بحران انرژی و آلودگی هوا؛ ماینینگ یا سوءمدیریت؟
با وجود تلاشهای وزارت نیرو برای مقابله با ماینینگ غیرمجاز، شواهد حاکی از آن است که ماینینگ زیرزمینی همچنان بهسرعت در حال گسترش است و این مسئله ابعاد تازهای پیدا کرده است.
به گزارش میهن بلاکچین، به نقل از پیوست، با تشدید بحرانهای انرژی در کشور، گزارشهایی منتشر شده که برخی نیروگاهها، به دلیل بدهیهای سنگین وزارت نیرو، به فروش گازوئیل و حتی استخراج رمزارز روی آوردهاند. این در حالی است که کارشناسان و فعالان صنعت بلاکچین این ادعا را رد کرده و آن را نادرست میدانند.
به گفته فریدون عباسی، رئیس اسبق سازمان انرژی اتمی، بدهیهای وزارت نیرو به پیمانکاران آب و برق تا پایان سال ۱۴۰۲ به ۱۲۸ هزار میلیارد تومان رسیده و این موضوع، نیروگاهها را به روشهایی همچون فروش سوخت یا استخراج رمزارز برای جبران این بدهیها سوق داده است. اما مسیح علوی، مدیرعامل ویرا ماینر، با رد این ادعا اظهار داشت که ماینینگ در نیروگاهها تصوری نادرست است که در رسانهها بزرگنمایی شده و با توجه به کمبود سوخت و کاهش ظرفیت تولید نیروگاهها، چنین چیزی از نظر عملیاتی ممکن نیست.
بحران انرژی و افزایش مصرف نیروگاهها
بحران انرژی در کشور، که بخشی از آن ناشی از ناترازی مصرف سوخت در نیروگاههاست، همچنان به مشکلات زیرساختی دامن میزند. طبق گزارش معاون وزارت بهداشت، سالانه حدود ۳۵ هزار نفر در اثر آلودگی هوا جان خود را از دست میدهند که بخشی از این آلودگی ناشی از افزایش مصرف سوخت نیروگاههاست. در مقایسه با سال گذشته، مصرف برق حدود ۶ هزار مگاوات افزایش یافته که بهمعنای افزایش مصرف سوخت و فشار بیشتر بر زیرساختهای نیروگاهی است.
در این شرایط، گمانهزنیها درباره گسترش ماینینگ غیرمجاز، حتی در مراکز دولتی، افزایش یافته است. با این حال، آمار دقیق و شفافی از میزان ماینینگ غیرمجاز و بازیگران اصلی این بازار زیرزمینی ارائه نشده است. از سوی دیگر، برخی از فعالان معتقدند ماینینگ تنها بهانهای برای انحراف افکار عمومی از بحرانهای عمیقتر انرژی است.
ماینینگ در نیروگاهها: واقعیت یا تصوری اشتباه؟
به گفته علی بابکنیا، رئیس کارگروه ماینینگ انجمن بلاکچین، ادعای ماینینگ در نیروگاهها ریشه در تصور اشتباهی دارد که در زمان دولت پیشین مطرح شد. وی تأکید میکند که مشکل اصلی ناترازی برق، ترک فعلهای مدیریتی و سیاستگذاریهای اشتباه بوده است. از سوی دیگر، او معتقد است که ماینینگ رانتی در کشور وجود ندارد و قوانین و مقررات متعدد این صنعت، احتمال سوءاستفاده از انرژی ارزان یا بدون مجوز را بهشدت کاهش داده است.
علوی نیز با اشاره به تعرفههای سنگین گاز و برق برای ماینرها گفت که سیاستهای محدودکننده، نهتنها سوددهی این صنعت را غیرممکن کرده، بلکه باعث خروج سرمایهگذاران داخلی و خارجی شده است. او افزود:
افرادی که میگفتند ماینرها فشار شبکه را کاهش میدهند، حالا بهانهای برای انحراف افکار عمومی شدهاند. بحران انرژی کشور ریشههای بسیار عمیقتری دارد و باید از اساس بررسی شود.
اثرات سیاستهای دفعی بر صنعت استخراج
فعالان این حوزه معتقدند که سیاستهای محدودکننده وزارتخانههای نیرو و نفت، باعث زمینگیر شدن صنعت استخراج شده است. علوی توضیح میدهد که ماینرها حتی برای تأمین برق مورد نیاز خود، به نیروگاههای اختصاصی روی آوردند، اما تعرفههای سنگین و قوانین پیچیده، این تلاشها را ناکام گذاشت.
بابکنیا تأکید کرد که هیچ نهادی حاضر نیست ریسک ماینینگ غیرمجاز را به دلیل منافع اقتصادی به جان بخرد و توصیه کرد در صورت وجود شواهد و مدارک درباره ماینینگ غیرمجاز، موضوع از طریق سامانههای نظارتی وزارت کشور یا وزارت نیرو پیگیری شود.
