دوازده سال از نظر تاریخی یک چشم بر هم زدن است، اما در تکنولوژی یک زمان بسیار طولانی است. کافی است به تلفن همراه نگاه کنید که در کمتر از یک دهه، از یک لوازم جانبی خاص به یک ضرورت مطلق تبدیل شده است. فناوری‌های جدید همیشه بلافاصله اوج نمی‌گیرند: برای مثال یک ربع قرن طول کشید تا وسیله‌ای ناچیز مانند ماشین لباسشویی به نیمی از خانه‌‌های ایالات متحده برسد. تجربه کاربری بیت کوین هم چیزی شبیه این مثال است.
این هالووین دوازدهمین سالگرد انتشار مقاله سفید بیت کوین (Bitcoin) توسط ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) بود. در این مدت کوتاه بیت کوین طرز فکر ما درباره پول را دگرگون کرده است، اما هنوز فاصله زیادی با پذیرش گسترده دارد. در نتیجه باید سوالات جدی راجع به آنچه مانع پیشرفت بیت کوین می‌شود بپرسیم.
مشکل تجربه کاربری بیت کوین
از نظر من، جای هیچ تردیدی نیست تجربه کاربری (UX) همیشه بزرگترین مانع در برابر پذیرش بیت کوین بوده است. اما نه آن طور که ممکن است فکرش را بکنید.
UX یک اصطلاح گمراه‌کننده است: برای افراد مختلف در زمینه‌‌های مختلف معانی مختلفی دارد. به عنوان مثال، در مورد بیت کوین، UX فراتر از سادگی کار کردن با صرافی‌های شخصی یا کیف پول‌ها است. از آنجا که ما در حال صحبت کردن در مورد سرمایه‌گذاری مردم هستیم، وقتی از تجربه کاربری صحبت می‌کنیم، امنیت مهمترین مساله است.
مشکل بیت کوین، قابلیت استفاده است که به سادگی با یک رابط کاربری جدید قابل رفع شدن نیست. این یک خطای فنی نیست، بلکه یک خطای انسانی است: این فرض که ذخیره کوین‌ها از طریق صرافی‌ها امن تر از این است که خود متصدی آن باشند. این با رابط کاربری جدید (UI) قابل رفع شدن نیست؛ بلکه به انقلابی در طرز فکر ما درباره امنیت بیت کوین نیاز دارد.
بیشتر بخوانید : بزرگترین اشتباه در بیت کوین چیست و چگونه باید از آن جلوگیری کنیم؟
در روزهای ابتدایی، UX ضعیف اهمیت چندانی نداشت. زیرا پلتفرم‌های بیت کوین بیشتر توسط بازرگانان و دلالان استفاده می‌شد. آنها توانایی روبرویی با پیچیدگی را داشتند. اما هنگامی که مردم عادی شروع به سروکله زدن در بیت کوین کردند، تعدادی از صرافی‌ها و پلتفرم‌های تجاری توجه خود را به توسعه تجارب کاربری مناسب برای مصرف‌کننده معطوف کردند. از قضا این لحظه‌ای بود که مشکلات UX بیت کوین آغاز شد.
کجا همه چیز به راه اشتباه رفت؟
اینگونه نبود که ما پیش‌بینی این اتفاق نکرده باشیم. در اولین هک بسیار معروف در جهان از Mt. Gox در سال ۲۰۱۴، ۲۴۰۰۰ نفر همه‌چیزشان را از دست دادند. اما در شش سال گذشته ما از نظر امنیتی به مسیر اشتباه ادامه دادیم. در اینجا فضای کافی برای بررسی عمیق گذشته نیست، تعداد صرافی‌هایی که نابود شدند، هک شده‌اند یا مانند OKEx که در ماه اکتبر پس از دستگیری کارمندی که متصدی نگهداری کلیدهای مشتریانش بود، تمامی این کلید‌ها را از دست داد.
تنها در نیمه اول سال ۲۰۲۰، شرکت تحلیلی بلاک چین سایفر تریس (CipherTrace) دریافت که سرمایه‌گذاران، به ارزش ۱.۴ میلیارد دلار کریپتو (crypto) از دست داده‌اند که بیشتر آن از صرافی‌هایی است که هک شده‌اند یا به طرز ناخوشایندی مرتکب کلاهبرداری از مشتریان خود شده‌اند. چه مشکلی پیش آمده است؟
بیشتر بخوانید : آیا صرافی‌های ارز دیجیتال واقعا ناامن هستند؟ دلیل ایجاد ترس در میان مردم چیست؟
به جای ساده کردن دسترسی همگانی به کلیدهای شخصی، صنعت بر ارائه تجارب کاربرپسند و «خدمات کامل» متمرکز شده است , همه چیز از جمله کلیدهای شخصی توسط اشخاص ثالث کنترل می‌شود.
این ممکن است یک نقطه شروع برای کاربری که بار اول است آغاز به کار کرده است باشد، زیرا آنها را از انجام خطاهای امنیتی بسیار ابتدایی باز می‌دارد. اما همچنان شما را در معرض تهدیدهای مختلفی، چه از داخل و چه از خارج صرافی، قرار می دهد. علیرغم اینکه فجایع به خوبی تبلیغ شده‌اند، صنعت ما هنوز توجه خود را به توسعه یک راه‌حل استاندارد برای این نقض امنیتی اساسی و اصلی معطوف نکرده است. دلیل عمده آن این است که برای پلتفرم‌ها این مناسب است که مشتریان کوین های خود را در صرافی نگه دارند.
ساده کردن امنیت
تلاش‌های اولیه تجربه کاربری بیت کوین بر روی موضوعات سطحی متمرکز بود و مشکل عمیق کمک به کاربران در نگهداری کلیدهای خصوصی خود را برطرف کرد. آنها فهمیدند که دستیابی به یک تجربه کاربری عالی برای کنترل کلیدهای کاربران، یک جنگ غیرقابل پیروزی است و این گزینه را از روی میز برداشتند.
گرچه قابل درک است اما من معتقدم که این یک اشتباه بوده است. تمام رسالت بیت کوین بر اساس ایده توانمندسازی بنا شده است: بانک خود باشید، پس‌اندازتان را خودتان کنترل کنید و سرنوشت مالی خود را خودتان تعیین کنید. اما در تلاش برای ایجاد یکپارچه‌تر شدن UX برای مشتریان غیرفنی، صرافی‌ها و کیف پول‌های متصدی، کاربران را از اینکه خود برای دارایی‌های خود تصمیم گیرنده باشند دلسرد کرده و زمینه را برای خطر شخص ثالث باز کرده‌اند. تجربه‌ای ناخوشایند تر از هیچ توانمندی در برابر سرمایه خود نداشته باشید وجود ندارد.
کنترل کلیدهای خصوصی توسط خود مصرف کننده مهمترین مسئله حل تجربه کاربری بیت کوین است و این یکی از مواردی است که صنعت تا حد زیادی از حل آن کناره گرفته است.
بنابراین، در حالی که بسیاری از کاربران جدید بیت کوین با یک چالش یادگیری مواجه هستند، چیزی که یاد نمی‌گیرند این است که مدل‌های امنیتی که با آن آشنا هستند در اینجا کارکرد ندارد. به عنوان مثال اگر کلیدهای خود را گم کنید، نمی‌توانید به راحتی دکمه «رمز عبور را فراموش کرده‌ام» را بزنید؛ بیت کوین‌های شما برای همیشه از بین رفته‌اند. این تا حدی، توضیح می‌دهد که چرا صرافی‌ها علاقه زیادی به تصاحب کل تجربه، از جمله تصدی دارند.
اما فدا کردن امنیت به نفع سهولت استفاده، انتخاب نادرستی است. ما نباید این چالش را چه از نظر فنی، چه از نظر طراحی دست کم بگیریم. اما کاملا امکان‌پذیر است که نگهداری از کلیدهای خود برای کاربران آسان باشد و این امر از تلفیق امنیت بالا با UX عالی قابل دستیابی است. کار دشوارتر آموزش مردم خریدار کوین در مورد فواید و اهمیت این موضوع است که خود متصدی اموال خود باشند. در صورتی که برای این مساله اولویت لازم را قرار دهیم، صنعت ما توانایی حل این چالش را دارد.
در ده سال آینده، بیت کوین یکی از این دو مسیر را طی می‌کند: یا افزایش سرعت استفاده عمومی به سبک تلفن همراه یا با رشدی آرام مانند ماشین لباسشویی. همه‌چیز به این بستگی دارد که بزرگترین چالش تجربه کاربری بیت کوین را با چه سرعتی حل کنیم.
