حتما شنیده‌اید که خواننده یا بازیگر یا اشخاص معروف دیگری، در فضای رمزارزها شروع به فعالیت کرده‌اند و توکن خود را عرضه کرده‌اند. اسپانسری توکن در کنسرت یا معرفی شت کوین توسط سلبریتی‌ها و عرضه توکن شخصی و امثال آن در فضای مجازی پوششی گسترده به خود گرفته است؛ در حالیکه جامعه کریپتو ایران نسبت به کلاهبرداری بودن پروژه‌ها، معرفی پامپ و دامپ، اسکم‌ها، شتکوین‌ها و تبلیغات این‌چنینی که به ضرر کاربران نهایی منجر می‌شود، به خوبی هشدار می‌دهند، عده‌ای همچنان گرفتار دام کلاهبرداران و افراد سودجو می‌شوند.
در گذشته نیز این اتفاقات رایج بوده است. در این مطلب از میهن بلاکچین، به بررسی چند نمونه توکن و تفاوت سازوکار آنها با یکدیگر می‌پردازیم. آیا این توکن‌ها کاربردی دارند؟ آیا میتوان در آنها سرمایه‌گذاری کرد یا خیر؟ آیا توکن عرضه شده توسط امیر تتلو کلاهبرداری است؟
توکن امیر تتلو کلاهبرداری است؟
این روزها در شبکه‌های اجتماعی خبرهایی می‌خوانیم مبنی بر اینکه خواننده‌ای به نام «امیر تتلو» توکن خود را عرضه کرده است. وبلاگ وب آموز یک پایگاه خبری است که نسبت به پروژه‌های پرریسک، کلاهبرداری، پامپ و دامپ و … هشدار می‌دهد. در کانال تلگرام این مجموعه نیز نسبت به کلاهبرداری بودن توکنی با عنوان تتل توکن (TATALTOKEN) با نماد TNT منتسب به امیر تتلو هشدار داده شده است.
جامعه رمزارز ایران نیز در با هشتگ‌هایی مانند #تتل-اسکم (اسکم یا همان کلاهبرداری) و … در حال اطلاع‌رسانی در خصوص ریسک‌های این توکن هستند. وعده‌هایی همچون استیک کردن توکن TNT و دریافت سود ۲۰٪ و امثال آن ممکن است کاربران را تحریک به سرمایه‌گذاری کند وعده‌هایی پوچ و بی پایه اساس است که در گذشته نیز شاهد آنها بوده‌ایم. در ادامه به کلاهبرداری توکن امیر تتلو می‌پردازیم.
این توکن هیچ کاربردی ندارد. هرکسی میتواند توکن بسازد و برای آن تبلیغ کند. امیر تتلو با همکاری فردی به نام هومن کرمی به عرضه توکن TNT اقدام کرده است. هومن کرمی فردی است که پیش از این نیز در فضای کریپتو خوش نام نبوده است. عرضه اولیه توکن TNT یا پیش فروش توکن امیر تتلو چیزی جز یک کلاهبرداری از افراد ناآگاه نیست.
توکنی که هیچ کاربردی نداشته باشد، هیچ نقشه راهی برای آن وجود نداشته باشد، هیچ پشتوانه فنی نداشته باشد، یک کلاهبرداری است. حتی اگر برای مثال بگوییم با داشتن این توکن، بتوان بلیط کنسرتی از این خواننده را خریداری کرد، هیچ ارزشی برای آن نمی‌توان متصور بود. امید به آنکه با خرید این توکن اسکم، قیمت آن بالا برود راهی برای به طمع انداختن افراد نا آگاه است تا آنها را به هولد توکن کلاهبرداری خود وادار کنند و در زمانیکه کسی منتظر آن نیست، حجم دارایی خود را به فروش برسانند و سرمایه کاربران را برای خود جذب کنند. خرید این توکن‌ها در صرافی غیرمتمرکز با BNB انجام می‌شود و فرد کلاهبردار BNB را از آن خود می‌کند.
با توجه به اینکه فضای رمزارزها محدودیت جغرافیایی ندارد و در تمام نقاط دنیا میتوان به این فضا متصل شد، ذکر این نکته خالی از لطف نیست که تا کنون قانون‌گذاری کلی و حتی منطقه‌ای به آن صورت وجود ندارد که بتواند با دقت بالا به پیگیری خسارات ناشی از کلاهبرداری‌های رمزارزی بپردازد. این مهم به دلیل آن است که تعاریف این حوزه فعلا در قوانین کشورها جای خود را پیدا نکرده‌اند و برای آنها تصمیم‌گیری نشده است. هرچند برخی از کلاهبرداری‌ها را میتوان پیگیری کرد، اما در خصوص توکن امیر تتلو راه پیگیری برای جبران خسارت وجود ندارد.
به‌روز رسانی:
با توجه به اینکه یک فایل پی‌دی‌اف از وایت پیپر توکن TNT منتشر شده است، بررسی همان فایل نشان می‌دهد که این پروژه تا چه اندازه بی پایه و اساس است. این وایت پیپر (سپیدنامه) چیزی جز یک رویا فروشی نیست. استفاده از اصطلاحاتی مانند ایردراپ و توکن سوزی تنها برای جلب توجه مخاطبان و به دام انداختن سرمایه آنها در یک توکن بی ارزش و یک پروژه کلاهبرداری است.
توکن خواننده‌ها، بازیگران و سلبریتی‌ها سرمایه شما را به خطر می‌اندازد؟
طرفداران سلبریتی‌ها برای حمایت از خواننده یا بازیگر خود، ممکن است در فعالیت‌های جانبی او را همراهی کنند. اگر خواننده‌ای یا بازیگری در فضای رمزارزها حضور پیدا می‌کند، توکن غیر قابل تعویض NFT بیرون می‌دهد یا توکنی با نماد خود منتشر می‌کند، باید بدانیم که این توکن‌ها در خوش‌بینانه‌ترین حالت ممکن، به جز حمایت طرفداران از آن فرد، هیچ کاربردی ندارند؛ ممکن است عرضه توکنی با هدف پامپ و دامپ باشد که به احتمال زیاد هم همین باشد، ممکن است در کدهای قرارداد هوشمند آن (که در ادامه نمونه‌ای ذکر می‌کنیم) توابعی برای جلوگیری از فروش توکن، قفل کردن آن در کیف پول و … وجود داشته باشد.
در فضای کریپتو، مفاهیمی همچون فن توکن یا همان توکن‌های هواداری و یا سوشال توکن ها وجود دارد که ساز و کاری با استانداردهای پذیرفته شده‌تر دارند که غالبا برای برندینگ، جمع کردن جامعه برای هنرمند یا تیم ورزشی و یا یک نهاد و حمایت از آن استفاده می‌شوند. هرچند باید در نظر داشت که رسمی‌ترین این مدل‌ها نیز ارزش سرمایه‌گذاری ندارند و صرفا به نوعی هواداری از آن شخص یا مجموعه را تداعی می‌کنند.
پروژه‌ای که کاربردی واقعی نداشته باشد محکوم به شکست است. استیبل کوین ترا (UST) را که به یاد دارید؛ با کاربردی ساختگی (وعده سود حدود ۲۰٪) به واسطه پروتکل انکر، تمام دستاوردهای یک شبکه از بین رفت و منجر به سقوط ترا شد. اتفاقی که به خاطر مدل مالی غلط آن به از هم پاشیدن یک بلاکچین با کلی پروژه ختم شد. اتفاقی که حتی به دلیل عدم وجود قوانین مشخص در دنیا، نمی‌توان به راحتی به پیگیری خسارات آن پرداخت.
حال یک توکن BEP-20 بدون هدف و کاربرد و نقشه راه (که در این موارد میتواند یک رویا فروشی باشد) قطعا به شکست منجر می‌شود. اینکه توکنی توسط یک سلبریتی معرفی شود چیزی در حد یک تبلیغ است. حال میتواند در پس آن، فکر و خیال‌هایی برای سواستفاده از طرفداران وجود داشته باشد. پس از خرید و افزایش قیمت، ممکن است دامپ صورت بگیرد و در این صورت قطعا سرمایه‌گذاران که اکثرا هوادارانی هستند که به حمایت از خواننده محبوب خود، اقدام به خرید کرده‌اند یا افرادی که تازه به بازار رمزارزها ورود کرده‌اند و از آن، تنها خرید شت کوین و پامپ و دامپ و وعده سودهای یک شبه و نجومی را شنیده‌اند، گرفتار می‌شوند و حتما سرمایه اولیه خود را از دست می‌دهند.
کانال‌هایی که به تبلیغ توکن تتلو یا توکن‌های مشابه می‌پردازند ممکن است آگاهی کافی نداشته باشند یا می‌دانند و اما می‌خواهند از ناآگاهی کاربران سوء استفاده کنند. از خود بپرسید کاربرد این پروژه چیست؟ در کجا استفاده می‌شود؟ چه کمکی به فضای غیرمتمرکز کریپتو کرده است؟ تیم توسعه آن چه کسانی هستند؟ اگر حتی برای تمام این سوالات جواب منطقی پیدا کردید، بدانید که هیچ جوابی به اندازه کافی منطقی نیست که برای سرمایه‌گذاری در یک شت کوین کافی باشد. شتکوین‌ها علاوه بر آنکه فضای کریپتو را مسموم می‌کنند، غیراخلاقی نیز هستند. با خرید یک شت کوین در قیمت پایین و فروش آن به یک نفر دیگر، به آن شخص ضرر رسانده می‌شود. در خصوص شت کوین‌هایی که توسط سلبریتی‌ها پامپ و دامپ می‌شوند شخص متضرر کاربر است.
همچنین ممکن است در صرافی‌های غیر متمرکز، کانال‌های پامپ و دامپ سود جو، توکن‌های دیگری با همان نام یا نام‌های مشابه مانند توکن امیر تتلو معرفی کنند که از پایه و اساس کلاهبرداری باشند. به هیچ عنوان به هیچ شت کوینی اعتماد نکنید حتی اگر توسط بهترین و معتمدترین شخص به شما معرفی می‌شود. شت کوین کاربردی ندارد و محکوم به شکست است.
تا کنون چندین سایت جعلی راه‌اندازی شده است که ادعا دارند توکن امیر تتلو در آنها خرید و فروش می‌شود یا ادعا دارند قرارداد هوشمند آن توکن در سایت آنها به نمایش گذاشته شده است که تمام آنها جعلی و تقلبی است. جعل توکن از روی یک توکن (یک توکن که حتی خود آن هم اسکم است) و کشاندن سرمایه‌گذاران به خرید آن، یک نوع کلاهبرداری دیگر است.
کلاهبرداری‌های قبلی چگونه بوده‌اند؟
براساس گزارش پیشین میهن بلاکچین، چندی پیش یکی از بازیگران شناخته شده در اینستاگرام خود اقدام به تبلیغ فردی کرد که او را متقاعد به فعالیت در حوزه رمزارزها کرده بود. نا آگاهی در انتشار این ویدیو به خیلی از کاربران تازه وارد در فضای رمزارزها ضربه زد. چرا که توکنی که معرفی شده بود یک توکن اسکم بود. توکن WOJ پروژه Wojak توکنی است که بسیاری را متضرر کرده بود. آن زمان نیز فعالان حوزه رمزارزها نظیر جرجندی و رضا نورمحمدی، پژوهشگر حوزه بلاکچین، درخصوص توکن WOJ هشدار داده بودند.
قرارداد هوشمند پروژه Wojak امکان راگ پول کردن عموم سرمایه‌گذاران را در اختیار صاحبان پروژه قرار می‌دهد. آدرس فرستنده قرارداد هوشمند (توسعهدهنده این پروژه) هر زمان که تمایل داشته باشد امکان آن را دارد که تبادل WOJ با سایر رمزارزها را قفل کند.
حال این سوال پیش می‌آید که آیا توکن امیر تتلو نیز کلاهبرداری است؟ حتما شعار DYOR را شنیده‌اید؛ به این معنی که «برای سرمایه‌گذاری باید تحقیقات خود را به عمل آورید». به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود که سمت شت کوین‌ها یا پروژه‌های پامپ و دامپ بروید چرا که گرفتار کلاهبرداری‌ها می‌شوید و سرمایه خود را از دست می‌دهید.
تعداد پروژه‌های کلاهبرداری روز به روز زیاد می‌شود. میتوان توکن‌هایی ساخت که قرارداد هوشمند آنها را تغییر داد. در این مقاله از میهن بلاکچین در این خصوص توضیح داده شده است. اگر می‌خواهید بدانید که برای چک کردن کلاهبرداری‌ها از چه ابزارهایی میتوان استفاده کرد به این مطلب مراجعه کنید. در نظر داشته باشید این سایت‌ها تمام توکن‌ها را بررسی نکرده‌اند و اگر توکنی در لیست کلاهبرداری آنها وجود نداشت، دلیلی بر سالم بودن آن توکن نیست. یا اگر از ابزاری برای تشخیص کلاهبرداری استفاده می‌کنید در صورتی که اسکم بودن آن رد شد باز نمی‌توان با قطعیت گفت که آن پروژه کلاهبرداری نیست. چرا که روش‌های جدید هر روز در این فضا ابداع می‌شوند و ممکن است آن ابزارها آپدیت نباشند. میهن بلاکچین در بررسی‌های خود، پروژه‌های کلاهبرداری را با جزییات فنی دقیق بررسی می‌کند که می‌توانید این سری مقالات را در قسمت نقد و بررسی «پروژه‌های کلاهبرداری» مطالعه کنید.
- آیا توکن امیر تتلو کلاهبرداری است؟
توکنی که امیر تتلو آن را با همکاری فردی به نام هومن کرمی عرضه کرده است یک توکن کلاهبرداری است که هیچ کاربردی ندارد، هدف آن جذب سرمایه کاربران و یک پروژه پانزی است.
- آیا توکن عرضه شده از طرف هر خواننده یا شخص معروفی کلاهبرداری است؟
ساخت توکن در فضای کریپتو کار سادهای است و میتوان گفت هرکسی با هر سطح دانشی میتواند توکنی ایجاد کند. اعتبار توکن به عوامل زیادی بستگی دارد. از جمله آنها میتوان به نقش آن در فضای غیرمتمرکز، کاربرد واقعی آن، تیم توسعهدهنده اشاره کرد. اما از آنجا که توکن افراد معروف، اگر حتی اسکم هم نباشند، تنها نقش حمایت و طرفداری از فرد را دارند، کاربردهای آنها ساختگی است و هیچ ارزش واقعی ندارند. علاوه بر آن افراد سودجو و چه بسا بنیانگذاران آن، برای پامپ و دامپ آن توکن را تبلیغ کنند و در نتیجه به خریداران ضرر برسانند.
