مدت‌هاست که هواداران بیت کوین و ارز دیجیتال سرمایه‌گذاران را ترغیب به سرمایه‌گذاری در این فضا می‌کنند و ارزهای دیجیتال را به عنوان پناهگاهی ایمن در هنگام بحران و نابسامانی اقتصادی معرفی می‌کنند. مشکل این ادعا این است که پدربزرگ همه ارزهای دیجیتال یعنی بیت کوین در واکنش به بحران مالی ۲۰۰۸ ایجاد شده است و ارز دیجیتال از آن زمان تا کنون در شرایط ناگوار اقتصادی برای طولانی مدت قرار نگرفته است تا صحت این ادعا‌ها را تایید کند. بنابراین می‌توان گفت این ادعا‌ها تنها در تئوری مطرح هستند و در عمل امتحان خود را پس نداده‌اند.
ارز دیجیتال و بحران کرونا
اینک جهان گرفتار بیماری همه‌گیر کرونا و بحران اقتصادی شده است. بیت کوین و ارز دیجیتال در حال حاضر با آزمایشی جدی مواجه هستند و وضعیت کنونی به مراتب از وضعیت سال ۲۰۰۸ که منجر به تولد بیت کوین شد، وخیم‌تر است. اما سوال این است که بیت کوین و ارز دیجیتال در خلال این بحران چگونه عمل کرده‌اند؟ جواب این سوال پیچیده است و به عوامل مختلفی بستگی دارد.
سقوط اولیه
روز‌های آغازین این بیماری همه‌گیر جهانی برای سرمایه‌گذاران ارز دیجیتال روز‌های خوبی نبود و داده‌های صرافی‌های برجسته نشان می‌دهد که ماه مارس برای این صنعت بسیار افتضاح و ناگوار بود. بیت کوین در آن روز‌ها تنها در عرض ۲ روز حدود ۵۰ درصد ارزش خود را از دست داد.
دیگر ارزهای دیجیتال برجسته هم ضرر‌های بزرگی را تجربه کردند و این در حالی بود که بازار بورس هم ضرر را تجربه کرد و سهام اصلی حدود ۱۰ درصد از ارزش خود را از دست دادند. واضح است که در این دوره سرمایه‌گذاران بازار بورس ضرری بسیار کمتر از سرمایه‌گذاران بازار ارز دیجیتال را متحمل شده‌اند.
یک بهبود سریع
در زمان این نوشتار، وضعیت تغییر کرده است و بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال بسیار بهبود یافته و در سطحی معامله می‌شوند که از اواسط فوریه به بعد بی‌سابقه بوده و در بالا‌ترین سطح خود هستند. این در حالی است که بازار سهام در این مدت حدود ۳۰ درصد از ضرر‌های خود را جبران کرده است و برخی ادعا می‌کنند که به همین دلیل می‌توان ارز دیجیتال را به عنوان پناهگاهی ایمن تلقی کرد. همان نوساناتی که مدیریت این ارز‌ها را برای سرمایه‌گذاران دشوار می‌کند، باعث واکنش سریع‌تر در شرایط اقتصادی متغیر می‌شود و این هم جنبه مثبت دارد و هم جنبه منفی.
دقیقا چه اتفاقی در حال روی دادن است؟
اگر به داده‌های خام بازار نگاه کنیم، ممکن است به این نتیجه برسیم که تا به حال ارز دیجیتال برای محافظت از دارایی‌های سرمایه‌گذاران در این بحران خاص بهترین بوده است. تحلیل بازار نشان می‌دهد که در روز‌های آغازین بحران کرونا تعداد کمی از سرمایه‌گذاران ارز دیجیتال تحت تاثیر احساسات بازار قرار گرفته و اقدام به نقد کردن دارایی‌های خود کرده‌اند. تنها تعدادی از سرمایه‌گذاران کوتاه مدت در این زمان تشخیص دادند که ارزهای دیجیتال خود را بفروشند و پول نقد انباشته کنند زیرا در آن دوران کارآفرینان در همه جا در‌های کسب و کار‌های خود را بسته بودند.
نتیجه این شد که در چند ماه گذشته با افزایش مالکیت نهنگ‌ها روبرو شده‌ایم و سرمایه‌گذارانی که دارای میلیارد‌ها دلار سرمایه هستند، در این مدت بر دارایی‌های کریپتویی خود افزوده‌اند. در نهایت، ثروتمندان ثروتمند‌تر شدند و این بحران که باعث ترس و نگرانی سرمایه‌گذاران نگران و مضطرب شد، به ثروتمندان و نهنگ‌ها کمک کرد که به دارایی‌های خود بیافزایند.
نتیجه نهایی
برخی تحلیلگران بر این باورند که همواره سرمایه‌گذاران بزرگ در چنین موقعیت‌هایی که اخیرا در بازار ارز دیجیتال هم روی داد، چنین عملکردی داشته و سود زیادی می‌برند. این درست است اما تفاوت در اینجاست که تعداد افرادی که مثلا در ایالات متحده در بازارس بورس هستند به نسبت افرادی که به معاملات بیت کوین اقدام می‌کنند، بسیار بیشتر است و سرمایه‌گذاران بزرگ بورس را صد‌ها موسسه بزرگ غیر مرتبط تشکیل می‌دهند، در حالی که اکثریت بیت کوین‌های نگهداری شده تنها توسط ۱۱۱ آدرس نگهداری می‌شوند.
این یعنی که سهامداران بزرگ در بازار بورس تسلط چندانی بر بازار ندارند، اما در بازار کریپتو اکثریت سرمایه‌گذاران خرد گرفتار ضرر شده‌اند و نهنگ‌ها بر ثروت خود افزوده‌اند. نهنگ‌ها توان ایجاد حرکت‌های بزرگ در بازار ارز دیجیتال را دارند که از این حرکت‌ها به نفع خود استفاده می‌کنند. این شرایط برای ثروتمندان خوشایند است اما طبیعتا برای افراد عادی چندان خوشایند نیست. پس می‌توان گفت که بازار ارز دیجیتال برای ثروتمندان پناهگاه ایمنی است، اما برای سرمایه‌گذاران عادی چنین نیست.
نظر شما چیست؟ آیا با دیدگاه‌های ابراز شده در این مقاله موافق هستید؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید.
