کسب درآمد غیرفعال از نود لایتنینگ؛ آیا در سال ۲۰۲۵ این کار ممکن است؟

در دنیای ارزهای دیجیتال بسیاری از کاربران به‌دنبال راه‌هایی برای کسب درآمد غیرفعال (Passive Income) هستند؛ درآمدی که بدون نیاز به فعالیت روزانه، جریان مالی پایداری را ایجاد کند. یکی از گزینه‌هایی که طی سال‌های اخیر توجه بسیاری از علاقه‌مندان به بیت کوین را به خود جلب کرده، اجرای نود لایتنینگ (Lightning Node) است. ایده جذاب است: یک نود راه‌اندازی کنید، بخشی از تراکنش‌ها را از طریق کانال‌های پرداخت مسیریابی کنید و در ازای آن بیت کوین بگیرید!

آلت‌سیزن شروع شده!🚀

همین حالا در ارزپلاس ثبت‌نام کن و به بیش از 900 آلت‌کوین پرسود بازار دسترسی داشته باش.

ثبت نام و خرید سریع

اما پشت این ایده به‌ظاهر ساده، دنیایی پیچیده از فناوری، الگوریتم‌های مسیریابی، هزینه‌های پنهان و رقابت شدید وجود دارد. آیا واقعاً می‌توان از نود لایتنینگ درآمد داشت؟ این درآمد چقدر است؟ چه پیش‌نیازهایی دارد و چه ریسک‌هایی در کمین کاربران است؟ در این مقاله از میهن بلاکچین به‌صورت کامل به این سوالات پاسخ می‌دهیم و تمامی ابعاد فنی، اقتصادی و عملیاتی اجرای یک نود لایتنینگ در سال ۲۰۲۵ را بررسی می‌کنیم.

شبکه لایتنینگ چیست و چگونه کار می‌کند؟

شبکه لایتنینگ (Lightning Network) موفق‌ترین راهکار لایه‌ دوم بیت کوین است که برای انجام تراکنش‌های سریع و بسیار کم‌هزینه طراحی شده، بدون آنکه زنجیره اصلی بیت کوین را شلوغ کند. در این شبکه، کاربران از طریق مجموعه‌ای از کانال‌های پرداخت دوطرفه (Bidirectional Payment Channels) به یکدیگر متصل می‌شوند؛ کانال‌هایی که در اصل قراردادهای هوشمند آفچین هستند و امنیت خود را از بلاک چین بیت کوین می‌گیرند.

در قلب هر کانال، یک آدرس بیت کوین چند امضایی ۲ از ۲ با ظرفیت ثابت قرار دارد. زمانی که پرداختی صورت می‌گیرد، موجودی هر طرف به‌صورت لحظه‌ای و آفچین بروزرسانی می‌شود و تنها هنگام بسته‌شدن کانال، تسویه نهایی روی شبکه اصلی صورت می‌گیرد. 

در این شبکه حتی اگر دو کاربر کانال مستقیمی نداشته باشند، شبکه لایتنینگ مسیری از طریق چندین هاپ (Hops) پیدا می‌کند که توسط قراردادهای هش-قفل‌زمانی (HTLC) و رمزنگاری لایه‌ای (Onion Routing) محافظت می‌شوند تا حریم خصوصی حفظ شود.

هر نود لایتنینگ دید خاص خود را نسبت به گراف شبکه دارد و باید بدون اطلاع از موجودی لحظه‌ای کانال‌ها، مسیر مناسب را برای پرداخت پیدا کند. این کار از نظر محاسباتی بسیار پیچیده است و در بدترین حالت به‌عنوان یک مسئله NP-کامل (NP-complete) شناخته می‌شود. همین چالش باعث شد که در سال ۲۰۲۵ الگوریتم‌های مسیریابی جدیدی توسعه یابد؛ الگوریتم‌هایی که اکنون در مهم‌ترین کلاینت‌های لایتنینگ مانند LND، Core Lightning (CLN) و Eclair به کار گرفته شده‌اند. تحقیقات دانشگاه کارولینای شمالی نشان داده که هر یک از این کلاینت‌ها در بهینه‌سازی کارمزد، قفل‌زمانی و پایداری مسیر، رویکرد متفاوتی دارند.

در اوایل سال ۲۰۲۵، ظرفیت عمومی شبکه لایتنینگ به بیش از ۵٬۰۰۰ بیت کوین (معادل حدود ۵۰۰ میلیون دلار) رسید که رشدی ۴۰۰ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۰ را نشان می‌دهد. رشدی که ناشی از پذیرش مردمی است و اعتماد نهادهای مالی به راهکارهای لایه‌دوم بیت کوین را نشان می‌دهد.

از پرداخت‌های خرد در پلتفرم‌هایی مثل Tippin.me گرفته تا درآمدزایی از محتوای ویدیویی با تراکنش‌های آنی، به‌نظر می‌رسد که شبکه لایتنینگ به‌سرعت در حال تبدیل‌شدن به زیرساختی حیاتی برای استفاده گسترده از بیت کوین است.

نکته جالب اینجاست که به لطف یکپارچه‌سازی شبکه لایتنینگ با اپلیکیشن‌های بزرگ، کیف‌پول‌های غیرحضانتی، پلتفرم‌های پرداختی یا صرافی‌ها، امروزه بیش از ۶۵۰ میلیون کاربر به‌صورت غیرمستقیم به این شبکه دسترسی دارند.

چگونه یک نود لایتنینگ راه‌اندازی کنیم؟

خبر خوب برای علاقه‌مندان در سال ۲۰۲۵ این است که راه‌اندازی نود لایتنینگ نسبت به گذشته ساده‌تر شده است. این کار نه‌تنها به شما امکان می‌دهد از طریق کارمزدهای مسیر‌یابی (Routing Fees) بیت کوین کسب کنید، بلکه به شما این فرصت را می‌دهد تا نقش فعالی در حمایت از شبکه ایفا کرده و عملا در دنیای ارزهای دیجیتال درآمد غیرفعالی کسب کنید.

برای راه‌اندازی نود لایتنینگ شما به یکسری سخت‌افزار نیاز دارید. حداقل نیازهای سخت‌افزاری عبارتند از:

• فضای ذخیره‌سازی: حافظه SSD با ظرفیت ۱ ترابایت برای بیت کوین کور (Bitcoin Core) کامل یا ۸۰ تا ۱۶۰ گیگابایت برای نسخه‌های کوچک‌شده یا Neutrino
• حافظه رم:‌ ۴ تا ۸ گیگابایت
• اتصال اینترنت پایدار: ترجیحا سرعت ۱۰۰ مگابیت بر ثانیه یا بیشتر، با ظرفیت آپلود بالا.

بسیاری از کاربران از مینی‌کامپیوتر (برد) Raspberry Pi 5 به‌همراه یک SSD استفاده می‌کنند که گزینه‌ای کم‌مصرف و بی‌سروصدا برای نودهای خانگی به‌شمار می‌رود.

پس از تهیه سخت‌افزار باید به‌سراغ انتخاب کلاینت برویم. در حال حاضر، سه کلاینت محبوب لایتنینگ عبارتند از:

• LND: مناسب برای مبتدیان و سازگار با کیف پول myNode؛ دارای ابزارهای قدرتمند ولی نیازمند منابع پردازشی بیشتر.
• Core Lightning (CLN): ماژولار و سبک؛ انتخاب ایده‌آل برای سیستم‌های کم‌مصرف و کاربران حرفه‌ای.
• Eclair: مبتنی بر جاوا و بیشتر مورد استفاده در محیط‌های توسعه‌ای.

راهنمای راه‌اندازی نود لایتنینگ

برای راه‌اندازی نود لایتنینگ شخصی خود مراحل زیر را دنبال کنید:

۱- راه‌اندازی نود بیت کوین

برای اجرای نود لایتنینگ، ابتدا باید یک نود بیت کوین داشته باشید که به‌صورت کامل همگام‌سازی شده باشد. این نود به‌عنوان پایگاه داده بلاکچین عمل می‌کند. برای این کار شما دو راه پیش رو دارید:

• نرم‌افزار Bitcoin Core را روی کامپیوتر یا سرور شخصی نصب کنید و اجازه دهید کل بلاکچین را دانلود و همگام کند (چند روز طول می‌کشد و حدود ۵۰۰ گیگابایت فضا لازم دارد)
•  به یک نود از راه دور متصل شوید (با ریسک اعتماد به شخص ثالث).

۲- نصب و راه‌اندازی کلاینت لایتنینگ

بعد از اینکه نود بیت کوین فعال شد، باید یکی از کلاینت‌های لایتنینگ را نصب کنید. دو گزینه رایج LND و CLN هستند. این نرم‌افزارها را می‌توانید به‌صورت مستقیم (باینری) یا از طریق Docker اجرا کنید. در این مرحله، باید تنظیمات اولیه مانند مسیر اتصال به نود بیت کوین، مسیر ذخیره کیف پول و پورت‌های ارتباطی را انجام دهید.

۳- شارژ کیف پول لایتنینگ

پس از راه‌اندازی کلاینت، باید مقداری بیت کوین به کیف پول داخلی لایتنینگ خود منتقل کنید. این موجودی برای باز کردن کانال‌های پرداختی لازم است.

۴- باز کردن کانال‌های پرداختی

شبکه لایتنینگ یک شبکه نقدینگی همتابه‌همتاست. برای اینکه بتوانید پرداخت انجام دهید یا دریافت کنید، باید با نودهای دیگر، کانال دوطرفه باز کنید. شما مقداری بیت کوین را به‌عنوان یک وثیقه قفل می‌کنید و به نودی که می‌خواهید با آن کانال داشته باشید وصل می‌شوید.

۵- نگه‌داشتن نود در وضعیت آنلاین و نظارت بر آن

اگر قصد دارید یک نود لایتنینگ راه‌اندازی کنید ولی تجربه فنی زیادی ندارید، می‌توانید از راهنماهای مرحله‌به‌مرحله‌ای استفاده کنید که مخصوص همین کار طراحی شده‌اند. مثلاً، پروژه‌هایی مثل RaspiBlitz و Umbrel به شما کمک می‌کنند تا بدون نیاز به کدنویسی، به‌راحتی نود خودتان را راه‌اندازی کنید. همچنین، راهنمای «Build a Pretty Good Node» که توسط Blockstream منتشر شده، نه‌تنها مراحل نصب را به‌صورت گام‌به‌گام توضیح می‌دهد، بلکه نکات مهمی مثل همگام‌سازی کامل نود با شبکه بیت کوین و جلوگیری از بسته‌شدن کانال‌ها توسط کاربران متقلب را هم بررسی می‌کند.

سودآوری نودهای لایتنینگ در سال ۲۰۲۵؛ واقعیت یا خیال؟

شاید تصور کنید با اجرای یک نود، بیت‌کوین به حساب شما سرازیر می‌شود؛ اما واقعیت کمی متفاوت است. آمارها در سال ۲۰۲۵ نشان می‌دهند که سودآوری اجرای نود لایتنینگ برای کاربران کوچک، بسیار محدود است.

یکی از کاربران ردیت به‌صراحت در این باره نوشته:

اصلاً شروع نکن! با هزار پوند هیچ سودی نمی‌کنی… شبکه تحت کنترل نودهای بزرگه (۲۰ بیت کوین).

اپراتور دیگری با ۲ بیت کوین سرمایه گزارش داده که در سال ۲۰۲۲ هر ماه تنها ۵ دلار درآمد داشته که حتی هزینه نگهداری بیت کوین در کیف پول گرم را هم پوشش نمی‌دهد. با این حال، اگر این سرمایه اولیه افزایش یابد این معادله هم تغییر می‌کند. به‌عنوان، مثال نودی با ۱۰ بیت کوین که هر روز ۲ بیت کوین را مسیریابی می‌کرده، به‌طور متوسط روزانه ۳۰٬۰۰۰ ساتوشی (حدود ۳۰۰ دلار در ماه) درآمد داشته است. اما پس از کسر هزینه‌های سرور، کارمزدهای آنچین و تدابیر امنیتی مثل ذخیره‌سازی سرد و …، عملا مشخص شد که سودی عاید وی نشده است. همچنین، همان اپراتور تخمین زده با افزایش ظرفیت و تنظیم پویای کارمزدها، درآمدش می‌تواند ۳ تا ۵ برابر افزایش یابد.

در عمل برای رسیدن به سوآوری از طریق نودهای لایتنینگ باید:

• کانال‌های با ظرفیت بالا داشته باشید
• همیشه آنلاین باشید

• ساختار کارمزد رقابتی و تنظیم مداوم داشته باشید
• درک دقیقی از گراف شبکه و مسیرها داشته باشید

طبق داده‌های اخیر، در حالی‌که ظرفیت عمومی شبکه به بیش از ۵,۰۰۰ بیت‌کوین رسیده، تنها ۱۰ نود بزرگ، حدود ۸۵٪ از این ظرفیت را در اختیار دارند؛ آماری که تمرکز درآمد در دست نودهای بزرگ را نشان می‌دهد.

نگاهی به هزینه‌ها و ریسک‌های اجرای نود لایتنینگ

حتی اگر نود شما عملکرد خوبی داشته باشد، سود خالص شما ممکن است با هزینه‌های اصلی سر به سر شود. از جمله این هزینه‌ها می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• کارمزد تراکنش‌های آنچین (به‌ویژه هنگام باز یا بسته کردن کانال‌ها)
• قفل‌شدن سرمایه؛ بیت کوین‌های شما دیگر نقدشونده نیستند
• هزینه‌های سرور و نگهداری
• ریسک‌های فنی از جمله باگ نرم‌افزاری یا مشکلات همگام‌سازی
• تخلیه نقدینگی یا چالش مسیریابی به دلیل فعالیت موقت برخی از کانال‌های پرداختی
• خطر بسته‌شدن کانال‌ها، به‌ویژه اگر اقدامات امنیتی ضعیف باشند

کدام روش کسب درآمد غیرفعال در دنیای کریپتو سود بیشتری دارد؟

همان‌طور که دیدیم راه‌اندازی نود لایتنینگ با سرمایه اولیه پایین شاید آن‌طور که تصور می‌کردید درآمد خوب و مداومی نداشته باشد. با این حال، در دنیای کریپتو روش‌های بسیار زیادی برای کسب درآمد غیرفعال وجود دارد که از آنها می‌توانید برای بازدهی بیشتر بهره ببرید. 

در جدول زیر سودآوری نود لایتنینگ با سایر روش‌های درآمد غیرفعال کریپتو مقایسه شده است:

راهکارهای عملی برای افزایش درآمد از نود لایتنینگ

شما می‌توانید با رعایت نکات زیر درآمد ناشی از راه‌اندازی نود لایتنینگ خود را افزایش داده و از اشتباهات رایج هم پرهیز کنید:

 ۱- به نودهای فعال و قابل اعتماد وصل شوید

بسیاری از تازه‌کارها فکر می‌کنند فقط باید به نودهای بزرگ متصل شوند. اما در عمل، اتصال به ترکیبی از نودهای متوسط، اما فعال و خوش‌سابقه، شانس موفقیت را بیشتر می‌کند.

برای شروع، اتصال به ۱۰ تا ۱۵ نود قابل اعتماد توصیه می‌شود. این ترکیب به توزیع بهتر ترافیک و فرصت‌های بیشتر برای مسیر‌یابی کمک می‌کند.

۲- از ابزارهای هوشمند برای تنظیم خودکار کارمزد استفاده کنید

اگر کارمزد مسیر‌یابی شما همیشه ثابت بماند، ممکن است در زمان‌های کم‌نقدینگی سود خود را از دست بدهید. ابزارهایی مانند charge-lnd (برای کلاینت LND) یا پلاگین‌های مشابه در Core Lightning می‌توانند کارمزدها را به‌صورت هوشمند و براساس وضعیت شبکه تنظیم کنند تا درآمد شما پایدار بماند.

۳- تنوع در کانال‌ها را فراموش نکنید

داشتن ۳۰ تا ۵۰ کانال پرداخت با نودهایی از مناطق و دسته‌بندی‌های مختلف، باعث می‌شود ترافیک بیشتری از نود شما عبور کند. این کار علاوه بر افزایش درآمد، خطرات ناشی از تمرکز یا خرابی یک کانال خاص را هم کاهش می‌دهد.

۴- مدیریت نقدینگی را جدی بگیرید

برای اینکه نود شما همیشه آماده انتقال بیت کوین باشد، باید کانال‌هایتان از نظر نقدینگی متعادل باشند. ابزارهایی مثل rebalance-lnd یا پلتفرم‌هایی مانند PeerSwap، می‌توانند به‌صورت خودکار نقدینگی بین کانال‌ها را جابه‌جا کنند و نیاز شما به تراکنش‌های آنچین پرهزینه را کاهش دهند.

۵- مسیریابی را با توجه به کلاینت خود بهینه‌سازی کنید

هر کلاینت لایتنینگ الگوریتم خاص خود را برای مسیر‌یابی دارد. به‌طور مثال:

• کلاینت LND سعی می‌کند بین کارمزد پایین و احتمال موفقیت تراکنش تعادل برقرار کند.
• Core Lightning (CLN) تمرکز زیادی روی کاهش زمان قفل‌شدن پرداخت‌ها دارد که برای مسیرهای سریع مفید است.
• Eclair بیشتر روی بهینه‌سازی کارمزدها تمرکز دارد که برای پرداخت‌های خرد مثل انعام‌دهی یا محتوای استریم مناسب است.

شناخت دقیق این تفاوت‌ها به شما کمک می‌کند نود خود را متناسب با کاربرد هدف‌گذاری کنید و بازدهی آن را به حداکثر برسانید.

سخن پایانی: آیا نود لایتنینگ یک درآمد غیرفعال واقعی است؟

در نگاه اول، راه‌اندازی نود لایتنینگ ممکن است شبیه به یک منبع آسان برای درآمد غیرفعال به‌نظر برسد؛ اما واقعیت این است که این مسیر برای کسانی سودآور است که دانش فنی، زمان و سرمایه لازم برای مدیریت درست آن را دارند. همان‌طور که دیدیم، برای رسیدن به سود از طریق راه‌اندازی نود لایتنینگ نیاز به سرمایه اولیه بالایی دارید و مقادیر پایین سرمایه نه تنها به شما سودی نمی‌رساند، بلکه باید از جیب هم چیزی پرداخت کنید تا بتوانید به کار خود ادامه دهید. اما اگر سرمایه اولیه بالایی دارید، با رعایت اصولی که در این مقاله بررسی کردیم، می‌توانید از یک نود ساده، یک ابزار هوشمند و کارآمد برای کسب درآمد از بیت کوین بسازید.

لایتنینگ فقط یک شبکه پرداخت سریع نیست؛ اگر درست به آن نگاه کنید، یک فرصت واقعی برای مشارکت در آینده اقتصاد دیجیتال است.