مقیاس پذیری یکی از دغدغههای مهم بلاک چین اتریوم است. محدودیت‌های فعلی از لحاظ ظرفیت و سرعت که شبکه اتریوم با آنها مواجه است، باعث جلوگیری از پذیرش جهانی آن می‌شود. اتریوم پلاسما توسط ویتالیک بوترین موسس اتریوم و جوزف پون معرفی شد. مفهوم اتریوم پلاسما در آگوست ۲۰۱۷ به عنوان راهکار مقیاس پذیری برای بلاک چین اتریوم به وجود آمد. جوزف پون همراه به همراه تادیوس درایا در سال ۲۰۱۵ مسئول ایجاد شبکه لایتنینگ، راهکار مقیاس پذیری برای بیت کوین بودند. اگرچه پلاسما و شبکه لایتنینگ هر دو به عنوان راهکار مقیاس پذیری برای بلاک چین‌ها معرفی شده‌اند، اما مکانیزم‌ها و ویژگی‌های مختص به خود را دارند.
در این مقاله به طور مختصر به معرفی اتریوم پلاسما می‌پردازیم؛ اما به خاطر داشته باشید که پلاسما به تنهایی یک پروژه نیست، بلکه روش مقیاس پذیری خارج از زنجیره یا چارچوبی برای ایجاد برنامه‌های مقیاس پذیر است که می‌تواند به روش های مختلفی توسط شرکت ها یا تیم های تحقیقاتی مختلف پیاده سازی شود.
نحوه کار اتریوم پلاسما چگونه است؟
ایده اصلی اتریوم پلاسما ایجاد چارچوبی از زنجیره‌های جانبی است که تا حد ممکن با مصرف منابع کمتر با زنجیره اصلی ارتباط و تعامل خواهند داشت. چنین چارچوبی برای عمل کردن به عنوان درخت بلاک چین طراحی می‌شود تا به صورت سلسله مراتبی طوری ساماندهی می‌شود که زنجیره های کوچکتر پرشماری بتوانند بر بستر زنجیره اصلی ایجاد شوند. به این زنجیره های کوچکتر زنجیره های پلاسما یا زنجیره های کودک نیز می‌گویند.
ساختار پلاسما با استفاده از قراردادهای هوشمند و درخت‌های مرکل ایجاد شده است و ایجاد بی‌نهایت زنجیره پلاسما را امکان پذیر می‌سازد. زنجیره‌های پلاسما اساسا نسخه‌های کوچکتر از بلاک چین اتریوم مادر هستند. بر بستر هر زنجیره پلاسما، زنجیره‌های بیشتری را می‌توان ایجاد کرد و این امر ساختاری درخت مانند را می‌سازد.
اساسا هر زنجیره پلاسما یک قرارداد هوشمند قابل شخصی سازی است که برای کار کردن به یک روش و برطرف کردن نیازهای مختلف قابل طراحی است. این موضوع بدان معنا است که زنجیره‌ها می‌توانند در کنار یکدیگر وجود داشته باشند و مستقل از یکدیگر عمل کنند. در آخر باید گفت که پلاسما به کسب و کارها و شرکت ها امکان خواهد داد تا راهکارهای مقیاس پذیر را به روش های مختلف و بر اساس بافت و نیاز مخصوص به خود پیاده سازی کنند.
بنابراین اگر پلاسما با موفقیت توسعه یابد و در شبکه اتریوم پیاده سازی شود، تراکم زنجیره اصلی کاهش خواهد یافت؛ زیرا هر زنجیره پلاسما طوری طراحی خواهد شد تا به روش مخصوص در جهت اهداف مشخص کار کند و این اهداف لزوما مرتبط با اهداف زنجیره اصلی نیستند. در نتیجه، زنجیره‌های پلاسما کار کلی زنجیره اصلی را سبک خواهد کرد.
ایمن بودن در برابر کلاهبرداری‌ها
ارتباط بین زنجیره‌های کودک و زنجیره اصلی توسط اقدامات ضدکلاهبرداری ایمن شده است؛ بنابراین زنجیره اصلی مسئول ایمن نگه داشتن شبکه و مجازات کاربران مخرب است.
هر زنجیره پلاسما مکانیزم‌های خود برای تایید بلاک‌ها و پیاده سازی اقدامات ضدکلاهبرداری را دارد که این موارد را می‌توان بر بستر الگوریتم‌های اجماع مختلف ایجاد کرد. رایج‌ترین این الگوریتم‌ها، گواه اثبات کار، گواه اثبات سهام و گواه اثبات اعتبار هستند.
ایمن بودن اتریوم پلاسما در مقابل کلاهبرداری‌ها تضمین می‌کند که در موارد فعالیت‌های مخرب، کاربران می‌توانند نودهای مخرب را گزارش دهند، از سرمایه خود محافظت کنند و از تراکنش خارج شوند. به عبارت دیگر، این ویژگی به عنوان مکانیزمی استفاده می‌شود که به موجب آن، زنجیره پلاسما شکایت نامه ای را برای زنجیره مادر یا زنجیره اصلی تدارک می‌بیند.
مپ ردیوس (MapReduce )
وایت پیپر پلاسما همچنین کاربرد بسیار جالبی از محاسبات مپ ردیوس (MapReduce) را ارائه می‌دهد. اساسا مپ ردیوس (MapReduce) مجموعه توابعی است که برای ساماندهی و محاسبات اطلاعات در چندین دیتابیس بسیار مفید است.
در خصوص اتریوم پلاسما، این دیتابیس ها همان بلاک چین ها هستند و ساختار درخت شکل زنجیره‌ها به مپ ردیوس (MapReduce) امکان می‌دهد تا به عنوان روشی برای تسهیل تایید اطلاعات در درخت زنجیره ها عمل کند. این امر کارایی شبکه را افزایش می‌دهد.
مشکل خروج گسترده
یکی از دغدغههای مربوط به اتریوم پلاسما ، مشکل خروج گسترده است. این مورد به شرایطی اشاره می‌کند که بسیاری از کاربران در صدد خروج همزمان از زنجیره پلاسما و مراجعه گسترده به زنجیره اصلی هستند که منجر به تراکم شدید در شبکه می‌شود. این امر می‌تواند با فعالیت‌های مخرب، حمله به شبکه یا هر نوع نقص بحرانی دیگر فعال شود.
نتیجه گیری
اتریوم پلاسما اساسا راهکار خارج از زنجیره‌ای است که با ایجاد ساختار درخت شکل از زنجیره‌های کوچکتر پرشمار، در تلاش برای افزایش چشمگیر عملکرد کلی شبکه اتریوم است. این زنجیره‌ها کار زنجیره اصلی را سبک می‌کنند؛ در نتیجه شبکه اصلی می‌تواند تراکنش‌های بیشتری در ثانیه مدیریت کند.
مدل سلسله مراتبی بلاک چین های متصل به یکدیگر که توسط پلاسما معرفی شده است، پتانسیل بسیار زیادی دارد و در حال حاضر توسط تیم‌های تحقیقاتی بسیار زیادی در حال آزمایش است. با توسعه مناسب و صحیح، اتریوم پلاسما باعث افزایش کارایی بلاک چین اتریوم خواهد شد و چارچوب بهتری برای توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز ارائه خواهد داد. به علاوه، سایر شبکه‌های ارز دیجیتال نیز می‌توانند ایده پلاسما را به عنوان روشی برای اجتناب از مشکلات مقیاس پذیری به کار بگیرند.
اتریوم پلاسما پروژه ای متن باز است و مخزن عمومی آن را در گیت هاب می‌توان پیدا کرد. علاوه بر اتریوم، ارزهای دیجیتال و مخزن های گیت هاب دیگری نیز در حال حاضر با پلاسما کار می‌کنند که می‌توان به OmiseGO، شبکه لوم (Loom Network) و FourthStateLabs اشاره کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به وایت پیپر رسمی پلاسما یا وبسایت LearnPlasma مراجعه کنید.
