بانک‌ها و کشور‌های کمی از بحران جهانی سال ۲۰۰۸ جان سالم به در بردند. این بحران باعث انقلابی در عرصه فناوری شد و بانک‌ها و کسب و کار‌ها را وادار به اندیشیدن در مورد رویکرد تجاری خود کرد. قانون‌گذاران و سرمایه‌گذاران جدید خواستار مدلی شفاف‌تر و قانونی‌تر شدند. اگرچه وال استریت (Wall Street) هم کم‌کم این تغییرات را درک کرد اما سوالی در اینجا بی پاسخ می‌ماند و آن سوال این است که آیا بانک‌ها آماده هستند که فرایند‌های تجاری قدیمی را کنار گذاشته و فناوری‌ها و پیشرفت‌های مبتنی بر بلاکچین (blockchain) و ارز دیجیتال را بپذیرند؟
فناوری بلاکچین راه‌حل‌هایی آنی را برای مشکلات پیش روی بانک‌ها در سراسر جهان ارائه می‌دهد. ذخیره بدون تغییر داده‌ها و قابلیت پیگیری این فناوری می‌تواند بار زیادی را از دوش بانک‌ها بردارد. همه اینها باعث مطابقت بیشتر بانک‌ها با قوانین و مدیریت ریسک بهتر می‌شود. حال که بحران کرونا جهان را فرا گرفته است، بانک‌ها بار دیگر با همان مسائل سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲ مواجه هستند.
آیا بازار‌های سرمایه می‌توانند انقلاب فین‌تک در زمینه پرداختی‌ها را تکرار کنند؟
انقلاب فین‌تک (fintech) در زمینه پرداختی‌ها مشهود است. برنامه‌های موبایلی بانکداری دیجیتال و فناوری پرداختی‌های کسب و کار به کسب و کار باعث تقویت تجربه کاربران در ارسال و دریافت پرداختی‌ها شده است. امروزه میبینیم که شرکت‌های فین‌تک مانند کوین بیس (coinbase) خدمات گسترده‌ای را ارائه می‌دهند. هزینه پایین تراکنش، فناوری بهبود یافته و ارائه خدمات متنوع باعث پذیرش شرکت‌های فین‌تک در سراسر جهان و تغییر وضعیت موجود شده است.
پیشرفت‌های فناوری در زمینه بانکداری خرد هنوز در بازار سرمایه تحقق نیافته است، اما این توسعه‌ها در حال جریان هستند. چالش‌هایی که برای سرمایه‌گذاران موسساتی پیش آمده است به همراه نرخ بهره پایین و بی سابقه بانک‌ها، وال استریت را وادار به تامل دوباره و جستجوی فناوری‌های پیشرفته‌تر برای مرتفع کردن تقاضا‌ها و انتظارات مشتریان کرده است.
هوش مصنوعی، فناوری بلاکچین و یادگیری ماشینی از فناوری‌های مشهوری هستند که وضعیت نابسمان ساختار خدمات سرمایه‌گذاری بانک‌ها را مخاطب قرار داده‌اند. بانک‌ها برای اینکه در بازار رقابتی امروز عقب نمانند، باید محصولات خود را ساده و مدرن کنند. جامعه سرمایه‌گذاری با فشار از جانب قانون‌گذاران و سازمان‌های قانونی نیز مواجه است. فناوری بلاکچین می‌تواند حلال مشکلات برای وال استریت باشد.
هجوم استارتاپ‌ها به سمت بلاکچین
افزایش مداوم استارتاپ‌های مبتنی بر بلاکچین در بازار سرمایه می‌تواند نشانه واضحی از پیشرفت فناوری و انقلابی قریب الوقوع باشد. در دسامبر سال گذشته بود که تعدادی از استارتاپ‌ها به یک رویداد صنعتی دعوت شدند و در آن رویداد، موضوع بلاکچین و دیگر فناوری‌های نوظهور در بازار‌های سرمایه مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
از جمله سخنرانان این رویداد سازمان‌هایی بودند که در زمینه بلاکچین و ارز دیجیتال اقدامات مثبتی انجام داده‌اند. به عنوان مثال، یکی از این سازمان‌ها Globacap بود که یک پلتفرم مبتنی بر بلاکچین است و به جمع‌آوری سریع‌تر و مقرون به صرفه‌تر سرمایه کمک می‌کند.
موفقیت این استارتاپ‌ها در نهایت به نحوه گسترش آنها در ساختار و شبکه‌های بانکی بستگی دارد. این استارتاپ‌ها در جستجوی اقداماتی اساسی هستند و سعی دارند که بر مشکلات ناشی از سیستم‌های دستی و پر زحمت قدیمی غلبه کنند.
امروزه استارتاپ‌های بلاکچینی با سرعت زیادی در حال ظاهر شدن هستند و این استارتاپ‌ها به اوج خود رسیده‌اند. این استارتاپ‌ها در جستجوی حذف وظایف دستی و سنتی برای کارکنان خود هستند و سعی دارند مدل‌های تجاری جدیدی را ارائه دهند. این استارتاپ‌ها در حال تقویت فعالیت‌هایی با ارزش بیشتر در واحد‌های ترید و مشاوره خود هستند.
علاوه بر این، بلاکچین می‌تواند با ساده و موثر کردن جریان اطلاعات در تراکنش‌های بازار سرمایه به تقویت فعالیت‌های مفید بپردازد. برای اعمال موفق بلاکچین در بازار سرمایه باید دسترسی ایمن و کنترل شده به آن برای مشارکت‌کنندگان بازار فراهم آید. در اینجاست که باید تفاوت بین بلاکچین‌های مجاز و غیر‌مجاز مورد توجه قرار گیرد. یک بلاکچین مجاز به طرفین و مشارکت‌کنندگان بازار اجازه دسترسی می‌دهد. این نوع بلاکچین به مدیریت و کنترل دسترسی می‌پردازد و نیاز به کاغذ‌بازی و ارسال رشته‌هایی از ایمیل را از میان برمی‌دارد.
پلتفرم‌های بلاکچینی مجاز نه تنها مبادله راحت داده‌ها و اسناد را به صورت آنی تضمین می‌کنند، بلکه به بانک‌ها در کاهش هزینه نیز کمک شایانی می‌کنند که این به معنی افزایش کارایی در حیات تجاری است.
بلاکچین و کنترل مدیریت ریسک
بحران کرونا بانک‌ها را در معرض ریسک بیشتری قرار داده است. اینک بانک‌ها با کاهش فعالیت تجاری و رشد اقتصادی پایین‌تر مواجه شده‌اند. ضعف در ارائه وثیقه از جانب وام‌گیرندگان، نرخ بهره منفی و بازار‌های پرنوسان همگی از ریسک‌های موجود هستند. در اینجاست که نوآوری‌های بلاکچینی می‌توانند وارد فضا شده و به مدیریت ریسک بپردازند. بلاکچین‌های مجاز در این میان می‌توانند بسیار کمک کنند. برنامه‌های بلاکچینی می‌توانند فرایند‌های دستی و سنتی را از میان بردارند و به کاهش هزینه و مدیریت ریسک بهتر بپردازند.
امروزه فرآیند تصفیه در بازار‌های سرمایه عاری از نوآوری است و بلاکچین در اینجا می‌تواند خود را اثبات کند. بلاکچین می‌تواند ریسک‌ها را در این فضا کاهش دهد و فرآیند‌های زیرساخت بعد از ترید را تسهیل کند. موقعیت برای این فناوری در بازار‌های درآمد ثابت بسیار مساعد‌تر است. با توجه به وجود نوسانات زیاد در بازار، فناوری دفتر کل داده می‌تواند بسیار کمک کند و به مدیریت ریسک بپردازد.
فناوری بلاکچین می‌تواند فرآیند تصفیه را سریع و خودکار کند که این باعث صرفه‌جویی در زمان می‌شود و ریسک اعتباری برای طرفین تراکنش را کاهش می‌دهد.
ظهور دوران جدیدی برای بانکداری
سیستم مالی حال حاضر جهان سیستمی تکه‌تکه است که هزینه زیادی را برای افراد فعال در آن به همراه دارد. نوآوری‌ها در حیطه فناوری به تدریج وارد بازار می‌شوند و نیاز به زمان دارند. فناوری‌های جدید باعث افزایش کارایی و کاهش هزینه می‌شوند و همین وال استریت را وادار به تجدید نظر در مدل تجاری خود کرده است. بانک‌های فعالیت‌های پیچیده‌ای را در سطح جهان انجام می‌دهند و قطعا این سازمان‌ها نمی‌خواهند که از فناوری‌های جدید عقب بمانند.
پذیرش بلاکچین کاربرد‌هایی واقعی برای بازار‌های سرمایه دارد. این فناوری جریان اطلاعات را ساده و موثر می‌کند و فرآیند‌های دستی پرزحمت سیستم‌های سنتی را از میان برمی‌دارد. این در نهایت به نفع بانک‌ها تمام خواهد شد. شیوع کرونا ریسک‌های رویاروی سیستم‌های سنتی را بیش از پیش به نمایش گذاشت. ساختار تکه‌تکه و پرهزینه سیستم‌های سنتی اجازه پاسخ مناسب مشارکان بازار به این چالش‌ها را نمی‌دهد. اینک زمان آن فرا رسیده که بانک‌ها فناوری بلاکچین را با آغوش باز بپذیرند.
