طی دهه گذشته، تنش‌های ژئوپلیتیک در سراسر جهان به‌طور فزاینده‌ای افزایش یافته و پیامدهای آن بازارهای مالی از جمله بیت کوین را تحت تأثیر قرار داده است. هرچند این ارز دیجیتال در کوتاه‌مدت به دلیل بحران‌ها آسیب‌پذیر است، اما شواهد تاریخی نشان می‌دهند که بیت کوین اغلب به سرعت بهبود یافته و حتی به سطوحی بالاتر از قبل می‌رسد. با این حال، میزان مقاومت آن در برابر بحران‌ها وابسته به ماهیت و گستره این درگیری‌ها است. برای آگاهی بیشتر در مورد بیت کوین، به مقاله بیت کوین چیست مراجعه کنید.
تنش‌های جهانی و تأثیر آنها بر بیت کوین
درگیری‌های ژئوپلیتیک همچون جنگ اسرائیل و غزه، افزایش تنش‌های ایران و اسرائیل و بحران اوکراین، همگی به‌طور مستقیم بر بازارهای مالی و قیمت بیت کوین تأثیرگذار بوده‌اند. برای مثال:
- اسرائیل و غزه: جنگ اسرائیل و حماس، با تصمیم بنیامین نتانیاهو برای برکناری وزیر دفاع، یوآف گالانت، به دلیل انتقاد از ادامه درگیری‌ها، باعث تشدید تنش‌ها شد. هرچند آتش‌بس با حزب‌الله به اسرائیل فرصت داد تا فشارهای نظامی بر غزه را کاهش دهد، اما آینده این درگیری‌ها نامشخص است.
- اوکراین و روسیه: بحران اوکراین با ورود نیروهای کره شمالی و آزمایش موشک بالستیک روسیه که توانایی حمل چندین کلاهک هسته‌ای را دارد، وارد مرحله جدیدی شد. این درگیری، چشم‌انداز جهانی را پیچیده‌تر کرده و تأثیرات آن به شدت بر بازارهای جهانی حس می‌شود.
- ایران و اسرائیل: حمله مستقیم ایران به اسرائیل در آوریل ۲۰۲۴، به تلافی بمباران سفارت ایران در دمشق، نمونه‌ای از اثرات فوری بحران‌های ژئوپلیتیک بر بیت کوین است. در نتیجه این حمله، قیمت بیت کوین در همان روز بیش از ۸.۴٪ کاهش پیدا کرد.
تحلیل تاریخی: آیا بیت کوین در برابر بحران‌ها مقاوم است؟
مطالعات تاریخی نشان می‌دهند که هرچند قیمت بیت کوین در زمان وقوع تنش‌ها ممکن است کاهش یابد، اما در بلندمدت غالباً بهبود پیدا کرده و حتی از سطوح پیشین هم فراتر رفته است.
- تحقیق ETC Group: مطالعه‌ای توسط آندره دراگوش، رئیس تحقیقات این پلتفرم، نشان می‌دهد که بیت کوین معمولاً در عرض ۵۰ روز پس از وقوع بحران، قیمت خود را بازیابی می‌کند. این ویژگی به دلیل ماهیت کمیاب و غیرمتمرکز آن است.
- مقایسه با دارایی‌های سنتی: بیت کوین هنوز به دلیل نوسانات بالا، در مقایسه با دارایی‌هایی نظیر طلا یا اوراق قرضه دولتی، دارایی پرریسکی شناخته می‌شود، اما در شرایط تورمی یا سیاست‌های پولی انبساطی، بیت کوین عملکرد بهتری دارد.
چرا بیت کوین در بحران‌ها جذاب است؟
تحلیلگران معتقدند عوامل متعددی باعث می‌شود بیت کوین در زمان بحران به پناهگاهی مالی تبدیل شود:
- افزایش تورم جهانی: درگیری‌های ژئوپلیتیک اغلب منجر به افزایش هزینه‌ها، سیاست‌های پولی انبساطی و اختلال در زنجیره تأمین می‌شود. این عوامل تورم را تشدید کرده و ارزش ارزهای فیات را کاهش می‌دهند. بیت کوین به‌عنوان دارایی کمیاب، از این شرایط بهره می‌برد.
- کاهش اعتماد به ارزهای فیات: بسیاری از سرمایه‌گذاران بیت کوین را به‌عنوان ابزاری برای محافظت از دارایی‌های خود در برابر کاهش ارزش پول ملی انتخاب می‌کنند.
- حفظ ارزش دارایی در بحران‌های منطقه‌ای: درگیری‌هایی مانند جنگ اوکراین-روسیه باعث می‌شود افراد برای انتقال دارایی‌ها و فرار از تحریم‌ها به بیت کوین روی آورند.
چالش‌ها و محدودیت‌های بیت کوین در بحران‌ها
اگرچه بیت‌کوین در برابر بسیاری از بحران‌های منطقه‌ای عملکرد خوبی داشته، اما در بحران‌های جهانی گسترده، آسیب‌پذیری‌هایی از خود نشان داده است:
- بحران‌های جهانی مانند همه‌گیری کرونا: مطالعات نشان داده‌اند که در زمان‌هایی نظیر پاندمی کرونا، به دلیل ترس فراگیر و عدم اطمینان، سرمایه‌گذاران تمایل بیشتری به نگهداری نقدینگی یا سرمایه‌گذاری در دارایی‌های امن‌تر دارند.
- ریسک‌گریزی در بحران‌های شدید: زمانی که یک درگیری منطقه‌ای به جنگی تمام‌عیار و جهانی تبدیل می‌شود، بیت‌کوین نیز ممکن است به دلیل نوسانات بالا، مورد اقبال سرمایه‌گذاران قرار نگیرد.
آیا بیت‌کوین واقعاً در آشوب‌ها شکوفا می‌شود؟
برخی از تحلیلگران معتقدند که بیت‌کوین مانند شاخص نقدینگی جهانی عمل می‌کند. زمانی که نقدینگی جهانی افزایش می‌یابد، قیمت بیت کوین نیز معمولاً صعود می‌کند. همچنین، در دوران سیاست‌های پولی انبساطی، بیت کوین به دلیل ویژگی‌های ضدتورمی خود، جذابیت بیشتری پیدا می‌کند. با این حال، این فرضیه همیشه درست نیست!
به گفته محققان، در شرایط بحرانی جهانی مانند جنگ‌های بزرگ، بیت کوین ممکن است به‌دلیل نبود اطمینان گسترده یا پذیرش عمومی، با کاهش قیمت مواجه شود.
نگاه به آینده: بیت کوین و تنش‌های ژئوپلیتیک
با افزایش تنش‌های منطقه‌ای و جهانی، بیت کوین همچنان در کانون توجه سرمایه‌گذاران قرار دارد. با اینکه قیمت این ارز دیجیتال ممکن است در کوتاه‌مدت به دلیل بحران‌ها افت کند، اما در بلندمدت عواملی مانند تورم، کاهش ارزش ارزهای فیات، و سیاست‌های پولی انبساطی، جایگاه آن را تقویت خواهند کرد.
در نهایت، هرچند بیت کوین به‌عنوان پناهگاهی در برابر بحران‌ها شناخته می‌شود، اما میزان مقاومت آن به نوع و گستره بحران بستگی دارد. آیا در آینده نیز این ارز دیجیتال می‌تواند به مقاومت خود ادامه دهد؟ زمان پاسخ این سؤال را خواهد داد.
