برنامه غیرمتمرکز (DApp) چیست؟

اواخر سال ۲۰۱۷ متخصصان بسیاری از صنعت فناوری بلاک چین، پیش بینی های خود از سال ۲۰۱۸ را ارائه دادند. این پیش بینی ها به اندازه تعداد ارزهای دیجیتال موجود در بازار متفاوت بودند. با این مقیاس در کریپتو و فضای فناوری بلاک چین تقریبا هر چیزی امکان پذیر است.

فناوری دیجیتال با سرعت شگفت انگیزی در حال پیشرفت است و همراه آن پروتکل هایی به وجود می‌آید که چند سال پیش غیرممکن به نظر می‌رسیدند. از یادگیری عمیق تا یادگیری ماشینی، هوش مصنوعی و حتی ظهور اینترنت اشیا (IoT)، صحنه فناوری دیجیتال دستخوش توسعه های مثبت بسیاری شده است. در این عرصه دائما رو به رشد نوآوری های چشمگیر، برنامه های غیرمتمرکز (DApps) به عنوان یکی از حوزه های مورد توجه ظهور پیدا کرده است.

برنامه های غیرمتمرکز به عنوان دستاورد مستقیم پیدایش بلاک چین می‌باشند. پس از اجرای موفق بلاک چین بیت کوین توسط ساتوشی ناکاموتو، دنیا نسبت به احتمال ایجاد برنامه های غیرمتمرکز مستقل و آزاد آگاهتر شد. یکی از پیش بینی های انجام شده توسط متخصصان در خصوص کربپتو و فناوری بلاک‌چین در سال ۲۰۱۸ این بوده است که سال ۲۰۱۸ سال پروژه های برنامه های غیرمتمرکز است. قبل از اقدام به ارائه تحلیل جامع چنین پیش بینی هایی، لازم است به طور خلاصه برنامه های غیرمتمرکز را توضیح دهیم.

برنامه غیرمتمرکز چیست؟

تعریف ساده برنامه های غیرمتمرکز هم چنان دشوار است. مفهوم آن با تمام پیچیدگی هایش هنوز کاملا درک نشده است. با این وجود می‌توان برنامه های غیرمتمرکز را بر اساس ۴ ویژگی تعریف کرد. این ویژگی ها عبارتند از:

غیرمتمرکز

برنامه غیرمتمرکز (DApp) باید غیرمتمرکز باشد، این بدان معناست که تمام ثبت های عملکرد، اقدامات و تراکنش های برنامه در دفترکل عمومی ذخیره شود. بنابراین برنامه های غیرمتمرکز بر روی بلاک‌چین یا شبکه های کریپتوگرافیک شبه بلاک‌چینی اجرا می‌شوند که هیچ سرور مرکزی یا شبکه سلسله مراتبی در آن وجود ندارد و تمام نودها (گره ها) با یکدیگر برابر می‌باشند. این دفترکل عمومی غیرمتمرکز باید برای تمام نودهای حاضر در برنامه غیرمتمرکز در دسترس باشد.

طرح های تشویقی

ویژگی تشویقی برنامه غیرمتمرکز براساس نیاز به ایجاد یک سیستم جایزه دهی می‌باشد که نودهای شبکه را به حضور در برنامه غیرمتمرکز تشویق می‌کند. پس از حذف ویژگی متمرکزسازی در شبکه، این وظیفه به عهده نودها می‌باشد تا به صورت انفرادی یا جمعی وظایف سرور مرکزی را انجام دهند. برنامه های غیرمتمرکز دارای توکن هایی می‌باشند که مخصوص همان برنامه است و برای انجام تراکنش ها و تایید بلاک چین برنامه مورد استفاده قرار می‌گیرند. این توکن ها ارزشی را ذخیره می‌کنند تا به جایزه مناسبی برای حضور در شبکه برنامه غیرمتمرکز تبدیل شوند.

متن باز

تمام برنامه های غیرمتمرکز پروژه های متن باز بوده و کدهای منبع آنها در دسترس عموم می‌باشد. فرض کلی برنامه غیرمتمرکز ایجاد کلاس جدیدی از برنامه هایی است که هیچکسی نمی‌تواند ادعای مالکیت آن را داشته باشد و نمی‌تواند آن را تعطیل یا از دسترس خارج کند. برای دستیابی به تمام این پارامترها، پروژه برنامه غیرمتمرکز باید پروژه متن بازی باشد که با همکاری جامعه مورد نظر ایجاد می‌شود. توسعه دهندگان و مشتاقان سراسر جهان در یک نقطه مشخص نقشه دیجیتال دور هم جمع می‌شوند تا پروتکل برنامه غیرمتمرکز را ایجاد کنند. همانند تمام پروژه های متن باز، تصمیم گیری و نظارت در برنامه های غیرمتمرکز نیز به صورت جامع می‌باشد.

سازوکار اجماع

از آنجایی که نظارت برنامه غیرمتمرکز به صورت خودکار می‌باشد، برای کسب الگوریتم جامع برای بلاک چین برنامه غیرمتمرکز به پروتکل فعال نیاز است. هر تصمیمی در برنامه غیرمتمرکز بر اساس چنین پروتکلی می‌باشد و معمولا به شکل پروتکل هشینگ کریپتوگرافیک اجرا می‌شود. چندین پروتکل وجود دارد که الگوریتم های اثبات کار و اثبات سهام محبوب ترین و رایج ترین آن ها می‌باشند.

برای اینکه برنامه ای به عنوان برنامه غیرمتمرکز در نظر گرفته شود باید ۴ ویژگی ذکر شده را داشته باشد. در نتیجه این موضوع صحیح است که بگوییم بیت کوین یک برنامه غیرمتمرکز است، البته برنامه پیشرفته و سطح بالایی نیست و به منظور ارائه عملکردهای برنامه غیرمتمرکز به لایه بندی پروتکل بسیار زیادی نیاز دارد. اگرچه اتریوم تعاریف بسیار ساده ای از این نوع برنامه دارد اما می‌توان آن را به عنوان یک برنامه غیرمتمرکز دسته بندی کرد. اتریوم را بیشتر می‌توان یک پلتفرم در نظر گرفت که به توسعه دهندگان امکان ایجاد برنامه های غیرمتمرکز خود را می‌دهد. در نتیجه بسیاری از برنامه های غیرمتمرکز محبوب دیگر نظیر آگِر (Augur)، گولم (Golem) و آراگون (Aragon) بر بستر شبکه اتریوم ایجاد شده اند.

تاثیر بالقوه برنامه های غیرمتمرکز بر موضوعات جهانی

برنامه های غیرمتمرکز به طور کل مزایای بسیار مشابهی با پروتکل بلاک چین ارائه می‌دهند اما این کار را به روش پیشرفته تری انجام می‌دهند. برنامه غیرمتمرکز را همانند پروتکل بلاک‌چین بسیار ساده و موثرتر در نظر بگیرید که یک راه حل خاص یا مجموعه ای از راهکارها را ارائه می‌دهد. برنامه های غیرمتمرکز معمولا بدون نیاز به واسطه گری شخص ثالث، بین کاربران و ارائه کنندگان خدمات بسیاری از بخش های تجاری پلی ایجاد می‌کنند. بعضی از تاثیرات بالقوه برنامه های غیرمتمرکز که می‌توان در سال جاری با آن مواجه شد عبارتند از :

بهبود حقوق مالکیت داده ها

بسیاری از کاربران عادی اینترنت این موضوع را متوجه نمی‌شوند اما داده ها با ارزش ترین دارایی در دنیای دیجیتال می‌باشند. در ساختار رایج اینترنت متمرکز، علیرغم این موضوع که داده ها توسط کاربران تهیه می‌شوند، مالکیت و کنترل داده ها در دستان پلتفرم های شبکه های اجتماعی، برنامه ها و وبسایت ها می‌باشد. هنگامی که اطلاعات شخصی خود را در پلتفرم شبکه اجتماعی قرار می‌دهید تبدیل به دارایی آن پلتفرم می‌شود.

برنامه های غیرمتمرکز فضایی را ایجاد خواهند کرد که مالکیت داده ها از شرکت های اینترنتی به دست افرادی برخواهد گشت که آن داده را ایجاد و قرار داده اند. به جای اینکه کسب درآمد منحصر به شرکت های بزرگ اینترنتی باشد، کاربران معمولی اینترنت قادر خواهند بود تا با استفاده از اینترنت کسب درآمد کنند.

یکپارچگی اینترنت اشیا (IoT)

به واقعیت تبدیل شدن مفهوم IoT قسمت هیجان انگیز ماجرا است. برنامه های غیرمتمرکز در حال تبدیل شدن به بخش مهمی از فرآیند اینترنت اشیا می‌باشند. این موضوع به دلیل آن است که متخصصان متوجه شده اند، بلاک چین ها راه حل واقعی مشکل انتقال داده ها می‌باشد زیرا تعداد دیتا پوینت ها و نقاط دسترسی به اینترنت از اشیا افزایش یافته است.

بلاک چین ها سرورهای مرکزی ندارند و انتقال داده ها نیاز به اتصال به نزدیکترین نود همتا دارد. با چنین پروتکل سریع و موثری، برنامه های غیرمتمرکز نقش اصلی به واقعیت رسیدن اینترنت اشیا را ایفا خواهند کرد.

پیشرفت امنیت دیجیتال

پروتکل های کریپتوگرافیک موجود در چارچوب برنامه های غیرمتمرکز، ویژگی های امنیتی ممتازی ارائه می‌دهند که باعث بهبود امنیت دیجیتال خواهند شد. بلاک چین از نظر تئوری تغییرناپذیر است و با رشد اندازه، این تغییرناپذیری نیز حفظ می‌شود. برنامه های غیرمتمرکز، بلاک هایی را برای امن تر و ایمن کردن اینترنت ارائه خواهند داد که در آن، داده های کاربران از هکرها و جاسوسان دیجیتالی محافظت می‌شود.

نتیجه گیری

با وجود تعداد زیاد پروژه های برنامه های غیرمتمرکز که از قبل به اجرا درآمده اند، احتمال دارد که در سال جاری بسیاری از آن ها وارد فازهای آزمایشی پیشرفته شوند. هر پروژه برنامه غیرمتمرکز دارای پتانسیل هیجان انگیز مخصوص است و تمام آن ها در صدد ایجاد اکوسیستم دیجیتال پیشرفته تر می‌باشند.