برنامه غیرمتمرکز (DApp) چیست؟

اواخر سال ۲۰۱۷ متخصصان بسیاری از صنعت فناوری بلاک چین، پیش بینی های خود از سال ۲۰۱۸ را ارائه دادند. این پیش بینی ها به اندازه تعداد ارزهای دیجیتال موجود در بازار متفاوت بودند. با این مقیاس در کریپتو و فضای فناوری بلاکچین تقریبا هر چیزی امکان پذیر است. فناوری دیجیتال با سرعت شگفت انگیزی در حال پیشرفت است و همراه آن پروتکل‌هایی به وجود می‌آید که چند سال پیش غیرممکن به نظر می‌رسیدند. از یادگیری عمیق تا یادگیری ماشینی، هوش مصنوعی و حتی ظهور اینترنت اشیا (IoT)، صحنه فناوری دیجیتال دستخوش توسعه‌های مثبت بسیاری شده است. در این عرصه دائما رو به رشد نوآوری‌های چشمگیر، برنامه های غیرمتمرکز (DApps) به عنوان یکی از حوزه های مورد توجه ظهور پیدا کرده است.

برنامه غیرمتمرکز به عنوان دستاورد مستقیم پیدایش بلاک چین در نظر گرفته می‌شوند. پس از اجرای موفق بلاک چین بیت کوین توسط ساتوشی ناکاموتو، دنیا نسبت به احتمال ایجاد برنامه های غیرمتمرکز مستقل و آزاد آگاهتر شد. یکی از پیش بینی های انجام شده توسط متخصصان در خصوص کربپتو و فناوری بلاک‌چین در سال ۲۰۱۸ این بوده است که سال ۲۰۱۸ سال پروژه‌های برنامه غیرمتمرکز است. قبل از اقدام به ارائه تحلیل جامع چنین پیش بینی هایی، لازم است به طور خلاصه برنامه‌های غیرمتمرکز را توضیح دهیم.

برنامه غیرمتمرکز چیست؟

تعریف ساده برنامه غیرمتمرکز هم چنان دشوار است. مفهوم آن با تمام پیچیدگی هایش هنوز کاملا درک نشده است. با این وجود می‌توان برنامه‌های غیرمتمرکز را بر اساس ۴ ویژگی تعریف کرد. این ویژگی ها عبارتند از:

غیرمتمرکز

برنامه غیرمتمرکز (DApp) باید غیرمتمرکز باشد؛ این بدان معناست که تمام ثبت‌های عملکرد، اقدامات و تراکنش‌های برنامه در دفترکل عمومی ذخیره شود. بنابراین برنامه های غیرمتمرکز بر روی بلاکچین یا شبکه‌های کریپتوگرافیک شبه بلاکچینی اجرا می‌شوند که هیچ سرور مرکزی یا شبکه سلسله مراتبی در آن وجود ندارد و تمام نودها (گره‌ها) با یکدیگر برابر هستند. این دفتر کل عمومی غیرمتمرکز باید برای تمام نودهای حاضر در برنامه غیرمتمرکز در دسترس باشد.

طرح های تشویقی

ویژگی تشویقی برنامه غیرمتمرکز براساس نیاز به ایجاد یک سیستم جایزه دهی است که نودهای شبکه را به حضور در برنامه غیر متمرکز تشویق می‌کند. پس از حذف ویژگی متمرکزسازی در شبکه، این وظیفه به عهده نودها است تا به صورت انفرادی یا جمعی وظایف سرور مرکزی را انجام دهند. برنامه‌های غیرمتمرکز دارای توکن‌هایی هستند که مخصوص همان برنامه است و برای انجام تراکنش‌ها و تایید بلاک چین برنامه مورد استفاده قرار می‌گیرند. این توکن‌ها ارزشی را ذخیره می‌کنند تا به جایزه مناسبی برای حضور در شبکه برنامه غیرمتمرکز تبدیل شوند.

متن باز

تمام برنامه های غیرمتمرکز پروژه‌هایی متن باز هستند و کدهای منبع آنها در دسترس عموم است. فرض کلی برنامه غیرمتمرکز ایجاد کلاس جدیدی از برنامه‌هایی است که هیچکسی نمی‌تواند ادعای مالکیت آن را داشته باشد و نمی‌تواند آن را تعطیل یا از دسترس خارج کند. برای دستیابی به تمام این پارامترها، پروژه برنامه غیرمتمرکز باید پروژه متن بازی باشد که با همکاری جامعه مورد نظر ایجاد می‌شود. توسعه دهندگان و مشتاقان سراسر جهان در یک نقطه مشخص نقشه دیجیتال دور هم جمع می‌شوند تا پروتکل برنامه غیرمتمرکز را ایجاد کنند. همانند تمام پروژه های متن باز، تصمیم گیری و نظارت در برنامه های غیرمتمرکز نیز به صورت جامع می‌باشد.

سازوکار اجماع

از آنجایی که نظارت برنامه غیرمتمرکز به صورت خودکار است، برای کسب الگوریتم جامع برای بلاک چین برنامه غیرمتمرکز به پروتکل فعال نیاز است. هر تصمیمی در برنامه غیر متمرکز بر اساس چنین پروتکلی گرفته می‌شود و معمولا به شکل پروتکل هشینگ کریپتوگرافیک اجرا می‌شود. چندین پروتکل وجود دارد که الگوریتم های اثبات کار و اثبات سهام محبوب‌ترین و رایج‌ترین آنها هستند.

برای اینکه برنامه‌ای به عنوان برنامه غیر متمرکز در نظر گرفته شود باید ۴ ویژگی ذکر شده را داشته باشد. در نتیجه این موضوع صحیح است که بگوییم بیت کوین یک برنامه غیر متمرکز است. البته برنامه پیشرفته و سطح بالایی نیست و به منظور ارائه عملکردهای برنامه غیرمتمرکز به لایه بندی پروتکل بسیار زیادی نیاز دارد. اگرچه اتریوم تعاریف بسیار ساده‌ای از این نوع برنامه دارد اما می‌توان آن را به عنوان یک برنامه غیرمتمرکز دسته بندی کرد. اتریوم را بیشتر می‌توان یک پلتفرم در نظر گرفت که به توسعه دهندگان امکان ایجاد برنامه‎های غیر متمرکز خود را می‌دهد. در نتیجه بسیاری از برنامه‌های غیرمتمرکز محبوب دیگر نظیر آگِر (Augur)، گولم (Golem) و آراگون (Aragon) بر بستر شبکه اتریوم ایجاد شده‌اند.

تاثیر بالقوه برنامه های غیرمتمرکز بر موضوعات جهانی

برنامه‌های غیر متمرکز به طور کل مزایای بسیار مشابهی با پروتکل بلاک چین ارائه می‌دهند اما این کار را به روش پیشرفته تری انجام می‌دهند. برنامه غیرمتمرکز را همانند پروتکل بلاک ‌چین بسیار ساده و موثرتر در نظر بگیرید که یک راه حل خاص یا مجموعه‌ای از راهکارها را ارائه می‌دهد. برنامه‌های غیرمتمرکز معمولا بدون نیاز به واسطه گری شخص ثالث، بین کاربران و ارائه کنندگان خدمات بسیاری از بخش‌های تجاری پلی ایجاد می‌کنند. بعضی از تاثیرات بالقوه برنامه‌های غیرمتمرکز که می‌توان در سال جاری با آن مواجه شد عبارتند از :

بهبود حقوق مالکیت داده‌ها

بسیاری از کاربران عادی اینترنت این موضوع را متوجه نمی‌شوند اما داده ها با ارزش ترین دارایی در دنیای دیجیتال هستند. در ساختار رایج اینترنت متمرکز، علیرغم این موضوع که داده ها توسط کاربران تهیه می‌شوند، مالکیت و کنترل داده‌ها در دستان پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی، برنامه‌ها و وبسایت‌ها است. هنگامی که اطلاعات شخصی خود را در پلتفرم شبکه اجتماعی قرار می‌دهید، این اطلاعات تبدیل به دارایی آن پلتفرم می‌شود.

برنامه های غیرمتمرکز فضایی را ایجاد خواهند کرد که مالکیت داده‌ها از شرکت‌های اینترنتی به دست افرادی برخواهد گشت که آن داده را ایجاد و قرار داده اند. به جای اینکه کسب درآمد منحصر به شرکت‌های بزرگ اینترنتی باشد، کاربران معمولی اینترنت قادر خواهند بود تا با استفاده از اینترنت کسب درآمد کنند.

یکپارچگی اینترنت اشیا (IoT)

به واقعیت تبدیل شدن مفهوم IoT قسمت هیجان انگیز ماجرا است. برنامه‌های غیرمتمرکز در حال تبدیل شدن به بخش مهمی از فرآیند اینترنت اشیا هستند. این موضوع به دلیل آن است که متخصصان متوجه شده اند، بلاک چین‌ها راه حل واقعی مشکل انتقال داده‌ها هستند زیرا تعداد دیتا پوینت‌ها و نقاط دسترسی به اینترنت از اشیا افزایش یافته است.

بلاک چین‌ها سرورهای مرکزی ندارند و انتقال داده‌ها نیاز به اتصال به نزدیکترین نود همتا دارد. با چنین پروتکل سریع و موثری، برنامه های غیرمتمرکز نقش اصلی به واقعیت رسیدن اینترنت اشیا را ایفا خواهند کرد.

پیشرفت امنیت دیجیتال

پروتکل‌های کریپتوگرافیک موجود در چارچوب برنامه های غیرمتمرکز، ویژگی‌های امنیتی ممتازی ارائه می‌دهند که باعث بهبود امنیت دیجیتال خواهند شد. بلاک چین از نظر تئوری تغییرناپذیر است و با رشد اندازه، این تغییرناپذیری نیز حفظ می‌شود. برنامه های غیرمتمرکز، بلاک‌هایی را برای امن تر و ایمن کردن اینترنت ارائه خواهند داد که در آن، داده‌های کاربران از هکرها و جاسوسان دیجیتالی محافظت می‌شود.

نتیجه گیری

با وجود تعداد زیاد پروژه‌های برنامه های غیرمتمرکز که از قبل به اجرا درآمده‌اند، احتمال دارد که در سال جاری بسیاری از آن ها وارد فازهای آزمایشی پیشرفته شوند. هر پروژه برنامه غیرمتمرکز دارای پتانسیل هیجان انگیز مخصوص است و تمام آن ها در صدد ایجاد اکوسیستم دیجیتال پیشرفته‌تر هستند.

آخرین به روز رسانی: ۱۳۹۹/۳/۱