چرخه درون زنجیره (Cycling On-Chain) در حقیقت نام مجموعه‌ای ماهانه‌ای هست که از داده‌های درون زنجیره‌ای مبتنی بر قیمت استفاده کرده و برای تحلیل آن چین قیمت بیت کوین و وضعیت فعلی ما در تعامل با چرخه بازار BTC مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این مجموعه ماهانه در ابتدا کار خودش را به عنوان یک موضوع داغ در توییتر آغاز کرد و بعدها توسط Bitcoin Magazine پوشش داده شد. در این مقاله که عنوانش نسخه شماره یک چرخه درون زنجیره‌ای هست، نگاهی به اولین عواملی که موجب رشد بسیار بالای قیمت رمز ارزها در سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ شدند، انداخته و شرایطی که باعث آغاز اصلاحات شدیدی در این بازار شد و باعث غلبه ترس بر دل فعالان این حوزه شد را مورد ارزیابی قرار دهیم.
تحلیل قیمت بیت کوین
ابتدا نگاهی به هاوینگ بیت کوین و تاثیر آن در تحلیل قیمت بیت کوین می‌اندازیم. درست شبیه به دو دفعه قبل، رویداد هاوینگ سال ۲۰۲۰ نیز موجب ایجاد شوکی ناگهانی برای منابع عرضه بیت کوین شد و افزایش تصاعدی قیمت بازار رمزارز را به همراه داشت. با این حال در مقایسه با رویداد هاوینگ سال ۲۰۱۶، قیمت بیت کوین در هاوینگ اخیر، سریعتر روند صعودی خود را آغاز کرد.
همانطور که انتظار می‌رود در طول این افزایش سریع قیمت، اکثر مشارکت‌کنندگان بازار رمزارزها با شکسته شدن بالاترین قیمت پیشین بیت کوین در دسامبر سال ۲۰۲۰ سود قابل توجهی را کسب کردند. با رسیدن به روزهای پایانی بازار صعودی و پایدار در ماه ژانویه سال ۲۰۲۱، دریافت سود از بازار رمزارزها به مرور کاهش پیدا کرد و این در شرایطی بود که در این بازه زمانی، قیمت‌ها همچنان در حال افزایش بودند.
چیزی که معمولا در طول این روندهای صعودی اتفاق می‌افتد این است که هولدرهای بلند مدت BTC به صورت تدریجی دارایی خود را به فروش می‌رسانند و این در حالیست که تریدرهای جدید این بازار در قله قیمتی به طور احساسی اقدام به خرید رمز ارزها کردند. نه روندهای صعودی و نه روندهای نزولی تا ابد ادامه دار نخواهد بود، اما غلبه احساسات بر بازار باعث افزایش نوسانات قیمتی در بازار شد. در چنین بازارهایی تحلیل قیمت بیت کوین و سایر رمز ارزها بسیار دشوار خواهد شد.
با توجه به شرایطی که نمودارهای گوناگون از روند تغییرات موقیعت یا پوزیشن هولدرهای BTC نشان می‌دهند می‌توانیم ببینیم که تا زمان رسیدن به نقطه اوج بازار در ژانویه ۲۰۲۱ در حال فروش پلکانی دارایی‌های خود بوده‌اند. سپس این فرایند کندتر شد و کم‌کم شاهد جمع‌آوری ارز توسط این افراد در طول رکود بازار بودیم. تصویر زیر را مشاهده کنید:
جریانی مشابه با این روند را می‌توانیم در فعالیت ماینرها نیز مشاهده کنیم. به طور قطع ماینرها یا همان استخراج‌کنندگان از جمله معامله‌گران بلند مدت و دارای تجربه بالا در این بازار هستند و ارزیابی رفتار آنها در تحلیل قیمت بیت کوین کمک بسیاری می‌کند.
استفاده از لوریج در روندهای صعودی
در طول ماه مارس سال ۲۰۲۰ و با سقوط بزرگ قیمت بیت کوین بسیاری از معاملات لوریج دار بازار بیت کوین با شکست مواجه شدند و قراردادهای آتی نیز لیکویید شدند. این اتفاق موجب تعدیل وضعیت بازار و رسیدن به وضعیت پایدار شد که در حقیقت پایه و اساس بازار صعودی اخیر در سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۱ به حساب می‌آید. از آن زمان تا به امروز، شاهد روند مشخصی از کاهش میزان بیت کوین ذخیره شده در کیف پول صرافی‌ها هستیم و این به معنای شکل گرفتن یک شوک بزرگ در زمینه عرضه به حساب می‌آید. پس از اینکه قیمت شاه رمزارزها رکورد قیمتی سال ۲۰۱۷ خود را شکست، روندی که از آن صحبت کردیم در صرافی‌هایی که بر روی ترید بیت کوین تمرکز دارند و معاملات مشتقات رمزارز را ارائه می‌کنند تسریع شد.
با این حال با بررسی کردن صرافی‌هایی که محصولات مشتقات را ارائه می‌کنند، شاهد شکل گرفتن معکوس ماجرایی هستیم که تا به اینجا در مورد آن صحبت کردیم. در هیمن زمان، این صرافی‌های مشتقات شاهد افزایش میزان ذخایر عرضه بیت کوین خود بودند به ویژه پس از اینکه قیمت این رمزارز به وضعیت ثبات و اصلاح خود نزدیک‌تر شد.
ذخایر عرضه BTC در صرافی‌های مشتقات (حداقل تا حد قابل توجهی) به عنوان وثیقه برای معاملاتی که با لوریج یا اهرم شکل می‌گیرند نگهداری می‌شوند. در ماه‌های پس از ژاویه سال ۲۰۲۱، سود باز دریافتی از قراردادهای آتی بیت کوین به بیش از دو برابر رسید و این به معنای افزایش تعداد مشارکت‌کنندگانی است که حاضر به پذیرش ریسک و خطر کردن در چنین بازاری هستند. می‌توان این رویداد را به نوعی تسلط کامل احساس طمع بر بازار ارزهای دیجیتال بود.
بسیاری از این سودهای باز نشان‌دهنده پوزیشن‌های لانگ بودند (یعنی افراد بر روی بالا رفتن قیمت بیت کوین لوریج می‌بستند). هنگامی که بسیاری از فعالان بازار بر روی یکی از جهات (صعودی و یا نزولی) بازار معاملات لوریج دار را باز می‌کنند، انگیزه بزرگی برای بسیاری از مشارکت‌کنندگان بازار به وجود می‌آید تا روند قیمت را دقیقا در جهت مخالف آن را پیش ببرند.
هنگامی که قیمت بیت کوین به سطحی پایین‌تر از حد و مرز لیکویید شدن دارایی در یک پوزیشن لانگ می‌رسد، صرافی‌ها می‌توانند شرایطی را ایجاد کنند تا افراد مجبور به فروش بیشتر دارایی‌های خود در این پوزیشن شوند و این امر موجب فشار بیشتر بر روی ریزش قیمت خواهد شد. این ماجرا به صورت بالقوه باعث اثرگذاری ناگهانی بر روی لیکویید شدن پول موجود در پوریشن‌های لانگ شده و با کاهش شدید قیمتی همراه است. این در حقیقت همان چیزی است که ما در روز ۱۹ ام ماه می سال ۲۰۲۱ شاهد آن بودیم.
ریزش بازار را از کجا تشخیص دهیم؟
ممکن است در طول چند ماه اول سال ۲۰۲۱ شاهد تغییراتی در زمینه سایر مولفه‌ها باشیم. به عنوان مثال می‌توان به هولدینگ‌های بیت کوین Grayscale Bitcoin Trust اشاره کرد که روند صعودی قابل توجهی را بر اساس تقاضای موسسه‌ها در ماه فوریه ۲۰۲۱ داشته‌اند و این در شرایطی است که ارزش سهام بیت کوین (GBTC) این شرکت در واقع منفی بوده است.
طی سه ماه اول سال ۲۰۲۱، پیش بینی لیست شدن صرافی کوین بیس (Coinbase) در بازار سهام، که گاهی اوقات تحت عنوان عرضه اولیه عمومی و یا IPO نیز شناخته می‌شود نیز یکی دیگر از زمینه‌هایی بود که بسیاری از فعالان بازار آن را دنبال می‌کردند. قیمت BTC و قیمت کوین‌های دیگر در طول ماه‌های منتهی به این رویداد در حال افزایش بودند و بالاترین میزان قیمت کل دوران خود را با لیست شدن مستقیم در تاریخ ۱۴ آپریل ۲۰۲۱ تجربه کردند.
یکی دیگر از تغییر روندهایی که همراه با نقطه اوج بازار در ژانویه ۲۰۲۱ به وجود آمد، کاهش سریع سلطه یا دامیننس بیت کوین در بازار بود و از آن زمان تا به امروز شاهد این موضوع هستیم. کاهش سلطه بیت کوین به معنای افزایش قیمت آلتکوین ها و عملکرد بهتر آنها نسبت به شاه رمزارزهاست و احتمالا به دلیل ورود عمده و دسته جمعی مشارکت‌کنندگان خرده‌پای بازار به این عرصه است.
ایجاد اختلال در بازار بیت کوین توسط نهنگ‌های نوپا
از زمان اوج بازار در ژانویه سال ۲۰۲۱ تا به امروز، شاهد روند نزولی واضحی هستیم که حجم معاملات درون زنجیره‌ای کوین های قدیمی‌تر در درجه اول باعث این اتفاق است. این بدان معناست که تغییرات اخیر بازار به صورت عمده به واسطه فعالان جوان‌تر بازار شکل گرفته است.
با متمرکز شدن بر روی نمودار شیوه حرکت و نحوه عملکرد فعالان بزرگ بازار بیت کوین (نهنگ‌ها) می توانیم به وضوح این موضوع را ببینیم که اکثر حرکات و اعمال درون زنجیره‌ای صورت گرفته توسط نهنگ‌های نوپا شکل گرفته‌اند. یکی از نمونه‌های بارز این موضوع در شکل تصویر زیر نمایان است و دایره‌های سبز نشان دهنده آدرس‌های این سرمایه‌گذاران تازه‌وارد هستند و تراکنش‌های صورت گرفته در روز ۱۹ ماه می سال ۲۰۲۱ را به ما نشان می‌دهد. این فعالیت‌های درون زنجیره‌ای در حقیقت ترکیبی از (۱) حرکات نهنگ‌ها در راستای رسیدن به نزول قیمتی، (۲) فروش منجر شده از استرس و اضطراب، (۳) لیکویید شدن‌های حاصل از بستن پوزیشن لانگ (معاملات اهرم دار بر روی بالا رفتن قیمت رمزارزها) و در نهایت (۴) خرید دوباره در قیمت‌های پایین‌تر برای بهره بردن از این افول قیمتی را شامل می‌شود.
سرانجام قیمت بیت کوین به قله خود رسید
سوال بزرگ اینجاست که آیا جشن صعودی قیمت که تنها مدتی قبل در بازار رمزارزها وجود داشت به پایان رسیده است؟
پیش‌بینی کردن آینده با تکیه بر داده‌های تاریخی امری غیرممکن به حساب می‌آید زیرا محتوای این دسته از داده‌ها به صورت مداوم در حال تغییر بوده و رویدادهای آتی ممکن است رفتاری متفاوت از چیزی که در گذشته دیدیم را به نمایش بگذارند. اما با وجود تمام این تفاسیر، مقایسه کردن ساختارهای فعلی و تاریخی داده‌های درون زنجیره‌ای در راستای ارزیابی نقطه نظر روانشناختی بازار و حدود رفتاری سرمایه‌گذاران (بازه‌ای) نیز خالی از لطف نیست.
نمونه‌ای از این موضوع را می‌توانید در نمودار تصویر زیر مشاهده کنید. درست در خلاف روند چرخههای پیشین بازار که قسمت‌های نشان‌دهنده اوج آن با نمادی برجسته مشخص شده بودند و با روند فروش هولدرها در جریان فروش گسترده در دوره قدرت بازار همراه بود، چرخه فعلی تا به حال هیچ یک از این شاخصه‌ها را دربرنداشته است. واضح است که دلیلی برای شباهت داشتن این چرخه با نمونه‌های پیشین وجود ندارد اما چرخه فعلی ما نشان می‌دهد که ممکن است این روند به یک پیامد غیرمعمول منتهی شود. به عبارت دیگر به نظر می‌رسد که روند صعودی اخیر بیت کوین با نمونه‌های تاریخی خود، شباهت زیادی ندارد و به نظر شاهد تغییر در رفتار تریدرهای این ارز دیجیتال هستیم.
امید جدیدی در راه است
با توجه به چیزی که تا به اینجا گفتیم، می‌دانیم که پیش‌بینی کردن آینده با استفاده از داده‌های درون زنجیره امری قطعی نیست اما ما می‌توانیم با تکیه بر این داده‌ها و بررسی کردن جریان‌های پیش روی خود درک بهتری از فرایند حرکتی بازار فعلی داشته باشیم و مهمتر از آن، نقطه بعدی حرکت بازار را حدس بزنیم. با وجود افت شدید قیمتی که شاهد آن بودیم، ممکن است شاهد سیگنال‌ها و علایم مثبتی در آینده نزدیک باشیم.
در طول اصلاحات اخیر بازار، صرافی‌ها شاهد مقادیر عظیمی از دارایی‌های هولدرهای کوتاه مدتی بودند که از پوزیشن خود خارج می‌شدند (تصویر زیر را ببینید). با کاهش قیمت BTC و به تبع آن سایر رمزارزها، شاهد تغییر حجم مقادیر انتقال یافته از و به صرافی‌های ارز دیجیتال بودیم و حتی نرخ نقدینگی در گردش در انتهای روند افت قیمتی به حد منفی خود نیز رسید. این امر نشان می‌دهد که قیمت‌های پایین موجب پدیدار شدن تقاضای جدید شدند و اعتماد به نفس ورود خریداران در کف قیمتی را شاهد بودیم.
لازم به ذکر است که در طول این رکود قیمتی، افراد زیادی نیز طبق نمودار زیر از بازارهای معاملات خارج از این بازار (OTC) خارج شدند. این معاملات OTC در حقیقت تسهیلات خود را به سرمایه‌گذاران بزرگی که می‌خواهند بدون ایجاد تغییر روند بازار بیت کوین خریداری کنند ارائه می‌دهند.
یکی دیگر از علایم محتمل برای ادامه داشتن روند تقاضا و افزایش خرید بیت کوین در مقایسه با ذخایر استیبل کوین در صرافی‌های اسپات بر اساس نمودار شکل زیر نشان داده شده است.
بر اساس داده‌های به دست آمده از آدرس‌های که در حال خرید بیت کوین هستند، که اخیرا به بالاترین سطوح تاریخی خود دست پیدا کرده بودند، افت قیمتی حتی موجب شد تا مشارکت‌کنندگان بازار تمایل بیشتری به خرید بیت کوین نشان داده‌اند.
در پایان جالب است بدانیم که رشد خالص ارزش دارایی فعالان شبکه Bitcoin نشان می‌دهد که در طول افت قیمت‌ها هویت‌های زیادی به این عرصه وارد شدند و قیمت پایین توانست انگیزه ورود برخی افراد را در نقاط خاص فراهم کند. تصویر زیر همین نکته را نشان می‌دهد.
با وجود اینکه نظرسنجی‌هایی که در توییتر به انجام می‌رسند همواره با کمی تنش و غرض همراه هستند اما نتایج این نظرسنجی‌ها همانطور که در شکل زیر قابل مشاهده است، بیانگر سیگنال دیگری از نگرش مثبت و انتظارات مشارکت‌کنندگان بازار رمزارز از عملکرد خوب میان مدت و یا بلند مدت قیمت بیت کوین است. پاسخ‌دهندگان این نظرسنجی در رابطه با صعودی بودن بازار BTC در بازه زمانی هفتگی یا ماهانه نظر خنثی داشتند اما هنگامی که بحث از رویکرد سالانه بازار به میان آمد، اکثر افراد صعودی بودن بازار را پیش‌بینی می‌کردند.
آپدیت تپ روت بیت کوین
علاوه بر چشم‌اندازهای مرتبط با تحلیل قیمت بیت کوین در آینده، نقطه نظرهای موجود در رابطه با ارتقا پروتکل تپ روت بیت کوین نیز می‌تواند عاملی بنیادین در راستای ایجاد اشتیاق در افراد در بازه زمانی باقی مانده از سال ۲۰۲۱ به حساب بیاید. Taproot برخی از شاخصه‌های حفظ حریم خصوصی درون زنجیره‌ای BTC را بهبود می‌بخشد و امکانات بیشتری را در راستای مقیاس‌پذیری، قراردادهای هوشمند و Lightning در اختیار ما قرار می‌دهد. انتظار می‌رود که باتوجه به موافقت ماینرها مبنی بر انجام بروزرسانی تپ روت، شاهد شکل گیری روند صعودی در بازار باشیم.
احساسات خود را کنترل کنید!
شکست و ضرر حاصل شده از اتفاق‌های اخیر و تغییر زمینه‌هایی که باید در آنها احتیاط به خرج دهیم و همچنین ورود بازار بیت کوین به فاز ریزشی و پرنوسان خود، صرف نظر از سمت و سویی که ممکن است در آینده داشته باشد از جمله موارد دارای اهمیتی هستند که باید توجه ویژه‌ای به آن داشته باشیم.
در طول سال گذشته، BTC روند بالغ شدن خود را به سوی یک دارایی بزرگ طی کرد و به صورت روزافزون توسط سرمایه‌گذاران موسساتی مورد پذیرش بیشتری قرار می‌گیرد. این امر موجب انتقال پیدا کردن این دارایی به حوزه فعالیت نوینی شده است. در نتیجه این اتفاق ممکن است شاهد افزایش میزان توجه قانون‌گذاران و اعمال محدودیت‌های قانونی بر روی آن باشیم و افزایش میزان اضطراب و استرس افراد در رابطه با این رمزارز امری غیرقابل اجتناب خواهد بود حتی اگر این رویکردها به واسطه اطلاعات نادرست و ناکافی شکل بگیرند.
یکی دیگر از نتایج احتمالی افزایش میزان پذیرش موسسه‌ها این است که توسعه یافتن بازار از نقطه نظر قیمتی می‌تواند روند بزرگتری از چرخه کلی این حیطه را دنبال کند (و این به معنای کاهش میزان نواسان‌های قیمتی خواهد بود). همانطور که در ماه می سال ۲۰۲۰ نیز شاهد آن بودیم، دوره قیمتی شاه رمزارزها می‌تواند با وقوع یک افت و شکست اقتصادی بزرگ تحت تاثیر قرار بگیرد.
