بازخرید یا خرید مجدد سهام فروخته شده چیست؟
بازخرید چیست؟
بازخرید که به آن خرید مجدد سهام فروخته شده نیز می‌گویند هنگامی انجام می‌شود که شرکت به منظور کاهش تعداد سهام موجود در بازار آزاد، سهام خود را میخرد. شرکت ها به چند دلیل همچون افزایش ارزش سهام باقی مانده در بازار با کاهش عرضه یا جلوگیری از در اختیار گرفتن کنترل سهام توسط سایر سهامداران، سهام را باز خرید می‌کنند.
جزییات بازخرید
بازخرید به شرکت ها امکان می‌دهد تا بر روی خود سرمایه گذاری کنند. کاهش تعداد سهام موجود در بازار باعث افزایش نسبت سهام متعلق به سرمایه گذاران می‌شود. هنگامی که شرکت احساس کند ارزش سهامش کاهش پیدا کرده است، سهام را بازخرید می‌کند تا به سرمایه گذاران بازگشت سرمایه را ارائه دهد. از آنجایی که شرکت با این اقدام وارد روند صعودی می‌شود، بازخرید هم چنین میزان سود هر سهم را نیز افزایش می‌دهد. در صورتی که نسبت قیمت به سود (P/E) حفظ شود، این اقدام قیمت سهام را افزایش خواهد داد.
خرید مجدد سهام فروخته شده باعث کاهش تعداد سهام موجود در بازار می‌شود و هر سهم، درصد بیشتری از سهام موجود را به خود اختصاص می‌دهد. در نتیجه سود هر سهم (EPS) افزایش می‌یابد در حالی که نسبت قیمت به سود کاهش می‌یابد یا به عبارت دیگر، قیمت هر سهم افزایش پیدا می‌کند. خرید مجدد سهام فروخته شده به سرمایه گذاران نشان می‌دهد که کسب و کار مورد نظر برای موارد اضطراری و احتمال مشکلات اقتصادی، پول کافی و مناسب کنار گذاشته است.
دلیل دیگر بازخرید، اهداف تشویقی است. شرکت ها اغلب به کارمندان و مدیران خود با سهام و گزینه های سهامی جایزه می‌دهد. شرکت ها برای تامین این جایزه ها، سهام را بازخرید می‌کنند و آن ها را به کارمندان و مدیران اهدا می‌کنند. این امر به جلوگیری از رقیق شدن سهامداران موجود کمک می‌کند.
از آنجایی که بازخرید سهام با استفاده از سود شرکت انجام می‌شود، اثر اقتصادی خالص آن بر روی سرمایه گذاران همانند پرداخت سود سهامداران می‌باشد.
شرکت ها چگونه بازخرید انجام می‌دهند؟
بازخرید به دو روش صورت می‌گیرد. این دو روش عبارتند از:
۱. ممکن است سهامداران با پیشنهاد مناقصه مواجه شوند که طی آن گزینه تایید یا به مناقصه گذاشتن تمام یا بخشی از سهام خود در بازه زمانی مشخص و با قیمت بالاتر از قیمت بازار را دارند. این قیمت بالاتر، سرمایه گذاران را به انجام مناقصه سهام به جای نگهداری آنها تشویق می‌کند.
۲. شرکت ها در دوره های زمانی طولانی به بازخرید سهام در بازار آزاد می‌پردازند و حتی ممکن است برنامه مشخصی در خصوص خرید مجدد سهام داشته باشند که سهام را در زمان مشخص یا در بازه های زمانی منظم خریداری کنند.
شرکت ها بودجه بازخرید را می‌توانند از طریق گرفتن وام با بهره، با پول نقد یا با پول در گردش در برنامه ها و عملیات مختلف تامین کنند.
به افزایش برنامه شرکت در خصوص خرید مجدد سهام فروخته شده، بازخرید گسترده می‌گویند. بازخرید گسترده باعث تسریع برنامه بازخرید سهام و منجر به انقباض سهام شناور شرکت می‌شود. تاثیر بازخرید گسترده بر بازار به حجم بازخرید بستگی دارد. بازخرید گسترده در حجم زیاد احتمالا منجر به افزایش قیمت سهام خواهد شد.
به دلارهای خرج شده در سال گذشته برای باز خرید تقسیم بر ارزش بازار در ابتدای دوره بازخرید، نسبت باز خرید می‌گویند. نسبت باز خرید، مقایسه تاثیر بازخرید بر شرکت های مختلف را امکان پذیر می‌سازد. هم چنین شاخص خوبی از توانایی شرکت در خصوص برگشت سرمایه به سهامداران است، زیرا شرکت هایی که به طور منظم باز خرید انجام می‌دهند از بازار کلی عملکرد بهتری دارند.
نمونه هایی از بازخرید
شرکتی را در نظر بگیرید علیرغم داشتن عملکرد مالی بی نظیر در سال گذشته، قیمت سهام آن عملکرد ضعیف تری نسبت به رقبا داشته است. برای جایزه دادن به سرمایه گذاران و ارائه سود به آنها، این شرکت برنامه بازخرید ۱۰ درصد از سهام با قیمت فعلی بازار را اعلام می‌کند.
این شرکت قبل از باز خرید یک میلیون دلار سود و یک میلیون سهام داشته است. این شرایط بیانگر آن است که سود هر سهم (EPS) یک دلار است. با انجام معامله سهام ها به قیمت ۲۰ دلار، نسبت P/E آن ۲۰ می‌باشد. با ثابت ماندن تمام عوامل، ۱۰۰ هزار سهم بازخرید می‌شود و EPS جدید ۱.۱۱ خواهد شد یا به عبارت دیگر، یک میلیون دلار سود بین ۹۰۰ هزار سهم تقسیم می‌شود. برای ثابت نگه داشتن نسبت P/E بر روی ۲۰، قیمت سهام باید ۱۱ درصد افزایش یابند و به ۲۲.۲۲ دلار برسند.
انتقادهای وارد بر بازخرید سهام
باز خرید سهام می‌تواند این تاثیر را بر سرمایه گذاران داشته باشید که شرکت مورد نظر هیچ فرصت سودآور دیگری برای رشد ندارد. این موضوع برای رشد سرمایه گذاران و افزایش سود و درآمد یک مشکل به حساب می‌آید. شرکت موظف به بازخرید سهام بر اساس تغییرات بازار یا شرایط اقتصادی نیست.
بازخرید سهام، کسب و کار مورد نظر را در شرایط پرخطری قرار می‌دهد که ممکن است شرایط اقتصادی روند نزولی داشته باشد یا شرکت با مشکلات مالی مواجه شود که نتواند از پس آنها برآید. سایر افراد نیز اذعان می‌کنند که گاهی اوقات بازخرید برای تورم مصنوعی قیمت سهام در بازار استفاده می‌شود که می‌تواند منجر به جوایز اجرایی بیشتر شود.
