معرفی ۶ مورد از بهترین برنامه های غیرمتمرکز در سال ۲۰۲۰ !

با بازگشت باورنکردنی بازار ارزهای دیجیتال در سال جاری، تعداد بسیار زیادی از سرمایه‌گذاران مبتدی از سراسر جهان، به تدریج با پتانسیل‌های فناوری بلاک چین آشنا می‌شوند. برای مثال، در سال ۲۰۲۰ برنامه های غیرمتمرکز (Dapp) با پذیرش چشمگیری مواجه شدند و توجهات را به خود جلب کردند؛ به طوری که کل سرمایه مسدود شده در تمام صرافی‌های غیرمتمرکز، از ۴۰ میلیون دلار در ماه دسامبر ۲۰۱۹ به بیش از ۲۶ میلیارد دلار رسیده است. شناخت مفهوم اصلی امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای و برنامه های غیرمتمرکز بسیار مهم است؛ زیرا بسیاری از افراد مفهوم این دو مورد را به جای یکدیگر به کار می‌برند. برای مبتدیان می‌توان گفت که اگرچه این دو حوزه دارای شباهت‌های بسیار زیادی با یکدیگر هستند (مانند استفاده از فناوری بلاک چین، حذف واسطه‌های شخص ثالث و ارائه کنترل کامل بر امور مالی به کاربران) اما تفاوت‌های مهم و کلیدی دارند که ذکر آنها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. از آنجایی که برنامه های غیرمتمرکز با رشد سریعی همراه هستند، در این مقاله به بهترین برنامه‌های این حوزه در سال ۲۰۲۰ نگاهی می‌اندازیم.

رشد برنامه های غیرمتمرکز

یکی از تفاوت‌های مهم دیفای و برنامه های غیرمتمرکز این است که که Defi‌ اساسا مربوط به کاربردهای امور مالی است، در حالی که برنامه های غیرمتمرکز معمولا دارای طیف وسیعی از کاربردهایی هستند که فقط محدود به حوزه امور مالی نمی‌شوند. برای مثال، از برنامه های غیرمتمرکز می‌توان برای توسعه بازی‌های رایانه‌ای و سیستم‌های آموزشی یا حتی ایجاد ابزار جدید و منحصر به ‌فرد نظیر مرورگرهای اینترنتی مبتنی بر حریم خصوصی نظیر مرورگر بریو (Brave) استفاده کرد.

بیشتر بخوانید: برنامه غیرمتمرکز چیست؟‌ همه چیز درباره Dapp ها و کاربردهای آنها

از لحاظ کاربرد، می‌توان از Dappها برای تمام موارد و اهدافی استفاده کرد که برنامه‌های گوشی‌های هوشمند برای آن منظور طراحی شده‌اند. البته تفاوت در این نکته است که بر خلاف اکثر برنامه‌های اندروید و iOS که شما را مجبور به موافقت با قوانین و مقررات نامفهوم و نامشخص و به خصوص مجبور به چشم‌پوشی از حق حریم خصوصی شما می‌کنند، برنامه های غیرمتمرکز طیف وسیعی از مزایای مرتبط با شفافیت به کاربران خود ارائه می‌دهند. از دیگر مزایای این نوع اپلیکیشن های غیرمتمرکز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• برنامه های غیرمتمرکز متن باز هستند: همانطور که از کلمه غیرمتمرکز مشخص است، این برنامه ها متن باز هستند؛ یعنی کد منبع آنها در دسترس عموم قرار دارد و تمام افراد می‌توانند آن را اصلاح و توزیع مجدد کنند. این موضوع به کاربران امکان می‌‌دهد تا سریعا نواقصی که ممکن است در نرم‌افزار مورد نظر وجود داشته باشد را شناسایی کنند و در نتیجه، باعث رشد و ارتقای امنیت پلتفرم شوند.
• Dappها پاداش‌های جذابی ارائه می‌دهند: یکی از جوانب اصلی بسیاری از برنامه های غیرمتمرکز، ارائه مشوق‌ها و پاداش‌های مختلف به کاربران است که معمولا به شکل سود، ایردراپ یا سایر پاداش‌های کاربردی است. در واقع، یکی از دلایل اصلی که مفهوم ییلد فارمینگ (Yield Farming) توانست توجه زیادی را در سال ۲۰۲۰ به خود جلب کند، این است که به سرمایه‌گذاران ارزهای دیجیتال امکان داده تا صرفا با استفاده از پروتکل‌های نقدینگی بدون نیاز به مجوز، پاداش و سود کسب کنند.
• اپلیکیشن های غیرمتمرکز معتبر و قابل اطمینان هستند: Dappها از مکانیزم‌های اجماعی استفاده می‌کنند که به شبکه‌های مورد نظر کمک می‌کند تا به توافق مناسبی در خصوص شرایط بلاک چین دست یابند. در نتیجه، دستکاری یا سوءاستفاده از این پلتفرم‌ها تقریبا غیرممکن است.

۱. صرافی غیرمتمرکز یونی‌سواپ

اولین مثال بدون شک یونی‌سواپ است که تقریبا به تنهایی توانسته است مفهوم صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) را در ذهن جامعه جهانی ارزهای دیجیتال تعریف کند. یونی‌سواپ در اصلی‌ترین مفهوم و تعریف خود، پروتکلی بر بستر اکوسیستم اتریوم برای تبادل توکن‌های ERC20 بدون نیاز به خریدار و فروشنده برای ایجاد تقاضا است.

بیشتر بخوانید: استاندارد ERC20 چیست؟

اگرچه اکثر مشتاقان و سرمایه‌گذاران مبتدی ارزهای دیجیتال به دلیل در دسترس بودن و اعتبار همچنان از پلتفرم‌های معاملاتی متمرکز نظیر بایننس، OKEx و سایر پلتفرم‌ها استفاده می‌کنند، اما چند موضوع مهم و کلیدی وجود دارد که یونی‌سواپ کاملا ورق را به سمت خود برگردانده است. این موضوعات عبارتند از:

• مالکیت دارایی: ایده اصلی بیت کوین و اکثر ارزهای دیجیتال این بود که ایجاد، انتقال و حفظ دارایی را برای افراد امکان‌پذیر سازند، بدون آن که نیازی به نهاد واسطه مالی نظیر بانک وجود داشته باشد. در این خصوص، در صرافی‌های متمرکز، تصدی ارزهای دیجیتال افراد اساسا در اختیار شخص ثالث است، مگر آن که کاربران تصمیم بگیرند سرمایه خود را به کیف پول‌های آفلاین انتقال دهند که این گزینه نیز کارمزد زیادی برای دارنده ارزهای دیجیتال به همراه دارد. در صرافی Uniswap، به لطف استفاده از قراردادهای هوشمندی که معاملات را انجام می‌دهند، کاربران هرگز تصدی دارایی‌های خود را حتی برای یک لحظه از دست نمی‌دهند.
• استفاده آسان: برای شروع مبادله در یونی‌‌سواپ، تنها کاری که یک فرد باید انجام دهد این است که دارایی مورد نظر خود را انتخاب کند و بر روی اتصال به کیف پول (Connect wallet) کلیک کند و در پایان تراکنش مورد نظر را تایید کند. به همین سادگی! پس از انجام این مراحل، توکن‌های خریداری شده، بدون آن که به پلتفرم ثالث انتقال یابد، در کیف پول قرار خواهد گرفت.
• گزینه‌های نقدینگی پیشرفته: شاید بتوان گفت منحصر به‌ فردترین ویژگی Uniswap و اکثر صرافی‌های غیرمتمرکز این است که به کاربران امکان می‌دهد تا با استیک کردن کوین‌های خود، نقش مهم و فعالی در استخرهای نقدینگی ایفا کنند، در نتیجه بتوانند بخشی از سود معاملات پلتفرم را به عنوان پاداش دریافت کنند.

۲. موتور جستجوی بین سیاره‌ای (IPSE)

با افزایش روزافزون دستکاری اطلاعات و داده‌های جستجو، تعدادی زیادی از متخصصان عرصه فناوری متوجه شده‌اند که اینترنت دیگر آن آرمان‌شهر غیرمتمرکزی که فکر می‌کردند نیست. بدین ترتیب، بازیگران معدودی نظیر گوگل، بینگ (Bing) و بایدو (Baidu) یکه‌تاز عرصه موتورهای جستجو هستند. علاوه بر این، این موتورها دارای سیاست‌های نامشخص مالکیت اطلاعات هستند. این موضوع منجر به بروز مسائلی نظیر افشای اطلاعات مشتریان و رصد تبلیغاتی می‌شود.

موتور جستجوی بین سیاره‌ای یا IPSE، یک موتور جستجوی غیرمتمرکز بر بستر بلاک چین EOS است که از فایل سیستم بین سیاره‌ای یا IPFS استفاده می‌کند. این موتور جستجو به کاربران امکان می‌دهد تا به وبگردی بپردازند، در حالی که برای به اشتراک‌گذاری محتوای خود، پاداش دریافت می‌کنند.

بعضی از مزایای اصلی استفاده از این پلتفرم شامل محافظت یکپارچه از اطلاعات مشتریان، به لطف فناوری رمزنگاری نامتقارن IPSE و نیاز به تایید کامل کاربران برای فعالیت‌های رصدهای تبلیغاتی است.

سایر مزایای آن عبارتند از:

• تمام محتوای موجود در IPSE برای همیشه قابل ردیابی و به صورت end-to-end رمزگذاری‌شده است.
• IPSE از سیستم “رتبه‌بندی مبتنی بر پیشنهاد” استفاده نمی‌کند. در نتیجه، اطمینان حاصل می‌شود که نتایج جستجو هرگز توسط عوامل مختلف دستکاری نمی‌شود.
• ذخیره غیرمتمرکز اطلاعات بدان معناست که هکرها هرگز نمی‌توانند دسترسی کاملی به سیستم داشته باشند؛ زیرا نمی‌توانند همزمان به تمام نودها حمله کنند.

۳. بازی کریپتوکیتی‌ها

برای اکثر مردم، اصطلاح “برنامه غیرمتمرکز” یادآور بازی کریپتوکیتی‌ها (CryptoKitties) است. این بازی که ابتدا در سال ۲۰۱۷ عرضه شد، به بازیکنان امکان می‌داد تا به پرورش، خرید و فروش گربه‌های دیجیتالی بپردازند. این گربه‌ها بیانگر نوعی توکن ERC20 غیرقابل تعویض بودند.

توکن غیرقابل تعویض یا NFT را می‌توان دارایی رمزنگاری‌شده‌ای در نظر گرفت که بیانگر ذخیره ارزشی است که کاملا منحصر به‌ فرد است و در نتیجه، نمی‌توان آن را با NFT دیگری تعویض کرد. برای مثال، در کریپتوکیتی‌ها، گربه‌ها با یکدیگر متفاوت بودند و نمی‌توانستیم آنها را مستقیما با یکدیگر تبادل کنیم؛ زیرا هر گربه دارای ویژگی‌های مختص به خود نظیر رفتار، ظاهر فیزیکی و سایر موارد بود.

اگرچه این بازی به نظر بچگانه می‌آمد، اما از زمان پیدایش خود به شدت محبوب شد و در مقطعی توانست تا ۱۰ درصد تراکنش‌های روزانه اتریوم را به خود اختصاص دهد. در نتیجه، بسیاری از افراد آن را به عنوان نقطه ورود عالی برای مشتاقان ارزهای دیجیتال به دنیای غیرمتمرکزسازی و NFTها بیان کردند.

کریپتوکیتی‌ها چیزی جز تفریح به بازیکنان ارائه نمی‌داد؛ اما روند مستمر محبوبیت آن تاثیر بسزایی بر توسعه حوزه NFT و همچنین کل اکوسیستم اتریوم گذاشت.

۴. بازار Rarible

اگرچه کریپتوکیتی‌ها در زمینه NFT پیشگام بودند، اما اکنون Rarible مسئولیت این جنبش را به عهده دارد. Rarible یک بازار NFT متعلق به جامعه ارز دیجیتال است که از توکن‌ نظارتی RARI برای تقویت و انسجام پلتفرم خود بهره می‌برد.

از نظر تئوری، Rarible به کاربران امکان می‌دهد تا با استفاده از فناوری بلاک چین به جمع‌آوری آیتم‌های کلکسیونی دیجیتال بپردازند. نکته‌ای که Rarible را از سایر پلتفرم‌ها نظیر OpenSea (بازار همتا به همتا برای آیتم‌های دیجیتالی کمیاب) متمایز می‌کند، این است که Rarible به دنبال آن است تا به چیزی فراتر از پلتفرم جمع‌آوری و معاملات هنر و آیتم‌های کلکسیونی دیجیتال تبدیل شود.

در مقابل، Rarible در صدد آن است که به افراد مختلف امکان دهد تا NFTها را ایجاد کنند. این موضوع در آینده می‌تواند دستاورد بزرگ و مهمی برای تولیدکنندگان محتوا باشد؛ به ویژه مسائلی نظیر کپی رایت، دزدی محتوا و سرقت اطلاعات هم‌چنان بر دنیای رسانه‌های دیجیتالی تاثیرگذار هستند.

برای مثال، یک هنرمند با استفاده از Rarible و توکن‌های غیرقابل تعویض، می‌تواند اثر خود نظیر کتاب، آلبوم موسیقی یا فیلم را بفروشد. در نتیجه، احتمال وقوع هر گونه سرقت یا سوءاستفاده از بین می‌رود. به علاوه، مزیت دیگر فناوری مورد نظر این است که به هنرمندان امکان می‌دهد تا خلاصه‌ای از محتوای خود را به خریداران نشان دهند و تنها پس از خرید، کل محتوا برای خریداران عرضه خواهد شد.

در آخر، از آنجایی که Rarible در سال گذشته پذیرش قابل توجهی را به دست آورد، تیم توسعه‌دهنده آن تاکید بسیار زیادی بر این نکته داشته است که این پلتفرم را کاملا مستقل کند تا با استفاده از مدل مبتنی بر نظارت توسط جامعه اجرا شود.

۵. بازی Axie Infinity

دومین بازی رایانه‌ای موجود در این مقاله، Axie Infinity است که شباهت‌های بسیار زیادی با دنیای پوکمون‌ها دارد. برای مثال، گیمرها می‌توانند به جمع‌آوری و پرورش موجودات فانتزی و خیالی به اسم Axieها بپردازند. اما برخلاف کریپتوکیتی‌ها که فقط پرورش و معامله آیتم‌های کلکسیونی امکان‌پذیر بود، در دنیای Axie Infinity گیمرها می‌توانند با استفاده از حیوانات و موجودات خود، گروه‌های مختلفی تشکیل دهند و با سایر بازیکنان مبارزه کنند. این موضوع، ترکیبی از هیجان و ماجراجویی را به بازی می‌افزاید.

محبوبیت این بازی طی یک سال گذشته با افزایش چشمگیری همراه بوده است؛ به طوری که به بیشترین زمان صرف شده برای یک بازی رایانه‌ای در اکوسیستم اتریوم تبدیل شده و ماهانه به ۱۸۰۰۰ کاربر فعال دست یافته است.

به دلیل رشد سریع Axie Infinity، تیم توسعه‌دهنده این پروژه، روش‌های جدیدی برای مقیاس‌پذیرتر کردن این بازی آزمایش کرده و حتی اخیرا، شبکه آزمایشی عمومی از زنجیره جانبی خود به اسم رونین (Ronin) عرضه کرده است. تایید کننده اول رونین، شرکت بازی‌سازی معروف فرانسوی یعنی یوبی‌سافت (Ubisoft) بوده است.

۶. استیمیت

استیمیت (Steemit) یک برنامه غیرمتمرکز شبکه اجتماعی است که برای بلاگرها بسیار مهم است. استیمیت بر بستر بلاک چین Steem ایجاد شده است و به کاربران تایید شده خود امکان می‌دهد تا به ایجاد وبلاگ در زمینه دلخواه خود و همچنین افزودن تگ، عکس یا سایر موارد به حساب خود بپردازند. برای مثال، اگر پست شخصی جالب باشد و تعداد لایک زیادی کسب کند، به کاربر مورد نظر به صورت توکن‌های Steem و SBD (دلار استیم) و یا Steem Power پاداش داده می‌شود.

استیم همانند سایر ارزهای دیجیتال است و می‌توان آن را با Steem Dollar معامله کرد و یا آن را به سایر حساب‌ها انتقال داد و یا در صرافی‌های مختلف به معامله آنها پرداخت. از طرف دیگر، توکن‌های Steem Power به عنوان معیاری از میزان نفوذ و تأثیر کاربران در شبکه استیم عمل می‌کنند؛ یک کاربر هر چه توکن Steem Power بیشتری در اختیار داشته باشد، قدرت بیشتری دارد تا بر ارزش پست‌ها و کامنت‌هایی که به آنها رای می‌دهد تاثیرگذار باشد.

در آخر باید گفت که Steem Dollar یک توکن با ارزش ثابت است که دارای پشتوانه یک به یک با دلار آمریکا است. می‌توان دلار استیم را با توکن استیم معامله کرد یا آن را برای اهداف مختلف به سایر حساب‌ها انتقال داد.