در دنیایی که مرز بین واقعیت و جعلی بودن هر روز باریک‌تر می‌شود، اعتماد به هویت افراد در فضای دیجیتال به یکی از چالش‌های بزرگ تبدیل شده است. پیشرفت سریع هوش مصنوعی (AI)، ظهور فناوری دیپ‌فیک‌، رواج بات‌ها و حساب‌های جعلی، نه تنها شبکه‌های اجتماعی، بلکه حوزه‌های مالی، بازی‌های آنلاین و حتی پلتفرم‌های غیرمتمرکز را تحت تاثیر قرار داده است. از سوی دیگر، بسیاری از سیستم‌های تأیید هویت موجود، به نهادهای متمرکزی وابسته‌اند که داده‌های کاربران را ذخیره و کنترل می‌کنند؛ رویکردی که خطر نظارت گسترده، سانسور و نشت اطلاعات را به همراه دارد.

فرصت ویژه: ۱ میلیارد بیبی دوج رایگان!

همین حالا در ارزپلاس ثبت‌نام کنید و ۱ میلیارد بیبی دوج هدیه بگیرید. بدون قرعه‌کشی، فرصت محدود!

دریافت هدیه

راه‌حل چنین معضلی استفاده از فناوری‌های غیرمتمرکز برای تایید هویت کاربران است، کاری که پروژه هیومنیتی پروتکل (Humanity Protocol) انجام می‌دهد. این پروتکل با ترکیب فناوری تشخیص کف دست، اثبات دانش صفر (ZK Proofs) و زیرساخت غیرمتمرکز، راهی امن و حریم‌خصوصی‌محور برای اثبات واقعی و منحصربه‌فرد بودن کاربران ارائه می‌دهد. هدف هیومنیتی پروتکل، ایجاد استانداردی جدید برای هویت دیجیتال است که هم از سوءاستفاده از داده‌های کاربران جلوگیری کند و هم مالکیت داده‌های هویتی را در اختیار خود کاربر نگه دارد. در این مطلب از میهن بلاکچین تصمیم داریم تا به سوال «هیومنیتی پروتکل چیست؟» پاسخ دهیم و این پروژه جدید را زیر ذره‌بین ببریم.

هیومنیتی پروتکل (Humanity Protocol) چیست؟

در دنیای آنلاین امروز، احراز هویت کاربران یک مشکل بزرگ است. در فضای وب ۲ پلتفرم‌های بزرگی مثل گوگل و فیسبوک به کاربران در احراز هویت کمک می‌کنند. مثلا شما می‌توانید با اکانت جیمیل خود وارد یک سایت شوید. با این حال، این پلتفرم‌ها حجم عظیمی از اطلاعات شخصی ما را در دیتابیس‌های متمرکز خود ذخیره می‌کنند که هرلحظه ممکن است توسط هکرها دزدیده شوند!

در فضای وب ۳ اما احراز هویت معمولا از طریق امضاهای کیف پول‌های دیجیتال انجام می‌شود. اما مشکلی که اینجا وجود دارد این است که با توجه به ماهیت ناشناس کیف‌پول‌ها، یک فرد می‌تواند چندین ولت جعلی درست کند و با استفاده از آنها سیستم‌های غیرمتمرکز را فریب دهد؛ فرآیندی که به حمله سیبل (Sybil Attack) معروف است. علاوه بر این با پیشرفت هوش‌مصنوعی، تشخیص انسان‌ها از ربات‌ها هرروز دشوارتر می‌شود و همین چالش بسیار بزرگی برای هویت دیجیتال ایجاد کرده است.

پیش از این پروژه‌هایی مثل ورلد کوین (Worldcoin) تلاش کردند تا این مشکل را با استفاده از اسکن عنبیه چشم حل کنند. با این حال این پروژه به دلیل جمع‌آوری داده‌های حساس کاربران و ایجاد دیتابیس‌های متمرکز بیومتریک، مورد انتقاد قرار گرفته است. اما هیومنیتی پروتکل مسیر متفاوتی را انتخاب کرده که آن را از رقبایی مثل ورلد کوین متمایز می‌کند. 

برگردیم به سوال اصلی، هیومنیتی پروتکل چیست؟

هیومنیتی پروتکل یک بلاکچین لایه ۲ مبتنی بر ماشین مجازی اتریوم با فناوری دانش صفر (zkEVM) است که با استفاده از فناوری تشخیص کف دست (Palm Recognition)، رمزنگاری پیشرفته، اثبات دانش صفر و زیرساخت غیرمتمرکز، هویت یکتای انسان‌ها را تایید می‌کند بدون اینکه اطلاعات خصوصی آنها افشا شود. به زبان ساده، این پروتکل به شما امکان می‌دهد ثابت کنید یک انسان واقعی و منحصر به فرد هستید، در حالی که کنترل کامل داده‌های خود را در اختیار دارید.

هیومنیتی پروتکل مشکل اکانت‌های جعلی، ربات‌ها، حملات سیبل و دستکاری داده‌ها که با پیشرفت هوش‌ مصنوعی بیشتر شده را هدف قرار می‌دهد. این پروژه به جای اینکه داده‌ها را در یک دیتابیس متمرکز ذخیره کند، دیتاهای بیومتریک را رمزگذاری کرده و روی بلاکچین کنترل می‌کند. 

پس به زبان ساده هیومنیتی پروتکل با سه فناوری کلیدی تشخیص کف دست، رمزنگاری دانش صفر و شبکه‌ای از ولیدیتورهای توزیع‌شده مشکلات پلتفرم‌های تایید هویت در جهان را برطرف می‌کند.

این شبکه توکنی به نام H دارد که برای استیکینگ، حاکمیت و پرداخت کارمزد تراکنش‌های مرتبط با این پروتکل استفاده می‌شود که در ادامه این مقاله به طور کامل آن را بررسی می‌کنیم.

مکانیسم اجماع اثبات انسانیت (PoH) چیست؟

بطن اصلی هیومنیتی پروتکل، مکانیسم اجماع جدیدی به نام اثبات انسانیت (Proof of Humanity) یا به اختصار PoH است. در این روش، کاربر با استفاده از سخت‌افزار ویژه‌ای کف دست خود را اسکن می‌کند. این دستگاه با دقت بسیار بالا، الگوی منحصربه‌فرد رگ‌ها و ویژگی‌های هندسی کف دست فرد را ثبت می‌کند.

اطلاعات بیومتریک به‌دست‌آمده، به‌صورت محلی و در همان دستگاه رمزگذاری می‌شود و هیچ‌گاه به‌صورت خام به خارج از دستگاه منتقل نمی‌شود. سپس این داده‌ها به کمک فناوری اثبات دانش صفر به یک اثبات رمزنگاری‌شده تبدیل می‌شود که ثابت می‌کند «این کاربر یک انسان واقعی و منحصربه‌فرد است.»

این مدرک بدون افشای جزئیات بیومتریک در ادامه برای ولیدیتورها یا همان اعتبارسنج‌های شبکه که اصطلاحا به آنها zkProofers گفته می‌شود ارسال شده و این افراد با بررسی این اثبات‌ها روی بلاکچین از اینکه هویت کاربر واقعی است و تکراری نیست اطمینان حاصل می‌کنند.

این فرآیند:

• از تکرار ثبت هویت جلوگیری می‌کند.
• امکان جعل یا استفاده ربات‌ها را از بین می‌برد.
• در حوزه‌های مختلفی از جمله دیفای، شبکه‌های اجتماعی، بازی‌ها و حتی ایردراپ‌ها کاربرد دارد.

مثلا یک پلتفرم دیفای می‌تواند از PoH برای اجرای قانون «هر نفر، یک رای» در رای‌گیری‌ها استفاده کند یا یک بازی آنلاین با این روش مانع ساخت چندین حساب توسط یک فرد شود.

هیومنیتی پروتکل چگونه کار می‌کند؟

گفتیم که Humanity Protocol بستری غیرمتمرکز برای احراز هویت انسان‌های واقعی و منحصر به فرد است که بر پایه داده‌های بیومتریک رمزنگاری شده و اعتبارسنجی توزیع‌شده عمل می‌کند. در این سیستم کاربر با استفاده از سخت‌افزارهای خاص کف دست خود را اسکن کرده و این اسکن در نهایت به یک اثبات دانش صفر تبدیل شده و برای اعتبارسنجی به شبکه ارسال می‌شود.

اثبات ارسال شده به شبکه توسط دو گروه اعتبارسنجی بررسی می‌شود:

• اعتبارسنج‌های هویتی (Identity Validators یا Issuers): 

منظور از اعتبارسنج‌های هویتی، سازمان‌ها، دانشگاه‌ها، موسسات یا حتی انجمن‌های معتبری هستند که می‌توانند بخشی از هویت کاربران را تایید کنند. مثلا سن آنها برای ورود به یک سرویس خاص، ملیتشان برای ثبت‌نام در یک پلتفرم یا مدارک تحصیلی یا سوابق کاری آنها. این تاییدیه‌ها به صورت گواهی‌های قابل تایید (Verifiable Credentials) دیجیتالی صادر می‌شوند که کاربر می‌تواند از آنها در هرجا استفاده کند.

• zkProofers (اعتبارسنج‌های ZK): 

ولیدیتورهای ZK، اعضای مستقلی در شبکه هیومنیتی پروتکل هستند که صحت اثبات‌های دانش صفر را بررسی می‌کنند. این افراد اطمینان حاصل می‌کنند که هیچ جعل یا تکراری رخ نداده و حریم خصوصی حفظ شده است.

zkTLS: احراز هویت بدون نیاز به سازمان‌ها

علاوه بر تایید هویت با بیومتریک و اعتبارسنج‌های موسسه‌ای، هیومنیتی پروتکل یک قابلیت جدید به نام zkTLS دارد. این ویژگی به شما اجازه می‌دهد که گواهی‌های معتبر خود را مستقیماً از مرورگر خود بسازید، بدون اینکه نیاز باشد دانشگاه، بانک یا سازمان دیگری در کار شما دخالت کند.

با کمک zkTLS، شما می‌توانید به سادگی اثبات کنید که یک حساب یا سرویس خاص دارید، بدون اینکه رمز عبور یا اطلاعات شخصی خود را به هیومنیتی یا هیچ کس دیگری بدهید. مثلا:

• با ورود به اکانت پلی‌استیشن یا ایکس‌باکس خود نشان دهید چه دستاوردهایی در بازی‌ها کسب کرده‌اید.
• اشتراک‌های فعلی خود در سایت‌های مختلف را نشان دهید.
• یا ثابت کنید که چه تعداد فالوور در شبکه‌های اجتماعی مثل اینستاگرام دارید.

تمام این اثبات‌ها از طریق مرورگر شما و اتصال مستقیم به همان وب‌سایت‌ها ایجاد می‌شوند. یعنی شما می‌توانید فقط همان اطلاعاتی که نیاز است را نشان دهید، بدون اینکه جزئیات حساب یا داده‌های شخصی‌تان فاش شود. به این ترتیب کاربران می‌توانند با کمک zkTLS، به راحتی و بدون نیاز به سخت‌افزار خاص یا سازمان‌های بزرگ هویت دیجیتال خود را تایید کنند.

مدل هویت خودمختار (Self-Sovereign Identity – SSI)

هیومنیتی پروتکل بر اساس چارچوب هویت خودمختار عمل می‌کند. این یعنی هر کاربر کنترل کاملی بر هویت دیجیتال خود دارد. به این ترتیب:

• همه اطلاعات و گواهی‌های هویتی در کیف پول شخصی کاربر ذخیره می‌شوند.
• خود کاربر تصمیم می‌گیرد تا چه اطلاعاتی را به چه کسی نشان دهد.
• هیچ دیتابیس متمرکزی برای کنترل یا سانسور داده‌ها وجود ندارد.

در تصویر زیر نیز تمامی مواردی که بالاتر گفتیم آورده شده است:

طبق این اینفوگرافیک، در سیستم هیومنیتی پروتکل سه نقش اصلی داریم:

• Issuer (صادرکننده):‌ که بالاتر گفتیم گواهی‌های قابل تایید صادر می‌کنند.
• Holder (هولدر): که خود شما هستید و گواهی صادرشده را در کیف پول دیجیتال خود ذخیره می‌کنید.
• Verifier (تایید کننده): شخص یا سیستمی که می‌خواهد مطمئن شود گواهی شما معتبر است. مثلا وب‌سایتی که می‌خواهد سن یا ملیت شما را تایید کند. 

منظور از Decentralized Identifiers یا DID نیز در واقع آدرس منحصربه‌فرد و غیرمتمرکزی است که به هویت دیجیتال شما وصل است. تمامی این فرآیندها هم بر بستر هیومنیتی پروتکل و بر پایه اجماع اثبات انسانیت انجام می‌شود.

پس در هیومنیتی پروتکل، هویت دیجیتال شما تحت کنترل خودتان است و همه چیز با امضاهای دیجیتال غیرقابل‌جعل و شناسه‌های غیرمتمرکز کار می‌کند، و تمام این فرایند روی یک زیرساختی امن انجام می‌شود که مطمئن است شما یک انسان واقعی هستید.

کاربردها و مزایای هیومنیتی پروتکل

هیومنیتی پروتکل فراتر از یک سیستم هویت دیجیتال ساده است؛ این پلتفرم ابزارهایی فراهم می‌کند که در دنیای وب ۳ و زندگی واقعی کاربردهای گسترده‌ای دارند و کاربران را قادر می‌سازد هویت خود را امن، خصوصی و قابل تایید نگه دارند. از جمله مزایا و کاربردهای هیومنیتی پروتکل می‌توان به این موارد اشاره کرد:

۱- فیردراپ‌ها و توزیع‌ عادلانه توکن‌ها

هیومنیتی پروتکل با معرفی فیردراپ (Fairdrops)، مدل عادلانه و پایداری برای توزیع توکن ایجاد کرده که هدف آن رساندن توکن‌ها به دست کاربران واقعی و جلوگیری از دریافت آن‌ها توسط ربات‌ها، کیف‌پول‌های فیک یا هویت‌های جعلی است. پروژه‌های مختلف می‌توانند با استفاده از این قابلیت توکن‌های خود را به شکلی منصفانه بین کاربران توزیع کنند.

۲- حاکمیت غیرمتمرکز و رای‌گیری واقعی

با استفاده از هیومنیتی پروتکل، سازمان‌های مستقل غیرمتمرکز (DAO) می‌توانند اطمینان حاصل کنند که هر رای، به یک فرد واقعی تعلق دارد و از دستکاری نتایج جلوگیری کنند.

۳- مطابقت با قوانین ضد پولشویی و احراز هویت بدون افشای داده کاربران

این پروتکل امکان احراز هویت و تطبیق با مقررات مالی (احراز هویت و ضد پولشویی) را بدون نیاز به افشای داده‌های شخصی روی بلاکچین فراهم می‌کند. 

۴- تایید سن و هویت برای خدمات دیجیتال

برای دسترسی به محتوا یا محصولات محدود به سن یا کشور خاص، کاربران معمولاً مجبورند مدارک خود را بارها آپلود کنند. هیومنیتی پروتکل این فرآیند را ساده می‌کند و می‌تواند ویژگی‌هایی مثل سن کاربر یا محل سکونت او را را بدون افشای جزئیات شخصی تایید کند.

۵- تایید مدارک حرفه‌ای و تحصیلی

با استفاده از این پروتکل، اعتبار مدارک تحصیلی، مجوزهای حرفه‌ای و سایر گواهی‌ها به‌سرعت و بدون ریسک دستکاری تایید می‌شود. این قابلیت می‌تواند استخدام، شبکه‌سازی حرفه‌ای و دسترسی به خدمات تخصصی را تسهیل کند و در عین حال حریم خصوصی کاربران حفظ شود.

ارز دیجیتال هیومنیتی پروتکل (H) چیست؟

هیومنیتی پروتکل برای تسهیل تراکنش‌ها و فعالیت‌ها در این شبکه توکن بومی خود به نام H را روانه بازار کرده است. این توکن نه‌تنها ابزاری برای پرداخت کارمزدهاست، بلکه برای پاداش‌دهی به اعتبارسنج‌های هویتی و اعتبارسنج‌های دانش صفر و توسعه‌دهندگانی که اپلیکیشن‌های «انسان‌محور» روی شبکه هیومنیتی پروتکل می‌سازند نیز استفاده می‌شود. همچنین کاربران می‌توانند با استیکینگ (سپرده‌گذاری) توکن H به تامین امنیت این پروتکل کمک کنند.

H توکنی تحت استاندارد ERC-20 روی بلاکچین اتریوم است که هم یک توکن کاربردی و هم حاکمیتی محسوب می‌شود. عرضه کل این توکن ثابت و برابر با ۱۰ میلیارد واحد تعیین شده که به شکل زیر بین بخش‌های مختلف توزیع شده است:

• ۱۹٪ برای مشارکت‌کنندگان اولیه
• ۱۰٪ برای سرمایه‌گذاران
• ۵٪ برای ذخایر استراتژیک پروژه
• ۱۲٪ برای خزانه بنیاد هیومنیتی پروتکل
• ۲۴٪ برای صندوق اکوسیستم
• ۱۸٪ برای پاداش اعتبارسنجی هویت‌ها
• ۱۲٪‌ برای برنامه‌های مشوق جامعه

ایردراپ هیومنیتی پروتکل

هیومنیتی پروتکل توکن خود، H، را از طریق بخش Fairdrop بین کاربران واجد شرایط عرضه کرد. برای شرکت در این فیردراپ، کاربران باید کف دست خود را اسکن می‌کردند و در فعالیت‌های اجتماعی یا رویدادهای انجمن پروژه مشارکت می‌داشتند.

با این وجود، همه چیز طبق انتظار پیش نرفت. تعدادی از شرکت‌کنندگان اولیه که مراحل احراز هویت را انجام داده بودند، یا واجد شرایط شناخته نشدند یا سهم بسیار کمی دریافت کردند. همین موضوع باعث شکل‌گیری انتقادات و بحث‌هایی در جامعه شد. در مقابل، حامیان پروژه تأکید کردند که این اقدام، نخستین تلاش جدی برای توزیع توکن بر اساس یگانگی واقعی انسان‌ها بوده و نیت سوء در کار نبوده است.

مدل حاکمیتی هیومنیتی پروتکل چگونه است؟

مدل حاکمیتی هیومنیتی پروتکل به شکلی ساده و غیرمتمرکز طراحی شده تا کاربران و هولدرهای توکن H بتوانند در تصمیم‌گیری‌های این پروژه مشارکت داشته باشند. هرکسی که توکن H دارد می‌تواند به پروپوزال‌های حاکمیتی از جمله در مورد بروزرسانی‌های پروتکل، قوانین اعتبارسنجی و … رای دهد. 

برای ثبت رسمی یک پروپوزال نیز کاربران باید حداقل ۱۰۰ هزار توکن H در اختیار داشته باشند. پس از ثبت پروپوزال، یک دوره ۵ تا ۱۰ روزه برای بحث و بررسی درنظر گرفته می‌شود. تصویب پروپوزال نیز به تحقق دو شرط بستگی دارد:

• حداقل ۱۰ میلیون توکن H باید در رای‌گیری شرکت کرده باشند.
• حداقل ۵۰٪ از آرا باید موافق بوده باشد. 

پس از تصویب، موسسه هیومن (Human Institute) موظف است در کمتر از ۷ روز، با استفاده از یک کیف پول چند امضایی پیشنهاد را در شبکه عملی کند.

آیا می‌توانیم به هیومنیتی پروتکل اعتماد کنیم؟

در دنیای امروز، سپردن اطلاعات شخصی به هر سیستم هویتی کار ساده‌ای نیست. خطراتی مثل سانسور، هک و سوءاستفاده از داده‌ها همیشه وجود دارند و صرفاً «نیت خوب» یک پروژه برای جلب اعتماد کافی نیست. آنچه اهمیت دارد، تضمین‌های فنی و معماری سیستم است که امنیت و حریم خصوصی شما را بدون نیاز به اعتماد کورکورانه تضمین کند.

بیشتر سیستم‌های هویت دیجیتال از کاربران می‌خواهند که به آن‌ها اعتماد کنند، اما هیومنیتی پروتکل مسیر دیگری را انتخاب کرده است. این شبکه به شکلی طراحی شده که هیچ شرکت، سرور یا حتی اعتبارسنج واحدی کنترل کامل بر داده‌های شما نداشته باشد. ترکیبی از رمزنگاری پیشرفته، ساختار غیرمتمرکز و کنترل کامل توسط خود کاربر باعث می‌شود شما تصمیم بگیرید چه اطلاعاتی ذخیره شود، در کجا قرار گیرد و چه زمانی حذف شود.

نگاهی به سرمایه‌گذاران هیومنیتی پروتکل

تا زمان نگارش این مطلب، پروژه هیومنیتی پروتکل سه دور تامین سرمایه برگزار و موفق به جذب شرکت‌های سرمایه‌گذاری بزرگی شده است. در میان سرمایه‌گذاران بزرگ هیومنیتی پروتکل نام شرکت‌هایی از جمله پانترا کپیتال (Pantera Capital)، جامپ کریپتو (Jump Crypto)، بلاکچین دات کام (Blockchain.com) و اَنیموکا برندز (Animoca Brands) دیده می‌شود.

یات سیو (Yat Siu)، هم‌بنیان‌گذار و رئیس هیئت مدیره اَنیموکا برندز درباره هیومنیتی پروتکل گفته است:

به عنوان کسی که به حقوق واقعی مالکیت دیجیتال اعتقاد داره، بسیار مشتاقم که هویت دیجیتال کاربران امن و محافظت‌شده باقی بمونه. روش‌های سنتی اثبات هویت انسان‌ها معمولا با مشکلاتی همراهند یا بیش از حد مداخله‌گر، پیچیده یا دست‌وپاگیر هستن. هیومنیتی پروتکل با رویکرد کاربرمحور خودش، فرآیند احراز هویت رو متحول کرده و تجربه‌ای ساده و روان فراهم می‌کنه تا میلیاردها نفر بتونن به یک راهکار هویتی دیجیتال غیرمتمرکز دسترسی پیدا کنن. 

سخن پایانی

هیومنیتی پروتکل نشان داده که احراز هویت دیجیتال در عصر وب ۳ می‌تواند امن، خصوصی و انسان‌محور باشد. این پروژه با ترکیب فناوری شناسایی کف دست، اثبات‌های دانش صفر و شبکه‌ای از اعتبارسنج‌های غیرمتمرکز راهکاری امن برای احراز هویت کاربران در عصر دیجیتال ارائه می‌دهد؛ راهکاری که کنترل کامل داده‌های هویتی را در دستان خود کاربر قرار می‌دهد.

در این مطلب سعی بر این بود تا از صفر تا صد هیومنیتی پروتکل و ارز دیجیتال H را بررسی کنیم. در صورتی که همچنان سوالی در ذهن شما باقی مانده، آن را با ما در میان بگذارید. ضمنا شما می‌توانید قیمت لحظه‌ای Humanity Protocol را در صفحه قیمت میهن بلاکچین مشاهده کنید.

سوالات متداول (FAQ)

هیومنیتی پروتکل چیست؟

هیومنیتی پروتکل (Humanity Protocol) یک بستر غیرمتمرکز برای احراز هویت انسان‌ها در دنیای وب ۳ است. این پروتکل با استفاده از فناوری‌های پیشرفته مثل شناسایی کف دست، اثبات‌های دانش صفر و ذخیره‌سازی رمزنگاری شده غیرمتمرکز، امکان تایید هویت کاربران را بدون افشای اطلاعات شخصی فراهم می‌کند.

ارز دیجیتال H هیومنیتی پروتکل چیست؟

توکن H ارز دیجیتال بومی هیومنیتی پروتکل است که کاربردهای مختلفی از جمله انجام تراکنش‌ها، استیکینگ و مشارکت در حاکمیت شبکه دارد.

مکانیسم اجماع اثبات انسانیت چیست؟

مکانیسم اجماع اثبات انسانیت (PoH) یک روش رمزنگاری‌شده است که با اسکن کف دست و استفاده از اثبات با دانش صفر، تضمین می‌کند هر کاربر یک انسان واقعی و منحصربه‌فرد است، بدون اینکه نیاز به افشای اطلاعات بیومتریک او باشد.