یکی از مشکلات پلتفرم‌های توسعه کد محبوبی همچون گیت هاب (GitHub) و گیت لب (GitLab) متمرکز بودن آن‌هاست. این پلتفرم‌ها متعلق به شرکت‌ها هستند و باید از قوانین کسب‌وکارها تبعیت کنند و این حق را دارند که ممنوعیت‌هایی برای استفاده کاربران در بندهای ارائه سرویس خود تنظیم کنند. مانند ممنوعیت‌هایی که گیت‌هاب در پاسخ به فشارهای دولت آمریکا برای دسترسی کاربران ایرانی، سوری و اهل کریمه اعمال کرد. بنابراین جای خالی پروتکلی غیرمتمرکز برای توسعه کد به‌صورت تیمی کاملاً حس می‌شد. شبکه رادیکل (Radicle) به‌عنوان جایگزینی برای چنین پلتفرم‌های متمرکزی توسعه یافته و هدف آن حذف واسطه‌ها و ایجاد یک اکوسیستم سریع، کاربردی و امن است که در عین ایجاد بستری برای کدنویسی غیرمتمرکز، امکان توسعه پلتفرم‌های دیفای را هم در نقشه راه خود گنجانده است. در این مقاله به این می‌پردازیم که شبکه Radicle چیست و چطور کار می‌کند. با ما همراه باشید.
شبکه Radicle چیست؟
رادیکل (Radicle) پروتکلی مشابه گیت هاب است که به‌منظور کدنویسی تیمی طراحی شده. با این تفاوت که غیرمتمرکز بوده و در بستر پروتکلی کاملاً متن‌باز ایجاد شده و به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد که بدون نیاز به واسطه به‌صورت تیمی روی کدهای خود کار کنند. رادیکال برای تامین امنیت داده‌ها با شبکه اتریوم ادغام شده و توکن خود RAD را عرضه کرده است. از جمله ویژگی‌های شبکه رادیکال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- زیرساختی کاملاً منبع‌باز (Open-Source) که همه عناصر آن قابلیت تنظیم، گسترش و حسابرسی (بررسی کدها از نظر امنیتی) را دارند.
- معماری شبکه رادیکال به‌جای مدل کلاینت-سرور (Client-Server) براساس مدل همتابه‌همتا طراحی شده است.
- رادیکل بر روی پروتکل باز ساخته شده و هیچ سرور خاص، کاربر ویژه یا شرکتی اقدامات شما را کنترل نمی‌کند.
- سوشال گراف یا Social Graph (مدلی که اتصالات کاربر با سایر کاربران را می‌سازد) به نحوی طراحی شده که همتایان و پروژه‌هایی که دنبال می‌کنید، تعیین‌کننده محتوا‌ها، تعاملات و روند اشتراک‌گذاری محتوا با سایر نودهاست.
- رادیکال یک شبکه جامعه محور و متکی به خود است و متعلق به یک شرکت نیست. حاکمیت آن به وسیله توکن RAD که در بستر شبکه اتریوم قرار دارد تعیین می‌شود.
پروتکل رادیکل چطور کار می‌کند؟
شبکه رادیکل از فناوری پروتکل رپلیکیشن (Replication Protocol) که در بستر پلتفرم Git ایجاده شده، استفاده می‌کند که به آن رادیکال لینک (Radicle Link) گفته می‌شود. به‌وسیله تکنولوژی رپلیکیشن یا انتشار، سیستم به‌صورت همتابه‌همتا یک نسخه کپی از داده‌های یک دستگاه را به دستگاهی دیگر منتشر می‌کند. بنابراین مشارکت‌کنندگان در شبکه، داده‌های مورد نظر خود را با سایر همتایان (Peers) در شبکه به اشتراک می‌گذارند.
رادیکال کارایی گیت را با به‌کار گرفتن پروتکل انتقال هوشمند گیت که به‌منظور انتشار داده طراحی شده، حفظ می‌کند. در حالیکه به وسیله عرضه پایگاه‌های داده غیرمتمرکز از طریق شبکه همتابه‌همتا، غیرمتمرکز باقی می‌ماند. ۲ نوع شناسه در پروتکل Radicle Link وجود دارد:
- مشارک‌کنندگان/ نودها/ همتایان (Peers)
- مخازن گیت/ Git Repositories (پروژه‌ها)
عملکرد پروتکل رادیکل به این صورت است که نودها پروژه‌های موردعلاقه و سایر نودها را دنبال می‌کنند و بدین وسیله، کلیه داده‌های پروژه‌ها و نودی که دنبال می‌کنند را ذخیره کرده و با سایر نودها به اشتراک می‌گذارند. برخلاف پلتفرم‌های متمرکز در شبکه رادیکال از کلید عمومی رمزنگاری‌شده به‌جای حساب کاربری عادی استفاده می‌شود. از آن‌جایی که شبکه مکانسیم اجماع بومی ندارد، هر نود می‌تواند انتخاب کند که کدام نود را آنفالو کرده یا کدام داده پروژه را پاک کند.
ادغام پروژه رادیکل با شبکه اتریوم
شبکه رادیکال پروتکل اجماع ندارد. در سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰ تیم Radicle، دفترکلی تحت عنوان رادیکل رجیستری (Radicle Registry) را توسعه دادند. در سال ۲۰۲۱، پروتکل رادیکال، ادغام با اتریوم را جایگزین رجیستری کرد. این راه حل کاربران را قادر می‌سازد که فراداده‌های (Metadata) پروتکل را به شبکه اتریوم منتقل کنند. این ادغام شامل مجموعه‌ای از قراردادهای هوشمند است که رمزارز حاکمیتی شبکه رادیکال یعنی RAD را هم به‌وجود می‌آورند.
خدمات شبکه Radicle چیست؟
این پروتکل را می‌توان یک پروژه تازه‌نفس دانست. کاربرد اصلی رادیکال برای برنامه‌نویس‌ها و توسعه‌دهندگان است. این پروژه یک نرم‌افزار دسکتاپ به‌نام آپ استریم (Upstream) دارد که به‌وسیله آن می‌توانید شناسه بسازید، کد خود را میزبانی کنید و با سایر کاربران در شبکه رادیکال تعامل داشته باشید. آپ استریم در حال حاضر فقط برای سیستم عامل‌های مک و لینوکس طراحی شده است. این نرم‌افزار امکانات زیر را در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌دهد:
- ساخت پروژه: با استفاده از آپ استریم شما می‌توانید یک پروژه را از ابتدا آغاز کرده یا آن را از مخزن گیت منتقل و ادامه دهید.
- به اشتراک‌گذاری پروژه‌ها: هر پروژه یک شناسه تحت عنوان Radicle ID دارد که با استفاده از این شناسه می‌توانید پروژه را جستجو کرده و دنبال کنید.
- دنبال کردن و مشاهده شرکت‌‌کنندگان: در رادیکال همتایان می‌توانند پروژه‌های مورد علاقه خود را دنبال کنند. اگر یکی از همتایان بخواهد در پروژه مشارکت کند، می‌تواند در آن یک فورک ایجاد کرده و نسخه خود را با تغییرات مدنظرش ایجاد کند.
- ایجاد نود سید: نودهای سید (Seed Nodes) گره‌های همیشه فعالی هستند که داده‌ها را به سایر همتایان متصل منتقل می‌کنند. هنگامی یک سید به آپ استریم اضافه می‌کنید، به‌صورت اتوماتیک داده‌های شما را در طول شبکه به سایر نودهای متصل منتقل می‌کند. این امر احتمال مشاهده و دسترسی به داده‌های شما را هم افزایش می‌دهد.
آشنایی با توکن رادیکل (RAD)
رمزارز پلتفرم رادیکل، Radical نام دارد و با نماد RAD شناخته می‌شود. توکن RAD با استاندارد ERC-20 نوشته شده و در بستر شبکه اتریوم قرار دارد. کاربرد اصلی ارز دیجیتال راد، مشارکت در حاکمیت شبکه است؛ هولدرهای این توکن می‌توانند در تصمیم‌گیری‌های پروتکل برای اجرایی کردن پروپوزال‌هایی در زمینه توسعه قراردادهای هوشمند و صندوق رادیکال، مشارکت کنند. همچنین به دارندگان توکن این پروژه در شرایط خاصی، تخفیف تعلق می‌گیرد. کاربران نیز می‌توانند هزینه سرویس‌ها و کمک هزینه برای تیم توسعه را به‌وسیله توکن RAD پرداخت کنند.
به گزارش میهن بلاکچین عرضه کل رمزارز رادیکال ۹۹,۹۹۹,۱۰۰ واحد بوده و از این مقدار حدود ۲۱,۱۳۵,۷۵۶.۷۴ واحد RAD در گردش است. رمزارز Radicle در حال حاضر رتبه ۲۸۵ را در بین همه ارزهای دیجیتال دارد. ارزش کل بازار این توکن ۲۵۹,۹۲۸,۲۱۶ دلار و حجم معاملات ۲۴ ساعته آن ۹,۵۶۳,۶۷۷ دلار است. قیمت Radicle در زمان نگارش این مقاله ۱۲.۳۳ دلار است. این رمزارز در تاریخ ۱۷ تیر ۱۴۰۰ با کمترین قیمت ۳.۷۹ دلار و در تاریخ ۲۶ فروردین ۱۴۰۰ با بیشترین قیمت ۲۷.۶۱ دلار معامله شده است.
بررسی نقشه راه پروژه Radicle
- اواخر ۲۰۲۰ – راه‌اندازی شبکه رادیکال
- اوایل ۲۰۲۱ – ادغام با شبکه اتریوم
- اواسط ۲۰۲۱ – افزودن امکان کدنویسی جمعی (Social Coding)
- اواخر ۲۰۲۱- ارائه امکانات برای توسعه پروتکل‌های دیفای مانند توکنهای بی‌همتا (NFT)، استریم توکن (Token Stream) و غیره
معرفی تیم توسعه‌دهنده رادیکال
بنیاد رادیکال در سال ۲۰۱۸ توسط الکسیس سلیه (Alexis Sellier) و الفتریوس دیاکومیکالیس (Eleftherios Diakomichalis) به‌منظور توسعه یک محیط پایدار و راه حلی عادلانه برای تامین مالی و حفظ پروژه‌های متن‌باز، راه‌اندازی شد. الکسیس سلیه بیشتر زمان خود را صرف توسعه شبکه رادیکال می‌کند. او به‌مدت ۱۷ سال به‌عنوان توسعه‌دهنده نرم‌افزار به‌صورت فول استک کار کرده است. از جمله علایق او می‌توان به توسعه سیستم‌های توزیع‌شده و تکنولوژی همتابه‌همتا اشاره کرد. او در وقت‌های خالی و استراحت خود طراحی می‌کند.
الفتریوس دیاکومیکالیس دکترای علوم فلسفه و علوم کامپیوتر خود را از دانشگاه Freie Universität Berlin دریافت کرده است. او پیش از شروع پروژه رادیکال چند سال به‌عنوان تحلیل‌گر محصول در Microcat SA و سرپرست تیم دیتا ساینس در SoundCloud فعالیت کرده است. او همچنین هم‌بنیان‌گذار شرکت Monadic است که در حال حاضر از توسعه پروژه رادیکال حمایت می‌کند.
رمزارز RAD را از کجا بخریم؟
برای خرید توکن رادیکال می‌توانید به صرافی‌های متمرکز گیت (Gate.io)، کوین بیس (Coinbase)، هوبی (Houbi) و MEXC مراجعه کنید. رمزارز RAD در صرافی‌های غیرمتمرکز یونی سواپ و بلنسر (Balancer) هم لیست شده است.
توکن رادیکال را در کدام کیف پول نگهداری کنیم؟
یکی از سوالات کاربران این است که بهترین کیف پول برای نگهداری توکن شبکه Radicle چیست؟ از آن‌جایی که توکن رادیکال در بستر شبکه اتریوم قرار دارد می‌توانید آن را در همه کیف پول‌هایی که از این شبکه پشتیبانی می‌کنند، ذخیره‌سازی کنید. از جمله کیف پول‌های سازگار با رمزارز RAD می‌توان به ولت‌های نرم‌افزاری اتمیک (Atomic)، اگزودوس (Exodus)، جکس (Jaxx)، تراست ولت (Trust Wallet)، متامسک و مای اتر ولت (MyEtherWallet) اشاره کرد. همچنین می‌توانید رمزارز رادیکال را در کیف پول‌های سخت‌افزاری لجر، ترزور و KeepKey نگهداری کنید.
جمع‌بندی
در طول دهه گذشته متن‌باز بودن کدهای یک نرم‌افزار تبدیل به‌عنوان معیاری برای سنجش عیار پروژه در نظر گرفته می‌شود. از طرف دیگر اشتراک‌گذاری کدهای برنامه‌نویسی با دیگر اعضای تیم توسعه دهنده و یا عموم مردم، به روند توسعه نرم‌افزارها سرعت بخشیده است. اما یکی از مشکلات این پلتفرم‌ها، متمرکز بودن آن‌هاست. پروتکل رادیکال در تلاش است تا به ایجاد یک شبکه همتابه‌همتا این مشکل را رفع کند. در این مقاله به این پرداختیم که شبکه Radicle چیست، چطور کار می‌کند، چه خدماتی را در اختیار کاربران قرار می‌دهد، رمزارز RAD چیست و در ادامه به بررسی تیم توسعه‌دهنده، نقشه راه پروژه و نحوه خرید، فروش و نگهداری رمزارز رادیکال پرداختیم.
