به اجماع رسیدن مشتاقان، سرمایه گذاران و قانونگذاران ارزهای دیجیتال در خصوص طبقه بندی بیت کوین یکی از موضوعات دشوار و بحث برانگیز بوده است. این ارز دیجیتال با ارزهای سنتی، کالاها و دارایی سرمایه گذاری مقایسه شده و حتی گفته شده است که هیچ ارزشی ندارد. هرچند از نظر قانونگذاران، بیت کوین عمدتا به عنوان یک کالا و مخصوصا در مقایسه با طلا لحاظ و مطالعه شده است. در واقع، چندین بار به بیت کوین به عنوان طلای جدید یا طلای دیجیتال اشاره شده است.
با افزایش تنش های بین ایران و آمریکا در هفته های اخیر، قیمت طلا به بالاترین میزان خود طی ۶ سال گذشته رسید، درحالی که قیمت بیت کوین نیز ۲۰ درصد افزایش یافت. بنابراین، تحلیلگران در صدد ارزیابی مجدد این موضوع هستند که کالاها و سایر دارایی های سنتی تا چه میزان به نوسان قیمت بلندمدت و کوتاه مدت بیت کوین مرتبط هستند.
ارتباط بین قیمت طلا و بیت کوین
با بررسی نوسان قیمت بیت کوین و طلا از ماه مارس ۲۰۱۳ تاکنون، می‌توان مشاهده کرد که اکنون قیمت طلا با بالاترین مقدار خود رسیده است؛ در حالی که بیت کوین نیز مجددا به بالاترین قیمت خود در سال ۲۰۱۷ دست یافته است. اما رابطه قیمت بیت کوین و طلا چگونه است؟
هنگام محاسبه رابطه قیمت طلا و بیت کوین برای تاریخ آوریل ۲۰۱۳ الی دسامبر ۲۰۱۹، اطلاعات نشان داده اند که این دو تا ۴۶.۵ درصد با یکدیگر مرتبط هستند و میزان ارتباط نداشتن آنها صفر درصد است، یعنی ۱۰۰ درصد با یکدیگر ارتباط مستقیم دارند.
نکته جالب این است که هنگام محاسبه رابطه قیمت بین سال های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹، می‌توان تایید کرد که همبستگی و رابطه قیمت ها از سال ۲۰۱۸ الی ۲۰۱۹، از ۶۰.۳ درصد به ۷۰.۸ درصد افزایش یافته است.
این موضوع بیانگر آن است که با بالغ شدن بازار ارزهای دیجیتال، نوسان قیمت آنها مشابه با نوسان قیمت دارایی های سنتی است. ارتباط و همبستگی بین قیمت بیت کوین و طلا نیز شباهت هایی را نشان می‌دهد.
سرمایه گذاران باید منتظر چه شرایطی باشند؟
طی هفته گذشته، قیمت طلا به رکورد ۱۶۰۶ دلار در هر اونس رسید و نوسان و قیمت قراردادهای آتی طلا نیز افزایش یافت. همزمان، قیمت بیت کوین نیز به ۸۳۰۰ دلار صعود کرد که بالاترین قیمت از ماه نوامبر ۲۰۱۹ است.
به علاوه، در تاریخ ۸ ژانویه و از تاریخ ۱۸ دسامبر که بیت کوین با کاهش قیمت مواجه شد، این ارز دیجیتال به بالاترین حجم تراکنش روزانه خود یعنی بیش از ۲۸ میلیارد دلار رسید. با بررسی نوسان قیمت بیت کوین که توسط کوین مارکت کپ ارائه شده است، می‌توان این نکته را مشاهده کرد که از ۱۸ دسامبر، بالاترین قیمت بیت کوین در تاریخ های ۳ و ۸ ژانویه بوده است.
اگر صرفا رابطه قیمت ها را بررسی کنیم، مشاهده خواهیم کرد که سرمایه گذاران ممکن است این نتیجه را بگیرند که رابطه قیمتی بین طلا و بیت کوین وجود دارد. هرچند اطلاعات در این زمینه کافی نیست تا به نتیجه گیری جامعی برسیم.
سود طلا و بیت کوین در چه شرایطی قرار دارد؟
رابطه بین سود طلا و بیت کوین ضعیف تر از رابطه بین قیمت آنها بوده است و طی این مدت صرفا ۲.۲ درصد است. هرچند می‌توان شاهد افزایش رابطه قیمت بیت کوین و طلا از ۸.۷ درصد در سال ۲۰۱۸ به ۱۲.۵ درصد در سال ۲۰۱۹ باشیم.
بهبود مشابهی نیز در این مدت می‌توان از سود به دست آمده مشاهده کرد. اما در این مورد، رابطه طلا و بیت کوین در سال ۲۰۱۸ منفی (۴.۷- درصد) و هم چنین در مدت مورد نظر نیز ۲.۳- درصد بوده است اما در سال ۲۰۱۹ این رقم به مثبت ۲.۳ درصد رسیده است. این موضوع باعث شده است که تحلیلگران از احتمال وجود رابطه ای بین سود طلا و نوسان بیت کوین صرف نظر کنند.
آیا رابطه بین این دو، نتیجه ناامید کننده به دنبال دارد؟
با مدل رگرسیون به این موضوع می‌پردازیم که آیا سود طلا بیانگر مسیر سود بیت کوین است یا خیر. هنگام تحلیل این مورد، ضرایب نشان داده‌اند هنگامی که قیمت طلا یک درصد افزایش می‌یابد، بیت کوین با افزایش قیمت ۰.۱۱۵ مواجه می‌شود.
هرچند این نتایج از نظر آماری آنچنان چشمگیر و مهم نیست و حتی بعضی از تحلیلگران بیان کرده‌اند که نمی‌توان چنین رابطه مثبت اندکی را تایید کرد. رابطه منفی نیز قابل تایید نیست.
اما شرایط برای نفت، بزرگترین کالای جهان چطور است؟
بیت کوین به طور عمده با کالاها مقایسه شدت است اما بعضی از فرضیات موجود در آن نظیر موجودی ثابت و نوسان بالا، باعث ایجاد چالش هایی در مقایسه با نفت می‌شود.
در بحبوحه تنش های ایجاد شده بین ایران و آمریکا، قیمت نفت تگزاس در حد فاصل ۲ الی ۷ ژانویه تا ۲.۸۶ درصد افزایش یافت؛ در حالی که قیمت نفت برنت نیز با افزایش ۳.۹ درصدی مواجه شد. قیمت قراردادهای آتی نفت نیز شرایط مشابهی داشتند.
اگر این شرایط را به صورت کلی تر بررسی کنیم و آن را با طلا مقیسه کنیم، اطلاعات موجود یک رابطه منفی (۱۳.۵- درصد) بین قیمت نفت تگزاس و بیت کوین را نشان می‌دهند. بر خلاف نتایج بررسی قبلی، در اینجا رابطه از سال ۲۰۱۸ الی ۲۰۱۹ منفی بوده و از ۲۲ درصد در سال ۲۰۱۸ به ۳.۷- درصد در سال ۲۰۱۹ رسیده است.
در خصوص برگشت سود، رابطه منفی مشابهی برای نمونه کامل (۲.۵- درصد) و طی سال ۲۰۱۹ (۳- درصد) می‌توان مشاهده کرد. در این مورد نیز رابطه ها در سال ۲۰۱۸ در دوره های دیگر بهتر بودند (۱.۸ درصد).
با بررسی برگشت سود نفت تگزاس می‌توان رابطه منفی در سال ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ مشاهده کرد، اما رابطه مثبت اندکی برای نمونه کامل (۳ درصد) وجود دارد که شرایط بهتری نسبت به طلا دارد.
در خصوص مدل رگرسیون برای سود نفت تگزاس نیز نمی‌توان سود چشمگیری یافت که تایید کند قیمت نفت می‌تواند قیمت بیت کوین را پیش بینی کند.
در خصوص نفت، ضرایب برای سودهای معمولی و سودهای با تاخیر منفی هستند اما ضریب سود طلا مثبت بود. این موضوع، رابطه کاملا مخالفی بین نفت و بیت کوین را بیان می‌کند.
بیت کوین: کالا یا چیز دیگر؟
هنوز مشخص نیست بیت کوین در کدام طبقه بندی جای می‌گیرد. در کوتاه مدت و طی ناآرامی های ژئوپولیتیکی هفته های اخیر، بیت کوین و کالاهایی نظیر طلا و نفت عملکرد مشابهی داشتند. در حالی که شاخص بورس های سنتی روندی مخالف با این کالاها داشتند.
در بازه های زمانی بلندتر، اطلاعات نشان می‌دهند که رابطه معناداری بین بیت کوین و طلا وجود ندارد و این رابطه حتی با نفت کمتر هم است. هنگامی که بیت کوین را با کالاهای سنتی مقایسه می‌کنیم، سوالات بیشتری به وجود می‌آید.
در بلندمدت، با در نظر گرفتن نمونه استفاده شده در شکل ۶، بیت کوین هم‌چنان گزینه سرمایه گذاری بهتری نسبت به طلا و نفت ارائه می‌دهد. طبق گزارش کوین تلگراف در دسامبر سال گذشته، افزایش قیمت بیت کوین، سایر سرمایه گذاری ها در دهه گذشته را با افزایش قیمت ۹ میلیون درصدی زیر سایه خود قرار داده است.
با این حال، عواملی که بر قیمت و سود بیت کوین تاثیرگذار هستند، قطعی و نهایی نیستند. در عین حال، بیت کوین ممکن است در نظر معامله کنندگان یک دارایی غیر وابسته به شاخص های بورس سنتی در دوره های عدم اطمینان اقتصادی باشد و همانند هفته های اخیر، بیشتر به عنوان دارایی امن عمل کند. طبق گزارش کوین تلگراف، حتی رسانه های رایج نیز این ایده را قبول دارند که بیت کوین یک دارایی فارغ از سیاست است.
نشریه Nikkei Asian Review در طول تنش های اخیر بین آمریکا و ایران اذعان کرده است:
ارزهای دیجیتال فارغ از دخالت دولت ها یا خطرات ژئوپولیتیکی، در بحبوحه تنش های ایران و آمریکا به طلای دیجیتال تبدیل شده است.
اگر بیت کوین توسط افراد و شرکت ها پذیرفته شود، رابطه معکوس آن با بازارها و کالاهای سنتی در آینده بیشتر مورد توجه قرار خواهد گرفت. البته باید منتظر ماند و دید که آیا تکامل بیت کوین منجر به این خواهد شد که به چیزی نزدیک تر شود: کالا، ارز، دارایی قابل احتکار یا یک کلاس دارایی کاملا جدید.
