یکی از پارامترهای مهم دنیای اقتصاد محور امروز، “آزادی اقتصادی” است که می‌تواند به تنهایی تمایل به زندگی در یک کشور را مشخص کند. در این مقاله ابتدا نگاهی به این مفهوم می‌اندازیم و سپس به سراغ ارتباط و تاثیر بیت کوین در این شاخص می‌رویم.
شاخص آزادی اقتصادی در سال ۲۰۲۰ توسط مجله وال استریت و بنیاد Heritage منتشر شد. این شاخص میزان حمایت قوانین یک کشور از دارایی‌های خصوصی و میزان قدرت دولت در اجرای این قوانین را اندازه‌گیری می‌کند. کشورهایی مثل سنگاپور که بیشترین امتیاز را در این شاخص دارند، میانگین GDP (تولید ناخالص ملی) بالاتری نسبت به سایر کشورها دارند و برعکس.
در عمل هم همین اتفاق می‌افتد، آیا شما در جایی که هر لحظه ممکن است دارایی‌هایتان مصادره شود، انگیزه‌ای برای سخت کار کردن دارید؟ در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته مثل آمریکا، قوانین دموکراتیک از وقوع چنین اتفاقاتی جلوگیری می‌کند. اما در بسیاری از کشورها، میلیاردها نفر با استرس چنین احتمالاتی زندگی می‌کنند.
عده زیادی هم هستند که با این سوال ناامیدکننده مواجه‌اند که اگر هر سال بیش از ۳.۵ درصد از ارزش دارایی آن‌ها بخاطر تورم کاسته شود، تکلیفشان چیست؟ کلمه تورم یا همان inflation در دیکشنری آکسفورد این چنین تعریف می‌شود: افزایش عمومی قیمت‌ها و کاهش یا سقوط ارزش پول.
تاثیر بیت کوین بر روی آزادی اقتصادی
کشورهایی که در شاخص آزادی اقتصادی امتیاز بالاتری دارند، نرخ تورم ثابت و پایین‌تری هم دارند (حدود ۲ درصد) و برعکس. شاخص آزادی اقتصادی علاوه حق مالکیت، فاکتورهای دیگری مثل یکپارچگی دولت، میزان کارایی بخش قضایی، هزینه‌های دولت، تجارت، قشر کارگر، سرمایه‌گذاری، معاملات و آزادی مالی را هم در نظر می‌گیرد.
بسیاری از مردم دنیا هر ساله شاهد کاهش بیش از ۳.۵ درصد از ارزش پولشان در کشورهای تازه وارد به بازار جهانی هستند. کشورهایی مثل برزیل با تورم ۳.۵ درصد، چین با تورم ۳.۵ درصد، هند با تورم ۴.۶ درصد، نیجریه با تورم ۱۱.۵ درصد، ترکیه با تورم ۱۳.۳ درصد و آرژانتین با تورم ۵۲.۹ درصد را می‌توان در این زمینه نام برد.
یک راه دیگر برای سنجش میزان کاهش ارزش پول این است که واحد پول یک کشور را با بیشترین ارز ذخیره شده در جهان یعنی دلار مقایسه کنیم. دلار آمریکا از سال ۲۰۱۸ بیش از هر واحد پولی دیگر مورد توجه مردم دنیا بوده است. در این بین، مردم کشورهای تازه وارد به بازار جهانی، بیشترین میزان کاهش را در ارزش پولشان تجربه کردند.
دلار آمریکا از سال ۲۰۱۸ به میزان ۲۵۰ درصد بیشتر از پزو آرژانتین مورد توجه بوده و معامله شده است. این نسبت در مورد لیر ترکیه ۱۰۰ درصد و در مورد رئال برزیل ۷۸ درصد بوده است. دلار آمریکا حتی در مقایسه با پیشرفته‌ترین کشورهای بازار جهانی که تورم زیر ۲ درصد دارند هم از مقبولیت و ارزش بیشتری برخوردار است. فقط دو ارز ین ژاپن و فرانک سوییس هستند که در مقابل دلار ارزش خود را حفظ کرده‌اند.
بسیاری از مردم جهان بین دو گزینه نگهداری دلار و یا نگهداری ارز رایج محلی، گزینه اول را انتخاب می‌کنند؛ و در خیلی از جاها مردم اصلا چنین آزادی اقتصادی و حق انتخابی ندارند.
با محاسبه بازارهای آزاد در شاخص آزادی اقتصادی مشاهده می‌شود که میلیاردها نفر در شرایط “غیر آزاد” و یا “سرکوب شده” زندگی می‌کنند. بیشتر جمعیتی که در وضعیت سرکوب شده زندگی می‌کنند در کشور چین است که در مقیاس وسیع‌تر در دسته‌بندی کشورهای “نسبتا آزاد” قرار می‌گیرد.
در کشورهایی که امتیاز کمی در این شاخص دارند، دسترسی شهروندان به دلار بسیار سخت و یا غیر ممکن است. مردم چنین کشورهایی بیشتر برای مقابله با تورم و کنترل سرمایه از طلا استفاده می‌کنند. در دهه گذشته، چین بیشترین درخواست طلا مصرفی را در دنیا داشته است. جالب است بدانید که چین علاقه بسیار زیادی هم به بیت کوین یا همان طلای دیجیتال نشان داده است.
چین در حال حاضر ۶۵ درصد قدرت پردازشی استخراج بیت کوین را در اختیار دارد که البته طبق تحقیق اخیر دانشگاه کمبریج، این مقدار در چند ماه گذشته حدود ۱۰ درصد کاهش داشته است. فعالیت‌های ماینرهای بیت کوین یک پاداش ثابت دارد و تولید بیت کوین‌های جدید (با توجه به سازوکار شبکه) رو به کاهش است. با این حال عملیات استخراج بیت کوین توسط سیستم‌هایی که آن‌ها را نود یا گره می‌نامند انجام می‌شود و آن‌ها هستند که پروتکل‌های هسته بیت کوین را اجرا می‌کنند.
این نودها تا به حال در ۱۰۱ کشور، به خصوص در بازارهای توسعه‌یافته دیده شده‌اند. ماینرها هم در ۷۸ کشور مختلف وجود دارند که بیشترشان کشورهای تازه وارد در به بازار جهانی هستند. بیت کوین واقعا جهانی شده است. ماینرها به طور مداوم به تراکنش‌ها برچسب زمانی می‌زنند. این تراکنش‌ها توسط نودهایی تایید می‌شوند که پروتکل بیت کوین را که توسط صدها توسعه‌دهنده در سراسر دنیا نوشته شده است، اجرا می‌کنند. این فرآیند در اثر تعامل کاربران و سرمایه‌داران و واسطه‌ها تکمیل می‌شود و قیمت نهایی این ارز دیجیتال مشخص می‌شود.
نودهای بیت کوین تایید می‌کنند که امروز، نرخ تورم سالیانه بیت کوین حدود ۱.۷ درصد است و این یعنی کمتر از نرخ تورم ارزهای بازارهای توسعه‌یافته. بیت کوین با نرخ تورمی مشابه طلا، این قابلیت را ندارد که توسط بانک مرکزی کشورها به اندازه دلخواه تولید شود. همانند طلا، بیت کوین توانایی توسعه و پیشرفت را در کشورهای مختلف با چشم‌انداز آزادی اقتصادی داراست.
بر اساس بررسی‌های جهانی وبسایت Statista در سال ۲۰۱۹، میزان تقاضای بیت کوین در کشورهایی مثل برزیل، ترکیه، آرژانتین، آفریقای جنوبی و غیره که بیشترین تورم را دارند، نسبت به سایر کشورها بیشتر بوده است. بیت توکن ثابت کرده که می‌تواند در این کشورها یک اندوخته ارزشمند باشد و بهای آن در سطح جهانی رو به افزایش است. بیت کوین از سال ۲۰۱۹ بیش از ۲۰۰ درصد بیشتر از لیر ترکیه و رئال برزیل و پزو آرژانتین و رند آفریقای جنوبی مورد استقبال قرار گرفته است. به عنوان یک معیار برای سنجش، اینطور می‌توان گفت که بیت کوین در این بازه زمانی حدود ۱۴۰ درصد بیشتر از دلار آمریکا طرفدار داشته است.
یک نکته در مورد تصویر بالا این است که تمام محاسبات این جفت ارزها بصورت تئوری هستند و ممکن است با نقدینگی واقعی بازار متفاوت باشند. با این وجود میزان نقدشوندگی بیتکوین در مبادلات همتا به همتا در پلتفرم‌هایی مثل LocalBitcoins رو به افزایش است.
تمام ارزهای رایجِ بازارهای توسعه‌یافته و نو ظهور، حجم قابل توجهی از معاملات را در LocalBitcoins نشان می‌دهند. Matt Ahlborg یک محقق در آمریکای لاتین می‌گوید:
بیت کوین فقط خرید و نگهداری (ذخیره) نمی‌شود، بلکه از آن برای تهیه سایر ارزهای پایدار مانند USD و بسیاری از استیبل کوین‌ها استفاده می‌شود.
فناوری بیت کوین باعث سرعت بخشیدن به پیشرفت دلار دیجیتال یا همان استیبل کوین‌ها شد. استیبل کوین‌ها مثل USD Coin علاوه بر تثبیت پایداری ارزش دلار آمریکا، از تمام مزیت‌های تکنولوژی بیت کوین بهره می‌برند. مزیت‌هایی مثل: قابلیت انتقال به همه در هر جای دنیا در هر لحظه از شبانه روز تنها به کمک ارتباط اینترنتی و یک کیف پول ارز دیجیتال. به گزارش بانک International Settlements:
در دنیا ۱.۷ میلیارد نفر وجود دارند که در هیچ بانکی حساب ندارند. استیبل کوین‌ها می‌توانند طیف وسیعی از پرداخت‌ها را بوجود آورند و مانند درگاه ارتباطی با سایر خدمات مالی باشند. آن‌ها برای ورود به دنیای گسترده خدمات مالی، در قدم اول می‌توانند نقش حساب‌های معاملاتی را شبیه‌سازی کنند.
در مقابل استیبل کوین‌ها، بیتکوین توانسته با مقاومت در برابر سانسور، عرضه پولی مشخص و قابل پیش‌بینی و استفاده از سیستم مدیریت جهانی و اجماع نودها و ماینرها و توسعه‌دهنده‌ها و کاربران به فعالیت خود ادامه دهد. کاربران در هر کشوری فقط با کمک اینترنت و یک کیف پول قادرند بیت کوین خود را دریافت و مدیریت کنند. Eric D. Chason از اساتید مدرسه حقوق William and Mary درباره عملکرد بیت کوین به عنوان قانون دارایی توضیح می‌دهد:
ساتوشی ناکاموتو یک دارایی را خلق کرده که وابستگی به هیچ دولت یا سازمان متمرکز یا ساختار قانونی سنتی ندارد.
در نتیجه، بیت کوین باعث شکل‌گیری آزادی اقتصادی و مالی در دنیا شده است. در نتایج یک تحقیق در مدرسه حقوقی NYU آمده است که:
بررسی تاریخچه پول نشان می‌دهد که همیشه درخواست برای یک ارز غیر دولتیِ مستقل وجود دارد تا به عنوان یک ابزار پولی در هنگام تورم مورد استفاده قرار گیرد و تا زمانی که این درخواست وجود داشته باشد، ارزهای دیجیتال خصوصی و غیرمتمرکز بیشتری به وجود خواهد آمد.
