نیروگاه هیدروالکتریک براتسک (Bratsk) که در شرق سیبری و در خلال جنگ سرد ایجاد شد تا برق مورد نیاز برای صنایع تولیدی شوروی را تامین کند، اکنون در خدمت صنعت دیگری با مصرف انرژی بسیار زیاد است: ماینینگ بیت کوین.
چندین فارم ماینینگ در شهر صنعتی براتسک در حاشیه رود آنگارا ایجاد شده است و از دمای کم این منطقه سود میبرند. شرایط موجود باعث میشود که هزینه های خنک کنندگی فارم ها کاهش یابد و از برق ارزان نیروگاه های آبی استفاده کنند.
براتسک مثالی از این موضوع است که ویرانه های امپراتوری شوروی به مکانی مناسب برای صنایع جدید تبدیل شده اند. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و از بین رفتن بخش عمده ای از صنایع که اکثرا صنایع نظامی بودند، بسیاری از کارخانه مجبور شدند تعطیل شده و از کار بیافتند.
در سال های اخیر، ماینرها ادامه کار این کارخانه ها را از سر گرفتند.
دمیتری اوزرسکی (Dmitry Ozersky) مدیرعامل شرکت ماینینگ Eletro.Farm در قزاقستان گفت: به دلیل تعطیلی بعضی از کارخانه های شوروی و بهینه شدن مصرف انرژی، برق مازاد بسیار زیادی در روسیه وجود دارد.
اوزرسکی بانکدار سابق و مدیر ارشد شرکت روسنانو گفت در نتیجه، فارم های ماینینگ بیت کوین در سراسر روسیه مجموعا ۶۰۰ مگاوات برق مصرف میکنند که تقریبا ۱۰ درصد از ۷ گیگاوات برق شبکه بیت کوین در سراسر جهان است. تخمین های اوزرسکی بر اساس اطلاعات تولیدکنندگان چیپ های مخصوص ماینینگ یا همان اسیک ها میباشد.
اوزرسکی خاطر نشان کرد که این رقم تقریبا ۷ درصد کل توان هش شبکه بیت کوین است و با در نظر گرفتن ماینرهای قدیمی و غیرفعال، احتمالا ۲۰ درصد افزایش مییابد. در مقایسه میتوان عنوان کرد که طبق گزارش اخیر کوین شیرز (Coinshares) فارم های کشور چین که به عنوان پایتخت ماینینگ جهان از آن یاد میشود، حدود ۶۰ درصد توان هش شبکه را در اختیار دارند.
قطعا سیبری هنوز مقدار قابل توجهی از تولیدات صنعتی نظیر چوب و فلزات را در اختیار دارد. اما کارخانه هایی که به تعطیلی انجامیدند، ساختمان ها و زیرساخت هایی را به جا گذاشتند که آماده استفاده توسط ماینرها میباشد و این منطقه را به قطب ماینینگ بین المللی تبدیل کرده است.
کانتینرهای چندملیتی
در حومه شهر براتسک، منطقه حصارکشی شده ای وجود دارد که هیچ ورودی در آن نمیتوان پیدا کرد. دیوارهای بتنی و درب های فلزی فقط دارای یک تابلو هستند که بر روی آنها نوشته شده است: ورود فقط برای کارمندان و مهمانان مجاز است.
شرکت ماینری (Minery) یکی از شرکت های فعال در این منطقه است. محل فعالیت آنها منطقه ای با ۲۶ کانتینر فلزی است که سروصدای بسیار زیادی از خود تولید میکنند و سراسر آنها با فن های بزرگ پوشانده شده است.
کارآفرینان چینی، کره ای، ژاپنی، آمریکایی و برزیلی به براتسک آمده اند تا تأسیسات ماینینگ این شرکت را مشاهده کنند.
سم چی (Sam Chi) رییس شرکت Landmark Entertainment Asia که برای تامین بودجه فعالیت خود از ماینینگ بیت کوین بهره میبرد، دارای دو کانتینر میباشد که اسیک های او در این کانتینرها در حال کار میباشند. از او پرسیده شد که چرا بین مکان های مختلف، این منطقه را انتخاب کرده است. او پاسخ داد که سطح امنیت ارائه شده توسط شرکت ماینری را میپسندد.
چی در این خصوص به کوین دسک گفت: میخواهم شب ها با آرامش بخوابم.
پابلو لوبو (Pablo Lobo) از شرکت Sthorm که برای تامین بودجه آزمایشگاه تحقیقاتی خود از ماینینگ بیت کوین استفاده میکند توضیح دیگری را ارائه داد. وی گفت: آب و هوای سیبری باعث میشود که انتخاب خوبی برای ماینینگ سود زیرا اکثر مواقع سال، خنک کنندگی طبیعی ارائه میدهد. شرکت Sthorm هنوز هیچ اسیک به ماینری واگذار نکرده است اما این اقدام را به عنوان یک گزینه در نظر دارد.
میانگین دمای براتسک در فصل زمستان منفی ۱۸ درجه سانتی گراد است. در فصل تابستان نیز دمای هوا میتواند به ۲۵ درجه سانتی گراد برسد اما اکثر اوقات حدود ۱۵ درجه سانتی گراد است و فصل گرما نیز ۴ الی ۵ ماه از سال را شامل میشود. میانگین دمای سالانه این منطقه نیز منفی ۳ درجه سانتی گراد میباشد.
برمن (Bruman) مدیرعامل ماینری گفت این شرکت دو کارخانه اطراف ایرکوتسک با مجموع ظرفیت ۳۰ مگاوات دارد. کارخانه فعلی میتواند تا ۱۰ مگاوات را مدیریت کند و هم چنان جا برای مشتریان جدید دارد. ظرفیت کارخانه دیگر توسط یک مشتری کاملا پر شده است.
برمن گفت مشتریان از آمریکا، روسیه، کره، هند، ژاپن و اسپانیا میباشند. طبق سخنان وی، دو روز قبل این کارخانه ۵۵۰ اسیک دیگر توسط مشتری ای از کره دریافت کرده است و در شب اول این دستگاه ها نیم بیت کوین به ارزش ۵ هزار دلار تولید کردند.
ماینرهای روسیه اغلب از کارخانه های متروک و بزرگ صنعتی استفاده میکنند زیرا زیرساخت های برقی آنها آماده استفاده میباشد. برای مثال فارم شرکت ماینری در کارخانه ای ایجاد شده است که سابقا کارخانه تعمیر قطعات فلزی بود.
اقدامات انجام شده
ما سه نگهبان مسلح با مسلسل های خودکار داریم. یک نگهبان دوربین ها را بررسی میکند و دو نگهبان نیز وظیفه گشت زنی در محوطه را به عهده دارند.
این حرف را ایوان کاپ (Ivan Kaap) افسر سابق پلیس در خصوص اقدامات امنیتی بیت ریور گفت که در یکی از بزرگترین کارخانه های فلز منطقه قرار دارد. فعالیت های این کارخانه طی دهه های گذشته به طور چشمگیری کاهش یافته است و اکنون فقط یکی از بخش های آن فعال است در حالی که بیت ریور دو بخش دیگر را اجاره کرده است.
طبق صحبت های دمیتری اوشاکوف (Dmitri Ushakov) مدیر ارشد بازرگانی بیت ریور، در حال حاضر حدود ۱۸ هزار اسیک در بیت ریور وجود دارد. اکثر این دستگاه ها متعلق به افراد دو کشور روسیه و آمریکا میباشند.
اوشاکوف گفت روس ها در مجموع تقریبا ۹ هزار اسیک، آمریکایی ها حدود ۴ هزار اسیک و ژاپنی ها حدود ۳ هزار اسیک در بیت ریور دارند. بقیه مشتریان نیز از برزیل، لیتوانی، هند، لهستان و چین میباشند.
ایوان کاپ گفت هر هفته یک الی دو مشتری جدید وارد بیت ریور میشوند. اگرچه فقط نیمی از این ساختمان سه طبقه ای که ۷۰ متر طول دارد پر شده است اما انتظار میرود که در دو هفته آتی کاملا پر شود. در ماه اکتبر نیز شرکت ساخت ساختمانی با ابعاد مشابه با این ساختمان را شروع خواهد کرد.
سپس تعداد ماینرها تقریبا ۴ برابر خواهد شد. اوشاکوف به کوین دسک گفت تا انتهای سال ساختمان دیگری با ابعاد یکسان در کارخانه قدیمی به دیتاسنتر ماینینگ تبدیل خواهد شد.
دستگاه های ماینینگ مانند موتور هواپیما غرش میکنند و هوای گرم بیرون میدهند. تکنسین هایی یونیفرم پوش که تجهیزات صداگیر بر سر دارند در طبقات مختلف به بررسی ماینرها میپردازند. سیم های برق ضخیم نیز برای ساخت و سازهای آینده بر روی زمین قرار دارند.
پنجره های بزرگ این ساختمان بدون شیشه میباشد. کاپ گفت که هنگامی که کار ساخت و ساز تمام شود فن های صنعتی به جای پنجره ها قرار میگیرند. وی افزود ماینرها در محل توسط مهندسان خود شرکت تعمیر میشوند. این مهندسان دارای مجوز از بیت مین در شنژن میباشند.
بیت ریور و ماینری تنها شرکت های حاضر در این منطقه نیستند، هرچند بیت ریور را میتوان بزرگترین آنها دانست. سومین شرکت قابل ذکر در براتسک، شرکت کریپتو ریاکتور با ظرفیت ۴۰ مگاواتی است.
کریپتو ریاکتور نیز ساختمان های کارخانه های متروک در براتسک را اشغال کرده است که سابقا کالاهای صنعتی مختلف تولید میکرده اند و دچار مجموعه بازسازی های ناموفق بوده اند و در آخر به صورت مکانی برای ماینرها تبدیل شده اند.
فدور اگوروف مدیرعامل کریپتو ریاکتور گفت: تولید این کارخانه طی ۱۵ سال گذشته کمتر شد و هرسال این میزان کاهش تولید بیشتر میشد. تا اینکه در سال ۲۰۱۷ مالکان این کارخانه تصمیم گرفتند که آن را به روش دیگری توسعه دهند، مثلا هتل ماینینگ.
وی افزود که در حال حاضر اسیک های مشتریان حدود ۱۵ مگاوات از ۴۰ مگاوات را مصرف میکنند. هم چنین این شرکت برنامه دارد تا به زودی ظرفیت این کارخانه را به ۶۳ مگاوات افزایش دهد.
استقبال از ماینرها
بخش اعظمی از برق سیبری توسط نیروی هیدروالکتریک تولید میشود و یکی از ارزانترین مناطق در جهان میباشد که هزینه آن حدود ۴ سنت برای هر کیلووات ساعت میباشد. این مقدار نسبت به میانگین قیمت برق در روسیه که حدود ۷ الی ۸ سنت میباشد نیز ارزانتر میباشد.
ارزهای دیجیتال در روسیه هیچ وضعیت قانونی ندارند و مالیات یا قانونگذاری های اوراق بهادار نیز برای آنها اعمال نمیشود. از طرف دیگر اداره دیتاسنتر یک کسب و کار رایج میباشد و بیت ریور توجه گسترده مسئولان را به براتسک جلب کرده است.
یکی از وزرای روسیه به کاپ گفته است که هفته آینده جلسه ای با شهردار براتسک دارد. کاپ گفته است که نمیداند این جلسه درباره چه موضوعی است اما به نظر او، برگزاری این جلسات کاملا رایج است.
در ماه می، شرکت بیت ریور توافقنامه ای با شهرداری براتسک امضا کرد که طی آن، موظف به سرمایه گذاری ۷.۵ میلیون دلاری در خصوص ایجاد دیتاسنترهای محلی شد. این شرکت هم چنین اسپانسری درمانگاه دامپزشکی را به عهده دارد و کارآموزهایی را از دانشگاه براتسک تحت حمایت خود درآورده است.
در تاریخ ۱۹ آگوست، سرگی سربرنیکوف شهردار براتسک از بیت ریور بازدید کرد و بیانیه ای در وبسایت رسمی شهر منتشر کرد. طبق سخنان شهردار، شهر براتسک در حال کمک به بیت ریور در تمام مراحل توسعه آنها میباشد. در این بیانیه آمده است:
بیت ریور بخش کاملا جدیدی از اقتصاد و تجارت در براتسک میباشد و این پروژه برای ما در تمام جوانب جالب است. بیت ریور شغل های جدید ایجاد میکند و پرداخت مالیات نیز به بودجه شهر افزوده میشود.
شرکت های تولید برق با ماینرها نیز رابطه دوستانه ای دارند. رییس ایرکوتسکنرگو، شرکت برق منطقه اوایل ماه جاری در همایش کریپتو و بلاک چین حوزه بایکال در ایرکوتسک مشاهده شد.
طبق سخنان تیموفی بندیوک مدیر استراتژی این شرکت، با تعطیل شدن اخیر موتورخانه های ناکارآمد و قدیمی منطقه، حدود ۵۰۰ مگاوات برق در دسترس میباشد. وی گفت:
اخیرا پیشنهادهایی برای یکی از این موتورخانه ها که در سال ۲۰۰۸ تعطیل شده است، از جانب شرکت های فناوری های جدید دریافت کرده ایم و شرکت های ماینر نیز در بین این شرکت ها بوده اند.