ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin)، خالق اتریوم، بار دیگر از چشم‌اندازی سخن گفت که سال‌ها پیش وعده آن را داده بود؛ یعنی جهانی که در آن، دیفای (DeFi) نه یک بازی پرریسک برای سفته‌بازان، بلکه زیرساختی واقعی برای پس‌انداز، انجام تراکنش و استقلال مالی مردم سراسر جهان است. او معتقد است که سال ۲۰۲۵ نقطه عطفی در بلوغ این اکوسیستم است. امنیت، مقیاس‌پذیری و کاربردپذیری دیفای به سطحی رسیده است که می‌تواند جایگزینی جدی برای نظام بانکی سنتی باشد.
به گزارش میهن بلاکچین، بوترین معتقد است که دیفای دیگر صرفاً عرصه سودهای نجومی و ریسک‌های سنگین نیست و با افزایش امنیت و رشد ابزارهای لایه ۲، مسیر برای استفاده گسترده‌تر از این فناوری هموارتر شده است؛ تا جایی که می‌توان تصور کرد افراد و نهادها در آینده از دیفای به‌عنوان «حساب بانکی اصلی» خود استفاده کنند.
حوزه دیفای؛ از بازی پرخطر تا زیرساخت مالی قابل اعتماد
بوترین در سخنرانی پایانی خود در رویداد دروموس لبز (Dromos Labs)، اظهار داشت:
اکنون می‌توان گفت دیفای به‌عنوان شکلی از پس‌انداز، واقعاً به مرحله پایداری رسیده است.
او توضیح داد که مسیر پیشرفت این حوزه در چند سال اخیر، نشان‌دهنده تغییر بنیادین ذهنیت توسعه‌دهندگان و کاربران است؛ آن‌ها از پروژه‌های پرریسک فاصله می‌گیرند و بر ساخت محصولات مالی واقعی که با اطمینان و شفافیت کار کنند، تمرکز می‌کنند.
بوترین در ادامه به دیدگاه اخیر خود اشاره کرد که پیش‌تر در وبلاگ شخصی‌‌اش نوشته بود؛ او در این متن از «دیفای کم‌ریسک» سخن گفت و خواستار فاصله‌گیری از مدل‌های پرهیاهوی سوددهی شد. او تأکید کرد در دنیایی که نظام‌های مالی متمرکز می‌توانند سرمایه مردم را با تصمیم‌های سیاسی یا بحران‌های بانکی به خطر بیاندازند، دیفای می‌تواند راه فراری مطمئن برای حفظ دارایی‌ها باشد.
امنیت، کلید اعتماد دوباره به دیفای؛ ساخت آینده‌ای مقیاس‌پذیر و آزاد
بوترین با وجود خوش‌بینی نسبت به آینده، خطرات گذشته دیفای را نادیده نگرفت. او یادآوری کرد که سال‌ها این حوزه درگیر شکست‌های پروتکلی و هک‌های بزرگ بوده است؛ از جمله حمله چند میلیون دلاری به بالانسر (Balancer) که با وجود اعتماد گسترده جامعه به آن، بار دیگر ضعف امنیتی قراردادهای هوشمند را آشکار کرد.
با این حال، او معتقد است تفاوت میان امنیت امروز و سال‌های ابتدایی دیفای «مثل شب و روز» است. در حالی که مجموع خسارات ناشی از حملات در سال ۲۰۲۵ از سال قبل بیشتر بوده، شرکت تحلیل بلاکچین الیپتیک (Elliptic) گزارش داده که این افزایش عمدتاً به خاطر هک تاریخی صرافی بای‌بیت (Bybit) در ماه فوریه بوده است.
بوترین در این زمینه بر اهمیت مفهومی به نام «آزمون خروج» (Walkaway Test) تأکید کرد؛ طبق این اصل، کاربر باید هر زمانی بتواند بدون وابستگی به هیچ نهاد یا واسطه‌ای، سرمایه خود را بازیابی کند. او گفت:
برای اتریوم و دیفای حیاتی است که ویژگی‌هایی را حفظ و تقویت کنند که از ابتدا اساس اتریوم را شکل دادند: متن‌باز بودن، تبعیت از استانداردهای باز، قابلیت تعامل بین‌زنجیره‌ای و مقاومت در برابر سانسور.
بوترین از توسعه‌دهندگان خواست تا هنگام ساخت برنامه‌ها، «با ذهنی باز و نگاهی جامع» برای هر دو لایه اصلی (L1) و دوم (L2) اتریوم طراحی کنند. به باور او، لایه اول باید همچنان مرکز نقدینگی بماند و لایه‌های دوم بستر رشد مقیاس‌پذیری باشند.
او اضافه کرد که هم‌اکنون روند افزایش محدودیت گس اتریوم در لایه اول و راه‌اندازی پروژه‌هایی مانند لایتر (Lighter) که توان انجام بیش از ۱۰,۰۰۰ تراکنش در ثانیه را دارد، نشان‌دهنده بلوغ واقعی این شبکه است.
بوترین تأکید کرد:
با مهندسی درست، چنین سطحی از مقیاس‌پذیری همین امروز نیز برای هرکسی قابل‌دستیابی است. هنوز مسائل ارزشمند زیادی باقی مانده است که باید روی آن‌ها کار کنیم؛ مسائلی که آزادی مالی واقعی را برای مردم به ارمغان می‌آورند.
