در سالهای گذشته، دنیای رمزارزها بارها ثابت کرده که به اندازهای که ظرفیت نوآوری و تحول دارد، مستعد فریب و زیادهخواهی هم هست. از پروژههای دیفای که وعده بازدهیهای رویایی میدادند گرفته تا NFTهایی که به اسم آینده هنر دیجیتال، تنها حبابی برای تخلیه جیب کاربران بودند، هر نسل از این فناوری با ترکیبی از شوق، شک و شیادی همراه بوده است.
حالا به گزارش میهن بلاکچین، بر اساس تحقیقی تازه از پلتفرم تحلیلی DappRadar، با پدیدهای مواجهیم که شاید در ظاهر آرامتر، اما در عمق ماجرا، بسیار خطرناکتر است: راگ پولهایی که در تعداد کمتری رخ میدهند، اما هر بار که ظاهر میشوند، ضربهای مهلکتر از قبل وارد میکنند.
مطابق این تحقیق که نتیجهاش در ۱۶ آوریل ۲۰۲۵ منتشر شد، تعدادِ کلی راگ پولها در سهماهه نخست سال نسبت به مدت مشابه در ۲۰۲۴، بیش از ۶۶٪ کاهش داشته است. در حالی که در اوایل سال گذشته ۲۱ مورد ثبت شده بود، امسال تنها ۷ راگ پول شناسایی شده. اما این آمار بهظاهر دلگرمکننده، در سایه رقم تکاندهندهای که در ادامه میآید، معنای خود را از دست میدهد: میزان خسارت ناشی از همین تعداد محدود کلاهبرداری، حدود ۶ میلیارد دلار برآورد شده است؛ یعنی رقمی حدود ۶۷ برابر بیشتر از مجموع خسارات ثبتشده در بازه مشابه سال گذشته!
اما چه چیزی باعث شده که با وجود کاهش تعداد، شدت ضربهها تا این حد افزایش یابد؟ پاسخ در یک جمله نهفته است: کلاهبردارها حرفهایتر شدهاند.
سارا گرگلَس، تحلیلگر ارشد DappRadar، در این گزارش توضیح میدهد که در سال ۲۰۲۵، راگ پولها دیگر آن پروژههای ساده و دستوپا شکستهای نیستند که با نگاه اول بتوان به ماهیتشان پی برد. تیمهایی پشت این پروژهها هستند که با دقت، دانش بازاریابی، برندینگ حرفهای و روایتسازی قانعکننده، ذهن و احساس کاربران را تسخیر میکنند. آنها دیگر نمیخواهند فقط چند هزار دلار از کاربرانِ ناشی به جیب بزنند. هدفشان پروژههایی است که بتوانند میلیونها دلار را در مدت زمانی بسیار کوتاه، با ظاهری کاملاً موجه، به جیب بزنند و ناپدید شوند.
اما یک تغییر دیگر هم در این میان دیده میشود: مرکز ثقل راگ پولها از پروژههای دیفای و NFT به میم کوینها منتقل شده است. میم کوینهایی که تا چند سال پیش تنها شوخیهایی بامزه با بازار بودند، حالا به ابزار اصلی برای اجرای طرحهای «پامپ و دامپ» تبدیل شدهاند. توکن LIBRA یکی از نمونههای اخیر و بسیار بحثبرانگیز است. این توکن بومی شبکه سولانا، پس از آنکه خاویر میلی، رئیسجمهور آرژانتین، در شبکه اجتماعی X از آن حمایت کرد، به شکلی خیرهکننده به ارزش بازار ۴.۵۶ میلیارد دلار رسید. اما چند روز بعد، تنها با حذف همان پست حمایتی، قیمت توکن بیش از ۹۴٪ سقوط کرد. این اتفاق موجی از انتقادها و گمانهزنیها درباره دست داشتن چهرههای سیاسی در پروژههای سوداگرانه بهراه انداخت.
گرگلَس در ادامه هشدار میدهد که راگ پولها امروز بیش از گذشته به ظاهری «واقعی» نزدیک شدهاند. کاربران دیگر با پروژههایی طرف نیستند که در نگاه اول بیاعتبار به نظر برسند. حالا پروژهها وبسایتهای حرفهای دارند، برندینگشان حسابشده است و حتی گاهی توسط اینفلوئنسرها و شخصیتهای شناختهشده حمایت میشوند. اما پشت این ظاهر فریبنده، نبود قرارداد هوشمند تأییدشده، عدم شفافیت در تیم توسعهدهنده، فعالیت صفر در پلتفرمهایی مانند گیتهاب، و جهش ناگهانی در حجم تراکنشها بدون دلیل منطقی، نشانههایی است که هنوز هم میتوان از آنها بهعنوان هشدار استفاده کرد.
بهبیان دیگر، راگ پولها کمتر شدهاند، چون دیگر نیازی نیست در تعداد زیاد وارد عمل شوند. هر راگ پول بهتنهایی، میتواند میلیاردها دلار را جابهجا کند. کلاهبردارها از فاز کمّی به فاز کیفی وارد شدهاند و متأسفانه، اغلب کاربران هنوز بهاندازهای دانش و آگاهی ندارند که در این سطح از فریبکاری دوام بیاورند.
با این حال، همه چیز تاریک نیست. گرگلَس معتقد است که همزمان با بلوغ صنعت، ابزارهای مقابله نیز در حال رشد هستند. از پلتفرمهای تحلیل بلاکچین گرفته تا ابزارهای بررسی قراردادهای هوشمند، جامعه رمزارز در حال ایجاد سپرهایی برای مقابله با تهدیدهای نوظهور است. اما او تأکید میکند که هیچ ابزار یا الگوریتمی جایگزین هوشیاری فردی و تحقیق دقیق نمیشود.
شاید راگ پولها هیچگاه از اکوسیستم رمزارز حذف نشوند. اما اگر کاربران بتوانند بهتر بشناسند، عمیقتر تحلیل کنند و از هجوم هیجانزده برای «فرصتهای زودبازده» خودداری کنند، آن زمان است که میتوان امیدوار بود این فجایع دیگر قربانیان بیگناه زیادی نداشته باشند. دنیای رمزارز، همانطور که فرصت بیسابقهای برای آزادی مالی ایجاد کرده، به همان اندازه زمین بازی افراد سودجو هم شده است و در این میدان، دانش، تحقیق، و صبوری، تنها سلاحهای واقعیاند.