در چند روز اخیر، مسئله تمرکز در برابر عدم تمرکز به طور جدی مطرح شده است. اقدامات جاستین سان (Justin Sun) بنیان‌گذار ترون (Tron) و خرید سایت استیمیت (Steemit) عامل اصلی این ماجرا بوده است. در اوایل فوریه بود که مشخص شد سان در حال گسترش امپراتوری کریپتویی (crypto) خود و خریدن استیمیت است که بر روی بلاک چین (blockchain) استیم (Steem) عملکرد دارد.
بعد از این خبر، بین جاستین سان و تولید کنندگان بلاک (block) در استیمیت مشکلاتی به وجود آمد. شرکت استیم دارای توکن‌هایی بود که قبلا هرگز از آن برای رای‌گیری استفاده نمی‌کرد. زمانی که سان این شرکت را خرید، تولید کنندگان بلاک اقدام به پیاده‌سازی سافت فورک (Soft Fork) کردند و توکن‌های استیمیت را به حالت تعلیق درآوردند تا مطمئن شوند که از آنها در آینده برای تاثیرگذاری بر شبکه استفاده نخواهد شد.
با دم شیر بازی نکنید
ظاهرا سان از نفوذ خود در فضای کریپتو استفاده کرده است و تعدادی از صرافی‌ها مانند بایننس (Binance) را متقاعد کرده که از این سافت فورک پشتیبانی نکنند. علاوه بر این، سان در حال جایگزین کردن تولید کنندگان بلاک قبلی با افراد جدیدی است که چند روز قبل از رای‌گیری اکانت درست کرده‌اند.
این مشکلات در زمان این نوشتار هم همچنان ادامه دارد و اعضای جامعه استیم سعی می‌کنند که تولید کنندگان بلاک را به جایگاه خود برگردانند و آلت دست‌های سان را کنار زنند. اما این اقدامات باعث ناامیدی بسیاری شد زیرا آنها استیمیت را یک پلتفرم (platform) غیر‌متمرکز و دموکراتیک می‌دانستند.
البته جاستین سان در اینجا مرتکب خطایی نشده است و مانند تولید کنندگان بلاک تنها از قوانین سیستم استفاده کرده است. این بازی که اینک برای عموم ظاهر شده است، مشابه سناریویی است که بعضی معتقدند مدت‌هاست در پروژه ایاس (EOS) ادامه دارد.
چالش‌های پیش روی جامعه استیم در مقابله با تبانی
مشکلات ایاس در واقع نشان‌دهنده نقص‌هایی ذاتی در مدل مدیریتی گواه اثبات سهم نیابتی است که قبلا بار‌ها در مورد آن هشدار داده شده است و ابراز شده که این مدل با سه هدف اساسی عدم تمرکز در تضاد است. این اهداف شامل مقاومت در برابر تبانی، تحمل خطا و مقاومت در برابر حمله هستند.
در این میان، مقاومت در برابر تبانی بیش از اهداف دیگر لطمه می‌بیند. هر چه تولید کنندگان بلاک قدرتمند‌تر شوند و درآمد بیشتری داشته باشند، امکان تاثیرگذاری آنها بر شبکه استیم بیشتر خواهد شد. توکن‌های زیادی هم در صرافی‌ها ذخیره شده است و این صرافی‌ها هم در رای دادن صاحب نفوذ هستند. در این حالت، واضح است که کنترل شبکه در دستان عده معدودی رای دهنده قدرتمند قرار می‌گیرد.
تجمع قدرت در کریپتو
بسیاری بر این باورند که صرافی‌ها نباید از نفوذ خود به این شیوه استفاده کنند و این موضوع تبدیل به نوعی موضع‌گیری علیه جاستین سان شده است. این قضیه نشان می‌دهد که دارندگان توکن در حال دادن قدرت رای‌گیری به صرافی‌ها هستند. از طرف دیگر، با توجه به اقداماتی که در حال صورت گرفتن است، جامعه کریپتو سهوا یا عمدا در حال ترویج تجمع قدرت از طریق استفاده از استخر‌های استیکینگ (staking) است.
استیکینگ توکن‌ها در یک استخر بسیار شبیه گذاشتن آنها در صرافی است و در این حالت، افراد کلید‌های توکن‌های خود را در اختیار ندارند. افراد با این کار حق رای خود را به مالکان استخر می‌دهند. این یعنی که صرافی‌ها و استخر‌های استیکینگ به راحتی می‌توانند افراد تولید کننده بلاک را در یک بلاک چین گواه اثبات سهم نیابتی کنترل کنند.
اکنون که به وضوح دیده می‌شود که کنترل بر روی استیم در حال اعمال شدن است، دارندگان توکن به طور جدی در مورد گذاشتن توکن‌های خود در صرافی و یا استخر‌های استیکینگ فکر خواهند کرد. اگر توکن‌ها در کیف پول شخصی باقی بمانند و تحت نام خود شخص استیک شوند، حق رای بدون تغییر باقی خواهد ماند.
گواه اثبات سهم نیابتی (DPoS) تنها اوضاع را پیچیده‌تر می‌کند
شایستگی‌های سیستم گواه اثبات سهم (PoS) در طول زمان خود را نشان داده است و بنابراین دیگر نیازی به سیستم گواه اثبات سهم نیابتی (dpos) نیست که باعث پیچیده‌تر کردن اوضاع و ایجاد دور‌های بیشتر رای‌گیری می‌شود. گواه اثبات سهم نیابتی نه تنها امنیت را افزایش نمی‌دهد، بلکه ریسک تبانی و تمرکز را بیشتر می‌کند.
ماجرای استیم و جاستین سان به این زودی‌ها به پایان نمی‌رسد و سان نیز از حقوق خود برای رای‌گیری چشم‌پوشی نخواهد کرد و این نزاع بین او و جامعه استیم را تشدید خواهد کرد. به هر حال، طرفداران عدم تمرکز باید به برداشتن توکن‌های خود از صرافی‌ها و استخر‌ها اقدام کنند و با در دست داشتن توکن‌های خود مطمئن شوند که صدای آنها شنیده خواهد شد.
نظر شما چیست؟ آیا از وجود چنین تمرکزی در فضای استیم مطلع بودید؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید.
