سولانا ویژگی جدیدی برای حفظ حریم خصوصی در بلاکچین خود به نام «موجودی‌های محرمانه» (Confidential Balances) معرفی کرده است. به‌طور خلاصه، این عملکرد جدید به کاربران اجازه می‌دهد تا موجودی توکن‌های عمومی را به یک «حالت محرمانه» تبدیل کنند، به‌طور خصوصی آن‌ها را به یک گیرنده منتقل کرده و در صورت نیاز این توکن‌ها را به موجودی عمومی بازگردانند.
به گزارش میهن بلاکچین، این ارتقا ابزارهای بهتری در اختیار توسعه‌دهندگان، کاربران و موسسات قرار می‌دهد تا بتوانند حریم خصوصی تراکنش‌های توکن خود را در عین پایبندی به الزامات قانونی و نظارتی حفظ کنند. همه این مراحل از رمزگذاری همومورفیک و اثبات دانش صفر در پشت صحنه استفاده می‌کنند تا در حالی که مبالغ پنهان هستند، سیستم همچنان بتواند صحت تراکنش‌ها را تأیید کند.
حرکت سولانا به سوی حریم خصوصی بیشتر
توسعه‌دهندگان سولانا خاطرنشان کردند که این سیستم می‌تواند برای «کاربردهای مالی» مانند سرویس‌های حقوق و دستمزد رمزگذاری‌شده، تراکنش‌های تجاری و سایر برنامه‌های حفظ حریم خصوصی مفید باشد. علاوه بر این، زمانی که کتابخانه‌های مبتنی بر جاوا اسکریپت بر پایه ZK در سال ۲۰۲۵ راه‌اندازی شوند، توسعه‌دهندگان می‌توانند «یکپارچه‌سازی مرورگر یا کیف پول موبایلی» را آسان‌تر ایجاد کنند.
این راه‌اندازی جدید نقطه‌عطفی مهم برای سولانا محسوب می‌شود؛ چرا که این شبکه به‌سرعت در حال به‌روزرسانی فناوری‌های خود در پاسخ به افزایش تقاضا برای حفظ حریم خصوصی در دیفای است. در عین حال، سولانا تلاش می‌کند رویکردی سازگار با نهادهای نظارتی و موسسات بزرگ داشته باشد.
با استفاده نوآورانه از رمزنگاری پیشرفته در کنار طراحی دقیق، سولانا در حال گسترش مفهوم حریم خصوصی در بلاکچین‌های عمومی است.
این قابلیت جدید، بر پایه ویژگی قبلی به نام «انتقال‌های محرمانه» ساخته شده است. این ویژگی در ابتدا در برنامه توکن ۲۰۲۲ (Token2022) سولانا معرفی شد و به کاربران این امکان را می‌داد تا توکن‌هایی ارسال و دریافت کنند که مبلغ آن تراکنش، برای عموم قابل مشاهده نباشد.
اکنون سولانا این قابلیت‌ها را ارتقا داده و امکان پنهان‌سازی مقادیر تراکنش‌هایی که شامل ضرب یا سوزاندن توکن‌ها هستند و همچنین پرداخت کارمزد تراکنش‌ها را فراهم کرده که در آن اطلاعات حساس تراکنش مخفی خواهد ماند.
این نکته از اهمیت بالایی برخوردار است. بیشتر بلاکچین‌های سنتی شناخته‌شده، مانند بیت کوین و اتریوم، جزئیات تمام تراکنش‌ها را ذخیره کرده و در دسترس عموم قرار می‌دهند. این سطح از شفافیت برای برخی کاربردها عالی است، اما برای کسب‌وکارها و کاربرانی که به محرمانگی اهمیت می‌دهند، هزینه‌بر یا مشکل‌ساز است.
روش سولانا اطلاعات مالی حساس را پنهان نگه می‌دارد، اما همچنان روی زنجیره قفل‌شده باقی می‌ماند. دفتر کل عمومی امن است ولی داده‌های خصوصی را افشا نمی‌کند.
توسعه‌دهندگان هم‌اکنون در محیط برنامه‌نویس Rust سولانا در حال آزمایش این ابزارها هستند. این امکان را برای ارائه‌دهندگان خدمات کیف پول به‌عنوان سرویس فراهم می‌کند تا رمزنگاری و تولید اثبات‌ها را در سمت سرور مدیریت کنند.
گرچه کیف پول‌های رایج در حال حاضر به‌صورت بومی از قابلیت موجودی‌های محرمانه پشتیبانی نمی‌کنند، ولی با عرضه ابزارهای مبتنی بر جاوااسکریپت (JavaScript)، این وضعیت احتمالاً به‌زودی تغییر خواهد کرد.
کلیدهای حسابرسی؛ پل میان حریم خصوصی و نظارت
در حالی که سولانا تمرکز خود را روی حریم خصوصی گذاشته، اما همچنان پایبندی به مقررات را تضمین می‌کند. به همین دلیل، موجودی‌های محرمانه همراه با «کلیدهای حسابرسی» عرضه می‌شوند. این ابزارهای ویژه به سازمان‌ها یا افراد تایید‌شده – مانند موسسات مالی، نهادهای نظارتی یا ادارات مالیاتی – اجازه می‌دهند تا جزئیات تراکنش‌ها را ببینند، بدون آنکه این اطلاعات عمومی شود.
کلیدهای حسابرسی می‌توانند با طرف‌های مورد اعتماد به اشتراک گذاشته شوند؛ در صورتی که پروژه‌ای که از سولانا استفاده می‌کند تصمیم به استفاده از آن‌ها داشته باشد. این قابلیت اجازه می‌دهد تا الزامات مربوط به حسابرسی مالی، بررسی‌های ضدپولشویی، یا گزارش‌دهی مالیاتی برآورد شوند، بدون اینکه اطلاعات حساس در معرض عموم قرار بگیرد.
آنچه اهمیت دارد این است که این اطلاعات عمومی نمی‌شوند و فقط طرف مجاز که مالک کلید حسابرس است می‌تواند این داده‌ها را ببیند. دیگران صرفاً فقط یک تراکنش خصوصی خواهند دید؛ قابلیتی که به شرکت‌های فعال در اکوسیستم سولانا اجازه می‌دهد تا با قوانین مالی مانند قانون ضدپولشویی (AML)، مقابله با تامین مالی تروریسم (CTF) یا گزارش‌دهی مالیاتی سازگار باشند، بدون آنکه حریم خصوصی کاربران را فدای این الزامات کنند.
این سیستم انعطاف‌پذیر، به پروژه‌ها این امکان را می‌دهد تا سطح شفافیت مورد نظر خود را انتخاب کنند. برای مثال، در حالی که یک پروتکل دیفای می‌تواند محرمانه باقی بماند، شرکت‌های فین‌تک (FinTech) تحت نظارت می‌توانند از کلیدهای حسابرسی برای گزارش‌های دوره‌ای استفاده کنند.
این دوگانگی – حریم خصوصی کاربران و شفافیت نهادها – بخشی از آن چیزی است که مدل جدید سولانا را بسیار جذاب می‌سازد.
تاکنون تمام قابلیت‌های موجودی‌های محرمانه به‌جز یکی، با استفاده از ابزارهای توسعه مبتنی بر Rust سولانا ساخته شده‌اند. این برای سیستم‌های بک‌اند (Back-End) و توسعه‌دهندگان مناسب است، اما کاربران عادی را که از اپلیکیشن‌های موبایل و مبتنی بر مرورگر استفاده می‌کنند، کنار می‌گذارد.
با این حال، این وضعیت در حال تغییر است. اکوسیستم توسعه‌دهندگان سولانا آماده است تا کتابخانه‌هایی مبتنی بر جاوااسکریپت عرضه کند که از روش‌های اثبات دانش صفر (ZK) پشتیبانی می‌کنند. بدون نیاز به زیرساخت‌های سنگین سمت سرور، این کتابخانه‌ها به کیف‌پول‌های موبایل و وب اجازه می‌دهند تا اثبات‌ها را به‌صورت محلی روی دستگاه کاربر ایجاد و تایید کنند.
این گام بسیار مهمی است. سولانا با فراهم کردن امکان اجرای توابع رمزنگاری روی گوشی‌ها یا لپ‌تاپ‌های کاربران، انجام تراکنش‌های محرمانه را ساده و کاربرپسند خواهد کرد. دیگر لازم نیست برنامه‌نویس یا متخصص فنی باشید تا بتوانید از اطلاعات مالی خود را محافظت کنید.
با فعال‌شدن این ابزارها، کیف پول‌ها و اپلیکیشن‌های بیشتری از موجودی‌های محرمانه پشتیبانی خواهند کرد. ممکن است کیف پول‌ها گزینه‌هایی برای انتخاب تراکنش عمومی یا خصوصی در اختیار کاربران قرار دهند و امکان ایجاد اثبات برای سوابق یا الزامات نظارتی را فراهم کنند.
این می‌تواند نقطه عطفی در تبدیل قابلیت‌های پیشرفته حریم خصوصی به بخشی روزمره از بلاکچین باشد. کاربرانی که از این پشتیبانی بهره‌مندند، دیگر مجبور نخواهند بود ساختارهای اختصاصی پیچیده‌ای برای حفاظت از دارایی‌ها و فعالیت‌هایشان ایجاد کنند، همان‌طور که امروز مجبورند.
