تلاقی فناوری AI با تکنولوژی بلاکچین و ارزهای دیجیتال، فرصت جذابی برای علاقه‌مندان به این دو حوزه است تا با یک تیر دو نشان بزنند. اما سوال این است که چطور می‌توانیم از میان گزینه‌های موجود، پروژههای AI که در ترکیب با بلاکچین خوب عمل کرده‌اند را بیابیم. کدام پروژه‌ها ارزش آن را دارند که در واچ لیست پروژههای هوش مصنوعی قرار بگیرند؟ برای یافتن پاسخ این سوال با ما در این مطلب از میهن بلاکچین همراه باشید.
معرفی واچ‌لیستی از پروژههای هوش مصنوعی
ظاهرا استفاده از بلاکچین به مذاق پروژههای هوش مصنوعی هم خوش آمده است و هر روز به تعداد آنها افزوده می‌شود. در حال حاضر تعداد زیادی از پروژههای AI از پتانسیل بلاکچین برای رفع چالش‌های موجود در این صنعت استفاده می‌کنند. البته اگر علاقه‌مند هستید با تعداد بیشتری از پروژههای هوش مصنوعی آشنا شوید، می‌توانید مطلب «معرفی توکن‌های برتر هوش مصنوعی» را هم مطالعه کنید. در ادامه به معرفی پروژه‌هایی می‌پردازیم که در ترکیب هوش مصنوعی با بلاکچین در ۳ بخش زیر عملکرد خوبی داشتهاند:
- اشتراک‌گذاری منابع محاسباتی: فناوری بلاکچین یک راهکار ایده‌آل برای ساخت پلتفرم‌های محاسبات ابری توزیع‌شده و اشتراک‌گذاری منابع محاسباتی است. پروژههای AI می‌توانند از طریق قراردادهای هوشمند، منابع محاسباتی بلااستفاده و غیرفعال را اجاره دهند. این کار نه‌تنها نحوه استفاده از منابع را بهبود می‌بخشد؛ بلکه باعث کاهش هزینه‌ها هم می‌شود. دو پروژه هوش مصنوعی ایتر (Aethir) و آی‌او دات نت (IO.Net) در این گروه قرار می‌گیرند.
- امنیت داده‌های هوش مصنوعی و محاسبات قابل تایید: پروژههای هوش مصنوعی و بلاکچین هر دو باید مقادیر زیادی داده را پردازش کنند. از یک طرف شبکه ذخیره‌سازی بلاکچین می‌تواند راه‌حل امنی برای ذخیره‌سازی و انتقال داده باشد و از طرف دیگر هوش مصنوعی می‌تواند با آنالیز داده‌های مورد نیاز یک پروژه، اطلاعات ارزشمندی را تولید کند. ترکیب این دو فناوری در عین حال که منجر به حفظ حریم خصوصی کاربر می‌شود، یک منبع داده قابل‌اعتماد را برای هوش مصنوعی تولید می‌کند. در حال حاضر پروژه آرویو (Arweave) به این شکل عمل می‌کند.
- هوش مصنوعی غیرمتمرکز (DAI): استقرار مدل‌های هوش مصنوعی روی شبکه‌های بلاکچین می‌تواند آرمان غیرمتمرکز شدن سرویس‌های هوش مصنوعی را محقق کند. در این صورت قابلیت اطمینان و ثبات سیستم بهبود پیدا می‌کند و ریسک نقطه تکی شکست (Single Point Failure) کاهش می‌یابد. بیتنسور (Bittensor) پروژه‌ای است که در این راستا گام برمی‌دارد.
۱.آی‌او دات نت (io.net)
آی‌او دات نت (io.net) یک پروژه هوش مصنوعی است که روی شبکه سولانا راه‌اندازی شده است. این پروژه یک شبکه GPU غیرمتمرکز است که قدرت محاسباتی عظیمی را به برنامه‌های یادگیری ماشین ارائه می‌دهد. هدف Io.Net این است که با جمع‌آوری بیش از یک میلیون پردازنده گرافیکی از مراکز داده مستقل، ماینرهای ارزهای دیجیتال و پروژه‌هایی مانند فایل کوین (Filecoin) دسترسی به قدرت محاسباتی را عادلانه کند. به این ترتیب انجام محاسبات مقیاس‌پذیرتر، در دسترس‌تر و کارآمدتر می‌شود.
آی‌او دات نت از یک رویکرد کاملا متفاوت مبتنی بر مدل توزیع‌شده و غیرمتمرکز بهره می‌گیرد تا کاربران برای استفاده و کنترل قدرت محاسباتی انعطاف‌پذیری بیشتری داشته باشند. استفاده از خدمات این پروتکل نیاز به مجوز ندارد و مقرون‌به‌صرفه است. به گفته مسئولان این پروژه، هزینه استفاده از قدرت پردازش آی‌او دات نت ۹۰٪ کمتر از شرکت‌های متمرکزی مانند سرویس وب آمازون است. مجموع این عوامل باعث شده io.net در بین سرویس‌های غیرمتمرکز پیشرو باشد.
۲. ایتر (Aethir)
ایتر (Aethir) یک راه‌حل تحول‌آفرین و قابل‌اجرا برای مشکل پیچیده دسترسی به منابع محاسباتی جهانی است. این شبکه، GPUهای جدید و بلااستفاده شرکت‌ها، مراکز داده، فارم‌های استخراج ارزهای دیجیتال و مصرف‌کنندگان را جمع‌آوری و مجددا در بین مشتری‌ها توزیع می‌کند. در حال حاضر فرصت بازار فراوانی برای تخصیص بهتر ظرفیت قدرت پردازشی وجود دارد و پروتکل ایتر امیداوار است که دسترس‌پذیری به پردازش GPU را بیش از ۱۰ برابر افزایش دهد.
یکی از مزیت‌های مهم پروژه هوش مصنوعی Aethir این است که به جای الزام اپراتورهای نود به خرید سخت‌افزارهای جدید، به استفاده مجدد منابع تاکید دارد. ظرفیت GPU استفاده نشده یک دستگاه معمولا بین ۵۰ تا ۷۵٪ است و این یعنی مقدار زیادی قدرت محاسباتی بلااستفاده وجود دارد که می‌توانیم آنها را توکنایز کنیم. توکن‌های Aethir در حال حاضر در صرافی‌هایی مانند بای‌بیت (Bybit) و اوکی‌اکس (OKX) لیست شده‌اند. پروژه ایتر در دور مقدماتی تامین مالی، ۹ میلیون دلار سرمایه از موسساتی مانند سنکتر کپیتال (Sanctor Capital) و هش‌کی (Hashkey) جذب کرده است.
۳. آرویو (Arweave)
ای‌او (AO) یک سیستم محاسباتی توزیع‌شده، غیرمتمرکز و مشارکت‌گرا روی شبکه آرویو (Arweave) است. هدف اصلی AO ارائه یک سرویس محاسباتی است که نیاز به اعتماد و همکاری نداشته باشد، عملا مقیاس‌‌پذیر باشد و الگوی جدیدی را برای برنامه‌های هوش‌مصنوعی مبتنی بر بلاکچین فراهم کند. در مقایسه با بلاکچین‌هایی که کارآیی بالایی دارند، سیستم پردازش AO هم می‌تواند مقادیر زیادی داده را ذخیره‌سازی کند. سیستم پردازش AO برخلاف اتریوم، اجازه می‌دهد هر تعداد فرآیند موازی به‌صورت همزمان در یک واحد محاسباتی اجرا شوند. همچنین این فرایندها می‌توانند بدون اتکا به یک فضای حافظه متمرکز از طریق یک پیام‌رسان متن باز با یکدیگر هماهنگ شوند.
راه‌اندازی سیستم پردازش AO توسط آرویو به معنای حرکت از ذخیره‌سازی غیرمتمرکز به حوزه وسیع‌تری از خدمات ابری غیرمتمرکز است. آرویو معتقد است که با وجود سیستم AO، ذخیره‌سازی آنچین و دائمی دیگر فقط مختص داده‌های کاربر نیست؛ بلکه این شبکه می‌تواند میزبان دائمی پردازش ابری باشد و روی محاسبات قابل تایید در مقیاس بزرگ تمرکز کند.
آرویو به تازگی اقتصاد توکنی را بین توکن‌های دوگانه AR و AO اعلام کرده است. طبق بیانیه رسمی آرویو، توکن AO به‌صورت کاملا منصفانه و بدون پیش‌فروش یا پیش‌تخصیص صادر می‌شود. عرضه کل توکن AO برابر با ۲۱ میلیون واحد و هاوینگ آن هر ۴ سال است.
- هر ۵ دقیقه ۳۶٪ از توکن‌های AO بین دارندگان توکن AR توزیع می‌شود. هدف از توزیع این توکن‌ها تشویق هولدرها به تامین امنیت لایه پایه سیستم AO، یعنی شبکه آرویو است. ماهانه ۱.۴۲۵٪ از عرضه باقی‌مانده توزیع می‌شود.
- تقریبا ۴۶٪ از باقی‌مانده توکن‌های AO به کاربران بریج اختصاص داده می‌شود تا آنها به وارد کردن دارایی به AO تشویق شوند.
۴. بیتنسور (Bittensor)
با توجه به اینکه آموزش مدل‌های هوش مصنوعی به داده و قدرت محاسباتی بسیار بالایی نیاز دارد و متعاقبا هزینه‌های هنگفتی را می‌طلبد؛ راه‌اندازی این نوع پروژه‌ها عمدتا در انحصار شرکت‌ها و موسسات تحقیقاتی بزرگ است. این تمرکزگرایی اولا باعث محدودشدن استفاده و همکاری با مدل‌های هوش مصنوعی می‌شود و ثانیا مانعی بر سر راه توسعه اکوسیستم AI است.
بیتنسور (Bittensor) قصد دارد اولین شبکه عصبی بلاکچینی جهان را بسازد تا شرکت‌کنندگان در شبکه بتوانند قابلیت‌های یادگیری ماشین را مبادله کنند. به عبارت دیگر بیتنسور می‌خواهد اشتراک‌گذاری و همکاری مدل‌های یادگیری ماشین را به‌شیوه‌ای همتابه‌همتا (P2P) امکان‌پذیر کند. توکن بومی این پروژه تائو (TAO) نام دارد و با توجه به چالش‌برانگیز بودن این ایده، هنوز تا استفاده عملی از تائو فاصله زیادی وجود دارد.
جمع‌بندی
ترکیب پروژههای هوش مصنوعی و ارزهای دیجیتال بسیار جذاب است. هر دو پتانسیل رشد بالایی دارند و کاربران بسیاری از آنها استقبال می‌کنند. تاکنون تعداد زیادی از پروژههای AI، فناوری بلاکچین را برای حل چالش‌های این صنعت برگزیده‌اند و مطمئنا در آینده پروژههای جدیدی به این گروه اضافه می‌شوند. در حال حاضر پروژه‌هایی مانند آی‌او دات نت، ایتر، آرویو و بیتنسور از پروژههای مطرح هوش مصنوعی در حوزه پردازش هستند. آیا شما با این لیست موافقید؟ چه گزینه‌های دیگری را برای واچ‌لیست پروژههای هوش مصنوعی کریپتویی معرفی می‌کنید؟
سوالات متداول (FAQ)
مهمترین پروژههای هوش مصنوعی بلاکچینی در حوزه پردازش کدامند؟
پروژههای هوش مصنوعی IO.Net ،Arweave ،Aethir و Bittensor عملکرد خوبی در حوزه پردازش، امنیت داده و هوش مصنوعی غیرمتمرکز داشتهاند.
