امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای (Defi) با چنان سرعتی به حرکت خود ادامه میدهد که حتی رسیدن به آن نیز بسیار دشوار است، چه برسد به ارزیابی پروژههای جدید. نکتهای که این موضوع را چالشبرانگیزتر میکند، عدم وجود یک رویکرد استاندارد است و روشهای بسیار زیادی برای سنجش و مقایسه پروتکلهای دیفای وجود دارد.
اما نگران نباشید. در این مقاله به بررسی بعضی از اندیکاتور های رایج خواهیم پرداخت، که میتوانند منابع خوب اطلاعات در عرصه دیفای باشند. از آنجایی که مقدار قابل توجهی از اطلاعات به صورت عمومی و درون زنجیرهای در دسترس است، استفاده از این اندیکاتور ها برای همه معاملهکنندگان و سرمایهگذاران آسان است.
۱- اندیکاتور ارزش کل قفل شده (TVL) در دیفای
همانطور که از اسم آن مشخص است، ارزش کل قفل شده (TVL)، به ارزش کل قفل شده در پروتکل دیفای گفته میشود. میتوان TVL را به عنوان تمام نقدینگی موجود در استخرهای نقدینگی یک بازار مشخص در نظر گرفت.
برای مثال، در خصوص یونیسواپ، TVL به معنای مقدار سرمایههای سپردهگذاریشده توسط ارائهدهندگان نقدینگی به پروتکل مورد نظر است.
ارزش کل قفل شده، میتواند اطلاعات مفیدی باشد که چشماندازی از کل علاقه موجود به دیفای را نشان دهد. TVL همچنین میتواند در مقایسه “سهم بازار” پروتکلهای مختلف دیفای کارآمد و موثر باشد. TVL مخصوصا میتواند برای سرمایهگذارانی مفید باشد، که به دنبال پروژههای دیفای هستند که در شرایط کمتر از ارزش واقعی خود قرار دارند.
نکته قابل ذکر دیگر، نحوه سنجش TVL با استفاده از واحدهای مختلف است. برای مثال، سرمایههای مسدودشده در پروژههای اتریوم معمولا بر حسب اتر یا دلار سنجیده میشوند.
۲- اندیکاتور نسبت قیمت به فروش (P/S ratio) در دیفای
در مورد کسبوکارهای سنتی، نسبت قیمت به فروش در مقایسه با قیمت سهام شرکت به درآمد آن میپردازد. این نسبت، سپس برای تعیین این موضوع مورد استفاده قرار میگیرد که آیا قیمت سهام مورد نظر کمتر از ارزش واقعی آن است یا بیشتر.
از آنجایی که بسیاری از پروتکلهای دیفای در حال درآمدزایی هستند، از این معیار میتوان برای آنها نیز استفاده کرد. اما چگونه؟ باید ارزش بازار پروتکل را بر درآمد آن تقسیم کرد. هر چه نتیجه این نسبت کمتر باشد، سطح قیمت پروتکل مورد نظر از ارزش واقعی آن کمتر است.
این نکته را به خاطر داشته باشید که این روشی قطعی برای محاسبه ارزش نیست. اما میتواند ایده کلی از عادلانه بودن ارزشگذاری پروژه توسط بازار ارائه دهد.
۳- موجودی توکن در صرافیها
استراتژی دیگر، رصد موجودی توکن در صرافیهای ارزهای دیجیتال است. هنگامی که فروشندگان در صدد فروش توکنهای خود باشند، معمولا این کار را در صرافیهای متمرکز انجام میدهند. بدین ترتیب، گزینههای موجود در صرافیهای غیرمتمرکز که به اعتماد به واسطه نیاز ندارند، در حال افزایش است؛ هر چند که صرافیهای متمرکز نقدینگی بسیار بیشتری دارند. به همین دلیل باید به موجودی توکن در صرافیهای متمرکز توجه ویژهای داشت.
مثال سادهای درباره موجودی توکن میزنیم. هنگامی که تعداد توکن بسیار زیادی در صرافیها وجود داشته باشد، فشار فروش میتواند افزایش یابد. از آنجایی که دارندگان و نهنگها، سرمایهها را در کیف پولهای خود نگهداری نمیکنند، احتمالا در صدد فروش سرمایههای خود خواهند پرداخت.
با این حال، این موضوع آنچنان هم ساده نیست؛ بسیاری از معاملهکنندگان از داراییهای خود به عنوان وثیقه برای انجام معاملات آتی و مارجین استفاده خواهند کرد. بنابراین، ارسال سرمایه زیاد به صرافی لزوما به معنای این نیست که فروش عمدهای در راه است.
۴- تغییر موجودی توکن در صرافیها
در مورد قبل به این موضوع پرداختیم که توجه به موجودی توکن در صرافیها میتواند مفید باشد؛ اما صرفا توجه به موجودی شاید کافی نباشد. بررسی تغییر در موجودی توکنها نیز میتواند حائز اهمیت باشد. تغییرات بزرگ در موجودی توکن اغلب میتواند گویای افزایش نوسان قیمت آن توکن باشد.
برای مثال، برعکس شرایطی که در بخش قبل بیان شد را در نظر بگیرید. اگر داراییهای زیادی از صرافیهای متمرکز برداشت شود، میتواند به معنای آن باشد که نهنگها در حال انباشت توکن هستند. اگر این نهنگها در صدد فروش باشند، چرا باید داراییها را به کیف پولهای خود انتقال دهند؟ رصد انتقال توکن به این شیوه میتواند مفید باشد.
۵- تعداد آدرسهای منحصر به فرد
علیرغم محدودیتهای موجود، افزایش تدریجی تعداد آدرسهای دارای یک کوین یا توکن خاص، میتواند گویای افزایش استفاده از آن ارز دیجیتال باشد. در ظاهر به نظر میرسد که افزایش تعداد آدرسها با افزایش تعداد کاربران و گسترش ارز دیجیتال مورد نظر ارتباط داشته باشد.
البته این معیار قابل دستکاری است. ایجاد هزاران آدرس و توزیع سرمایهها بین این آدرسها و در نتیجه، ایجاد ذهنیت کاربرد گسترده ارز دیجیتال مورد نظر بسیار آسان است. همانند سایر معیارهای موجود در تحلیل فاندامنتال، باید تعداد آدرسهای منحصر به فرد را همراه با سایر عوامل مورد ارزیابی و مقایسه قرار دهید.
۶- کاربرد غیراحتکاری
شاید در حال بررسی توکنهای بیارزشی باشید که سودهای چشمگیر و باورنکردنی را وعده میدهند؛ اما آیا این توکنها واقعا کاربردی دارند؟ ممکن است این طرحهای پانزی شاهد افزایش قیمت باشند، اما برای مدت طولانی پایدار نخواهند بود.
شناخت این موضوع که توکن مورد نظر چه کاربردهایی دارد، به منظور درک ارزش واقعی آن بسیار مهم است. میتوان این مورد را بررسی تعداد تراکنشهایی سنجید که برای اهداف احتکاری انجام نشدهاند. این موضوع ممکن است دشوار باشد؛ اما برای شروع میتوان به بررسی انتقالهایی پرداخت که در صرافیهای متمرکز یا غیرمتمرکز انجام نمیشوند. هدف از این کار، بررسی آن است که آیا کاربران از توکن مورد نظر استفاده میکنند یا خیر.
۷- نرخ تورم
شاید توکنی با عرضه کم نشانه بسیار خوبی باشد، اینطور نیست؟
خیر، لزوما اینطور نیست. یکی دیگر از معیارهای بسیار مهم و حیاتی که باید مورد توجه قرار بگیرد، نرخ تورم است. عرضه اندک در شرایط فعلی، لزوما تضمین نمیکند که همیشه شرایط این گونه باقی بماند؛ مخصوصا اگر توکنهای جدید به طور مستمر ایجاد شوند. یکی از مشخصههای قابل ذکر بیت کوین، نرخ تورم نزولی آن است که از نظر تئوری از کاهش ارزش موجودی کنونی آن در آینده جلوگیری میکند.
این موضوع بدان معنا نیست که تمام سیستمهای موجود باید از مدل بیت کوین پیروی کنند. تورم به خودی خود، نکته منفی نیست؛ اما نرخ تورم زیاد میتواند باعث کاهش ارزش سرمایه شما شود. هیچ گونه نرخ تورم استانداردی وجود ندارد که بتوان گفت خوب یا بد است. بنابراین هنگام بررسی سایر عوامل بهتر است نرخ تورم را نیز در نظر گرفت.
کلام آخر
اگر معاملهکننده کهنهکاری هستید متوجه خواهید شد که بسیاری از معیارهای گفته شده در این مقاله، در تحلیلهای فاندامنتال ارزهای دیجیتال استفاده میشود. اگر با این معیارها آشنا نیستید، توصیه میکنیم که به بررسی تحلیلهای فاندامنتال بپردازید.
بازارها غیر قابل پیشبینی و غیر منطقی هستند و نوسان بسیار زیادی به همراه دارند. از اینها گذشته، انجام تحقیقات دقیق نیز برای دستیابی به موفقیت بسیار مهم است.