بانک مرکزی در تاریخ ۶ دی ماه درگاه‌های پرداختی صرافی‌های ارز دیجیتال را مسدود کرد و این تصمیم تا به اینجای کار واکنش‌های گسترده‌ای را به همراه داشته است. اگرچه صرافی‌ها و کسب‌وکارهای فعال در حوزه کریپتو در ایران تلاش کرده‌اند تا این بحران را مدیریت کنند تا کمترین آسیب به تجربه و اعتماد کاربران وارد شود، اما به اعتقاد فعالان این حوزه، چنین تصمیماتی تنها منجر به خروج سرمایه انسانی و مالی از کشور و کاهش اعتماد کاربران به این بازار خواهد شد.
به گزارش میهن بلاکچین، تا به اینجای کار ۲۴ روز از مسدود شدن درگاه‌های پرداختی می‌گذرد و هنوز مشخص نیست این محدودیت تا چه زمانی ادامه خواهد داشت. بانک مرکزی و شرکت شاپرک شروطی را برای رفع مسدودیت اعلام کرده بودند و اطلاعات مشخصی را از صرافی‌ها درخواست کردند با این حال انجمن فین‌تک امروز بیانیه‌ای صادر کرد و تاکید کرد که صرافی‌ها این اطلاعات را ارسال نمی‌کنند.
در سمت دیگر، پرداخت‌یارها نیز از ارائه خدمات به این کسب‌وکارها منع شده‌اند. به نظر می‌رسد بانک مرکزی قصد دارد از طریق PSPها یا بانک‌ها روش‌های پرداخت جایگزینی را برای صرافی‌های رمزارزی ایجاد کند.
اما این محدودیت‌ها به‌طور مستقیم کاربران خرد را که قصد خرید رمزارز تا سقف ۲۵ میلیون تومان دارند، تحت تاثیر قرار داده است. با نزدیک شدن به یک ماه از این تصمیم بانک مرکزی، بسیاری از کسب‌وکارها بر این باورند که اعتماد کاربران بیشترین آسیب را متحمل شده است.
کاربران به روش‌های جدید روی می‌آورند
سهند حمزه‌ئی، مدیرعامل آبان تتر، درباره سردرگمی ایجاد شده برای کاربران می‌گوید:
اقدام بانک مرکزی در قطع ناگهانی درگاه‌های پرداخت اینترنتی سایت شرکت‌های صرافی رمزارزی، در رویه‌های جابه‌جایی ریال این پلتفرم‌ها اختلال ایجاد کرده و منجر به سردرگمی مشتریان شده است. بخصوص آنکه عمده مشتریان صرافی‌ها از درگاه اینترنتی برای واریز به این سامانه‌ها استفاده می‌کردند.
به گفته وی، این اقدام در ابتدای کار سردرگمی و نارضایتی کاربران را به همراه داشته اما به تدریج آنها به سایر روش‌های واریز وجه روی آورده‌اند. وی در ادامه گفته است:
فرهنگ پرداخت از طریق درگاه اینترنتی در میان مردم جا افتاده و مرسوم است و عمده افراد ترجیح می‌دهند با این روش واریز کنند. بخصوص اینکه در بازارهای مشابه مثل بورس اوراق بهادار و طلا نیز از همین طریق وجه پرداخت می‌کنند. با این حال محدودیت‌های ایجاد شده منجر به آشنایی مردم با سایر روش‌های جابه‌جایی شده و کاربران خود را با شرایط جدید تطبیق می‌دهند.
مدیریت بحران توسط کسب‌وکارها
امیرحسین مردانی، هم‌بنیان‌گذار بیت‌پین، ضمن بیان اینکه این اقدامات تاثیر منفی جدی و مستقیمی بر این پلتفرم نگذاشته در مورد آنها گفت:
مسدودی درگاه‌های پرداخت تأثیرات مختلفی بر پلتفرم‌های فعال در حوزه رمزارز داشته است. بااین‌حال، در بیت‌پین این تأثیر منفی جدی و مستقیم نبود، چراکه کاربران با اعتماد و همراهی مثال‌زدنی همچنان در کنار ما باقی مانده‌اند. این اعتماد حاصل تعامل مثبت، شفافیت مداوم، و اطلاع‌رسانی لحظه‌ای از سوی ما بوده است که توانسته نگرانی‌های کاربران را به حداقل برساند.
به گفته مردانی، مسدودی درگاه‌ها می‌تواند نگرانی‌هایی را برای کاربران به ویژه آن دسته که با فضای رگولاتوری آشنایی زیادی ندارند ایجاد کند. این نگرانی‌ها ممکن است این کاربران را به استفاده از صرافی‌های خارجی یا بازارهای غیررسمی سوق دهد که تهدیدی برای امنیت دارایی‌هایشان است و برای کل اکوسیستم ارز دیجیتال کشور نیز مخاطراتی ایجاد می‌کند.
فرار سرمایه، پیامد اصلی مسدودی‌ها
سالار تحویلدار، مدیر توسعه کسب‌وکار تترلند، با اشاره به پیامدهای این اقدام خاطرنشان کرد که تداوم آنها ضررهای بیشتری را به همراه خواهد داشت. وی ضمن بیان اینکه این اقدام را از دو جنبه باید بررسی کرد گفته است:
از طرف کسب‌وکارها میبینیم شریان حیاتی ورودی مالی یک صنعت مختل شده‌است و این موضوع علاوه‌بر کاهش درآمد برای افراد فعال در صنعت رمزارز، در صورت ادامه پیدا کردن باعث زیان‌های بسیاری خواهد بود.
وی در ادامه تاکید کرد چنین اقدامی به از بین رفتن اعتماد کاربران به کسب‌کارهای داخلی منجر شده و می‌تواند فرار سرمایه را به همراه داشته باشد:
زمانی که در مورد یک کسب‌وکار غیرمتمرکز مثل رمزارز صحبت می‌شود، فرار سرمایه به سرعت چند کلیک ساده می‌تواند اتفاق بیفتد. بزرگ‌ترین دستاورد این تصمیم‌گیری فرارسرمایه کاربران رمزارزی از پلتفرم‌های داخلی به پلتفرم‌های غیر ایرانی بود.
آسیب به اعتماد کاربران
حدیث خسروی، مدیر روابط عمومی نوبیتکس، نیز تأکید کرد که مسدودی درگاه‌ها به اعتماد کاربران، که طی سال‌ها ایجاد شده بود، آسیب جدی وارد کرده است. این در حالی است که خود پلتفرم‌های رمزارزی داخلی خطایی مرتکب نشده‌اند. او در این باره گفت:
زاویه دوم ماجرا این است که کاربر ساده‌ترین و در دسترس‌ترین روش واریز ریال را از دست می‌دهد. دیگر روش‌ها محدودتر هستند و عمده کاربران نمی‌توانند به سادگی از آنها مانند واریز شناسه‌دار استفاده کنند. همین موضوع باعث می‌شود کاربران شرایط صعودی بازار را از دست بدهند و برای خرید و فروش در این بازار با مشکل مواجه شوند. کمااینکه تمام عملکردهای پلتفرم بجز واریز ریال فعال و در حال ارائه خدمت بوده است.
به عقیده خسروی، پیامدهای چنین اقداماتی باعث می‌شود تا کاربران تازه‌وارد یا کسانی که قصد ورود سرمایه جدید به بازار را دارند نتوانند اقدامی انجام دهند و این محرومیت از واریز ریالی می‌تواند به مهاجرت کاربران از پلتفرم‌ها به سوی صرافی‌های خارجی منجر شود. وی در این باره می‌گوید:
این موضوع در بلند مدت شامل دو آسیب می‌شود. یکی تحت تاثیر قرار دادن توسعه کسب‌وکارهای داخلی است و همچنین امنیت دارایی کاربران به واسطه رفتن به پلتفرم‌هایی که چتر قانونی ندارند و ذیل قوانین تحریمی ممکن است دارایی آنها را مسدود کنند.
