما جدی گرفته نشود.
انگیزه
در این قسمت شما می توانید اینکه چرا ایده ی شما باعث بهبود پروتکل بیت کوین، جامعه یا طراحی می شود را توضیح دهید. می توانید دلیل نامناسب بودن راه حل فعلی را بیان کرده و بگویید چرا ایده ی شما بهتر است. البته که هیچ تضمینی نیست که اکثریت توسعه دهندگان بیت کوین با شما موافقت کنند.
منطق
قسمت منطق تا حدودی مشابه قسمت انگیزه است. بجای اینکه در مورد ضرورت این ایده صحبت کنیم، در مورد چرایی تصمیمات خاصی که در خلق طرح خود گرفتید باید توضیحاتی ارائه دهید. این ها شامل تصمیماتی می شوند که در مورد شاخصه های طراحی، استراتژی های استفاده شده به منظور عبور از موانع بر سر راه طرح و غیره گرفته شده اند. این بخش فرصتی است برای شما تا به انتقادات قبل از مطرح شدن آنها پاسخ دهید. اگر می خواهید یک پروپوزال بهبود ارائه دهید، ازاین بخش به شکلی عاقلانه استفاده کنید.
پشتیبانی از نسخه های قبل (Backward Compatibility)
در این بخش نویسنده به خواننده می فهماند که آیا پروتکل بهبود بیت کوین او، پشتیبانی از نسخه های قبل دارد یا خیر. اگر جواب منفی است، باید دلایل آن شرح داده شود. همچنین در این صورت باید شدت عدم سازگاری نیز بیان شود. همچنین، نویسنده در این قسمت باید برنامه های خود برای مقابله با این عدم سازگاری را توضیح دهد. بیان این برنامه ها یک ضرورت هستند، چراکه اگر برنامه ای در کار نباشد، می تواند احتمال وقوع مشکلاتی بالقوه را ایجاد کند.
انجام ارجاع دهی
در این قسمت، نویسنده باید نمونه ای از ایده ی خود که توسعه دهندگان دیگر بتوانند به آن ارجاع دهند و احتمال اجرایی شدن ایده توسط آنها در آینده وجود داشته باشد، آورده شود. این بخش عملا جایی است که شما ایده خود را نشان داده و به جامعه ارائه می کنید.
نداشتن نمونه ای کامل از ایده تان، می تواند تبدیل به ضعفی بزرگ برای پروپوزال بهبود شما شود. به هر حال مردم می خواهند بجای اینکه خود تصور کنند، بدانند که ایده ی شما در عمل چگونه خواهد بود. پس کامل کردن بخش ارجاع دهی پیش از ارائه طرحتان می تواند برای شما بسیار ارزشمند باشد.
چشم اندازی وسیع تر
با ادامه رشد قیمت بیت کوین، پروپوزال بهبود بیت کوین (BIP) با ریسک های بیشتر و بیشتری مواجه می شوند. این بدین دلیل است که مقادیر بسیار زیادی از ثروت افراد در حال گره خوردن با بیت کوین است. این بدان معناست که تغییرات مثبتی که پیاده سازی شوند می توانند بیت کوین را قوی تر نیز بکنند. ولی اگر تغییرات منفی در پروتکل بیت کوین اجرا شوند، می توانند تاثیر نامطلوبی بر روی این ارز دیجیتال بگذارند.
بیت کوین اولین ارز دیجیتال ابداع شده است و به همین دلیل سهم بسیار زیادی از بازار را توانست در روزهای اولیه از آن خود کند. هم اکنون ۱۶ ارز دیجیتال با ارزش بازار بیش از ۱ میلیارد دلار وجود دارند که به معنی وجودی رقیب برای بیت کوین است. به همین دلیل اگر طرح های پیشنهادی تایید شوند که هیچگونه کمکی به این ارز نمی کنند، احتمال از دست دادن سهم بازار و تصرف آن توسط ارزهای رقیب مانند اتریوم، لایت کوین و غیره وجود دارد.
بیشتر بحث ها و پروپوزال بهبود در سالهای اخیر در مورد مقیاس پذیرسازی موثر بیت کوین بوده است. تعدادی راه حل در تلاش بر مقیاس پذیر کردن بیت کوین ارائه شده است. تاکنون تعدادی فورک سخت مانند بیت کوین کَش و بیت کوین گلد در این ارز دیجیتال رخ داده است. هر دوی این فورک ها از خروجی های جانبی بیت کوین بوده و با مشخصه هایی کمی متفاوت نسبت به آن عرضه می شوند. برای مثال، بیت کوین کَش دارای بلاک هایی با ظرفیت بیشتر است که هدف آن تسهیل مقیاس پذیری بوده است.
راه حل های دیگری نیز به منظور کمک به مشکل مقیاس پذیری بیت کوین ارائه شده اند، مانند: SegWit2x و شبکه لایتنینگ (Lightning Network). راه اندازی رسمی SegWit2x به دلیل دریافت اقلیت تاییدها لغو شد. ولی شبکه لایتنینگ توانست به راه خود ادامه داده و می تواند سودمندی خود را در حل مشکل مقیاس پذیری بیت کوین ثابت کند.
سخنان پایانی
ما امیدواریم روزی پروتکل بیت کوین به کمال رسیده و دیگر نیازی به هیچ ایده ای برای بهبود آن نباشد. ولی تا آن روز، پوروپوزال بهبود بیت کوین به ارائه شدن توسط توسعه دهندگان و افراد دیگر ادامه خواهند داد. پس از مطالعه این مطلب، باید درک بهتری از ماهیت BIP ها، ساختار آنها و چشم اندازی وسیعتر از کاربردهای کنونی شان پیدا کرده باشد.
اگر ایده ای فوق العاده برای یک پروپوزال بهبود دارید، می توانید به راحتی از طریق ساختار بالا آن را تهیه کرده و ارائه کنید. کسی چه می داند، ممکن است ایده ی شما تبدیل به بزرگترین موفقیت بعدی بیت کوین شود.
