به عنوان فردی که از سال ۲۰۱۵ در بازار ارز دیجیتال (cryptocurrency) بوده‌ام، می‌توانم بگویم که سال ۲۰۱۷ بسیار شگفت‌انگیز و غیر عادی بود. در آن بازار صعودی، مرتب ارزهای مختلف رشد می‌کردند و سرانجام قیمت بیت کوین (bitcoin) به حدود ۲۰ هزار دلار رسید. رویداد‌های سال ۲۰۱۷ و آن بازار صعودی بی نظیر، درس‌هایی را برای من به همراه داشت که دوست دارم آنها را به اشتراک بگذارم.
۱- بازار ارز دیجیتال یک بازار منطقی نیست
بازار ارز دیجیتال بر خلاف تمامی بازار‌هایی که تا به حال دیده‌ایم عمل می‌کند و باید همواره در این بازار منتظر امور غیر عادی و شگفت انگیز باشیم. به یاد دارم که در آن روز‌های سبز بازار بسیاری از تحلیلگران اقدام به تحلیل و بررسی می‌کردند و در تحلیل‌های خود از اصول و فنون منطقی ترید استفاده می‌کردند اما در نهایت تحلیل‌های آنها غلط از آب درمی‌آمد.
این یعنی که در بازار ارز دیجیتال باید همواره برای ناخوشایند‌ترین رویداد‌ها آماده بود و همیشه با سرمایه‌ای وارد بازار شویم که توان از دست دادن آن را داشته باشیم. گذاشتن حد ضرر در معاملات ارز دیجیتال بسیار ضروری است و طبیعتا اگر تریدری هوشیار نباشیم، به مرور همه سرمایه خود را از دست خواهیم داد.
۲- همواره اقدامات متخصصان و افراد سرشناس این حوزه را زیر نظر بگیرید
به یاد دارم که در سال ۲۰۱۷، چارلی لی (Charlie Lee) بنیان‌گذار لایت کوین (Litecoin) اقدام به فروش لایت کوین‌های خود کرد. او ابراز داشت که لایت کوین‌های خود را به بنیاد توسعه لایت کوین بخشیده است و می‌خواهد انگیزه مالی خود را از این پروژه دور کند. این اظهارات اگرچه بسیار شرافتمندانه هستند، اما بسیار نیز جالب توجه هستند. چارلی لایت کوین‌های خود را در اوج قیمت فروخت و بعد از آن، رفته‌رفته قیمت لایت کوین پایین آمد. این درس بزرگی برای من بود و از آن زمان به بعد، همواره سعی کرده‌ام که اقدامات افراد متخصص و سرشناس حوزه کریپتو (crypto) را به دقت مد نظر قرار دهم. بسیار اتفاق می‌افتد که یکی از این افراد متخصص اقدام به خرید و یا فروش کوین (coin) خاصی می‌کند و افراد دیگر در جامعه ارز دیجیتال نیز فورا از رفتار این فرد سرشناس تبعیت می‌کنند. این یعنی که اقدامات این گونه افراد بر بازار تاثیر دارد و باید مد نظر قرار بگیرد.
۳- اگر تخصص و مهارت ندارید، ترید نکنید
در آن بازار صعودی و رویایی ۲۰۱۷، افرادی بدون مهارت وارد بازار شده بوده‌اند و این افراد حتی در آن بازار فوق العاده هم چیزی جز ضرر نصیب خود نکردند. ترید بدون تخصص و مهارت بیشتر شبیه قمار است و سرانجام سرمایه فرد را به باد می‌دهد. برای ترید در بازار ارز دیجیتال باید آموزش دید و ورود بدون آموزش، دیر یا زود شکست را به همراه خواهد داشت.
بسیاری از افراد تازه‌وارد چیز‌هایی در مورد بازار ارز دیجیتال و پتانسیل آن شنیده‌اند و فکر می‌کنند که ورود به این بازار به معنی کسب سود و ثروت است. در جواب به این افراد باید بگوییم که اگر چنین بود، الان همه افراد فعال در بازار ارز دیجیتال میلیاردر بودند و به جزایر هاوایی و دور دنیا مسافرت می‌کردند. حقیقت این است که موفقیت در این بازار نیازمند تجربه و دانش کافی است و در مرحله اول باید به آموزش خود بپردازیم.
۴- سود‌های خود را مرحله به مرحله درو کنید و از تجمع آن بپرهیزید
بعد از این که سود قابل توجهی می‌کنید، سعی کنید سود خود را برداشت کنید و خود را از اموری مانند دردسر‌های مالیاتی دور کنید. افراد زیادی در بازار صعودی ۲۰۱۷ به تجمع سود‌های حاصله پرداختند و در نهایت این سود‌ها را در اثر اموری مانند مالیات، هک و غیره نتوانستند برداشت کنند.
برداشت سرمایه اولیه، بعد از اینکه سود زیادی کسب کردیم و سرمایه خود را دو برابر کردیم، به نظر بسیاری از تریدر‌های حرفه‌ای لازم است و حتما باید انجام شود. حسرت از دست دادن سود زیادی که برای مدتی طولانی انباشته شده است، بسیار شدید است و بسیاری از افراد را دچار افسردگی می‌کند.
۵- احساسات و عواطف بزرگترین دشمن تریدر هستند
همه ما انسانیم و احساسات و عواطف در ذات ماست. وقتی که بازار صعودی باشد و پای پول در میان باشد، این احساسات بر ما غلبه می‌کنند و توان تصمیم منطقی را از ما سلب می‌کنند. در بازار صعودی ۲۰۱۷، افراد زیادی تحت تاثیر احساسات خود قرار گرفتند و ترس عقب افتادن از قافله به آنها دست داد. این افراد تحت تاثیر تبلیغات اغراق‌آمیز اقدام به خرید کوین‌های مختلفی کردند و در بسیاری از عرضه اولیه کوین‌ها که فاقد ارزش بنیادین بودند، شرکت کردند و در نهایت نتیجه‌ای جز ضرر عاید آنها نشد.
۶- اگر حرفه‌ای نیستید، از ترید روزانه حذر کنید
اگر در زمینه ترید حرفه‌ای نباشید و تجربه کافی نداشته باشید، نباید به سمت ترید روزانه و کوتاه مدت بروید. ترید کوتاه مدت تنها ترس و اضطراب افراد غیر حرفه‌ای را افزایش می‌دهد و طبیعتا برای افرادی که زیاد حرفه‌ای نیستند، ترید بلند مدت بهتر جواب می‌دهد.
۷- تنها زمانی سود کرده‌اید که سود خود را نقد کرده باشید
به یاد دارم که در سال ۲۰۱۷ در یک ترید موفق حدود ۷۰ درصد سود کردم اما سرمایه و سود خود را بیرون نیاوردم و احساس می‌کردم که خیلی بیشتر می‌توانم سود کنم. کم‌کم قیمت آن ارز دیجیتال خاص که خریداری کرده بودم، پایین رفت و در نهایت با سودی جزئی توانستم از معامله خارج شوم. پس فراموش نکنیم که جوجه را آخر پاییز می‌شمارند و تنها پس از نقد کردن ارز دیجیتال خود است که با قطعیت می‌توانیم بگوییم که سود کرده‌ایم.
۸- هاوینگ (halving) بیت کوین رویدادی بسیار مهم در بازار ارز دیجیتال است
رویداد هاوینگ رویداد مهمی است و تاریخ نشان داده که همواره بعد از این رویداد، قیمت بیت کوین کم‌کم در فاز صعودی قرار گرفته است. بیت کوین پادشاه ارزهای دیجیتال است و طبیعتا صعود آن می‌تواند به معنی صعود کل بازار باشد. زمانی که بیت کوین صعودی قوی را تجربه می‌کند، آلتکوین‌ها (Altcoin) نیز از این روند تبعیت می‌کنند و صعودی بسیار شدید‌تر از بیت کوین را تجربه خواهند کرد. پس حرکات بیت کوین و رویداد‌های مهمی مانند هاوینگ همواره باید مورد توجه تریدر‌های بازار ارز دیجیتال قرار بگیرد.
۹- متنوع‌سازی را هرگز فراموش نکنید
اصل متنوع‌سازی در سرمایه‌گذاری بسیار مهم است و حتی الامکان باید آن را رعایت کرد. در خلال بازار صعودی ۲۰۱۷، افراد زیادی را مشاهده می‌کردیم که سرمایه خود را تنها در یک کوین خاص محبوس کرده بودند و کوین آنها هم مطابق انتظار ظاهر نمی‌شد. این افراد مدت زیادی را به نظاره آن بازار پرسود پرداختند، بدون اینکه پولی برای شرکت آنها در پروژه‌های دیگر باقی مانده باشد.
در بازار ارز دیجیتال بسیار اتفاق می‌افتد که تحلیل‌ها درست از آب درنمی‌آیند و پروژه‌ها طبق انتظار ظاهر نمی‌شوند؛ در اینجاست که متنوع‌سازی کمک می‌کند و اجازه کسب سود از پروژه‌های دیگر را می‌دهد. متنوع‌سازی در چنین شرایطی ضرر پوزیشن‌های (position) بد را کاهش می‌دهد و اجازه استفاده بهتر از بازار را می‌دهد.
۱۰- افزایش کلاه‌برداری‌ها در بازار‌های صعودی
چیزی که جالب توجه است، این است که در خلال بازار‌های صعودی کلاه‌برداری‌های مختلف نیز افزایش پیدا می‌کند. در بازار صعودی ۲۰۱۷ و بعد از بالا رفتن ارزش بیت کوین، تعداد هک‌ها و کلاه‌برداری‌ها نیز افزایش پیدا کرد. پس در بازار‌های صعودی و در زمان بالا رفتن ارزش انواع کوین‌های موجود در بازار ارز دیجیتال باید مراقب دارایی‌های خود بود و حتی الامکان ذخیره آفلاین را انتخاب کرد. زمانی که ارزش دارایی‌های دیجیتال افزایش پیدا می‌کند، کلاه‌برداران نیز بیشتر وسوسه می‌شوند و اقدام به کلاه‌برداری‌های بیشتری می‌کنند.
۱۱- خوش‌بین‌ها و ساده‌لوح‌ها شروع به پیش‌بینی می‌کنند
در بازار‌های صعودی و بعد از بالا رفتن ارزش کوین‌ها، افراد خوش‌بین و ساده در کانال‌های یوتیوب (Youtube)، تلگرام (telegram) و در قسمت‌های مختلف فضای مجازی پیش‌بینی‌های نجومی می‌کنند و اظهار می‌دارند که قیمت کوین‌ها بسیار بالا‌تر خواهد رفت. در بحبوحه بازار صعودی ارز دیجیتال در سال ۲۰۱۷، پیش‌بینی‌های عجیبی در مورد قیمت بیت کوین و دیگر ارز‌ها می‌شد و به یاد دارم که فردی یک کانال تلگرامی زده بود و مخاطبان زیادی را جذب کرده بود و در آن کانال مدعی شده بود که بیت کوین تا یک سال دیگر به یک میلیون دلار خواهد رسید.
۱۴- برای تحقیق تنها به یک منبع نباید بسنده کرد
در همه بازار‌ها و مخصوصا در بازار‌های صعودی شاهد تبلیغات وسیع در مورد کوین‌های خاصی هستیم و باید توجه داشته باشیم که بسیاری از این تبلیغات از جانب افرادی است که منافع خود را تعقیب می‌کنند. افراد زیادی از پروژه‌های مختلف پول می‌گیرند و برای آنها تبلیغ می‌کنند و یا گاهی حتی افراد خوب هم ممکن است مقدار زیادی از یک ارز دیجیتال خاص داشته باشند و برای آن تبلیغ کنند. پس نباید به کسی در این فضا اعتماد کرد و همواره برای تحقیق باید به منابع مختلف متکی باشیم. اتکا به یک منبع ممکن است بسیار خطرناک باشد و در نهایت فرد را با ضرر و زیان مواجه سازد.
۱۵- به کسی توصیه نکنید که ارز دیجیتال بخرد
در خلال بازار صعودی ۲۰۱۷، افراد زیادی با توصیه آشنایان و نزدیکان وارد این بازار شده بودند و بعضی از این افراد تازه‌وارد که با ساده‌ترین اصول سرمایه‌گذاری آشنایی نداشتند، بعد از ضرر کردن و از دست دادن سرمایه خود، اقدام به متهم کردن افرادی می‌کردند که آنها را ترغیب به ورود به بازار ارز دیجیتال کرده بودند. همواره افراد را تشویق به مطالعه کنید و اگر فردی خواست وارد این بازار شود، اهمیت مطالعه و یادگیری را برای او بازگو کنید و همچنین از ریسک‌های این بازار نیز برای او بگویید.
۱۶- هرگز ارز دیجیتال خود را در صرافی‌ها نگهداری نکنید
صرافی‌های متمرکز بر خلاف فلسفه بلاک چین (blockchain) شکل گرفته‌اند و جایی خطرناک برای نگهداری کوین‌ها هستند. همواره برای نگهداری کوین‌های خود باید از کیف پول استفاده کنید و کلید‌های خصوصی کوین‌ها در اختیار خودتان باشد. این موضوع به ویژه در زمان بازار‌های صعودی بسیار اهمیت دارد زیرا همان طور که گفته شد، هک و کلاه‌برداری در این زمان‌ها افزایش می‌یابد و طبیعتا صرافی‌های متمرکز ارز دیجیتال هم طعمه‌ای جذاب برای هکر‌ها هستند. پس در نهایت باید بگوییم که امنیت را باید جدی بگیریم و در بازار‌های صعودی به آن توجه بسیار بیشتری کنیم.
امیدواریم که تریدر‌های کشورمان بتوانند از بازار صعودی بعدی بیت کوین و ارز دیجیتال نهایت استفاده را ببرند و از تجارب بازار‌های صعودی قبلی به نحو احسن استفاده کنند. فراموش نکنید که نظرات خود را با ما در میان بگذارید.
