چشم‌انداز اهرم‌گیری در بازار کریپتو در حال یک تغییر ساختاری است و آخرین داده‌های پلتفرم سنتورا (Sentora) که پیش‌تر با نام IntoTheBlock شناخته می‌شد یک نقطه عطف مهم را نشان می‌دهد: اعتبار آنچین (On-chain credit) رسماً به شکل غالبِ وام‌دهی در بازار کریپتو تبدیل شده است.
به گزارش میهن بلاکچین، توکن‌های لیکوئید استیکینگ (LSTها)، توکن‌های دارای پشتوانه دارایی‌های دنیای واقعی (RWAها) و توکن‌های اصل (Principal Tokens) مانند Pendle PT، اکنون در میان رایج‌ترین انواع وثیقه قرار گرفته‌اند که چرخشی جدی نسبت به بازارِ متمرکزِ سنگینِ سال‌های گذشته (CeFi) محسوب می‌شود.
تغییر سریع موازنه قدرت از CeFi به DeFi
بر اساس نموداری که سنتورا منتشر کرده، صنعت کریپتو طی یک سال گذشته تغییر جهتی چشمگیر داشته است.
در سه‌ماهه چهارم سال ۲۰۲۴، چشم‌انداز اعتبار در بازار کریپتو همچنان تحت سلطه وام‌دهندگان متمرکز بود؛ به‌طوری‌که اوج رقم وام‌دهی در این بخش به حدود ۸۸ میلیارد دلار از سوی ارائه‌دهندگان CeFi می‌رسید.
اما در طول سال ۲۰۲۵ این موازنه با شتاب زیادی تغییر کرده است:
- سه‌ماهه اول ۲۰۲۵: وام‌دهی دیفای به ۷۸ میلیارد دلار رسید و شکاف با سیفای را نسبت به فصل قبل تا حد زیادی کاهش داد.
- سه‌ماهه دوم ۲۰۲۵: اعتبار دیفای بیش‌تر رشد کرد و به ۹۰ میلیارد دلار رسید که برای نخستین بار از اغلب ساختارهای سنتی و متمرکز وام‌دهی پیشی گرفت.
- سه‌ماهه سوم ۲۰۲۵: این روند تثبیت شد؛ در حالی که مجموع بدهی‌های باز به ۷۳.۶ میلیارد دلار رسید، حدود ۶۷٪ از این رقم به دیفای اختصاص داشت و آن را به رهبر بلامنازع بازار تبدیل کرد.
این داده‌ها تا به امروز، قوی‌ترین نشانه‌ای است که نشان می‌دهد اهرم‌گیری در بازار کریپتو به‌طور کامل در حال انتقال به روی زنجیره است.
چرا اعتبار آنچین در حال غلبه است؟
سه عامل اصلی توضیح می‌دهد چرا وام‌دهی دیفای جایگزین سیفای شده و به وضعیت پیش‌فرض جدید در بازار تبدیل شده است:
۱. LSTها به وثیقه‌ای ممتاز تبدیل شده‌اند
توکن‌هایی مانند stETH، cbETH و سایر مشتقات لیکوئید استیکینگ، این امکان را می‌دهند که هم‌زمان با آن‌که به‌عنوان وثیقه استفاده می‌شوند، بازده (Yield) نیز تولید کنند؛ قابلیتی که پلتفرم‌های متمرکز CeFi نمی‌توانند مشابه آن را ارائه دهند.
۲. RWAها ثبات نهادی را وارد دیفای کرده‌اند
محصولات خزانه‌داری توکنیزه‌شده و خزانه‌های RWA، وثیقه‌ای قابل‌اتکا و کم‌نوسان را به پروتکل‌های دیفای تزریق کرده‌اند و به این ترتیب امکان استفاده از اهرم با ریسک پایین‌تر را فراهم می‌کنند.
۳. توکن‌های اصل پندل (Pendle PTs) اکنون به‌طور گسترده پذیرفته شده‌اند
توکن‌های PT به کاربران اجازه می‌دهند بازده ثابت خود را قفل کنند و در عین حال، در برابر جریان بازده آتی، وام بگیرند. این سازوکار، بازاری اعتباری منعطف‌تر ایجاد می‌کند که شرکت‌های سنتی عملاً امکان بازتولید آن را ندارند.
در کنار هم، این نوآوری‌ها وام‌دهی دیفای را به رکوردهای تازه‌ای رسانده‌اند؛ حتی در شرایطی که محیط کلان اقتصادی پرنوسان است.
راه‌اندازی معاملات آتی ۲۴/۷ آلتکوین‌ها توسط Coinbase Derivatives در ۵ دسامبر
مشتقات کوین‌بیس (Coinbase Derivatives) قرار است از ۵ دسامبر، معاملات آتی آلتکوین‌های بزرگ را به‌صورت ۲۴ ساعته و در هفت روز هفته راه‌اندازی کند.
این تغییر برای کل بازار کریپتو چه معنایی دارد؟
چرخش به‌سوی بازاری که در آن اعتبار تحت سلطه دیفای است، نشان‌دهنده ترجیح روزافزون بازار برای شفافیت و اتوماسیون است.
پس از فروپاشی وام‌دهندگان بزرگ متمرکز در چرخه‌های قبلی مانند Celsius، Voyager و BlockFi به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاران تمایل بسیار کمتری برای اعتماد به ترازنامه‌های مبهم و متمرکز دارند.
در مقابل، اعتبار آنچین این مزایا را ارائه می‌کند:
- شفافیت در لحظه
- سازوکارهای خودکار لیکوییدیشن
- پشتوانه وثیقه‌ای قابل‌اثبات
- کاهش ریسک طرف مقابل (Counterparty Risk)
در نتیجه، وام‌دهی دیفای از یک بخش حاشیه‌ای، به ستون فقرات اهرم‌گیری در بازار کریپتو تبدیل شده است.
نگاهی به آینده
اگر روند فعلی ادامه پیدا کند، وام‌دهی دیفای ممکن است به‌زودی از اوج تاریخی خود نیز عبور کند و نه‌تنها برای سرمایه‌گذاران خرد، بلکه برای نهادهای حرفه‌ای هم به محل اصلی استفاده از اهرم در بازار کریپتو بدل شود.
با تبدیل شدن LSTها، RWAها و توکن‌های اصل به استانداردهای پذیرفته‌شده وثیقه، بازار اعتبار آنچین در موقعیتی قرار گرفته که بتواند رشد بسیار سریع‌تری را تجربه کند.
پیام داده‌های تازه سنتورا کاملاً روشن است: اعتبار در بازار کریپتو به آنچین منتقل شده است و دیگر قرار نیست به عقب برگردد.
